37
Yosef Nanggan Puafuban
Yakop impa intap Kanan, gamp arangan ramanggan mpada gin mungꞌ ugu. Yakop da narun rusan nan gan ibiani:
Yosef mamaꞌ faꞌ, udzufan 17, irut rain rusan, Yakop finin rusan Bilha da Tsilpa narun rusan, impa tayangꞌ gan dumpa gan da nuning gan. Da Yosef iba da ini rain rusan igi nanggan maisan nangan wasi da ribarangan ramanggan. Israil maran yari nidzun angu i Yosef iyus narun rusan fain igi, wain ibi arangan ifufi da Yosef iwaꞌ. Ibinigi da arangan itip ngarukui grigriꞌ guntiꞌ bini mangan da Yosef. Da gubuꞌ arangan rain rusan tsanganda bida ribarangan ramanggan irim wangun nidzun angu da arangan iyus ribarangan, da nugun iruaꞌ i arangan da ifiꞌ i nan angu rutin.
Gubuꞌ mangan da Yosef ipuafub da ifis i nanggan puafuban da rain rusan. Da rain rusan ringantagin da nugun iruaꞌ nidzun iyus i arangan. Yosef ini da rain rusan ibiani, “Agam waringant i dzi nanggangꞌ puafuban dzi tsangandan: Dzi tsangan agi santan impruꞌ ruangꞌ udzuda wit punpun sangꞌa ruangꞌ mingꞌa gum wasaꞌ. Da gubuꞌ agi udzudan da dzi gangꞌ sung angu iraiꞌ i ruan da imunti rururungan angu yab da agamam iba mingꞌ iwafiꞌ dzi gangꞌ da irim antungꞌ iruꞌ rutin.”
Da rain rusan ini binaꞌ, “U maram mafur i suda king da mpada tayangꞌ agai? Ma u mani suda gudzun i aga santan?” Ribarangan nugun iruaꞌ nidzun angu i arangan da ibugin arangan i nanggan puafuban da gan nan gan fisagin.
Da arangan itip itsanga nam puafuban mangan da itip ifisin da rain rusan ini binaꞌ, “Agam waringantin. Dzi tip itsanga nam puafuban mangan. Dzi tsanga gubuꞌ da ukam da ngantam 11 idzaꞌa fagan da dzi.”
10 Arangan ifis i nanggan puafuban igi da ramanggan da rain rusan. Da arangan ramanggan impiꞌ arangan da ini, “U nanggam puafuban igi ibi anungꞌ? U mani rinanggam da dzi da raim rusam badan da idzaꞌa fagangꞌ ruꞌa agu maram?” 11 Arangan rain rusan ifis i arangan, da bitsintaꞌ arangan ramanggan maran ifur i nan ampi bingan iyus imingꞌ i uwayantan i arangan nanggan puafuban igi.
Yosef Rain Rusan Itangin Arangan Rai da Garam Ismail da Iyu Ifa Idzip
12 Gubuꞌ mangan Yosef rain rusan ifa Sekem sib i mpada tayangꞌ ribarangan ramanggan dumpa gan, 13 da Israil ini da Yosef ibiani, “U raim rusam impa tayangꞌ dumpa imingꞌ uts da gamp Sekem. Da dzi ni u atsungꞌa raim rusam da tsanganda ribarangan.”
Da Yosef ini, “Hai, ramangꞌ. Dzi bungꞌ afan i.”
14 Da ini da arangan impruꞌ ibiani, “Wafa tsanga raim ruas nanggan mpadan da mpada tayangꞌ dumpa ibi anungꞌ. Watsanga sib da watip wau sisingꞌ waba da dzi.” Ibinigi da Yakop itangin Yosef imingꞌ bump Hibron ifan i arangan impa imingꞌ nigi.
Gubuꞌ Yosef fawaꞌ sib Sekem, 15 da garam mangan itsangan arangan yunga mingꞌa puatsi manaꞌ igi bafadan da igutin, “U sau wai?”
16 Da arangan ini, “Dzi sau raingꞌ rusangꞌ. Da bida u tsanganda ribarangan gan fada gin da mpada tayangꞌ dumpa gan gin, da isangꞌ i u ntuangꞌa ribarangan gan mpada gin da dzi?”
17 Da garam igi ini arangan nifunggan mungaꞌ ibiani, “Ribarangan itangin nani rai da ifa sib. Dzi ringant i ribarangan nida nan da ruan bida ani, ‘Agi fada Dotan.’ ”
Ibinigi da Yosef yatsungꞌ rain rusan da iwaꞌ da ribarangan santan imingꞌ Dotan. 18 Da bitsintaꞌ gubuꞌ ribarangan tsangandan Yosef fada ruguntiꞌ i ribarangan da musa bawaꞌan, da yudzu nan i isa arangan funub. 19 Da ini da ruan ini binaꞌ, “Ariꞌ tsangan! Garam puafuba funub angu ugu iba. 20 Yaꞌ! Agi isa arangan funub da tapuda ruꞌa ntsuf utaꞌ ani mangan, da nani apu buman mangan igara arangan funub. Da agi natsanga i gan nanggan puafuban igi nakap nidzun nabi anungꞌ.”
21 Gubuꞌ Ruben ringanta i nan ribarangan tipan igi da yintsaꞌ nan i rima arangan sib sinungꞌ ribarangan banginggan da ini, “Agi anungꞌ isa arangan funub u. 22 Agi runggangꞌ anungꞌ suda bangi biꞌ. Watapu waruꞌ ntsuf mpui riꞌa gin mingꞌa nam dadauntan ani, da anungꞌ wayada arangan u.” Ruben ini nan ibinigi i maran ifur i rima arangan sib da tipa uda arangan maradzigin angu badan da ramanggan.
23 Ibinigi da gubuꞌ Yosef bawaꞌan da rain rusan, da ribarangan impung arangan da igruꞌ i gan ngarukui gan griꞌgriꞌ guntiꞌ bini igi sinungꞌ 24 da iyu arangan ifan da itapu iruꞌ ntsuf mpui riꞌa gin igi.
25 Ribarangan impruꞌ ruan impai i nanga i gada nam, da iraiꞌ i maran da itsangan garam Ismail ruta gan kamiran mingꞌa gamp Giliat bada i ruꞌa Idzip. Gan kamiran iyu nam bunump bida ani iyus: asam ma wasub wasub da gai gurun gaunt waꞌa bini. 26 Yuda ini da rain rusan ini binaꞌ, “Bida agi isa rainggangꞌ funub da buafira agi nanggangꞌ suda bangi biꞌ igi, da nigi nabu rim agi sib nabi anungꞌ? 27 Agi natangin arangan nafan da rib Ismail badan aga, nasu mamaꞌ gum utaꞌ angu, da agi anungꞌ wayada bangingꞌ i arangan mangan u. Nigi agi rainggangꞌ, agi biꞌ gangꞌ rururungan.” Da rain rusan iyu nan igi iyab. 28 Da gubuꞌ garam Midian suba nam bunump fain bawaꞌan da Yosef rain rusan yuntap i arangan iyab sinungꞌ ntsuf da itangin arangan da garam Ismail igi (nida Midian gin). Da garam igi irim nam bunump 20 silva, barabin gan isangꞌ 200 gram, da iyu arangan iruꞌ Idzip.
29 Da gubuꞌ Ruben batipa fada ntsuf da sauda Yosef wasi da wangun ibarabin nidzun angu da igari ngarukui gan. 30 Da arangan itip ifan da rain rusan da ini, “Ai! Yosef anungꞌ rungꞌ impa ntsuf aga u. Dzi nabu ni nan nabi anungꞌ?”
31 Ida ribarangan yis nuning mangan funub da iyu Yosef ngarukui gan da ifiru i biꞌ. 32 Da ribarangan iyu ngarukui igi ifan da ramanggan. Da ini binaꞌ, “Aga waꞌ da ngarukui ani. Da watsangan. Mani u narunggam ngarukui gan ani ma imaꞌ?”
33 Raman isruꞌgin da ini, “Hai, dzi narunggangꞌ ngarukui gan arangan ani. Apu buman mangan igara arangan funub da itsiar fafarab da iga sib. O dzi narunggangꞌ Yosef!” 34 Yakop nugun ibarabin nidzun angu i narunggan, ibinigi da igari ngarukui gan da yatsuf ngarukui ranga rutin, da irang i narunggan gubuꞌ ampi bingan angu imingꞌ ibinigi. 35 Arangan narun rusan marub da finam santan iba i yafada arangan wangun, da bitsintaꞌ arangan ibugin da ini, “Imaꞌ. Dzi bungꞌ arang angu nabiani nasangꞌ dzi tipa atsungꞌa narunggangꞌ i garam mampan gampan.” Da Yakop irang imingꞌ ibinigi angu.
36 Da gubuꞌ arigi da rib Midian iyu Yosef ifa Idzip da itangin arangan da Potifar, garam suda gudzun i garam singaari muntida sib i King Farau, da arangan isu i gan mamaꞌ guman utaꞌ angu.