Romi Kaane
Pɔli Alaa Falan Naxan Nasiga Romi Kaane Ma
Ɲɛɛ dando dangu xanbini Yesu faxan nun a kenla sayani, Yahudiya dɛnkɛlɛya muxune yi Yesu a fe Xibaru Faɲin nali fɔlɔ Romi taani, manga taana. Nanara, benun Pɔli xa kawandin ba waxatin naxan yi Siriya nun Asi nun Girɛki yamanane yi, dɛnkɛlɛya yamaan yi fa Romi taani. Ala to a fala Pɔli xa fa fala a a xa siga han dunuɲa danna, a yi waxi siga feni Romi taan nun Esipaɲa yamanan nin dɛnaxanye sa Romi taan xanbi ra pon! A Kitabun yireni ito sɛbɛxi Romi taan dɛnkɛlɛya muxune nan ma a sigatiin xili yi naxanye yi e malanma Pirisila nun Akila konni. A yi waxi a xɔn ma nɛn, ne xa a mali a sigatini, e sena ndee so a yii alogo a xa sa na yire makuyen li dɛnkɛlɛya yamaan munma yi sɔtɔ dɛnaxan yi.
Pɔli yi katama Kitabun yireni ito yi nɛn a xa a yita mɛnna dɛnkɛlɛya muxune ra a tan a xɛrayaan nakamalima kii naxan yi siya gbɛtɛne yɛ. Kitabun yireni ito Pɔli a kawandi ti kiin nan yɛbama dangu Kitabun yire gbɛtɛye ra a naxanye sɛbɛ alogo mɛn kaane xa tin a mali feen ma. A tan yɛtɛɛn bata a kawandin falani so iki, a naxa, “N mi yagixi Yesu a fe Xibaru Faɲin naliyɛ, bayo Ala sɛnbɛn na a ra alogo naxan yo na la a ra, na xa kisi, fɔlɔ Yahudiyane ma siga siya gbɛtɛne ma.” (Romi Kaane 1.16).
Xɛra Pɔli waxatini, matandi wuyaxi yi Yahudiyane nun siya gbɛtɛne tagi dɛnkɛlɛya muxune yɛ. A gbengbenna, siya gbɛtɛ muxune na findi dɛnkɛlɛya muxune ra, xa a yi lanma ne xa Yahudiyane sariyan suxu hanma e nama a suxu. Na yi findixi matandi gbeen nan na han a fe yi fala Pɔli a kɛdi wuyaxi yi. Kitabun yireni ito yi, Pɔli a falama a a Yesu a fe Xibaru Faɲin naxan nalima, na siyane birin nan gbee ra (Romi Kaane 1.16). A mɔn a yɛbama Ala hakɛ kanne rakisima kii naxan yi, a findi ndenden na, naxan dɛnkɛlɛyaxi Yesu ma (Romi Kaane 1.18 han 8.39).
Na xanbi ra, a yi a fala Alaa falan nakamalima kii naxan yi Yahudiyane fe ra hali Yahudiya muxuna ndee to tondi Yesu yatɛ Alaa Muxu Sugandixin na. A falama a na tondin mi nɔɛ Alaa falan kalɛ bayo dɔnxɛn na, a hinanna ne fan lima nɛn (Keli Romi Kaane sora 9 ma han 11). Na kui, Ala bata hinan siya gbɛtɛne fan na benun Yahudiyane mɔn xa xɛtɛ a ma waxatin naxan yi alogo Yesu a fe Xibaru Faɲin xa siya gbɛtɛne li, e yi dunuɲa yi gidi sariɲanxin liga. (Keli Romi Kaane 12.1 ma han 15.13).
A raɲanna, Pɔli a falama e xa fa fala a wama siga feni Romi taan nun Esipaɲa yamanani alogo a xa Yesu a fe Xibaru Faɲin nali mɛn kaane fan ma. A yi Romi kaane xɔntɔn (15.14 han 16.27). Naxanye birin wama a kolon feni Ala muxune rakisima kii naxan yi, Kitabun yireni ito e malima nɛn na ra.
1
Pɔli Xibarun Faɲin naxan nalima
N tan Pɔli, Alaa Muxu Sugandixina Yesu a walikɛna, Ala bata naxan xili alogo n xa findi a xɛraan na, a yi n yɛba alogo n xa Alaa falan Xibaru Faɲin nali, n bata ito sɛbɛ ɛ ma.
Ala yamaan tuli sa Yesu a fe Xibaru Faɲini ito nan na a nabine falane xɔn e Kitabu Sariɲanxine kui. A dii xɛmɛna fe nan yi a ra, naxan barixi Dawuda bɔnsɔnni fati bɛndɛn mabinni, Alaa Nii Sariɲanxin mɔn yi a mayita sɛnbɛni fa fala a Alaa Dii Xɛmɛn nan a ra, bayo en Marigi Yesu Alaa Muxu Sugandixin bata keli sayani. Ala bata nxu findi xɛrane ra a hinanni Yesu xinla barakani alogo siyane birin xa a xuiin suxu dɛnkɛlɛyani. Ɛ tan fan na muxune yɛ, Alaa Muxu Sugandixin Yesu bata naxanye xili.
Awa, ɛ tan naxanye birin Romi taani, Ala xanuntenne, a mɔn naxanye xili, ɛ yi findi a yama sariɲanxin na, n bata ito sɛbɛ ɛ birin ma.
En Fafe Ala nun Marigi Yesu, a Muxu Sugandixin xa hinanna nun bɔɲɛ xunbenla fi ɛ ma.
Ala maxandin nun barika birana
N barikan nan singe birama Ala xa ɛ birin ma fe ra, Alaa Muxu Sugandixin Yesu barakani. Amasɔtɔ muxune ɛ dɛnkɛlɛyana fe falama dunuɲa yiren birin yi. Ala nan n seren na, n walima naxan xa a Dii Xɛmɛna fe Xibaru Faɲin nalini n niin birin na. A a kolon a n miriyana ɛ xɔn ma waxatin birin 10 n nɛma Ala maxandɛ waxati yo yi. N na Ala maxɔdinma, xa a sagoon na a ra, a xa fɛrɛn fi n ma n siga ɛ konni. 11 Amasɔtɔ ɛ to xɔnla n ma kati, alogo Alaa Nii Sariɲanxin bata naxan fi n ma, n yi na nde radangu ɛ ma, ɛ yi sɛnbɛn sɔtɔ 12 alogo en yi en bode ralimaniya en ma dɛnkɛlɛyani.
13 Ngaxakedenne, n waxi a xɔn ma ɛ xa a kolon, n bata yi kata nun sanɲa ma wuyaxi, n xa sa ɛ xɔntɔn koni n mi fɛrɛ sɔtɔ. N yi waxi a xɔn ma, n xa dɛnkɛlɛya muxuna ndee sɔtɔ ɛ konni alo n na a sɔtɔ siya gbɛtɛne yɛ kii naxan yi. 14 Goronna n xun ma n xa wali birin fɛma, Girɛkine nun xuluntarene e nun xaxilimane nun xaxilitarene. 15 Nanara, a xɔnla n ma han, n xa Yesu a fe Xibaru Faɲin nali ɛ tan Romi kaane fan ma.
Yesu a fe Xibaru Faɲina sɛnbɛna
16 N mi yagin Yesu a fe Xibaru Faɲin naliyɛ, bayo Ala sɛnbɛn na a ra alogo naxan yo na la a ra, na xa kisi, fɔlɔ Yahudiyane ma siga siya gbɛtɛne ma. 17 Yesu a fe Xibaru Faɲin bata tinxinyaan makɛnɛn, Ala naxan fima muxune ma. Na fɔlɔxi dɛnkɛlɛyaan nan ma a raɲan dɛnkɛlɛyaan ma, alo a sɛbɛxi kii naxan yi Kitabuni, a naxa, “Naxan na tinxin dɛnkɛlɛyaan xɔn, na nii rakisin sɔtɔma nɛn.”*
Muxune yalagi fena
18 Ala bata a xɔlɔn makɛnɛn sa keli ariyanna yi lan muxune Ala kolontareyaan nun e tinxintareyaan ma naxanye ɲɔndin luxunma tinxintareyani. 19 Amasɔtɔ muxune nɔɛ naxan kolonɲɛ Ala fe yi, e bata na yigbɛ, bayo Ala bata yi na makɛnɛn e xa. 20 Bayo xabu dunuɲa da, Ala kɛɲaan naxanye mi toma yɛɛn na alo a habadan sɛnbɛn nun a Alayana, ne yigbɛma ki faɲi, bayo muxune e famuma a daala xɔn. Nanara, e mi nɔɛ e yɛtɛ xun mafalɛ. 21 Hali e to Ala kolon, e mi a binyama, e mɔn mi barikan birama a xa. Koni e miriyane bata lu fuyan. E xaxilitareyaan yi e bɔɲɛne lu dimini. 22 E bata e yɛtɛ yatɛ xaxilimane ra, koni e findi daxune ra. 23 E bata habadan Alaa binyen masara suxurene ra naxanye rafalaxi muxune nun xɔline nun subene nun bubu seene maligan na naxanye faxama.
24 Nanara, Ala bata e rabeɲin e xɔsi feene yi e bɔɲɛne kunfaxi naxanye xɔn, e yi lu e bode fati rayelefuɛ. 25 E yi Alaa ɲɔndin masara wulen na, e wali dali seene xa, e yi e batu, benun e xa daala kanna Ala yɛtɛɛn batu naxan lan a batu han habadan. Amina.
26 Na feene ma, Ala yi e lu e kunfa fe rayelefuxi xɔsixine yi. Amasɔtɔ hali e ɲaxanle fan bata e mɛ e da kiin na, e kafu ɲɔxɔya gbɛtɛye liga naxanye mi daxa. 27 Xɛmɛne fan na kii nin, e yi e mɛ e ɲaxanle kafu ɲɔxɔyaan na, e yi e bode rakunfa. Xɛmɛn nun xɛmɛn yi e bode rayagi e kafu. E yi e fe ɲaxin saranna sɔtɔ.
28 Bayo e to bata tondi Ala kolonɲɛ, a bata e rabeɲin e xaxilitareyani, e yi lu fe haramuxine ligɛ. 29 E lugoxi tinxintareyaan sifan birin na, fe ɲaxin nun milɛn nun ɲaxuna. E lugoxi xɔxɔlɔnyaan nun faxa ti xɔnla nun lantareyaan nun yanfantenyaan nun maraɲaxun nun muxu mafalan na. 30 E bata findi muxu xili kalane nun Ala yaxune nun yanda muxune nun wasodene nun muxu kanbaxine ra, e fe ɲaxi kɔtɛ nɛnɛne raminima, e murutɛ e bari muxune ma. 31 Xaxilitarene nun lannayatarene nun hinantarene nun kininkinintarene nan e ra. 32 Anu, e Alaa sariya tinxinxin kolon, a muxun naxanye feni itoe ligama, ne lan nɛn, e faxa. Hali na, e luma na feene nan ligɛ tun, a mɔn nafan e ma muxu gbɛtɛye fan yi ne liga.
* 1:17 Xabakuki 2.4