LUFUA AYI MFULUKULU YI YESU
14
Bayendila Yesu manenga
(Matayi 26.1-5 ; Luka 22.1-2 ; Yowani 11.45-53)
Buna bilumbu biodi bisiala muingi nyengo wu Pasika wuba ayi nyengo wowo Bayuda baba dianga mapha makambu siwu luvi. Bapfumu banganga Nzambi ayi minsoniki baba tombanga buevi balenda kangila Yesu mu luvunu muingi bamvonda. Bila batuba :
—Tubika bu vanga mu thangu yi nyengo, muingi khindu yibika bua mu batu.
Badukudila Yesu malasi ku Betani
(Matayi 26.6-13 ; Yowani 12.1-8)
Yesu bu kaba ku Betani, ku nzo Simoni mutu wowo wuba kimbevo ki buazi ; mu thangu kaba va meza, nketo wumosi wuyiza ayi bungu kimosikivangulu mu ditadi di alabatele* kiwala malasi ma nale makambu sobukusu, maba malasi mathalu. Wubula ntu wu bungu beni ayi wudukula malasiku ntu Yesu.
Batu bankaka baba vana basia mona ko khini diawu baniungutila bawu na bawu :
—Bila mbi bunga malasi momo e ? Nganu mboti mu sumbisa mawu viokila zikhama zitatu zidenali, bosi vana zimbongo beni kuidi minsukami. Diawu batubidila buwombo nketo beni.
Vayi Yesu wuba kembi :
—Lumbikanu ! Bila mbi lulembo kummonisina phasi e ? Diambu kaphangidi didi diambu di mboti. Bila minsukami mikala kuandi yeno mu zithangu zioso ayi lulenda kueno kuba vangila mamboti mu zithangu zioso zilutidi, vayi minu ndilendi kuiza kalanga ko yeno mu zithangu zioso. Nketo wawu vengi diambu kalenda vanga ; wukivindidi nituꞌama malasi mu diambu di kubika nzikuluꞌama. Bukiedika ndikulukamba ti muamo muela longo Nsamu Wumboti va nza yimvimba, diambu divengi nketo wawu diela yolokolongo ayi diela tebokolongo moyo mu diambu diandi.
Yuda kayekula Yesu
(Matayi 26.14-16 ; Luka 22.3-6)
10 Buna, wumosi mu kumi mimvuala miodi, dizina diandi Yuda Isikalioti, wuyenda kuidi bapfumu zi zinganga Nzambi muingi kasumbisa Yesu.
11 Bu bawa bila kikayizila, bamona khini ayi bamvana tsila yi kumvana zimbongo. Diawu kaba tombilanga diluaku difuana di kuba yekudila Yesu.
Yesu ayi minlonguki miandi badia Pasika
(Matayi 26.17-19 ; Luka 22.7-13)
12 Mu lumbu kitheti ki nyengo wu mapha makambu tulu luvi, lumbu kioki beti vonda muana dimemi mu dia mu Pasika, minlonguki minyuvula :
—Kuevi tidi tuenda kubikila ndiwulu yi Pasika e ?
13 Buna wufidisa minlonguki miandi miodi ayi wuba kamba :
—Yendanu ku divula, maludengana mutu wumosi neti mvungu wunlangu, buna lunlandakana. 14 Yoso nzo yika nkota buna lukamba kuidi pfumu yi nzo beni ti : “Nlongi wututumini muingi tuyuvula : Kuevi kuidi vinga kiama kiokimfueti dila Pasika ayi minlonguki miama e ?” 15 Buna ma kalumonisa vinga kidi ku yilu banga ; vinga beni kikubuku ayi kidi kinneni. Kuawu ma luvangila khubukulu mu diambu dieto.
16 Minlonguki miandi miyenda. Mitula ku divula ayi miyenda bata mamo banga bu kambila Yesu. Bosi mikubika bidia bi Pasika.
(Matayi 26.20-25 ; Luka 22.14 ; Yowani 13.21-30)
17 Mu thangu masika, Yesu wuyiza ayi kumi mimvuala miodi. 18 Mu thangu baba dia va meza, Yesu wuba kamba :
—Bukiedika ndikulukamba ti buna luidi vava mutu wumosi mu beno, mutu wowo wundia yama va kimosi, weka kunduekula.
19 Baboso beka mona kiadi, wumosi-mosi weka kunyuvula :
—Buna minu e ?
20 Yesu wuba vutudila :
—Wumosi mu kumi mimvuala miodio ; mutu wowo wumbuika tini kiandi va kimosi mu dilonga ayi minu. 21 Bila Muana mutu wulembo yendi banga busonimina mu masonuku mu diambu diandi vayi mabienga kuidi mutu wowo wunkumvakula ! Nganu bufueni kuidi mutu beni mu kambu kuandi butuka.
(Matayi 26.26-30 ; Luka 22.15-20 ; 1 Kolinto 11.23-25)
22 Mu thangu baba dia, Yesu wubonga dipha wudisakumuna, wudibukuna mu bitini ayi wuvana minlonguki miandi ayi wuba kamba :
—Bonganu, yayi yawu nituꞌama.
23 Bosi wubonga mbungu, wuvutudila Nzambi matondo, wuba vana yawu. Bawu boso banua. 24 Buna wuba kamba :
—Mama mawu menga mama, menga ma Nguizani, madukulu mu diambu di batu bawombo. 25 Bukiedika ndikulukamba ti ndilendi buela ko nua vinu nate mu lumbu kioki ndiela nua vinu mu phila yinkaka mu Kipfumu ki Nzambi.
26 Bu bamanisa yimbila nkunga. Batotuka mu kuenda ku mongo minti mi olive.
Yesu wusamuna ti Piela wela kuntunuka
(Matayi 26.31-35 ; Luka 22.31-34 ; Yowani 13.36-38)
27 Yesu wuba kamba :
—Beno boso luela nikunu mu minu bila disonama ti :
Ndiela beta nsungi mamemi
ayi mamemi moso mela mana tiakana.
28 Vayi bu ndiela fuluka, ndiela ku lutuaminina ku Ngalili.
29 Piela wunkamba :
—Ka diambu ko baboso bela nikunu mu minu vayi minu ndilendi ko.
30 Yesu wumvutudila :
—Bukiedika ndikukamba, buabu kuandi va builu, sumbu tsusu yinkuiza kokula mu zikhumbu zizole, ngeyo mawu thunukina mu zikhumbu zitatu !
31 Vayi Piela wuvutula mu ngolo :
—Ka diambu ko ; fua, ndifua yaku vayi ndilendi kutunuka ko.
Baboso phila yimosi batubila.
Yesu wusambila ku Ngetesemane
(Matayi 26.36-46 ; Luka 22.40-46)
32 Bosi batula ku buangu beti tedila Ngetesemane. Yesu wukamba minlonguki miandi :
—Lukala vava minu, ndiedi ku sambila.
33 Wunata Piela, Yowani ayi Zaki. Wutona mona kiadi ayi maniongo. 34 Bosi wuba kamba :
—Muelꞌama weka kiadi nate nduka mu fua. Lusiala vava ; luleka nkielo.
35 Wuyenda thama fioti, wufukama ayi wuyinika zizi mu tsi, wusambila Nzambi ti baka bubela muingi thangu yoyi yintatukila.
36 Buna wutuba : Aba ! Tata ! Kuidi ngeyo mambu moso malenda vangama. Thatudila mbungu yayi. Muaki bika sia ti boso bunzodidi vayi boso bu zodidi !
37 Wuvutuka vaba minlonguki miandi. Wuyenda babata balembo lekitulu. Buna wukamba Piela :
—A Simoni, wulembo leki e ? Wusi nunga ko mu leka nkielo mu thangu yimosi ko e ? 38 Luleka nkielo ayi lusambila muingi luedi bua mu phukumunu. Bila pheve yidi ayi luzolo lu mboti vayi nitu yidi yilebakana.
39 Wuyenda diaka ayi wubuela sambila lusambulu banga lolo katuama sambila. 40 Bu kavutuka diaka, wuyiza buela babata buna balekidi bila mesomatulu maba yawu. Basia baka diambu di nkumvutudila ko.
41 Bu kavutuka mu khumbu yintatu, wuba kamba ti :
—Lukidi leka ayi lulembo vundi e ? Bufueni. Thangu yifueni. Muana Mutu yekolo mu mioko mi bankua masumu. 42 Telamanu ! Tuendianu ! Bila mutu wowo wukundiekula fikimini.
Bakanga Yesu
(Matayi 26.47-56 ; Luka 22.47-53 ; Yowani 18.2-11)
43 Buna kamanisini ko yoluka, tala Yuda, wumosi mu kumi mimvuala miodiwuyiza va kimosi ayi nkangu wu batu banata zimbedi ayi zimbondo, batumu kuidi bapfumu banganga Nzambi, minsoniki ayi kuidi bakulutu ba Bayuda.
44 Yuda, mutu wuyekula Yesu, wuba vana dimbu kiaki :
—Woso mutu ndikuiza fifi besi buna niandi ; lufueti kanga ayi lunnata bumboti.
45 Yuda bu katula, wufikama vaba Yesu bosi wuntela : “A mueni Nlongi !” Bosi wumfifa besi.
46 Buna bosi bambuila ayi bankanga. 47 Vayi mutu wumosi mu bawu baba vana, wutotula mbedi andi, wuzuba kisadi kimosi ki pfumu yi zinganga Nzambi ayi wunzenga dikutu.
48 Yesu wuba yuvula :
—Ndieka dovula muingi luiza khangi ayi zimbedi ayi zimbondo zi minti mu mioko e ? 49 Keti bilumbu bioso ndibedi kalanga yeno va kimosi, ndibedi longangamu Nzo Nzambi ayi lusia kukhanga ko. Vayi mambu moso mama mavangimini mu diambu di dedikisa masonuku.
50 Mu thangu beni, baboso basia kumbika ayi batina.
51 Ditoko dimosi divuata kaka diphiya di nledi, niandiwunlandakana. Bu bankanga, 52 wuyekula diphiya beni ayi pheni nkua katina.
Basambisa Yesu
(Matayi 26.57-68 ; Luka 22.54-55,63-71 ; Yowani 18.12-14,19-24)
53 Banata Yesu kuidi pfumu yi banganga Nzambi, kuna ku kutakana bapfumuzioso zi banganga Nzambi, bakulutu ba dibundu ayi minsoniki. 54 Piela wunlandakana kuna manima, nate ku luphangu lu pfumu yi banganga Nzambi. Wuvuanda va kimosi ayi minsungi va muenda mbazu yi bayota. 55 Bapfumu banganga Nzambi ayi batu boso ba lukutukunu lunneni batomba kimbangi mu diambu di Yesu muingi babaka bila ki kumvondisila vayi basi baka ko. 56 Bila bawombo batuba bimbangi bi luvunu mu diambu diandi, vayibimbangi beni bisia dedakana ko.
57 Buna ndambu yi batu bankaka batelama mu telama kimbangi ki luvunu, bawu bakamba :
58 —Tunwa bu katuba ti : “Ndiela tiolumona Nzo Nzambi yayi yitungulu mu mioko mi batu vayi mu bilumbu bitatu, ndiela tungayinkaka yoyo yela kambu tungulu mu mioko mi batu.”
59 Vayi ka diambu ko batuba bobo, bimbangi biawu bisia dedakana ko.
60 Buna pfumu yi banganga Nzambi wutelama va khatitsika batu boso ; wuyuvula Yesu :
—Kadi diambu wukadi vutula e ? Kimbangi mbi kioki batu baba balembo kutelimina e ?
61 Vayi Yesu kasia vutula kadi diambu ko.
Pfumu yi banganga Nzambi wunyuvula diaka :
—Ngeyo widi Klisto, Muana wu mutu wowo wusakumunu e ?
62 Yesu wumvutudila :
—Nyinga, ndidi Klisto ! Ayi luela mona Muana Mutu vuendi va koko ku lubakala lu Nzambi, nkua lulendo boso ayi luela mona phila kela kuizila mu nkembo mu matuti.
63 Buna Pfumu yi banganga Nzambi, wukanzuna minledi miandi ayi wukamba :
—Bila mbi tufueti buela tombila bambangi bankaka e ? 64 Beno veka luwilu phila kavuezidi Nzambi. Beno buevi lumbanzila e ?
Babo banzengila nkanu wu lufua.
65 Buna bankaka banlobudila madita, bamfukidila busu bosi banzuba zikhomi ayi bankamba :
—A ngeyo, bikula e !
Bosi minsungi minnata ayi mimbeta.
Piela wutunuka Yesu
(Matayi 26.69-75 ; Luka 22.56-62 ; Yowani 18.15-27)
66 Mu thangu Piela kaba ku ndimba, ku khati luphangu, kisadi kimosi ki nketo kiba nsalanga kuidi pfumu yi banganga Nzambi kiyiza. 67 Bu kamona Piela wunyota mbazu, wunsungamana mboti ayi wukamba :
—Ngeyo Mamvaku bedingi va kimosi ayi Yesu muisi Nazaleti !
68 Vayi Piela wutunuka kuandi ayi wukamba :
—Ndisi zaba ko ayi ndikadi sudika mambu momo wuntuba.
Bosi wutotuka ku nganda, wuyenda telama ku ndambu muelo wu luphangu. Muna thangu beni tsusu yikokula§.
69 Kisadi beni ki nketo bu kamona diaka Piela, weka kamba batu bobo baba vana :
—A beno ! Mutu wowo widi wumosi mu batu bana !
70 Vayi Piela wubuela tunuka diaka. Buela kala fioti, batu bobo baba vana, bakamba Piela :
—Bukiedika ti ngeyo widi wumosi mu batu bobo bila widi muisi Ngalili.
71 Buna wutona kukitombila tsingulu ayi wuleva ndefi ti :
—Ndisi zaba ko mutu wowo lulembo yolukila.
72 Muna thangu beni, tsusu yikokula mu khumbu yimmuadi. Bosi Piela keka ntebukila moyo mambu makamba Yesu ti : “Sumbu tsusuyinkuiza kokula mu zikhumbu zizole, ngeyo mawu thunukina mu zikhumbu zitatu.”
Bu kayindula bobo buna wudila ngolo.
* 14:3 14.3 alabatele : phila ditadi diodi baba vangilanga malonga, zikopo zi mbudi-mbudiayi bima binkaka bieti budika. Tala Matayi 26.7. 14:3 14.3 nale : kunusu kiba vangulungu malasi ma kitoko. 14:5 14.5 Zikhama zitatu zidenali : thalu yoyi yidi thalu yifueti futu kisadi mu tezo ki mvu wumvimba. § 14:68 14.68 Minkanda minkaka mikambulu nzila yayi : “Muna thangu beni tsusu yikokula”.