5
Riicyadoda jaryi ti̱ttasara
(Matévu 4.18-22; Márcu 1.16-20)
Rivyiñutyaja̱jada nijya̱nvay variy rivani̱, rirya̱tidye tuva̱chu simusirya Ju̱denu niquejada. Saradeda Jesús variy Jenesaryé jmityo̱jiniy. Sadiyada riva dajnuju̱y cartye jasiy, munañijyu̱ tiichara. Rirya̱subeda riicyanuvay ravimusiy jicyartye, richuuta̱da varirya ja̱mu riicya. Su̱musa̱da Jesús ravimuju̱ tajnuqui cartye, jiryatiy ravicha̱da Siimyó̱bay cartye. Su̱teda variy siva Siimyó̱bay: “Ya̱siityaniy taraqui rajachena̱cho̱ju̱ra.” Sama̱sa̱danumatiy ravimu cartye, jadchiñuma sadatyadoda riy nijya̱nvay varintyi. Saniquemu̱yadanumatiy ruuva, su̱teda ji̱ta variy Siimyó̱bavya: “Ya̱siityaniy taraqui nicha̱rijya̱muju̱. Jirya̱jmu̱ryara ja̱mu riicya jiyu, vinu taraqui ju̱redaju̱.” Su̱mutya̱jada Siimyó̱bay variñi̱: “Ya̱jnu̱y Maestru, ti̱ta̱ju̱ nuporaca̱ nu̱ñi jantyana̱ya̱jasiy riicyadoda, ne nu̱dyiryiryu̱y nta ti̱. Yitedamuju̱numa nu̱ña̱jmu̱rya darya ja̱mu riicya day.” Rijetya̱danumatirya ja̱mu riicyantiy, rureda ji̱ta variy rajuuni̱ quiva̱, rani rotyeryu̱yadanuma riicya variy sáju̱ quiva̱. Riñuvatyaja̱jada variryi ratarya jnuvimu riicyanuvay, ru̱mu̱tyi̱savajyu̱. Ruuti̱jadanumatiy ruumu, rimyu̱chadeda varirya dajnuju̱y cartye quiva̱ta, riñi jaryu̱yadanuma variy sáju̱ day. Su̱nu̱yadanumatiy Siimyó̱ Pyítrubay ti̱ta̱ju̱ra quiva̱ ju̱reda, sa̱dasidyoda sana̱cho̱ju̱ Jesús variyu, su̱teda variy siva: “Ya̱jiintye ratyuunusiy, Nutyityu̱, tapi ravyitya yinu̱y vanu juuchati̱.” Sati̱tta̱da ji̱ta Pyítrubay, ti̱ta̱ju̱ yisa̱ vichavatyara quiva̱viñusuma ju̱richa̱da. 10 Daryaday nanuti̱tta̱da Santiyácubajyu̱y Juánbatyantirya, jiryatiy Sebedévubay denuju̱beñada. Nanuvichanu̱yada Siimyó̱bay jmu̱tyi̱ju̱y. Su̱teda ji̱ta Jesús variy siva Siimyó̱bay: “Ne ya̱jnutay, diyemusiy ji̱ta ya̱ca̱na̱y rimu tuva̱chodaju̱ riy nijya̱nvay.” 11 Riyata̱danumatirya jicyartye munañijyu̱, rityochiya̱jada variy jasiy ti̱ta̱ju̱ra, richiityari̱jada variy jadchiñi̱ Jesús.
Jesús mi̱sadedani̱ vatajo̱ju̱ñubay
(Matévu 8.1-4; Márcu 1.40-45)
12 Savicha̱danumatiy Jesús tavicha̱damu variy, siti̱jada ji̱ta nu̱ vanubay vatajo̱ju̱ñu simu. Sadiyadanumatiy siva Jesús, sara̱yada ji̱ta jimyo̱ta satuunu, sayasanta̱da variñi̱: “Nutyityu̱, jivya̱tatiy, ya̱pu̱y rivasirya vatajo̱.” 13 Saratya̱da ji̱ta Jesúsra jijyase variy sana̱cho̱ju̱, “Jo,” saja̱tyo̱jada variy saniy. Su̱teda ji̱ta variy siva: “Ravya̱tantye, sami̱numa ye̱cha.” Varicha̱ra̱ju̱ rabayada vatajo̱ sivasiy. 14 Su̱bayada ji̱ta sa̱jisirya tu̱choda ti̱va. “Ya̱numa ji̱ta jiya, ya̱tidye dityanunuve caserdóte ji. Jiryatiy rapu̱chama̱ daryaju̱ jivyatajo̱ yivasiyu, ne ti̱ ji̱ta ra̱suvu̱ñu̱day ji. Ramuni̱ ya̱sa̱dyerya jnutatyasara Ju̱denumu day, jiryatiy Muyusésibe jtedamuju̱ra, rirya̱tidye datya nijya̱nvay variy ranchiy: Ne ra̱ja̱tay ji̱ta jivyatajo̱ ti̱vaju̱nu̱day.” 15 Rara̱yada jaryivya̱ju̱ variy sa̱ticheyada, ripyana̱ryi̱jada nijya̱mi̱juu saniy variy, rirya̱tidye tuva̱chura saniquejada, rirya̱tidye mi̱sa yidiva̱jadamusintyi. 16 Ni̱day numutañu̱yada nijya̱nvayjisiy tajityomuju̱, sa̱tidye tu̱chu sisa̱ Ju̱denu rumu.
Jesús mi̱sadedani̱ ju̱richi̱ni̱bay
(Matévu 9.1-8; Márcu 2.1-12)
17 Rarundamu ji̱ta, sadatyadodanumatirya Ju̱denu niquejada, rimya̱sanuvejada Varyisévuvedabay, Ju̱denu niquejada datyanuvabe jarye ruusa̱ju̱ satuunu. Riñi jti̱jada rajuu vicha̱damusiy, Cadidéyamusiy, Judéyamusiy jarye, Jerusarí̱musiy jarye ti̱ta̱ju̱. Ravicha̱da ji̱ta Ju̱denu datya̱da simu Jesús variy jdiva̱jnuvay mi̱sadedaju̱. 18 Ru̱tutityiyada ji̱ta vadubeñi̱ ju̱richi̱ni̱bay. Riñi jteda ya̱jto̱ta ma̱yancha Jesúsmu ni̱. 19 Jiryatimyu̱ ne ridyiyada riva jajyo, ne tesiy riryijechuni̱ jdiva̱jni̱, jaryi nijya̱mi̱juu vicha̱da rorijyu̱mu daryaju̱, rirya̱subeda ji̱ta variy roriy nupadanchaju̱, rimyutta̱dara panu̱chadi variy sa̱jisiy, rirya̱tidye jmusaniy jadchiñi̱, nijya̱nvay cabyimuju̱, Jesústuunuju̱. 20 Su̱nu̱yadanumatiy Jesús riñe̱cho̱, jiryatiy rijechipityaja̱jada si̱tenu mi̱sanirya daryaju̱ni̱, su̱teda ji̱ta siva jdiva̱jni̱: “Jijyuuchuveda ra̱ramiy mitya yiva, jaamyicyu.”
21 Rijyo̱ta̱da ji̱ta jtaja̱doda Ju̱denu niquejada datyanuvabe Varyisévuvedabatyayu: “¿Chi̱ra jiñu, chi̱? jiryatiy sa̱vityiye̱ñi̱ Ju̱denu. ¿Chi̱ ramityanichara mityara juuchuveda, chi̱? Vinu Ju̱denu ramityanichara mityara.” 22 Sadatya̱danumatiy Jesúsra rijechipiya̱jada, su̱mutya̱jada ji̱ta variryi: “¿Nu̱tyuraju̱ra jiryitaja̱nu jiryejechimyuyu, nu̱tyuraju̱? 23 ¿Miryara jaryi datyasara, mirya? ra̱tiy jtay: Jijyuuchuveda ra̱ramiy mitya jijyu̱, varimyata ra̱jtay: Ya̱nubesumiy, ya̱rupichiy variy. 24 Jirya̱tidye jnu̱yasiy sa̱vidye ramityaniy Nijya̱mi̱denu sivara jijyuuchuveda jirya mucadimu,” su̱teda variy siva vanu ju̱richi̱ni̱: “Ri̱tay yiva: Ya̱nubesumiy, ya̱nchura jime̱ya, ya̱numa jiya jiryorimyuju̱ day.” 25 Saradesubeda ji̱ta varicha̱ra̱ju̱ ridyiya, sanchucheda varirya jityiryo̱jo, saya̱da ji̱ta jiryorimyuju̱, si̱chana̱tyachedani̱ Ju̱denu variy. 26 Rityi̱tta̱da jaryi variy, riichana̱tya̱da variñi̱ Ju̱denu, jiryatiy ru̱nteda jaryi daryaju̱, ru̱teda ji̱ta yiva: “¡Vu̱dyimya̱te riva ti̱ttasarate diye!”
Jesús natuyadani̱ Devyíbe
(Matévu 9.9-13; Márcu 2.13-17)
27 Rivasiñuma ji̱ta sasipyateda Jesús, su̱nu̱chunuvejadani̱ criquiy jmutya̱nu, Devyíy jtyati̱bay. Su̱mutya̱nu̱yadara criquiy ja̱mu nutyityu̱ju̱. Sama̱sa̱da Devyíbe criquiy jmutya̱jomu. Su̱teda ji̱ta Jesús variy siva: “Ya̱siityari̱sara ray.” 28 Satocheda Devyíbe ti̱ta̱ju̱ra jiberya, sanubeseda ji̱ta variy, sasiityari̱jada variñi̱ Jesús.
29 Sivaayada ji̱ta Devyíberya ja̱mu vichtya Jesúsju̱ jiryorimyu, nijya̱nvay jbyedaju̱. Jasiy rivyicha̱da variy rajuu criquiy jmutya̱vay sisa̱ jivyichtyamu, tavay nijya̱nvay jarye. 30 Ricyucuye̱yada ji̱ta Varyisévuvedabay,* jicyatera nu̱vyevyedabatya riñijyu̱ Jesúsjsa̱ datyavavyedabay. Ru̱teda ji̱ta variy ruuva: “¿Ta̱raju̱ jiryi̱myi ruusa̱, ta̱raju̱? jirya̱tu variy ruusa̱ criquiy jmutya̱vantyi. ¿Ne jiryi̱nu̱y juuchatavadyeryi?” 31 Su̱mutya̱jada ji̱ta Jesús riy: “Jiryatimyu̱ ne jdiva̱jnuvadyeryi, ne rivya̱tani̱ ju̱danu̱nu̱day; jiryatiy jdiva̱jnuvadyeryi, riñi̱ ji̱ta va̱ta dañi̱. 32 Ne ri̱niy samirya vichavay natuyadana̱cho̱ day, juuchatavay natuyadana̱cho̱ ji̱ta ri̱nidye, rirya̱tidye paru̱y riva taji jachipiya̱jada variy.”
Ruutaja̱dodani̱ Jesús jmyichara jnura̱danchiy
(Matévu 9.14-17; Márcu 2.18-22)
33 Ru̱teda ji̱ta tavay variy siva Jesús: “Juánjsa̱ datyavay ji̱ta jnurasara japichirya jmyichara, rityu̱chu sisa̱ Ju̱denu variy, daryani̱ ruuvaay Varyisévuvedajsa̱ datyavantyi. Yisa̱ datyavay ji̱tamu̱y ne datyara jmyichara jnura̱da day; richiityari̱ jibyeda varidye, rirya̱tu variy risa̱ju̱ntiy.” 34 Su̱teda Jesús variy ruuva: “¿Vurya̱ni̱viy jnurasutaniryi musuchavay ja̱mu̱yada rundamu, netimyu̱ ne sani jiintye ja̱mu̱ñu ruusa̱sidyidye? 35 Ra̱jti̱ rarunda varityi rirya̱so̱vay riquebyimusiñi̱ vadi ja̱mu̱ñu, variryundamu ji̱ta rirya̱ndara jmyichara.”
36 Satu̱choda variy ruuvara niquejada dityanusara: “Ne vu̱cheta sujay vadijatye, ta̱rijepyo curuchuta̱ju̱. Vu̱ryityi vicha darya, vu̱ryicheta varirya vu̱chujay vadijay, dantyamu̱y ne ra̱ma̱cho̱ samirya ta̱rijepyo ramusiy. 37 Dantyamu̱y ne vu̱bey bínuja̱ vadija̱ ravimu ta̱rijevyu̱po; vu̱betyi ravimura vadija̱, ra̱bucha varirya ta̱rijevyu̱po, rumichaja̱ ra̱cha variy, ra̱pa̱chitye variy sajavyu̱ risa̱ju̱ntiy. 38 Vu̱ryibe dyetya vadijavyu̱vimura bínuja̱ vadija̱. 39 Daryantyamu̱y ne vurya̱turu̱rya saboja̱, vurya̱tunumatirya casiya̱, vuryi̱tay ji̱ta variy: Casiya̱ ji̱ta jaryi samiryava̱ju̱.” Daryani̱ su̱mutya̱jada Jesús variryi.*
* 5:30 Varyisévuveda vichanu̱yada Ju̱denumu tuva̱chuvay, jiryatiy jaryi jaryuvu̱vye ruuvaaryu̱yadamu ti̱ta̱ju̱ daryatiy sanu̱yada Muyusésibe Ju̱denu jtedamu, ratarya datyadoda jarye risa̱ju̱ntiy, jiryatiy nijya̱nvay jachipiya̱jadamusirya. * 5:39 Jirya niquejadata sadityadoda Jesús: Ne vana̱y vu̱chiityari̱ samiñi̱, netimyu̱ ne vu̱tyi̱tuy munatya vadi nijya̱mi̱ju̱ simusiy.