Chikalata chi che Paolo ku
Che Tito
Chilongolelo
Chitabu chi che Tito chili chikalata chimo mwa ikalata ncheche i che Paolo chiŵannembele mundu jumo jumo pamalo pa ŵandu ŵakunkulupilila Kilisito. Ikalata ine itatu ili Timoseo jwaandanda ni Timoseo jwaaŵili ni Filimoni. Che Paolo ŵannembele chikalata cho che Tito, nambo sooni ŵalembile nti chikalata cho chikukomboleka kusyomekwa kwa liloŵe pa ŵandu. Tukukombola kumanyilila chelechi ligongo akulisala nsyene nti nduna, chindu chakuchimanyilila che Tito chitandile kalakala. Che Paolo ŵalembile chikalata chi pa yaka ya 63-65 pakumala kupagwa Che Yesu.
Che Paolo akunsalila che Tito kuti ŵalongosye ŵandu ŵakunkulupilila Kilisito ŵaali mu chilumba cha Kilete. Che Paolo ŵalembile chikalata chi kwa ligongo lya kunsalila che Tito itajile pakwasagula ilongola ŵa mipingo ja ŵandu ŵakunkulupilila Kilisito ni kwajiganya, ni indu iŵansalile mu chikalata ikulanda ni yeila yaisasile mu ikalata iŵili iŵalembele che Timoseo. Chikalata chao chikusala yakuti kusachilwa kulongosya kwa chambone nnope ilongola ŵa mipingo ja ŵandu ŵakunkulupilila Kilisito. Kwayele ilongola pamo ni mipingo ja ŵandu ŵakunkulupilila Kilisito ŵa lelo jino akusachilwa atendeje yeleyo.
Yaili mwelemo
Che Paolo akunsalila che Tito ŵasagule ilongola ŵakwajogopa Akunnungu (1:1-16).
Sooni akunsalila ŵajiganye ŵandu kutama yakuti pakusaka Akunnungu (2:1-3:11).
Mbesi, che Paolo akumalichisya kwa kulemba maloŵe gampepe gakumalichisya (3:12-15).
1
Une che Paolo, jundi jwakutumichila jwa Akunnungu ni nduna jwa Che Yesu Kilisito, ngunnembela chikalata chi mwe che Tito. Uneji najichikwe kwalongosya ŵandu ŵasagulikwe ni Akunnungu kuti ŵakulupilile ni kuumanyilila usyenesyene ni kutama yaikuti pakwanonyelesya Akunnungu. Chikulupi ni umanyilisi wa usyene wu ikutupa chilolelo cha umi wa moŵa gose pangali mbesi. Akunnungu ŵangakombola kusala ya unami, ŵatupele chilanga cho chikanaŵe kugumbikwa chilambo. Ŵaliunukwile liloŵe lyakwe pa katema kakwe. Une napegwilwe utenga wo kwa lilajisyo lya Akunnungu Nkulupusyo jwetu juŵangulupilile kuti naulalichile kwa ŵandu.
Chikalata chi ngunnembela mmwe che Tito, mwanangu jwa usyenesyene jutukukamulangana mu chikulupi chimo. Ngunsachila umbone ni chitendewele kutyochela kwa Akunnungu Atati ni Che Yesu Kilisito nkulupusyo jwetu.
Masengo ga che Tito ku Kilete
Nanlesile ku Kilete kuti nkombole kuikolosya yanayose yaisigalile ni kwaŵika achakulu ŵa mipingo ja ŵandu ŵakunkulupilila Kilisito mu musi wauli wose mpela indite kunnajisya, chilongola jwa mpingo wa ŵandu ŵakunkulupilila Kilisito akusachilwa kuŵa mundu jwangali magambo gagali gose, ni jwali ni jwankongwe jumo, ni ŵanache ŵakunkulupilila Kilisito ni ŵangaŵechetelwa nkati wende wangalumbana atamuno ungapilikanichisya. Pakuŵa jwakuujimilila mpingo wa ŵandu ŵakunkulupilila Kilisito akusachilwa kuŵa mundu jwangali magambo gagali gose, ligongo jwelejo ali jwakwimilila masengo ga Akunnungu. Ngakusachilwa kuŵa mundu jwa chibuli atamuno jwakalipa atamuno jwakolelwa atamuno jwakuputa atamuno kuŵa mundu jwakunonyelwa nnope mbiya. Nambo ikuŵajilwa aŵe jwakunonyelwa kwapochela achalendo ni jwakunonyelwa ni indu yambone ni jwakulitulusya ni jwakupanganya yaikwanonyelesya Akunnungu ni jwanswela ni jwakukombola kulilongosya nsyene. Akusachilwa kulikamulisya liloŵe lyakukulupilichika mpela yaitite kujiganyikwa, kuti akombole kwalimbisya mitima ŵandu ŵane kwa majiganyo ga usyene ni kwalosya ileŵo yao ŵandu ŵakugakana majiganyo go.
10 Pakuŵa kwana ŵandu ŵajinji nnopennope ŵaali mu mpingo wa Ŵayahudi ŵaŵagalawiche ni kunkulupilila Kilisito, ŵele ŵakukanila kupilikana, akuŵecheta wamba ni akwalyungasya ŵandu ŵane. 11 Ŵele ŵandu akanyichikwe kuŵecheta, pakuŵa akwatindiganya ŵandu ŵa majumba gamajinji kwa kwiganya indu yangaŵajilwa kwiganya, akutenda yele kwa nningwa wangalumbana wa kupatila mbiya. 12 Namose jumo jwa ŵakulondola ŵao achinsyene jwali Mkilete ŵatite, “Ŵakilete ali ŵa unami moŵa gose, ali mpela ijama yakusakala, ŵaulesi ni ŵakunyela.” 13 Umboni wu uli wausyenesyene. Kwa ligongo lyo, mwajamuche kwa kalipa kuti akole chikulupi chisyene. 14 Mwajiganye aleche kupilikanila ngano sya unami sya Ŵayahudi namose malajisyo ga ŵandu ŵakuukanila usyene. 15 Kila chindu chili cheswejele kwa ŵandu ŵaswejele paujo pa Akunnungu, nambo ngapagwa chindu chachili cheswela kwa ŵandu ŵangalumbana ni ŵangakwakulupilila Akunnungu, pakuwa nganisyo syao ni ntima wa kukumbuchila kuitenda indu yambone ijonasiche. 16 Ŵandu ŵa akwitichisya kuti akwamanyilila Akunnungu, nambo mu ipanganyo yao akwakana. Ŵandu wo ali ŵakuchima ni ŵakutindiganya tindiganya, namose ngakukombola kupanganya masengo gagali gose gambone.