19
Sakayus Garam Uda Takis
Yisu iwaꞌ gamp Dzeriko da iyung wasaꞌ i gamp igi. Da garam mangan impai gamp igi binganggan Sakayus, arangan garam uda takis gudzunggan ruta nam bunump. Arangan maran ifur i tsanganda Yisu igi ibi anungꞌ, da bitsintaꞌ arangan uts angu da arangan wasangꞌ tsanganda Yisu i garam ampi tsiraꞌ igi. Ibinigi da arangan irunt imungꞌ sanab Yisu yunga fada gin igi da iyab gai tsiraꞌ mangan i tsanganda Yisu. Gubuꞌ Yisu bawaꞌa mumai igi, da irarab iyab da ini ibiani, “Sakayus waruꞌ sung, aruani da dzi bungꞌ ampa ungaram.”
Sakayus iruꞌ sung angu da iyu Yisu iyab ruta nugun tsiaꞌan. Garam santan tsanganda nam igi da igurungur da ini nan da ruan, “Arangan isu ampi ifa rut garam maisan bingan aga impai.”
Da bitsintaꞌ Sakayus imunti iyab da ini da Nifutsarif, “Nifutsarif, waringantin. Aruani da dzi bungꞌ ais nam bunumpangꞌ ani wasaꞌ farab; marafaingꞌ bungꞌ amingꞌ da marafaingꞌ da dzi narim da garam sauda runggan. Da dzi bungꞌ atip narim nam mungaꞌ da rib dzi iyuꞌan da uda takis yusan gin, da dzi bungꞌ arim raragun gin nasangꞌ 4.”
Da Yisu ini, “Gubuꞌ aruani angu da utup ungar aruani iwaꞌ da nam rima sib, i garam ani binigi Abraham yangin gan nidzun. 10 I Garam Narunggan iba i sauda garam runta asub da tipa udan.”+
Nan Raman Garam 10 Uda Moni
11 Gubuꞌ ribarangan rungꞌ rima ringan i nan igi, da Arangan ini nan raman mangan, ibiani Arangan isu uts da Yerusalem da garam maran ifur i Anutu nanggan mpada tayangꞌ gan garaman bungꞌ awaꞌ dzidziwan sung angu namingꞌ igi. 12 Da Arangan ini, “Garam tsiraꞌ mangan nanga i fada gamp bingibing mangan i king tsiraꞌ rima bingan king da arangan ida tipa badan i mpada tayangꞌ intapan. 13 Ibinigi da arangan inuꞌ garam guman 10 impruꞌ, da irim moni mair bitsintaꞌ bitsintaꞌ* isangꞌ santan. Da arangan ini, ‘Warim gum i moni ani nasangꞌ dzi tipa badan.’ 14 Da bitsintaꞌ rib intap igi ibugin arangan, ibinigi da itangin garam fain yatsungꞌ arangan i gamp igi i nida nan da king tsiraꞌ bida nigi, ‘Aga bugin garam arigi suda aga king gangꞌ!’
15 “Da gubuꞌ arangan suda king sib da itip iba gampan. Ida arangan itangin nan i mamaꞌ gum arangan rima moni rutin ugu i bada rutin. Arangan ini sruꞌagin i moni rima rutin ugu iyingꞌ ibi anungꞌ. 16 Da miamun iba da ini, ‘Tsiraꞌ, u moni mair gam dzi nang gum in da dzi waꞌ da moni mair 10 impruꞌ.’
17 “Da garam tsiraꞌ gan ini, ‘Dzi mamaꞌ gumangꞌ bini, u nang bini iyus. U mpa tayangꞌ nam isiꞌ angu da u santingꞌ ibi dzi sangꞌ rima nam tsiraꞌ yaba u banginggam, ibinigi da u bungꞌ ampa tayangꞌ gamp tsiraꞌ 10.’
18 “Da garam suda iruꞌrun iba da ini, ‘Tsiraꞌ, u moni mair gam dzi nang gum in da dzi waꞌ da moni mair 5 impruꞌ.’
19 “Da gan garam gudzunggan ini, ‘U bungꞌ ampa tayangꞌ gamp tsiraꞌ 5.’
20 “Ida garam mangan iba da ini, ‘Tsiraꞌ, u moni mair gam aruani. Dzi patiꞌ i bruꞌ isiꞌ mangan da dzi dzigin. 21 I dzi rat i agu i u garam nida nan mara dampan. U yu moni i rib fain uwatsuwatsan da ufum nam gadan u mamida ntangan.’
22 “Da arangan garam tsiraꞌ gan ini rutin ibiani, ‘U garam gum maisan! Dzi bungꞌ araru agu natsungꞌ u nan gam nidan. Amaꞌ, u ni dzi garam nan mara dampan, a? Da dzi nang da iyu moni dzi mamida suda uwatsuwats in da nam gadan dzi mamida ntangan igi, a? 23 Ibi anungꞌ da u madarim dzi moni gangꞌ da garam mpada tayangꞌ moni i rib ba udan i nanga gum in? Bida nigi da gubuꞌ dzi tipa badan da dzi sangꞌ uda isiꞌ pas ragun i dzi moni gangꞌ.’ 24 Ida arangan ini da rib muntidan igi ibiani, ‘Wayu moni sinungꞌ garam arani da warim wafan da garam aru waꞌan da moni mair 10 ugu.’
25 “Da ribarangan ini, ‘Da bitsintaꞌ, Tsiraꞌ, garam igi yu moni mair 10 sib.’
26 “Garam tsiraꞌ ini nan mungaꞌ ibiani, ‘Dzi nani da agam santan nabiani, manga uda nam da nanga gum bini yaba gin da rubungꞌ ayu fain. Da bitsintaꞌ manga uda nam isiꞌ pas angu da mamida nanga gum in, da dzi bungꞌ ayu sinungꞌ arangan.+ 27 Da bitsintaꞌ wayu rib aru rima ipiap i dzi da buginda i dzi suda i king gan ugu naba aruani da wais funub i dzi maranggangꞌ.’ ”
Yisu Yatangꞌ Yerusalem
(Matiu 21:1-11; Markus 11:1-11; Yowanis 12:12-19)
28 Gubuꞌ Yisu nida nan aru nigi sib, da Arangan iyung iyab ifa i waꞌa Yerusalem. 29 Da gubuꞌ Arangan waꞌa uts da Betfage da Betani mingꞌa Mamai Oliv, da itangin garaman atsungꞌa gin iruꞌ imungꞌ, 30 da ini rutin ibiani, “Agam wamungꞌ afa gamp isiꞌ mangan naga, da gubuꞌ agam atangꞌa fada gamp igi da agam bungꞌ atsanga dongki narun mangan dzuran, da agam wapiraꞌ da wayu aba. 31 Bida rib fain guta agam, ‘Ibi anungꞌ da agam ipiraꞌ dongki igi?’ Da wani rutin nabiani, ‘Nifutsarif ini nanga gum in.’ ”
32 Ibinigi da rib tanginda mungꞌan igi ifan da itsanga ibi Arangan nida rutin ugu. 33 Gubuꞌ ribarangan piraꞌa dongki narun da rinun rusan igutin, “Agam ibu piraꞌ dongki narun igi iyaꞌ?”
34 Da ribarangan ini ibiani, “Nifutsarif ini nanga gum in.” 35 Da ribarangan iyu ifa da Yisu da ribarangan irim ngarukui gan iyab gin da itangin Yisu iyab impa gin. 36 Yisu rungꞌ impai i dongki ifan da ampi tsiraꞌ igi iyafus ngarukui gan i sanab imungꞌ i Arangan. 37 Gubuꞌ Yisu basuda uts mumai sanab ruꞌa Mamai Oliv igi da utup tsiraꞌ atsungꞌa Yisu nugun itsiaꞌ da iyaiꞌ nifun tsiraꞌ i tsarifa Anutu i nam mara maran santingꞌa Anutu nampanggan ribarangan tsangandan ugu. 38 Da ribarangan inuꞌ,
“Nifutsarif ifinti king aru bada i Arangan binganggan!+
Nan nufan imingꞌ wasaꞌ i Anutu mingꞌa Gunungun da garam intap!
Anutu impa wagungꞌ ruta nam puatsadan!”
39 Da Farisai fain mingꞌa wasaꞌ i ampi tsiraꞌ igi ni da Yisu ibiani, “Garam tsiraꞌ, wampiꞌ gam utupam atsungꞌa i agu ani i anungꞌ nida nan bida nigi u.”
40 Da bitsintaꞌ Yisu ini ibiani, “Dzi nani da agam, bida ribarangan frap nufan da tauf santan bungꞌ ayaiꞌ nifun tsiraꞌ.”
41 Gubuꞌ Yisu basuda uts da Yerusalem da tsanganda gamp tsiraꞌ igi da irang gin. 42 Da ini, “O Yerusalem, dzi marangꞌ yari i u madasruꞌgin i sanab mpada bini da gubuꞌ aruani, da bitsintaꞌ idzigin ruan i u maranggam. 43 Gubuꞌ maisan bungꞌ abawaꞌ da agu da u garam ipiapam bungꞌ arim ntiang i intap da gai natsuafiꞌ agu i isa agu. Da bungꞌ amunti natsuafiꞌ agu nasangꞌ fa arida tam sib. 44 Da ribarangan bungꞌ abrang agu da utupam mpada wasaꞌ i agu rai. Da u bungꞌ asu intap utaꞌ, da tauf rima ungar in manga wasangꞌ mingꞌa ragun i tauf mangan u. I wain ibi u wasruꞌ i gubuꞌ Anutu bada i rima agu sib.”
Yisu Idaru Garam Rantsa Nam Mingꞌa Ungar Mararam Rai
(Matiu 21:12-16; Markus 11:15-18)
45 Ida Yisu ifa Ungar Mararam da idaru garam rantsa apu da nam fain i suba moni gin i tsaradan da Anutu rai. 46 Da ini da ribarangan ibiani, “Nan mingꞌa Anutu nan gan ratar akaran ibiani, ‘Dzi ungarangꞌ igi nasu ungar udagin.’ Da bitsintaꞌ agam inang ibi garam wapa nam mumai gan kupa gin!”
47 Gubuꞌ sib angu da Yisu ifis i nan imingꞌ Ungar Mararam. Da bitsintaꞌ garam pumuꞌa Anutu gudzun rusan, da garam gudzupuꞌ i nan faidagin, da garam gudzun mingꞌa wasaꞌ i ampan igi intsaꞌ i isa Arangan funub. 48 Da bitsintaꞌ isau sanab wasi i isa Arangan funub i garam santan isu uts da Arangan i rima ringan i nan santan Arangan fisagin.
+ 19:10 Ywn 3:17; 1Ti 1:15 * 19:13 moni mair bitsintaꞌ bitsintaꞌ- Moni mair bitsintaꞌ igi isangꞌ moni udan i gum nangan da ukam iruꞌ da bits. + 19:26 Mt 13:12; 25:29; Mk 4:25; Lk 8:18 + 19:38 Mnt 118:26; Mt 21:9; 23:39; Mk 11:9; Lk 13:35; Ywn 12:13