12
Komosé idí ídí rosé
1 Nda sɨmɨ ngíti sị́lị́ gɨ do kacɨ́ ledre máa wo née ní, zɨ́ tụ́ꞌdụ́ ꞌyị e yóko royé ꞌdii cigí Yésụ gɨ ro úwú ledre bɨ gɨ taraa ní. Gɨ zɨ́a bɨ ofụnɨ́ nda kóo go ní, zɨ́ye ndị́sịyé ꞌdítílúyú do sogo sịndị́ lafúye. Sɨmɨ bɨ Yésụ tonó ódro ní, zɨ́a úkuụ́tụ ledre fị zɨ́ ꞌyị lódụ́ kacɨ́ne e kɨ́dí, “Komosé idí ídí rosé gɨ zɨ́ Farụsáyo nɨyí ꞌyị mani e.”
2 Karanée ꞌdáꞌdá íri sɨmɨ odụ sịndị́ kadra ꞌbɨ ꞌdécị ngbanga, bɨkéṛị́ lúyú ledre ꞌbɨ Farụsáyo ga gére née wo bɨ yaá ꞌdodoogụnɨ́ do nyárá bi wá ní ndaá. Nɨyí karanée ózoógụ yée za mbá zɨ́ kadra.
3 Ledre ga bɨ za mbá úkuúgusé yée mɨúkuúgu sɨmɨ mɨtụlụrụ togụ́ mbú sɨmɨ bɨ ólụ́sé go ꞌdị́cị́ ní, Lomo nɨ karanée ꞌdódoógụ yée zɨ́ tụ́ꞌdụ́ mbílí e mbá úwú a.
4 Máúku zɨ́se, ndásé éré ngịrị ꞌyị ga bɨ rokoꞌbụ eyé nɨ cúkuꞌdée lá dụụ́ ꞌbɨ úfu sanáse bɨ nɨ káṇgá ní wá. Ngíti éyị́ bɨ nɨyí méngị a gɨ do kacɨ́ a ní ndaá ꞌbɨ ené e wá.
5 ꞌYị bɨ ídísé éré a ní, nɨ Lomo gɨ zɨ́a nɨ ne kɨ́ rokoꞌbụ ꞌbɨ úfu ꞌyị kpá kɨ́ rokoꞌbụ ꞌbɨ ónzó ꞌyị ku mongụ́ phoꞌdụ bɨ ngárá ịlị́ kú wá ní. Máúku zɨ́se ídísé éré wo.
6 Lúrúsé aka, abú mɨnzéré owụ́ solụ́ ndanɨ́ kɨ́ ledreyé owóowó zɨ́ ꞌyịmaꞌdí e wá yá, Lomo owo yée kékị́éꞌdo mbá bú. Wo bɨ kị́éꞌdo yaá owo wá ní ndaá.
7 Abú gba bị dosé, Lomo owo kékị́éꞌdo mbá. Ásé kɨ́ ledresé zɨ́ Lomo owóowó rómo do tụ́ꞌdụ́ owụ́ solụ́ e. Gɨ zɨ́ kéyị née, máyá zɨ́se ní, ndásé éré ngịrị gɨ zɨ́ gbékpị́ rokoꞌbụ ꞌbɨ ꞌyịmaꞌdí e wá.
8 ꞌYị bɨ eré ngịrị gɨ zɨ́ gbékpị́ rokoꞌbụ bɨ lá ꞌbɨ ꞌyịmaꞌdí e ní, zɨ́a ódó mɨmbéꞌdené úku ledre fúó dongará tụ́ꞌdụ́ ꞌyị e kɨ́dí née nɨ ꞌyị amá gɨ zɨ́a née ṇguṇgu ledremá go ní, Máa Owụ́ ꞌbɨ ꞌYịmaꞌdí, karanée kadra ꞌdécị ngbanga, Mááyí tóro do komo Lomo kɨ́ maláyika ené e úku ledre gɨ ro ꞌyị née kɨ́dí, maꞌdíi née ꞌyị amá ṇguṇgu ledremá go.
9 ꞌYị bɨ nɨ éré ngịrị gɨ zɨ́ rokoꞌbụ ꞌbɨ ꞌyịmaꞌdí e zɨ́a óyó sogoné zɨ́ma ní, mááyí karanée kpá óyó sogomá zɨ́a do komo maláyika e kadra ꞌdécị ngbanga.
10 Máúku aka ngíti ledre zɨ́se, togụ́ ꞌyị uku cayi ledre gɨ do bi Má, Owụ́ ꞌbɨ ꞌYịmaꞌdí yá, Lomo nɨ ótoómo ledre zɨ́a. Togụ́ uku sinyi ledre kɨ́dí rokoꞌbụ bɨ Mándị́sị méngị ledre e kɨ́e ba ndaá rokoꞌbụ ꞌbɨ ꞌDówụ́ Lomo bɨ ogụ gɨ zɨ́ Lomo wá, Lomo otoomo ledre zɨ́ ꞌyị née wá.
11 Togụ́ karanée ꞌdiꞌbiogụnɨ́ sée gɨ zɨ́a bɨ ṇgúṇgusé ledre amá ní sɨmɨ ꞌDị́cị́ Kótrụro e kóꞌdụ́ mɨngburoko ꞌyị ꞌdáná mbayi ꞌbɨ Lomo, togụ́ mbú kóꞌdụ́ ngére e yá, ndásé éré ngịrị kɨ́ ndị́sị sómụ́ lóꞌbó ledre bɨ ásé úkulúgu a togụ́ nduꞌyúnɨ́ sée go ní wá.
12 ꞌDówụ́ Lomo nɨ úkuíꞌbí ledre bɨ zɨ́se úkulúgu a ní ne zɨ́se.
Muruwayi gɨ ro bɨcayi ꞌyị bɨ kɨ́ tụ́ꞌdụ́ éyị́ e zɨ́ne ní
13 Zɨ́ ngúru ꞌyị gɨ dongará ꞌyị ga bɨ Yésụ ndịsị ódro zɨ́ye née ị́nyịné úku ledre zɨ́ Yésụ kɨ́dí, “Mongụ́ ꞌyị, ídí úku ledre zɨ́ mongụ́ lúndumá, éyị́ ga bɨ ꞌbụzé uyuomo yée ní, idí mu ífi sɨmɨyé zɨ́a íꞌbíógụ ꞌbɨ amá.”
14 Zɨ́ Yésụ úkulúgu ledre zɨ́a kɨ́dí, “Lúrú goó, máógụ amá do sogo káṇgá ona gɨ ro ífi sɨmɨ éyị́ ga bɨ ꞌbụsé uyuomo yée ní wá.”
15 Gɨ do kacɨ́ ledre née ní, zɨ́ Yésụ ndáꞌbané kpá úku ledre zɨ́ tụ́ꞌdụ́ ꞌyị ga bɨ ndịsị ódro zɨ́ye ní kɨ́dí, “Komosé idí ídí rosé, ndásé ꞌdíꞌbi ꞌbú éyị́ ꞌbɨ sága ba óto a zɨ́se ꞌdáꞌdá wá, gɨ zɨ́a tụ́ꞌdụ́ éyị́ ꞌbɨ sága ba yomonɨ́ eyé ꞌyị wá abú áyí kɨ́ye ba cụ́ káa zɨ́ ꞌdíya.”
16 Nda gɨ ore zɨ́ Yésụ ị́nyịné úku ngíti ledre zɨ́ye sɨmɨ muruwayi kɨ́dí, “Ngíti oꞌdo, oꞌdo kóo mongụ́ yáká ené zɨ́ kére ánáye zɨ́a nguku, do ṛóngoyé mbá mɨṛóngo.
17 Zɨ́a ndị́sịné sómụ́ ledre kɨ́dí, ‘Kɨ́bi ba kére aná zɨ́ma go kɨ́ngaya, bɨ ngárá gbagba eye wá ba, mááyí ndíṛíóto yée ꞌda?’
18 “Zɨ́a úku ledre zɨ́ne kɨ́ roné kɨ́dí, ‘Togụ́ kenée yá, mááyí ndụ́rụóyó kuṛú gbagba née ꞌdáꞌba, zɨ́ma ụ́bụ́ mɨkánda nda mongụ́ne, zɨ́ma ndíṛí kére née za kɨ́ mɨnzéré éyị́ ga bɨ ꞌbɨ ꞌbe ní mbá sɨmɨ a.
19 Kɨ́bi ngíti a, máméngị moko wá, mááyí ánu kɨ́ éwé lá dụụ́ éyị́ ga gére née zɨ́ odụ ledre amá ídíne dụụ́ rokinyi.’
20 “Zɨ́ Lomo úkulúgu ledre zɨ́ oꞌdo née kɨ́dí, ‘Ówo ledre wá gɨ zɨ́ ꞌdi, sómụ́ yá trịdrị nɨ do sị́lị́yị? Togụ́ kenée yá, mááyí ꞌdíꞌbi ꞌdówụ́yị kɨ́ ndụlụ ba togụ́ éyị́ ga bɨ kɨ́ ledreyé zɨ́yị owóowó née nɨyí nda ídí ꞌbɨ ambí yá?’ ”
21 Yésụ ya née ledre bɨ nɨ méngị roné zɨ́ ꞌyị ga bɨ otonɨ́ komoyé dụụ́ gɨ ro éyị́ ga bɨ ꞌbɨ sága ba ilinɨ́ óto ledre ꞌbɨ Lomo zɨ́ye owóowó wá ní.
Ndásé sómụ́ sɨmɨsé gɨ ro éyị́ wá
(Lúrú kpá Matáyo 6:25-34)
22 Zɨ́ Yésụ ndáꞌbané úku ledre zɨ́ ꞌyị lódụ́ kacɨ́ne ga gére née kɨ́dí, “Bɨ kenée ní, máúku zɨ́se, ndásé sómụ́ ledre gɨ ro trịdrịsé, éyị́ bɨ ásé ánu a ní, togụ́ mbú sanáse kɨ́ bongó bɨ ásé ị́sị a ní wá.
23 Trịdrị idí ídí ne kɨ́ ledrené owóowó gɨ zɨ́a romo do éyị́ mɨánu kɨ́ bongó.
24 Lúrúsé aka solụ́ e, tɨ́ bɨ ngárá ledreyé ndaá owóowó wá ní, Lomo ndịsị lúrú bi kacɨ́ye. Ledresé nɨ zɨ́ Lomo owóowó nɨ lúrú bi kacɨ́se rómo ꞌbɨ solụ́ e mbá.
25 Éyị́ ga bɨ ꞌyị e ndịsịnɨ́ sómụ́ ledreyé née mbá, iꞌbínɨ́ eyé trịdrị zɨ́ ꞌyị e wá, Lomo ndịsị íꞌbí trịdrị zɨ́ ꞌyị e dụụ́ ne.
26 Káa zɨ́ bɨ gbékpị́ éyị́ ga gére née, iꞌbínɨ́ eyé trịdrị zɨ́ ꞌyị wá ní, ndásé óto komosé dụụ́ royé wá.
27 “Lúrúsé aka mɨsúrú kágá ga bɨ sɨmɨ súwú ní, kɨ́ lámá ga bɨ royé ní mbá, ngíti géyị mɨṛíṛíye gindri gindri ꞌdiꞌbiogụnɨ́ bongó zɨ́ye wá. Abú za cụ́ mongụ́ ngére kóo kɨ́ ịrịné Solomóna ní, abú nɨ kɨ́ tụ́ꞌdụ́ éyị́ zɨ́ne, bongó ené emeogụnɨ́ káa zɨ́ mɨsúrú kágá ga gére née mbá wá.
28 Éyị́ bɨ ílisé ṇgúṇgu ledre ꞌbɨ Lomo gɨ zɨ́a wá ní ꞌdi. Togụ́ bɨ Lomo lurú bi kacɨ́ gbékpị́ mɨsúrú kágá e sɨmɨ súwú bú ní, nɨ nda ꞌbɨ ené ótoómo kɨ́ íꞌbí bongó e zɨ́se ga bɨ kɨ́ ledresé zɨ́a owóowó wá ní káa be ꞌdi?
29 Ndásé óto mɨmbéꞌdesé dụụ́ gɨ ro éyị́ mɨánu kɨ́ éyị́ mɨéwé, zɨ́se ndị́sịsé sómụ́ sɨmɨsé gɨ royé wá
30 ꞌYị ga bɨ ṇguṇgunɨ́ ledre ꞌbɨ Lomo wá ní, ꞌbú éyị́ ga gére née ndịsị ꞌdíꞌbióyó sómụ́ ledre eyé gɨ zɨ́ Lomo. Ndásé sómụ́ ledre wá, ꞌBụsé owo éyị́ ga bɨ ílisé yée ní mbá bú nɨ íꞌbí yée zɨ́se.
31 Bɨlámá a ídísé óto Lomo zɨ́se káa do Ngére esé. Owo éyị́ ga bɨ ílisé yée ní mbá bú, nɨ íꞌbí yée zɨ́se.
32 “Sée ꞌyị lódụ́ kacɨ́ma e, ngịrị ndaá méngịsé wá. ꞌBụsé bɨ komo ere ní, yemeomo bi go ꞌbe ꞌbɨ ené gɨ rosé.
33 Ndásé óto komosé dụụ́ ro éyị́ ga bɨ ꞌbɨ do sogo káṇgá ba wá gɨ zɨ́a ndịsịnɨ́ sinyí eyé mɨsínyí zɨ́ye ndị́sị ụ́kụ́ eyé kpá mɨụ́kụ́. Ídísé óto komosé dụụ́ ro ledre ꞌbɨ Lomo bɨ ụkụ́ wá, sinyí kpá wá ní.
34 Bi bɨ óto éyị́ eyị́ bɨ kɨ́ ledrené owóowó doa ní, mɨmbéꞌdeyị́ nɨ ídí kpá fú íri.”
Ndásé ndị́sị lị́gị rosé wá
(Lúrú kpá Matáyo 24:45-51)
35 “Sée ꞌyị amá e máúku zɨ́se, ndásé ndị́sị lị́gị rosé wá. Kacɨ́ kadra mbá ídísé ídí nzíyisé gɨ ro mɨndáꞌbaógụmá,
36 cé káa zɨ́ ꞌyị ꞌbɨ moko bɨ ndịsịnɨ́ tɨ́ fú lá góꞌdo sóngó mongụ́ ꞌyị eyé kɨ́ ndáꞌbaógụ gɨ sɨmɨ ayímbi gɨ ro zɨ́ne ị́nyịné ꞌdiya líkpí mbotụ zɨ́a ní.
37 Togụ́ mongụ́ ꞌyị née ogụ ndiki ꞌyị ꞌbɨ moko ené ga gére née kɨ́ óto komoyé kacɨ́ne yá, nɨ ídí kɨ́ye kɨ́ rokinyi zɨ́a méngị bɨlámá ledre zɨ́ye gɨ ro zɨ́ye ídíye kpá kɨ́ rokinyi.
38 Sịndị́ kadra ꞌbɨ mongụ́ née ndaá mɨówoné wá. Togụ́ sɨmɨ kútú ndụlụ togụ́ kɨ́ sɨmɨbi mɨárá yá, ꞌyị ówo a ndaá. Mongụ́ ledre tɨ́ lá togụ́ ogụ go yá, nɨ méngị bɨlámá ledre zɨ́ ꞌyị ꞌbɨ moko ga bɨ nɨ ógụndíki yée nzíyiyé ní.
39 Úwúsé aka ledre ba, ꞌyị bɨ owo bú bɨlámáne kɨ́dí ꞌyị ugu nɨ ógụ karaba lágá ꞌdéwe mbotụ ené zɨ́a úgu éyị́ e ní, ꞌyị née utúasá ené ólụ́ógụ gɨ ꞌbe wá.
40 Nɨ kpá kenée gɨ ro mɨndáꞌbaógụ Owụ́ ꞌbɨ ꞌYịmaꞌdí. Ídísé ídí nzíyisé gɨ zɨ́a mɨndáꞌbaógụmá ówosé esé e wá, Mááyí lị́yị sée mɨlị́yị.”
41 Zɨ́ ngúru ꞌyịmɨkása ꞌbɨ Yésụ bɨ kɨ́ ịrịné Pétero ní ị́nyịné ndúꞌyú Yésụ kɨ́dí, “Ngére, muruwayi bɨ úku née nɨ dụụ́ zɨ́ze togụ́ kpá za zɨ́ ngíti géyị ꞌyị e mbá?”
42 Zɨ́ Ngére Yésụ úkulúgu ledre zɨ́a kɨ́dí, “Bɨlámá ꞌyị bɨ nɨ kɨ́ komokenzị zɨ́a ndị́sịné méngị ledre bɨ mɨútúásáne bɨ mongụ́ ꞌyị ené utúasá go óto wo zɨ́a ndị́sịné lúrú bi kacɨ́ ꞌyị kasa ené e gɨ ro zɨ́a ndị́sịné íꞌbí éyị́ eyé e sɨmɨ sịndị́ kadra ené ní, nɨ náambi?
43 Nɨ ídí bɨlámáne zɨ́ ꞌyị kasa bɨ mongụ́ ꞌyị ené nɨ ógụndíki wo ndị́sị méngị moko ené do bɨlámá mɨsiꞌdiné ní.
44 Máúku zɨ́se ba maꞌdíi, mongụ́ ꞌyị née nɨ óto wo zɨ́a ndị́sị lúrú bi kacɨ́ éyị́ ené e mbá.
45 Togụ́ zɨ́ ꞌyị ꞌbɨ moko née somụ́ a kɨ́dí, ‘Mongụ́ ꞌyị amá ógụ aka ꞌdiya wá,’ zɨ́a ndị́sị ené kóyó ené kɨ́ ócó ngíti géyị ꞌyị ꞌbɨ moko ga bɨ yaꞌdá e kɨ́ kará e kɨ́ leꞌyị́ komoné.
46 Nɨ lị́yị ní mongụ́ ꞌyị ené ógụndíki wo go ngbụ́rụ́ ro ledre née kenée, mongụ́ ꞌyị née nɨ ꞌdóꞌdo wo bɨsinyíne do ógóóyó wo zɨ́a ndéré ndị́sịné zɨ́ ꞌyị ga bɨ ṇguṇgunɨ́ ledre ꞌbɨ Lomo wá ní.
47 “Togụ́ ꞌyị ꞌbɨ moko bɨ owo éyị́ ga bɨ mongụ́ ꞌyị ené ili zɨ́ne méngị a ní bú bɨlámáne zɨ́a ásiné kɨ́ méngị a ní, maꞌdíi, mongụ́ ꞌyị ené née nɨ ꞌdóꞌdo wo kɨ́ngaya.
48 Tɨ́ lá ꞌyị moko máa wo bɨ owo ené éyị́ bɨ mongụ́ ené ili zɨ́ne méngị a ní wá ní, togụ́ luyú ledre go yá, mongụ́ ꞌyị née nɨ tɨ́ ꞌdóꞌdo wo ndaá za kɨ́ngaya wá. Kpá kenée ꞌyị máa wo bɨ Lomo méngị bɨlámá ledre go zɨ́a ní, Lomo ili zɨ́a méngị ledre bɨlámáne zɨ́ne. ꞌYị máa wo bɨ Lomo mengị bɨlámá ledre go zɨ́a za kɨ́ngaya ní, Lomo ili zɨ́a méngị ledre zɨ́ne kpá za kɨ́ngaya.”
Máógụ gɨ ro zɨ́ ꞌyị e ífi sɨmɨyé
(Lúrú kpá Matáyo 10:34-36)
49 Zɨ́ Yésụ kpá úku ledre kɨ́dí, “Máógụ amá kɨ́ bikịdrị́ do sogo káṇgá ba wá, yị́ ené phoꞌdụ. Nɨ kóo ídí bɨlámáne togụ́ do sogo káṇgá máa tonó go áṛá.
50 Tɨ́ lá mááyí ógụ ídí sɨmɨ mongụ́ úzu éyị́, zɨ́ma ꞌdóꞌdóma mɨꞌdóꞌdó kɨ́ngaya, ꞌbúó togụ́ ꞌdoꞌdó máa née ụkụ́ go.
51 Lúrúsé íri káa zɨ́ éyị́ bɨ máógụ kótrụ sée ní? Ɨ́ꞌɨ, máógụ gɨ ro zɨ́se ífi sɨmɨsé.
52 Togụ́ ꞌyị e nɨyí ꞌbe ꞌbɨ eyé ịnyị yá, yée ga bɨ gbre ní nɨyí óyólóꞌbó royé ídíye okó ro yée ga bɨ ota ní. Togụ́ kenée wá, yée ga bɨ ota ní, nɨyí óyólóꞌbó royé ídíye okó ro yée ga bɨ gbre ní.
53 ꞌBụmɨowụ́ nɨ ídí okó ro wotị́ne, zɨ́ wotị́a ídíne okó roa. Mbámɨowụ́ nɨ ídí okó ro nyị́ne, zɨ́ nyị́a ídíne okó roa. Togụ́ kára nɨ ídí okó ro meꞌbe wotị́ne, zɨ́ meꞌbe wotị́a ídíne okó roa.”
Ídísé ówo éyị́ bɨ ayí go méngị roné ní
(Lúrú kpá Matáyo 16:2,3, 5:25,26)
54 Zɨ́a kpá úku ngíti ledre zɨ́ tụ́ꞌdụ́ ꞌyị ga gére née mbá kɨ́dí, “Togụ́ lúrúsé iní nɨ go ụ́lụ gɨ gbére kɨ́ngaya yá, geré zɨ́se ówo a kɨ́dí iní nɨ go ógụ éꞌdị. Tɨ́ maꞌdíi zɨ́ iní éꞌdịné.”
55 Kpá kenée togụ́ síli nɨ go ndị́sị ílíógụ ịrị́ ịrị́ yá, ásé geré ówo a kɨ́dí bi mɨị́rị́ ogụ go. Tɨ́ maꞌdíi, zɨ́a ídíne kenée.
56 Sée ga bɨ ótosé rosé káa do ꞌyị ówo ledre e, kɨ́ ndị́sị ówo ini ledre gɨ sɨmɨ toso síli ledre ga bɨ ndịsịnɨ́ ílí komo ere kɨ́ yée ga bɨ bi ona ní, sara ówoyémesé ini ledre gɨ sɨmɨ lị́lị ledre bɨ Lomo ndịsị mengị yée zɨ́ma cakaba ba wá ní gɨ zɨ́ ꞌdi?
57 “Nɨ kóo ídí bɨlámáne zɨ́se ówo maꞌdíi ledre zɨ́se méngị wo.
58 Togụ́ ngíti ꞌyị iꞌbí ngbángáyị go zɨ́ ngére e yá, ídísé yéme dongaráse kéne ꞌdáꞌdá zɨ́a kɨ́ ꞌdíꞌbi ókpó yị́ị do ngbanga zɨ́ye ꞌdécị ngbanga royị́ do íꞌbí yị́ị zɨ́ asikíri e ndéréye kɨ́yị sɨmɨ sị́gịnị.
59 Togụ́ ótoómo go zɨ́ éyị́ méngị roné kenée, áyí ídí sɨmɨ sị́gịnị ꞌbúó togụ́ késị́ bɨ ilinɨ́ gɨ zɨ́yị née íꞌbíónzó go, áyí fú ólụ́ógụ.”