Ŋwàk Nwì Ma Rʉ̀k Nə̀ Fi Màtiyò 13

Gbʉ' Ŋgà Bì Ŋgwìi Bum

(Mak 4:1-9; Luk 8:4-8)

1 Jisòs à tesə tsə mʉnda'à sə̀' nùmbu ànə, nə kə cum ŋgʉ ndzəp Galìli. 2 Bwìŋ kə maŋ mvwe' sə̀ yi cu sə wùriŋ, fana yi ni cum ye sə mok sənə ŋgwes mòk. Bʉ̀ʉ sə wèŋ pwe' təəŋ yàwo ma mʉ mfèŋ. 3 Yi sə tsoho fa yà'wèŋ bum ŋkʉ̀ʉŋntɛ̀ŋ bə gbʉ'. Yi à cèp mòk də, <<Ŋgà bì ŋgwìi bum mòk à lo də yi kə ŋwə ŋgwìi bum mok. 4 Fana mvə̀'nə̀ yi à sə ŋwə̀ yà', mok gbʉ ŋgʉ mandzə̀ fana swiŋ wèŋ kə te'e zʉ lo yà'. 5 Ŋgwìi mok gbʉ mvwe' nze lìs. Ncàk kà fo' ŋkʉ̀ʉŋ ye fana yà' to, nə kà mandzə̀ ŋgòsòŋgàŋ tse'. 6 Nùm à to kok fana yi tɛŋ zə yà'. Mvə̀'nə̀ yà' ànə ka ŋgàŋ bə̀boŋ tse' fana yà' kpʉ. 7 Ŋgwìi mok gbʉ yàwo mvwe' ndik sə̀ bə njàk. Ndik sə kuk, nə lim te'lə tse' yà'. 8 Mok à gbʉ̀ yàwo mvwe' nze nə̀ bə̀boŋ, nə zəm ŋgwì. Mok zəm wùriŋ co ŋkʉ̀ mò'fis, mok hum ntùŋfu, mok hum tɛ'. 9 Ŋwə̀ nə̀ yi tse'-a ntu' ŋgòyuk bum fo', yi yuk-a.>>

Jisòs Tsə̀' Njo Nə̀ Yi Cèp Bum Bə Gbʉ' Nə

(Mak 4:10-12; Luk 8:9-10)

10 Ànə geŋ, ŋgàa fàak ye sə wèŋ kə fek yi də, <<Wù sə cèp mègù bohòwo bə gbʉ' bʉ̀ʉ yà?>> 11 Yi dʉk fəsə fa yà'wèŋ dʉk də, <<A bʉ̀ʉsə̀ wo ka yàwo mandzə̀ nə̀ Nwì a fa wo co wo rɛɛŋ bum sə̀ yà' cu swìhi mvwe' gaŋ ŋkum Nwì sə tse'. Nwì à fa weŋ yàwèŋ mandzə̀ ànə laŋ. 12 Yusə də, ŋwə̀ nə̀ yi tse'-a yumok, Nwìi nə jo naaŋ fa fe'lə yi mok sə̀' ya yi tse' ŋkʉ̀ʉŋntɛ̀ŋ. Nə ye də bohòŋwə̀ nə̀ yi ka ye yumok tse', Nwìi nə jəŋ fis gɛsə lo moòm nə̀ yi tse' nə fo'. 13 Njo nə̀ mʉ̀ sə cèp bohòwo bə gbʉ' nə də bʉ̀ʉsə̀ wo tse' lis, nə kà bum sə yə, wo tse' ntu', nə kà bum sə̀' sə yuk. Wu tsə̀'-a wo yumok, wo kà sə̀' rɛɛŋ. 14 Ye də bum sə̀ ŋgà tsòhòbum Nwì nə̀ liŋ yee Ìzayà à cèp yà'a kə̀ kʉ̀rə zìnə mʉtuhù wo. Yusə̀ yi à cèp sə də,

<Wèeŋ nə yuk bum, nə kà yà' rɛɛŋ yuk,

Wèeŋ nə sə kʉk, nə kà yə.

15 Bʉsə̀ ntʉm bʉ̀ʉ yè'sə wèŋ a gʉ bʉp laŋ.

Ntu' awo loho, fana wo lok lis awo sə̀'.

Ka-a vɛ'nə yeŋ də bwɛ̀rɛ wo yə rì bə lis awo, nə yuk bə ntu',

Fana nə rɛɛŋ sə ntʉʉ̀ wo,

Ya wo bʉʉŋ və bohòmʉ̀, mʉ̀ luŋsə wo.>

16 Fana rɛŋsi bohòwèŋ bʉ̀ʉsə̀ lis awèŋ sə yə fana ntu' awèŋ sə yuk bum yo. 17 Mʉ̀ sə tsə̀' weŋ yè'e yusə̀ yà'a zìnə də ŋgàa tsòhòbum Nwì bə bʉ̀ʉ sə̀ wo kə̀kʉrə̀ bohòNwì wèeŋ vɛ'ɛ wùriŋ sə̀ wo à dzəm co wo ye ja'a bum sə̀ wèŋ sə yə yè'e, nə kà mandzə̀ nə tse'. Wo dzəm sə̀' co də wo yuk bum sə̀ wèŋ sə yuk yè'e, nə kà sə̀' yuk.

Jisòs Tsə̀' Rɛŋsə Gbʉ'
Ŋgà Bì Bum Nə

(Mak 4:13-20; Luk 8:11-15)

18 <<Wèeŋ yuk-a ŋga'a mvə̀'nə̀ mʉ nə tsok rɛŋsə gbʉ' ŋgà bì bum nə. 19 Ŋwèe yuk ncèp gaŋ ŋkum Nwì, nə kà bə zeŋ rɛɛŋ fana ze' nə və, nə kə jəŋ fis lo yusə̀ wo bì yà' sə ntʉʉ̀ yi sə. Nà'a yà'sə ŋgwìi sə̀ yà' à gbʉ̀ ŋgʉ mandzə̀ sə. 20 Ŋgwìi sə̀ wo à ŋwə̀ yà' fana yà' gbʉ mʉnə nze nə̀ a fo' bə lìs nə, a ŋwə̀ nə̀ yi yuk ncèp nə fana yi kwa boŋsə toho bə zeŋ vɛ'ɛ wùriŋ. 21 Fana nà' kà ŋgàŋ sə ntʉʉ̀ yi sò. Yi təəŋ moòm ghàr. Ghà nə̀ ŋgə' və̀ bohòyi gbʉ gɛsə lo fo'. 22 Ŋgwìi sə̀ wo à ŋwə̀ yà' mvwe' ndik sə̀ bə njàk sə, nà'a yi nə̀ yi yuk ncèp nə fana bum nzeŋgòŋ nə ye ntʉm nə̀ ŋgòtse' ghàk wèŋ kə lim te'lə tse' ncèp nə fana nà' kà zəm. 23 Nə ye də ŋgwìi sə̀ yà' à gbʉ̀ mʉmvwe' nze nə̀ bə̀boŋ sə ŋwə̀ nə̀ yi yuk ncèp nə, yi rɛɛŋ bə zeŋ. Fana yi zəm ŋgwì ghà mòk ŋkʉ̀ mò'fis, mok hum ntùŋfu bə hum tɛ' wèŋ.>>

Jisòs Màk Gbʉ' Tɛ'
Mvə̀'nə̀ Gaŋ Ŋkum Sə̀ Mʉbu Cu

(Mak 4:30-34; Luk 13:18-21)

24 Yi à tsə̀' fa fe'lə yà'wèŋ gbʉ' mòk sə̀' də <<Aco wo fʉ'rə kok gaŋ ŋkum sə̀ mʉbu sə bə ŋwə̀ nəmòk nə̀ yi à kə̀ bì ŋgwìi bum sə̀ bə̀boŋ mʉ nzuù yi. 25 Yi ànə sə nooŋ dzəm lo fana ŋwə̀ nəmòk nə̀ nà'a bɛ̀ŋgə̀ yi kə bi ŋgaŋ sə̀ bʉp sə̀ yà' səsə nzaŋ mvwe' nzaŋ sə̀ yi anə bi sə. Yi bi ŋgaŋ sə vɛ'nə fana yi bɛ' mandzə̀ ye, nə lo yuye. 26 Ghà nə̀ nzaŋ sə à kùk tə̀tè nə ye ŋgòfis tu fana ŋgaŋ sə lokok sə̀'. 27 Bwe ŋgàa fàak ŋgà nzum nə kə fek yi də, <Tà, vès də wù à bì mègù mʉ nzuù wù ŋgwìi bum sə̀ bə̀boŋ àlaa. Ŋgaŋ sə̀ bʉp nə və̀ nə fo' fò?> 28 Ŋgà nzum nə dʉk fəsə fa wo də, <Gʉ̀ yu yà'sə ŋwə̀ nəmòk nə̀ yi ka mʉ dzəm.> Wo fek fe'lə yi dʉk də, <Ye də wù dzəm də vèes lo kə co'rə mak yà' à?> 29 Yi dzeeŋ də yi ka dzəm. Yi də bʉ̀ʉsə̀ aco ghà nə̀ wo sə də wo cok mak ŋgaŋ sə fana wo co'rə bʉpsə nzaŋ mok bə ŋgaŋ sə̀ yà' səsə nzaŋ sə. 30 Mè'rə yà'a kuk mvwe' mò'fis vɛ'nə tə̀tè mvə̀k nə̀ ŋgòkʉp yà' kə dzeŋ. Mvə̀k ànə dzèŋ nùu fana mʉ̀ tsok fa ŋgàa kəkʉp sə wèŋ də, <Wèeŋ co'rə be'lə to ntòŋgaŋ sə̀ bʉp yà'a mvwe' mò'fis, nə kiŋ yà' bə mbə̀k bə mbə̀k ya wo tɛŋ yà'. Nə tsok wo sə̀' də wo kʉp naaŋ gesə fa mʉ nzaŋ sə mʉ tà'a mʉ̀.> >>

31 Jisòs à tsə̀' fa mali wo gbʉ' mòk sə̀ də, <<Gaŋ ŋkum sə̀ Nwì sə co ŋgwì tʉ nəmòk nə̀ wo to nà' də mostà, nə̀ ŋwə̀ nəmòk à kə̀ bì nà' mʉ nzuù yi. 32 Nà' jə'rə càsə ŋgwìi bum sə̀ wo bìgə̀ mʉ nzuù pwe'fo' yi. Ghà nə̀ nà'a kùuk, nà' yam casə mok sə pwe'fo' sə̀' yi. Nà' bʉʉŋ tʉ nə̀ ghaŋ wùriŋ. Swiŋ wèŋ və, nə sə kə ci ndap awo mʉnə ntaŋ ye sə.>>

33 Yi cep fe'lə gbʉ' mòk də, <<Gaŋ Nwì sə co yis sə̀ ŋwàŋwèe jəgə̀ yà', nə gesə sənə tasàa mfòŋ tɛ', nə top yà' tə̀tè yà' kok pwe' yè'e.>>

34 Bum yè'sə pwe'fo', Jisòs à sə tsòho fa gù bʉ̀ʉ sə wèŋ yà' bə gbʉ' bə gbʉ'. Yusə̀ co yi à tsə̀' fa wo jì gbʉ' à ka yeŋ. 35 Yi à gʉ̀ vɛ'nə ya yusə̀ ŋgà tsòhòbum Nwì à cèp bə liŋ ŋgà gèm bwìiŋ bʉʉŋ və zìnə. Yusə̀ yi à cèp sə də,

<<Mʉ nə muk cùu am, nə sə cep bum lòoŋ fo' bə gbʉ' bə gbʉ'.

Mʉ nə cep bum sə̀ mvə̀'nə̀ nzeŋgòŋ à yè yèe, yà' sə cum megu mvwe' sə̀swihì.>>

36 Ànə geŋ, yi me'rə kwe' bʉ̀ nə̀ fo', nə ni lo yuye mʉ nda'à. Ŋgàa fàak ye wèŋ a bɛ' lòyi fo', nə sə fek yi də nà'a tsok rɛŋsə fa wo gbʉ' nə̀ də wo à bì ŋgaŋ sə̀ bʉp mvwe' nzum nà'a. 37 Yi sə tsòho rɛŋsə fa yà'wèŋ dʉk də, <<Ŋwə̀ nə̀ ŋgà bì ŋgwìi bum sə̀ bə̀boŋ sə, a mʉ̀ʉ mo ŋwè. 38 Nzum sə nzeŋgòŋ nə, ŋgwìi sə̀ bə̀boŋ sə, a bʉ̀ʉ sə̀ wo cu yàwo mvwe' gaŋ ŋkum Nwì sə fana ŋgaŋ sə̀ bʉp sə yàwo bʉ̀ʉ sə̀ wo cu yàwo ma nə̀ ze'. 39 Ŋwə̀ nə̀ yi à bì ŋgaŋ sə̀ bʉp sə, a ze' nə bə tu ye. Mvə̀k nə̀ ŋgòkʉp bum sə̀ wo à bì sə yà'a nzeŋgòŋ nə mvə̀'nə̀ nà' mèe, fana ŋgàa kʉp bum sə yà'sə masinjàa Nwì wèŋ. 40 Mvə̀'nə̀ wo à benə ŋgaŋ sə, nə tɛŋ yà' yà'a, anə ye nùmbu nə̀ nzeŋgòŋ nə mè sə̀' vɛ'nə. 41 Mʉ̀ʉ mo ŋwè, mʉ nə̀ tumsə masinjàa am ŋgòte'e fis yusə̀ yà' cu mvwe' gaŋ sə, sə̀ co yà' jəŋ və bʉp, nə ye bə ŋgàa gʉ̀ bʉp wèŋ pwe'fo'. 42 Wo swekfis wes wo vɛ'nə fana wo kə mak gesə lo wo sə mvwe' sə̀ mis sə kʉə. Yà'a mvwe' sə̀ bwìiŋ nə sə waŋ, nə sə zʉ nzòŋ fo'. 43 Nà'a sə̀' mvə̀k nə̀ bʉ̀ʉ sə̀ wo yàwo kə̀kʉrə̀ ma nə̀ Nwì wèeŋ nə sə to rɛŋ co nùm mvwe' gaŋ tɛ̀' awo. Ŋwə̀ nə̀ yi tse'-a ntu' ŋgòyuk bum bə zeŋ, yi yuk a.

Jisòs Cèp Fe'lə Bə Nzak Gaŋ Ŋkum Sə̀ Mʉbu

44 <<Gaŋ sə̀ Nwì sə yà'a co yumok sə̀ yà' gʉ ntɛŋ sə̀ yà' à swìhi nòoŋ mvwe' səmok. Ŋwə̀ nəmòk anə kə ye yà' fana yi ses lok yà'. Yi kwa vɛ'ɛ, nə kə caŋ seŋ bum sə̀ yi tse' pwe'fo', nə kə ywiŋ jəŋ nzum sə̀ mvwe' yà'sə.

45 <<Gaŋ sə̀ Nwì sə yà'a sə̀' co ŋgà gì gìi ntɛŋ nə̀ yi à sə làp nsàp lìs mòk nə̀ wo togə̀ nà' də perèl. 46 Yi ànə ye perèl nə̀ mò'fis nə̀ nà' gʉ ntɛŋ fana yi lo, nə kə seŋ bum ye sə̀ yi tse' sə pwe'fo', nə kə ywiŋ nà' bə zeŋ.

47 <<Gaŋ sə̀ Nwì sə sə̀' co ram mòk nə̀ wo màk gèsə nà' sə ndzəpə̀ fana nsàap fuk kwəəŋ ni ca zəzok zəzok nduk. 48 Nà' ànə rwiŋ fana wo fis lo nà' mʉ mfèŋ fana nə cum nze, nə ye ŋgòte'e yà'. Wo sə swèk gèsə lòsə̀ bə̀boŋ sənə yumok, nə sə fis mak sə̀ bʉp sə. 49 Nùmbu nə̀ nzeŋgòoŋ mèe, anə ye sə̀' vɛ'nə. Masinjàa Nwì wèeŋ nə̀ və̀ə, nə kə gapsə fis bʉ̀ʉ sə̀ wo yàwo kə̀kʉrə̀ ma nə̀ Nwì bə sə̀ wo ka yàwo kə̀kʉrə̀ yeŋ wèŋ zok. 50 Wo mak gesə lo bʉ̀ʉ sə̀ wo ka kə̀kʉrə̀ yeŋ sə mvwe' nəmòk nə̀ mis sə kʉə ca. Yà'a mvwe' sə̀ ŋwèe nə sə waŋ, nə sə zʉ nzòŋ ca.>>

51 Yi fek yà' də yà' rɛɛŋ bə bum sə̀ yi cèp yè'sə pwe'fo' laŋ àlɛ. Wo də hòli. 52 Yi tsok fa fe'lə yà'wèŋ də, <<Ye də wèŋ rì də ŋgà yə'rə̀ lʉ̀k nə̀ yi a bʉ̀ʉŋ də mʉ yə'rə yi mvə̀'nə̀ gaŋ sə̀ Nwì cu, yi co ŋwə̀ nəmòk nə̀ yi tse' tàap ye. Aco yi fis və to bum sə̀ zəm mʉ tà'a yi, nə fis sə̀ fi sə̀'.>> 53 Jisòs ànə cep wes gbʉ' yè'sə fana yi me'rə fa'nə, nə lo.

Bʉ̀ʉ Lak Jisòs Wèŋ Bɛ̀ŋ Yi

(Mak 6:1-6; Luk 4:16-30)

54 À kə̀ dzèŋ la'à yi fana yi kə yə'rə bwìŋ mʉmvwe' ndaap pìriyà àwo wèŋ. Wo à mərə vɛ'ɛ wùriŋ, nə sə cep dʉk də, <<Ŋwə̀ nè'e a jə nsàp ŋkərə̀ nè'e nə ye nsàap fàak sə̀ yà' gʉ wùriŋ yè'e fòvɛ'nə-ɛ? 55 Nè'e ka mo kapindà nà'a yeŋ-ɛ̀? Nè'e ka yi nə̀ wo to liŋ ma ye də Mèri nà'a yeŋ-ɛ̀? Jem bə Jòsep bə Saimʉ̀ nə ye Judàs wèŋ ka bwema ye wèŋ yeŋ nɛ̀? 56 A cugə̀ fɛɛŋ ka sə̀' ves njɛ̀' ye wèŋ pwe' yeŋ nɛ̀? Aco yè'sə ye vɛ'nə va?>> 57 Fana wo kà yi mok dzəm. Ànə geŋ Jisòs nə tsok fa ye yà'wèŋ də, <<A yegə̀ də wo jəgə̀ ŋgà tsòhòbum Nwì ma nə̀ yi lòfòpwe' co ŋwè. A kə̀ dzèŋ mvwe' lak ye, nə ye mʉ nda'à yi fana wo kà yi co yumok jə.>> 58 Yi à ka fàak sə̀ yà' gʉ fa'nə ŋkʉ̀ʉŋ gʉ bʉ̀ʉsə̀ bʉ̀ʉ sə̀ fo' sə wèŋ à ka dzədzəm sə ntʉʉ̀ wo tse'.