26
Jec'o ri xquinojij yan anchique niqui'en chi nika ri Jesús pa quik'a' y niquicamisaj
Cuando ri Jesús ru'in chic ka ronojel ri', raja' xch'o'n chique ri ru-discípulos y xu'ij: Rix can iweta'n-wi chi pa ca'i' apo k'ij c'o ri kanimak'ej ri rubinan pascua.* Chupa ri nimak'ej ri' cuando ren ri jin-kajinak-pe chicaj y xinalex chi'icojol can xquijach-wi-e chi yibajix chech cruz chi xquicom, xcha' chique.
Y ja tiempo ri' ri nimalaj tak sacerdotes, ri maestros chi ri ley y chuka' ri rijilaj tak achi'a' ri yalan quik'ij chiquicojol ri winak, can quimolon-wi-qui' chojay, chirocho ri sacerdote ri más c'o ruk'ij ri rubinanCaifás. Reje' xquiya' chiquiwech anchique engaños xquiequicusaj chi nika ri Jesús pa quik'a', y niquicamisaj. Pero chuka' can xqui'ij: Man takatz'om chupa ri nimak'ej re', chi quiri' manak xquiecataj-pe ri winak chakij.
Jun ixok xuya' jubulaj ak'om pa ruwi' ri Jesús
Y ri Jesús c'o pa tenemit rubinan Betania, pa rocho ri Simón ri xc'achoj riq'uin ri ruyabil rubinan lepra. Y ja' xapon jun ixok riq'uin ri Jesús, ruc'uan-apo jun frasco ri banon riq'uin jun abaj ri ni'ix alabastro che, y c'o-e jun jubulaj ak'om chupa; ri ak'om re' can yalan rajil; y jari' xuya' pa rujolon ri Jesús, cuando raja' niwa' ch'ocol chuchi' mesa pa rocho ri Simón.* Cuando ri discípulos xquitzu' ri xu'on ri ixok riq'uin ri jubulaj ak'om chi xuya' pa rujolon ri Jesús, xpe quiyowal y xqui'ij: ¿Anchique roma xe choj quiri' xutix la jubulaj ak'om la'? Roma la jubulaj ak'om la' can yalan rajil, xc'ayix ta; y ri rajil xa xjach ta chique ri winak ri man jun quibeyomal, xecha'.
10 Pero ri Jesús ch'anin xuc'oxaj ri niqui'ij ri ru-discípulos, romari' raja' xu'ij chique: ¿Anchique roma man jixtane' ta ka jixtzijon chirij ri ixok re'? Xa tiya' can. Raja' can utz xu'on wiq'uin. 11 Ri winak ri man jun quibeyomal xa can siempre jec'o iwiq'uin, chi quiri' xabachique (xama'anchique) k'ij niben favor chique. Pero ren man siempre ta xquic'ue' iwiq'uin.* 12 Roma ri ixok re' xuk'aj chuij ri jun jubulaj ak'om re', can xuc'ut chi can yalan yirojo'. Raja' xu'on yan chue anche'l ni'an chique ri caminaki' cuando yebemuk. 13 Y tic'oxaj na pe' jabel ri xtin-ij chiwe, chi xabachique (xama'anchique) lugar anchi' xtitzijos-wi ri utzilaj rutzij ri Dios, chiri' chuka' xtitzijos-wi ri xu'on ri jun ixok re'. Can pa ronojel rech-ulef xtitzijos-wi, y man jun mej (bey) xtimestes, xcha' ri Jesús.
Ri Judas xusuj-ri' chi nujach ri Jesús
14 Y jun chique ri cablajuj ru-discípulos ri Jesús, ri discípulo ri rubinan Judas Iscariote, xapon quiq'uin ri nimalaj tak sacerdotes. 15 Raja' xberu'ij chique: ¿Anchique ri niya' chue, xa ren ninjach ri Jesús pa ik'a'? xcha' chique.
Y ri nimalaj tak sacerdotes xqui'ij chi niquiya' treinta monedas de plata che. 16 Y ja k'ij ri', ri Judas Iscariote xutz'om rucanoxic anchique modo nu'on chi nujach ri Jesús pa quik'a' ri achi'a' ri'.
Ri wa'in ri xu'on ri Jesús quiq'uin ri ru-discípulos can c'o ruk'ij
17 Y ja chupa ri na'ey k'ij chi ri nimak'ej ri', cuando nitej chuka' ri pan ri manak levadura riq'uin, ri discípulos xbequic'utuj che ri Jesús: ¿Anchi' najo' na'an-wi ri wa'in chupa ri jun pascua re', chi quiri' nakanaba' ronojel ri nic'atzin? xecha'.
18 Y jec'o chique ri discípulos ri xetak-e roma ri Jesús c'a pa tenemit Jerusalem, pa rocho jun achi, y x-ix-e chique chi cuando xquie'apon, tiqui'ij che: Ri Maestro ru'in-pe chake: Ri nu-tiempo xa nakaj chic c'o-wi. Y ja pa awocho ret ninjo' nin-en-wi ri wa'in chi ri pascua re' junan quiq'uin ri nu-discípulos, quixcha' can che, xcha' ri Jesús chique ri ru-discípulos.
19 Y ri discípulos can xqui'en-wi anche'l ri bin-e chique roma ri Jesús. Reje' can xquinaba-wi ronojel ri nic'atzin chique chi ri pascua ri'.
20 Cuando xcok'a-ka, ri Jesús y ri cablajuj ru-discípulos xebech'oquie' chuchi' mesa chi ri wa'in. 21 Y cuando niqui'en ri wa'in, ri Jesús xu'ij: Can ketzij nin-ij chiwe, chi jun chiwe rix ri xtijacho wichi pa quik'a' ri winak ri man jinquijo' ta, xcha' ri Jesús.
22 Y ri discípulos yalan xebison-ka cuando xquic'oxaj ri xu'ij ri Jesús chique, y chiquijunal xquic'utuj-apo che: Ajaf, ¿ja como ren ri xquibano quiri'? xecha'.
23 Y ri Jesús ja' xu'ij chique ri ru-discípulos: Ri jun ri xtumuba-pe ru-pan wiq'uin pa plato, jari' ri xtijacho-e wichi pa quik'a' ri winak ri man jinquijo' ta. 24 Can tic'oxaj chuka' ri xtin-ij chiwe, ren ri jin-kajinak-pe chicaj y xinalex chi'icojol can xquicamises. Can xtibanataj-wi anche'l ri tz'iban can chupa rutzij ri Dios.* Pero juya' (juyu') rech ri xtijacho wichi, ri achi ri xtijacho-e wichi más utz man ta xalex, xcha' ri Jesús.
25 Y xch'o'n-apo ri Judas, ri xtijacho richi ri Jesús; y ri Judas xu'ij: Maestro, ¿ja como ren ri xquijacho awichi? xcha'.
Y ri Jesús xu'ij: Ja', ja ret, xcha' ri Jesús.
26 Y cuando c'a ye'ajin riq'uin ri wa'in, ri Jesús xuc'on-apo jun pan y xuya' matiox che ri Dios, xuper ri pan y xuya' chique ri ru-discípulos. Raja' xu'ij chique: Tic'ama' y titija' ri pan re'. Roma jare' ri nuch'acul ri xtapon pa camic.
27 Y ri Jesús xuc'on-apo chuka' ri vaso ri c'o ruya'al-uva chupa, y xuya' matiox che ri Dios, c'ajari' xuya' ri vaso chique ri ru-discípulos y xu'ij chique: Tikumu' chi'iwonojel ri ruya'al-uva ri c'o chupa ri vaso re'. 28 Roma jare' ri nuquiq'uiel ri xtibin cuando xquicamises. Can xtibin-wi ri nuquiq'uiel,* chi quiri' je q'uiy ri nicoch'otaj (nicuyutaj) quimac. Riq'uin ri nuquiq'uiel, can ja' xtic'achoj ri c'ac'ac' trato* ri rurayin-pe ri Dios chi nu'on quiq'uin ri winak. 29 Can nin-ij chiwe chi ja ruq'uisbel mej (paj) re' xinkum-e ri ruya'al-uva. Y c'aja' cuando jinc'o chic pa ru-gobierno ri Nata' Dios, c'ajari' xtinkum chic jun mej (bey) ri ruya'al-uva ri' junan iwiq'uin rix. Y chiri' xtakakum jun c'ac'ac' ruya'al-uva, xcha' ri Jesús chique.
Ri Jesús y ri Pedro
30 Y cuando quibixan chic ri bix chi niquiya' ruk'ij ri Dios, ri Jesús y ri ru-discípulos xe'el-e chiri' pa jay y xebe chech ri juyu' rubinan Olivos. 31 Y cuando je-benak, ri Jesús xu'ij chique ri ru-discípulos: Chi'iwonojel rix xtitaluj-e-iwi' y xquiniya' can nuyon chupa ri nok'ok'a' re', cuando xtitzu' chi ren yijach-e pa quik'a' ri winak. Roma ri Dios can nu'ij-wi chupa ri tz'iban can: Cuando ren xtinya' lugar chi nicamises ri nichajin quichi ri ovejas, ri ovejas ri' xtiquitaluj-e-qui'.* Quiri' ri tz'iban can. 32 Pero ren ri jin Quichajinel ri ovejas ri' man xquicom ta jumul, xa xquic'astaj-pe. Y can xquixinyobej chila' pa Galilea,* xcha' ri Jesús.
33 Y ri Pedro can ja' xch'o'n-apo che ri Jesús y xu'ij: Xa ri ch'akachic jatquiya' can ayon cuando xtiquitzu' chi c'o ri nac'ulumaj, ja reje' ri', pero ren can man xcatinya' ta can, xcha' raja'.
34 Pero ri Jesús xu'ij che ri Pedro: Ren can ketzij nin-ij chawe, chi chupa ri ak'a' re', xa c'a man jani titzirin-pe (tisiq'uin-pe) ri gallo cuando ret oxi' yan mej (paj) ta'ij chique ri yec'utun chawe, chi can man aweta'n ta nuech, xcha' ri Jesús.
35 Y ri Pedro xu'ij che: Más que can yicom ta awiq'uin, can manak xtin-ij chi ren man weta'n ta awech, xcha' ri Pedro.
Y can conojel ri ru-discípulos quiri' chuka' xqui'ij.
Ri Jesús nu'on orar pa Getsemaní
36 Ri Jesús y ri ru-discípulos xe'apon pa jun lugar rubinan Getsemaní. Y ri Jesús xu'ij chique ri ru-discípulos: Quixch'oquie' can juba' we', roma ren xa yibe-apo juba' chila' chi nenbana' orar, xcha' chique.
37 Raja' xe ri Pedro y ri je ca'i' ralc'ual ri achi rubinan Zebedeo ri xeruc'uaj riq'uin, raja' can jun nimalaj bis xpe pa ránima roma nuna' yan ri xteruc'ulumaj. 38 Romari' xu'ij chique ri je oxi' ru-discípulos: Ri wánima yalan nibison; can yirucamisaj ninna'. Quixc'ue-pe wiq'uin, quixc'ase' y man quixwer-ka, xcha' chique.
39 Raja' xbin chic apo juba' y chiri' xxuquie-wi-ka, y can xukasaj-ka ri nic'aj-rech c'a chech-ulef chi xu'on orar; y quiere' xu'ij: Nata' Dios, xa c'o modo, can quinacolo' chech ri sufrimiento ri c'o chupa ri copa ri ayo'n chue; pero man ta'an ri ninrayij ren, roma ren can ninjo' chuka' nin-en ri narayij ret, nicha'.
40 Y cuando raja' xc'achoj riq'uin ri oración, xoka quiq'uin ri je oxi' ru-discípulos, pero reje' xa yewer. Xpe raja' xu'ij che ri Pedro: ¿Can man xixtiquier ta xixc'ase' jun hora oc wiq'uin? 41 Man quixwer-ka, xa tibana' orar y tic'utuj che ri Dios chi cuando jixtojtobex, man quixtzak pa mac. Ren can weta'n-wi chi ri iwánima can nurayij nu'on ri nrojo' ri Dios. Pero iyon rix can man jixtiquier ta, xcha' chique.
42 Y ri Jesús xbe chic apo chi xberu'ona' orar ruca'n mej (paj), y nu'ij: Nata', xa manak modo yinacol chech ri sufrimiento, can tik'ax c'a pa nuwi'; ren can ninjo' nin-en ri narayij ret, quiri' nu'ij pa ru-oración.
43 Y cuando raja' xpe chic jun mej (bey) quiq'uin ri je oxi' ru-discípulos, yewer chic jun mej (bey) ri xeril, roma ri discípulos ri' man niquicoch' ta chic quiwaran. 44 Ri Jesús xeruya' chic can jun mej (bey) y xbe chic chi xberu'ona' orar; ja rox mej (paj) ri xberu'ona' orar. Ri tzij ri xeru'ij, can ja ri jeru'in chic chupa ri oración. 45 Y c'ajari' ri Jesús xpe quiq'uin ri je oxi' ru-discípulos, y xu'ij chique: Cami can quixwer y tiq'uisa' ri iwaran; ja' xoka ri hora chi ren ri jin-kajinak-pe chicaj y xinalex chi'icojol can xquijach-e pa quik'a' ri itzel tak achi'a'. 46 Quixcataj. Ja' petenak ri xtijacho wichi pa quik'a' ri itzel tak achi'a', xcha' ri Jesús.
Ri ak'a' cuando xquitz'om ri Jesús
47 Y ri Jesús can c'a nich'o'n quiq'uin ri ru-discípulos, can ja' xokari Judas ri jun chique ri cablajuj ru-discípulos; raja' jeruc'uan-apo q'uiy winak ri jequic'ualo'n-apo che' y espadas. Conojel re' je-takon-e coma ri nimalaj tak sacerdotes y coma chuka' ri rijilaj tak achi'a' ri c'o quik'ij chiquicojol ri israelitas. 48 Ri Judas ri nijacho-e richi ri Jesús can ru'in yan pe chique ri je-petenak riq'uin anchique retal xtu'on chi nuc'ut ri Jesús chiquiwech. Raja' can ru'in-pe chique: Ja ri jun ri xtintz'ubaj, jari' ri Jesús, titz'ama' y tic'uaj.
49 Y ri Judas can ja' xbe-apo riq'uin ri Jesús y xu'ij: Xcok'a' (Chok'a') Maestro, xcha' che. Y xutz'ubaj ri Jesús.
50 Xpe ri Jesús xu'ij che ri Judas: ¿Anchique ri najo' na'an? xcha' che.
Y ri winak can ja xebe riq'uin ri Jesús y xquitz'om.
51 Y jun chique ri jec'o riq'uin ri Jesús chiri', can ja' xulesaj ri ru-espada y xusoc ri jun rusamajel ri sacerdote ri más c'o ruk'ij. Can ja ri ruxiquin ri xukupij. 52 Y ri Jesús xu'ij che ri xbano quiri': Tayaca' la a-espada. Roma ancu'x (anchique) ri can riq'uin espada nicamisan, can riq'uin espada chuka' xticamises. 53 ¿Ret nanojij chi ren man jun nitz'eto-pe wichi? Xa ta ren ninc'utuj che ri Nata' Dios chi quiruto', raja' yerutak ta pe más setenta y dos mil ángeles chi jinquito'. 54 ¿Pero anchique c'a modo nibanataj ri je-tz'iban can chupa rutzij ri Dios? Romari' man nic'atzin ta chi yepe ta ri ángeles chi jinquito', xcha' raja'.
55 Y chuka' chupa ri hora ri' ri Jesús xu'ij chique ri winak: ¿Anchique xinojij rix? ¿Xinojij chi jun elek'om nitz'om-e, romari' ic'amon-pe che' y espadas? Can k'ij-k'ij xich'oquie' iwiq'uin pa rocho ri Dios* cuando xinc'ut rutzij ri Dios chiwech, y man xinitz'om ta. 56 Ronojel ri nibanataj cami, xe chi nibanataj ri tz'iban can chupa rutzij ri Dios coma ri achi'a' ri xek'alajin ri rutzij ojer can.
Y ri discípulos can ja' xelumaj-e (xenimaj-e) y ruyon oc xquiya' can ri Jesús.
Ri Jesús nic'uax chiquiwech ri autoridad quichi ri israelitas
57 Ri xebetz'amo-pe ri Jesús pa Getsemaní, xquic'uaj c'a riq'uin ri Caifás ri sacerdote ri más c'o ruk'ij, anchi' quimolon-wi can qui' ri maestros chi ri ley y ri rijilaj tak achi'a' ri c'o quik'ij. 58 Y ri Pedro c'a naj c'o-wi can, jerutzekleben-e, y xoc chuka' chirocho ri sacerdote ri más c'o ruk'ij y xc'ue-ka chojay. Cuando raja' c'o chic chiri', xch'oquie-apo chiquicojol ri samajel ri jec'o chiri', chi nutzu-apo anchique xtuc'ulumaj ri Jesús.
59 Y ri nimalaj tak sacerdotes y ri rijilaj tak achi'a' ri c'o quik'ij y conojel ri achi'a' je autoridad quichi ri israelitas, can niquitaj quik'ij chi jec'o ta jujun winak yequiwil chi niquitz'uc tzij chirij ri Jesús, chi quiri' nicamises. 60 Y más que can je q'uiy ri xe'apon ri xquitz'uc tzij chirij, xa can man jun ruchuk'a' ri tzij ri xqui'ij-apo. Xa c'a pa ruq'uisbel xe'apon je ca'i' chi niquitz'uc tzij y can junan ri niqui'ij. 61 Ri je ca'i' ri' xqui'ij: Ri achi re' ru'in: Ren yitiquier ninwulij (ninwulaj) rocho ri Dios y pa oxi' k'ij ninpoba' chic jun mej (bey).* Quiri' ru'in, xecha' ri je ca'i' ri'.
62 Y ri Caifás, ri sacerdote ri más c'o ruk'ij, xbepa'e-pe y xu'ij cheri Jesús: ¿Anchique na'ij cami? ¿Ketzij la xqui'ij-ka chawij? xcha'.
63 Pero ri Jesús man jun tzij xu'ij. Y ja' cuando ri sacerdote ri más c'o ruk'ij xu'ij che: Can chech ri c'aslic Dios ta'ij chake xa ja ret ri Cristo ri Ralc'ual ri Dios.
64 Y ri Jesús xu'ij che: Ja', ja ren ri Cristo; y chuka' can nin-ij chiwe chi ri chakawech apo can xquinitzu' ren ri jin-kajinak-pe chicaj y xinalex chi'icojol, chi jin-ch'ocol pa ru-derecha ri Dios ri nitiquier nu'on ronojel. Y xquinitzu' cuando yika-pe pa ajawa' (mukul) ri chicaj,* xcha' ri Jesús.
65 Xpe ri Caifás ri sacerdote ri más c'o ruk'ij, xuretz-ka ri rutziak chirij roma itzel xuc'oxaj, y xu'ij: Man nic'atzin ta chi noka jun chic chi noru'ij chake chi ri Jesús can c'o rumac. Rix xic'oxaj ri xu'ij, chi ja raja' ri Cristo ri takon-pe roma ri Dios. Ri' can itzel chech ri Dios. 66 ¿Y anchique naka'an cami ninojij rix? xcha' raja'.
Y ri ch'aka chic ri quimolon-qui' chiri' xqui'ij: Can c'o rumac; romari' utz chi ticamises,* xecha'.
67 Y xquichubala' rupalaj ri Jesús y xquich'ey, y jec'o chuka' ri xquipak' rupalaj.* 68 Chuka' xqui'ij che ri Jesús cuando quitz'apin rech: Xa ja ret ri Cristo, ta'ij chake ancu'x (anchique) ri yech'ayo awichi, xecha'.
Ri Pedro nu'ij chi raja' man reta'n ta rech ri Jesús
69 Ri Pedro ch'ocol chojay. Y ja' c'o jun ixok raj-ic' ri sacerdote ri más c'o ruk'ij xapon-apo riq'uin y xu'ij che: Ret chuka' jat jun chique ri jec'o riq'uin ri Jesús ri aj-Galilea, xcha' che.
70 Pero raja' xa can chiquiwech conojel xrewaj-wi, roma xu'ij: Man nin-en ta entender anchique roma quiri' na'ij chue, xcha' che ri aj-ic'.
71 Y cuando raja' ya ntel-e chi puerta, c'o chic jun ixok aj-ic' ri xtz'eto richi y xu'ij chique ri jec'o-apo chiri': Ri jun achi re' can c'o-wi chuka' riq'uin ri Jesús ri aj-Nazaret, xcha' chique.
72 Pero ri Pedro xa xrewaj chic jun mej (bey). Raja' xu'ij: Chech Dios nin-ij chi ren man weta'n ta rech ri jun achi ri', xcha' raja'.
73 C'a juba' chic ri', ja ri quimolon-qui' chiri' xebin-apo riq'uin ri Pedro y xqui'ij che: Can ketzij-wi chi ret jat jun chique ri jec'o riq'uin ri Jesús. Xe riq'uin ri jach'o'n, can k'alaj chi can quiri-wi, roma ri aj-Galilea can quiri-wi yech'o'n, xecha' che.
74 Pero ri Pedro xu'ij: Ren man weta'n ta rech ri achi ri'. Can chech Dios nin-ij-wi chiwe chi ren man weta'n ta rech. Y xa man ketzij ta ri nin-ij, tika ri castigo ri xtuya' ri Dios pa nuwi', xcha'.
Y ja' xtzirin-pe (xsiq'uin-pe) ri gallo. 75 Y ri Pedro xeloka pa ruwi' ri tzij ri jeru'in can ri Jesús che, chi c'a man jani titzirin-pe (tisiq'uin-pe) ri gallo cuando ret oxi' yan mej (paj) ta'ij chique ri yec'utun chawe, chi can man aweta'n ta nuech. Y ri Pedro xel-e chiri' y xujik' ok'ej.
* 26:2 Ex 12:1-27 * 26:7 Lc 7:37-38 * 26:11 Dt 15:11 * 26:24 Sal 41:9 * 26:28 Ex 24:6-8 * 26:28 Jer 31:31-34 * 26:31 Zac 13:7 * 26:32 Mt 28:16 * 26:55 Lc 19:47; 21:37 * 26:61 Jn 2:19 * 26:64 Dn 7:13 * 26:66 Lv 24:16 * 26:67 Is 50:6