37
Yusufu a xiyena
1 Yaxuba dɔxɔ nɛn Kanan yamanani, a baba yi dɛnaxan yi.
2 Yaxuba bɔnsɔnne taruxun ni ito ra. Yusufu a dii ɲɔrɛyaan ɲɛɛ fu nun solofere nan yi a ra. A tan nun a tadane yi xuruseene nan kantanma, naxanye nga yi Bila nun Silipa ra, a babaa ɲaxanle. A yi e fe ɲaxine dɛntɛgɛn sama a baba xa.
3 Yusufu nan yi rafan Isirayila ma dangu a diine birin na, bayo a tan nan sɔtɔ a xɛmɛ foriyani. A yi doma kuye tofaɲin so a yii.
4 Yusufu tadane to na feen to, a a tan nan nafan e baba ma dangu e birin na, e yi a raɲaxu. Fala faɲi yo mi yi e tagi sɔnɔn.
5 Yusufu yi xiye sa, a yi a yɛba a tadane xa. E yi a raɲaxu dangu a fɔlɔn na.
6 A yi a fala e xa, a naxa, “Ɛ tuli mati n ma xiyen na, n naxan saxi.
7 En birin yi xɛɛn ma malo raxidideni. Nanunna, n ma malo xidin yi keli, a ti. Ɛ gbee malo xidine yi lu bilinxi n gbee xidin na, e birin yi e xinbi sin n ma malo xidin bun.”
8 A tadane yi a maxɔdin, e naxa, “Ee! I waxi findi feni nxɔ mangan nan na alogo i xa nxu yamari?” E yi a raɲaxu dangu a fɔlɔn na a xiyena fe ra e nun a falana.
9 Yusufu mɔn yi xiye gbɛtɛ sa, a yi na fan yɛba a tadane xa. A yi a fala, a naxa, “Ɛ ɛ tuli mati, n mɔn bata xiye sa. Sogen nun kiken nun sare fu nun keden yi e xinbi sinma n bun ma.”
10 A yi xiyeni ito yɛba a baba nun a tadane xa. A baba yi a kɔnkɔ a ma, a fa a fala a xa, a naxa, “I xiyen naxan saxi iki, nanse na ra? I nga nun i tadane nun n tan, nxu birin fama nxu xinbi sindeni i yɛtagi?”
11 A tadane yi lu a maxɔxɔlɔnɲɛ, koni a baba yi a yengi lu a xiyen xɔn ma.
Yusufu tadane yi a mati
12 Yusufu tadane yi siga Siken yi e babaa xurusene rabadeni.
13 Isirayila yi a fala Yusufu xa, a naxa, “I tadane bata siga xuruse rabadeni Siken yi. Fa be, n xa i xɛ e ma.” A yi a yabi, a naxa, “Awa.”
14 Isirayila yi a fala a xa, a naxa, “Siga mafurɛn, i sa a mato xa i tadane kɛndɛ, xa se mi xuruseene fan toxi, i yi fa na dɛntɛgɛn sa n xa.” A yi a xɛ keli Xebiron lanbanni siga Siken yi.
15 Xɛmɛna nde yi a to xɛɛne xun xɔn. Xɛmɛn yi a maxɔdin, a naxa, “I nanse fenma?”
16 A yi a yabi, a naxa, “N na n tadane nan fenma. A fala n xa, yandi, e xurusene rabama dɛnaxan yi.”
17 Xɛmɛn yi a fala a xa, a naxa, “E bata keli be, bayo n na e xuiin mɛ nɛn, e yi a falama, a e xa siga Dotan yi.” Yusufu yi bira a tadane funfu xɔn han a sa a tadane li Dotan yi.
18 E to a to wulani, benun a xa maso e ra, e lan a ma, a e xa a faxa.
19 E yi a fala e bode xa, e naxa, “Na xiye saan nan fama iki.
20 Ɛ fa be, en na a faxa, en na a woli xɔɲinna ra. Nayi, en na keli, en na a falama nɛn, a sube ɲaxin bata a don. Na waxatini en fama a kolondeni nɛn a xiyen findima a xa feen naxan na.”
21 Rubɛn yi na feen mɛ. A yi kata a xa a xunba, a naxa, “En nama a faxa.”
22 Rubɛn mɔn yi a fala, a naxa, “Ɛ nama a wunla ramini de! Ɛ a woli xɔɲinni ito ra naxan tonbon yireni ito yi. Muxu yo nama a yiin din a ra.” A yi wama a xunba feni alogo a xa nɔ a xalideni a baba fɛma.
23 Yusufu to so a tadane yireni, a doma kuye tofaɲin naxan yi ragodoxi a ma, e yi na rate a ma.
24 E yi Yusufu tongo, e a woli xɔɲinna ra, ige mi naxan kui.
25 Na xanbi, e yi dɔxɔ donse dondeni. E to e yɛɛn nakeli, e yi Sumayila bɔnsɔnna yulane to fɛ. E yi kelixi Galadi yi, wusulanna nun senna nun latikɔnɔnna yi e ɲɔgɔmɛne fari siga Misiran yi.
26 Yuda yi a fala a xunyɛne xa, a naxa, “Xa en na en xunyɛn faxa, en yi a wunla luxun, na tɔnɔn mundun en tan ma?
27 Ɛ fa, en na a mati Sumayila bɔnsɔnna muxune ma, koni en nama en yiin din a ra de! Bayo en xunyɛn na a ra, en wuli keden fasa keden.” A xunyɛne birin yi tin a falan ma.
28 Na xanbi, Midiyan yulane danguma, e yi Yusufu rate xɔɲinna ra. E yi Yusufu mati gbeti gbanan mɔxɔɲɛ ra Sumayila bɔnsɔnna muxune ma. E yi a xali Misiran yi.
29 Rubɛn to xɛtɛ xɔɲinna yireni, a mi Yusufu li na sɔnɔn. A yi a domaan birin yibɔ sununi.
30 A yi xɛtɛ a xunyɛne fɛma, a yi a fala, a naxa, “Diidin mi fa na! N tan fa nanse ligama sɔnɔn?”
31 E yi kɔtɔ keden faxa, e yi Yusufu a doma kuye tofaɲin maturuxun na sube wunli.
32 Na xanbi, e yi na doma kuye tofaɲin xali e baba fɛma. E yi a fala a xa, e naxa, “Nxu bata ito to. Domani ito mato ba, xa i ya diin gbeen na a ra.”
33 Yaxuba yi domaan kolon. A yi a fala, a naxa, “N ma diina domaan na a ra! Sube xaɲɛna nde bata a faxa! A bata Yusufu yibɔ!”
34 Yaxuba yi a dugine yibɔ sununi, a mɔn yi kasa dugin nagodo a ma. A yi a diin ɲan feen liga xii wuyaxi.
35 A dii xɛmɛne nun dii tɛmɛne yi siga a madɛndɛndeni, koni a mi tin na ma. A yi a fala, a naxa, “N nan n ma diin saya feen ligama nɛn han n sa a li laxira yi.” A yi lu wugɛ a diina fe ra.
36 Midiyan kaane yi Yusufu mati Potifari ma Misiran yi, Misiran Mangana kuntigina nde naxan a kantan tiine xunna.