12
Na Betania, sarat ni Yesus nitimbu'i tia minamina'
12:1-8
(Mat. 26:6-13; Mrk. 14:3-9)
Dauga' koi noom ilio a ilio ramean Paska, Yesus nomae'mo na Betania. Betania iya'a dodongoan ni Lazarus men ia potuo'i i Yesus noko daa lapus. Indo'o ari Lazarus nangalabotimo i Yesus ka' i Marta nantaropi kumaan na basukuuranna. Lazarus tia giigii' sawe' no'umoruang kumaan singka-singkat tii Yesus. Mbaka' i Maria notakamo nangawawa toro sambande' liter minamina' narwastu men mawangi ka' alayo' tuu' a ilina. Maria nintimbu'konmo minamina' iya'a na sarat ni Yesus kasi ia sapui tia wuukna. Woona minamina' iya'a simomoran longkop lalomna laigan. Kasee i Yudas Iskariot, sa'angu' murit ni Yesus men bo mongorookon i Yesus kada' papateion, norobu taena, “Nongko'upa se' minamina' narwastu kani'i sian balukkonon tolu' atu doi' dinar ka' a ilina rookonon bona mian talalais?” Yudas norobu koiya'a taasi' se' molingu'kon mian talalais, kasee ka' i ia mamangan. Ia mala' mangala doi'na mian biai' men ninaa' na ko'ona.
Kasee i Yesus norobu tae-Na, “Patalai a wiwine kani'i! Ia mangawawau koi kani'i bona ilio pantanoman i Yaku'. Mian talalais sinampang isian na ko'omuu, kasee i Yaku' sian.”
Poosangadaian bo mampapatei i Lazarus
12:9-11
Biai' a samba Yahudi nongorongor se' i Yesus isian na Betania, mbaka' i raaya'a nomae'mo na Betania. Raaya'a nomae' taasi' tongko' gause isian i Yesus, kasee i raaya'a mae' mimiile' i Lazarus men ia potuo'i i Yesus noko daa lapus. 10 Mbali' iya'a tanaasna imam nobasangadamo bo mampapatei i Lazarus. 11 Gause upa men nosida ni Lazarus iya'a, mbaka' biai' a samba Yahudi namarerei tanaasna imam ka' namarasaya i Yesus.
Mian biai' nangalaboti i Yesus na Yerusalem
12:12-19
(Mat. 21:1-11; Mrk. 11:1-10; Luk. 19:28-38)
12 Koi liilana mian biai' men notakamo mangaramekon ramean Paska nongorongor se' i Yesus banta-bantang ro'omari na salan mae' na Yerusalem. 13 Mbaka' i raaya'a nangalamo roonana kau kasi mae' mangalaboti i Ia, ka' i raaya'a mangkakaro'kon taena,
“Tunde' a Alaata'ala!
Barakaatan i Ia men taka ia pokau Tumpu.
Barakaatan a Tomundo'na Israel!”
14 Yesus nantausi sa'angu' keledai rundara bo nolakitan-Na. Mbaka' nosidamo a men nitulis na Alkitaap taena,
15 “Alia matakut i kuu mian na Sion!
Piile' a Tomundo'muu taka, lumakit na keledai rundara!”
16 Na tempo iya'a murit ni Yesus sianpo ninginti'i giigii' iya'a. Kasee sarataa i Yesus nipopobalaki' noko daa lapus, kasi i raaya'a notonginau' se' men ia wawau mian na Ko'ona nipoko tulismo na Alkitaap.
17 Mian biai' men isian tii Yesus na tempo i Ia nengeleelo' i Lazarus umuar na baleanan ka' nomotuo'i noko daa lapus, raaya'a mompotuutuu' wawau ni Yesus iya'a. 18 Mbali' iya'a mian biai' nomae'mo ni Yesus, gause i raaya'a nongorongor se' i Iamo men nangawawau upa kosamba' iya'a. 19 Mbaka' mian Farisi nopootunduniimo taena, “Kita sian sida mangawawau upa-upa! Piile', giigii' mian na tano' balaki' mae' mongololo' i Ia!”
Toro pii mian samba Yunani mansarak i Yesus
12:20-26
20 Isian uga' samba Yunani toro pii ira men nomae' na Yerusalem na tempo ilio ramean Paska. 21 Raaya'a notaka ni Filipus ka' norobu taena, “Tuan, kalu sida, kai mingkira' pootuung tii Yesus.” (Filipus samba Betsaida men na Galilea.)
22 Mbaka' i Filipus nomae'mo nambantilkon ni Andreas, ka' noko daa iya'a, raaya'a rua' ira nambantilkonmo ni Yesus. 23 Yesus norobumo na ko'ona i raaya'a tae-Na, “Temponamo Anak Manusia bo pobalaki'on. 24 Imamat a men taeng-Ku', ka' uga' bantilkonon-Ku na ko'omuu kalu sawuras gandum sianta asokon na tano' ka' pate, ia tongko'-tongko'na sawuras. Kasee kalu wuras na gandum iya'a pate, ia bo ule'an biai' gandum.
25 Mian men tongko' mingimamat wakana susuung, komburi'na bo silaka' a wakana, kasee mian men sian mingimamat wakana na tano' balaki' kani'i, ia bo mantausi tutuo' men pore pataka sidutu.* 26 Mian men bo papalimang-Ku tio mongololo' i Yaku' kada' mau mbaria i Yaku', ia isian tii Yaku'. Mian men bo papalimang-Ku bo angga'ionna Tamang-Ku.”
Yesus muntundunkon kolapusan-Na
12:27-36
27 Taeni Yesus, “Koini'i noang-Ku siasa. Upa a men tio bo tundunon-Ku? Kabai Yaku' tio mama'ase' na Tama na surugaa kada' Yaku' sianta munsuri men bo sida iya'a? Sian, gause Yaku' notaka kada' munsuri repaan men koini'i. 28 Tama na surugaa, pobalaki' a ngaan-Muu!”
Mbaka' nokamporongoranmo a wurung nda'amari langit tae-Na, “Yaku' pobalaki'mo ka' bo pobalaki'on-Ku soosoodo.”
29 Mian biai' men iraando'o nomorongor wurung iya'a. Raaya'a mangaan taena, “Waara'a kokurung!” Kasee isian uga' men mangaan, “Taasi'! Waara'a malaa'ikat morobu tii Ia!”
30 Kasi i Yesus norobu tae-Na, “Wurung kuwaara'a nokamporongoran taasi' bo Ingku', kasee bo ko'omuu. 31 Koini'i temponamo a dunia ukumion. Ka' koini'i Ibiliis men pungkuasai dunia kani'i rungku'ionmo. 32 Ka' kalu i Yaku' pasawe'kononmo na wawona tano' balaki', giigii' mian bo leelo'on-Ku taka na Ingku'.” 33 Ia norobu koiya'a bookoi pambantilkon-Na se' too koi upa a papate-Na na saliip.
34 Mian biai' norobumo na Ko'ona taena, “Koi men nitulis na kitap Torat, Tomundo' Pansalamatkon bo tumuo' pataka sidutu. Koi upa se' daa i Kuu mangaan se' Anak Manusia tio pasawe'konon na wawona tano'? Ime mbali' a Anak Manusia iya'a?”*
35 Ia simbati i Yesus tae-Na, “Sianmo paraa manau' a ruar iya'a munguruari kuu. Gause daa dauga' isian ruar, alaka' lempang na koruaran kada' i kuu sian takaionna kapintungan. Mian men rumae' na kapintungan sian minginti'i se' too mbaria a rae'anna. 36 Gause ruar iya'a daa dauga' tii kuu, parasayamo a ruar iya'a kada' i kuu sida anakna koruaran.”
Noko daa norobu koiya'a, Yesus nomae'mo ka' sianmo nintipiile' na ko'ona i raaya'a.
Samba Yahudi sian parasaya i Yesus
12:37-43
37 Maune' i Yesus nangawawaumo biai' upa kosamba' na aropna samba Yahudi, kasee i raaya'a sian parasaya na Ko'ona. 38 Mbaka' nosidamo a upa men ia bantilkon i Nabii Yesaya taena,
“Tumpu, ime a men parasaya na upa men bantilkononmai,
mau kuasana Tumpu nipipiile'konmo na ko'ona i raaya'a?”*
39 Raaya'a sian parasaya, gause i Yesaya uga' isian nangaan taena,
“Alaata'ala nangaan:
40 ‘Yaku' minsidakon i raaya'a mampisok, ka' minsidakon i raaya'a sian momorongori,
kada' i raaya'a alia poopiile', ka' pikiranna i raaya'a alia poo'inti'i,
ka' alia mule'kon na Ingku', pataka i Yaku' mengelesi'i i raaya'a.’ ”*
41 Yesaya nangaan koiya'a gause i ia noko pimiile'mo kobalaki'an ni Yesus, ka' i Yesaya isian nuntundun i Ia.
42 Maune' koiya'a, biai' a mian men noparasaya ni Yesus tonsoop uga' moomoola'na Yahudi. Kasee i raaya'a babata mimpipiile'kon se' i raaya'a parasaya, gause layaonkon mian Farisi too mba'a sianmo mamatalai minsoop na laigan bakitumpuan. 43 Raaya'a bagiakon tunde'onna mian, mau sian tunde'onna Alaata'ala.
Wurung ni Yesus bo pungukumi
12:44-50
44 Kasi i Yesus norobu tae-Na, “Mian men parasaya na Ingku', taasi' tongko' mamarasaya i Yaku', kasee uga' parasaya na Ko'ona men nomosuu' i Yaku'. 45 Ka' mian men mimiile' i Yaku', uga' mimiile' i Ia men nomosuu' i Yaku'. 46 Yaku' taka na tano' balaki' kani'i bookoi ruar, kada' giigii' mian men parasaya na Ingku' sian dumodongo na kapintungan. 47 Mian men momorongor pisiso'-Ku, kasee sian mongololoikon, taasi' i Yaku' a men mungukum i raaya'a, gause i Yaku' taka taasi' bo pungukumi dunia, kasee bo pansalamatkon. 48 Mian men sian mangalabot i Yaku' ka' sian momorongori wurung-Ku, ia noko isianmo men bo pungukumi na ilio kokomburi'anna. Wurung men Yaku' bantilkonmo a men bo pungukumi i ia na ilio kokomburi'anna. 49 Men Yaku' bantilkon taasi' koi pingkira'-Ku, kasee koi men ia posuu'kon Tama na surugaa na Ingku'. Iamo a men nambantilkon na Ingku' upa men tio porobukonon-Ku ka' bantilkonon-Ku. 50 Ka' inti'ion-Ku se' upa men Ia bantilkon na Ingku' iya'a mantarai tutuo' men pore pataka sidutu. Mbaka' i Yaku' mambantilkon koi men ia bantilkon Tama na surugaa.”
* 12:25 Mat. 10:39; 16:25; Mrk. 8:35; Luk. 9:24; 17:33 * 12:34 Mzm. 110:4; Yes. 9:6; Yeh. 37:25; Dan. 7:14 * 12:38 Yes. 53:1 * 12:40 Yes. 6:10