27
Ri Jesús nic'uax chech ri Pilato
Y cuando xsakar-pe, conojel ri nimalaj tak sacerdotes y ri rijilaj takachi'a' ri can c'o-wi quik'ij chiquicojol ri israelitas, xquimol-qui' chi niquinojij anchique niqui'en chi niquicamisaj ri Jesús. Y ja xquixim-e y xbequijacha' pa ruk'a' ri Poncio Pilato, ri gobernador.
Ri Judas xujitz'aj-ri'
Cuando ri Judas xutzu' chi ri Jesús xa xuc'uax chech ri Pilato chi nika ri camic pa ruwi', c'ajari' xpe ruquiy (xk'axon) ránima roma ja raja' ri xc'ayin richi ri Jesús; romari' xberutzolej can ri treinta monedas de plata chique ri nimalaj tak sacerdotes y ri rijilaj tak achi'a' ri c'o quik'ij. Ri Judas xu'ij chique ri achi'a' ri': Ren mac ri xin-en, roma xinc'ayij ri Jesús pa ik'a'; raja' manak rumac, xcha' chique. Pero ri nimalaj tak sacerdotes y ri rijilaj tak achi'a' ri c'o quik'ij, xa xqui'ij che ri Judas: ¿Anchique keta'n roj chirij ri'? ¡Tatzu' ret anchique na'an! xecha' che.
Xpe raja' xutorij can ri mero chiri' pa rocho ri Dios; y ja' xbe y xberujitz'aj-ri'.
Y ri nimalaj tak sacerdotes xquimol ri mero y xqui'ij: Ri mero re' man utz ta chi nakaxol-ka riq'uin ri mero chi ri rocho ri Dios, roma ri mero re' xa rajil ri rucamic jun winak.
Cuando xquiya' yan chiquiwech anchique niqui'en riq'uin ri mero ri', reje' xquilok' jun ulef; ri ulef ri rubinan Richi ri Banoy-Bojo'y; ri ulef ri' xtic'atzin chi yemuk ri winak ri man je israelitas ta. Romari' ri jun ulef ri' can c'a ni'ix Ulef richi Quic' che.* Y roma ri x-an chiri', can xbanataj-wi ri ru'in can ri Jeremías, ri jun achi ri xuk'alajij ri x-ix che roma ri Dios ojer can. Raja' ru'in can: Ri je ru-familia can ri Israel xquic'on-e ri treinta monedas de plata. Jari' ri mero ri xquiya' roma xqui'ij chi jari' rajil ri rusamajel ri Dios.* 10 Y riq'uin ri mero ri' xquilok' ri ulef ri rubinan Richi ri Banoy-Bojo'y, can anche'l ru'in ri Ajaf chue. Quiri' ri ru'in can ri Jeremías.
Cuando ri Jesús c'o-apo chech ri Poncio Pilato
11 Y cuando ri Jesús c'o chic apo chech ri Pilato, ri gobernador, ri Pilato xuc'utuj che ri Jesús: ¿Ja ret ri qui-Rey ri israelitas? xcha' che.
Y ri Jesús xu'ij: Ja', can quiri-wi, anche'l ri xa'ij, xcha' raja'.
12 Y cuando ri Jesús yalan ni'ix-apo chirij chi nisujus coma ri nimalaj tak sacerdotes y ri rijilaj tak achi'a' ri c'o quik'ij, raja' can man jun tzij ri nu'ij. 13 Romari' ri Pilato xu'ij che ri Jesús: ¿Can manak como nac'oxaj ronojel ri ni'ix chawij chi jatquisujuj?
14 Pero ri Jesús can man jun anchique xu'ij che ri Pilato. Romari' ri gobernador can xsatz-ka runo'j (xsach-ka ruc'u'x), roma man jun winak rutz'eton chi quiri' nu'on.
Ri Pilato nujach-e ri Jesús chi nicamises chech cruz
15 Y juna-juna' cuando napon ri pascua ri jun quinimak'ej ri israelitas, ri gobernador nusk'opij jun chique ri jec'o pa cárcel. Raja' nusk'opij-e ri niquijo' ri winak chi ntel-e. 16 Y chupa ri tiempo ri', c'o pa cárcel ri Barrabás, jun achi ri canconojel quieta'n rech chi yalan itzel. 17 Y ri Pilato xu'ij chique ri winak ri xbequimolo-qui' chiri': ¿Ancu'x (Anchique) chique ri ca'i' nijo' rix chi ninsk'opij-e? ¿Nijo' chi ninsk'opij-e ri Barrabás o ja ri Jesús ri ni'ix Cristo che? xcha' raja'.
18 Ri Pilato quiri' xu'ij-pe, roma raja' can reta'n chi ri winak ri' quijachon ri Jesús pa ruk'a', roma itzel niquitzu' chi can je q'uiy ri yetzekleben richi.
19 Y ri Pilato ch'ocol pa ru-lugar anchi' yeru'on juzgar ri winak, cuando c'o jun xapon riq'uin roma c'o anchique ru'in-e ri raxayil che. Ri raxayil rutakon-e rubixic che: Ri Jesús jun chojmilaj achi, romari' man taya' lugar chi nicamises. Roma ren ruyon itzel achic' xin-en chak'a' roma raja'. Quiri' rutakon-e rubixic ri raxayil.
20 Y ri nimalaj tak sacerdotes y ri rijilaj tak achi'a' ri c'o quik'ij, xquiya' quino'j (quina'oj) ri winak chi tiquic'utuj-apo chi ja ri Barrabás tisk'opis-e y ri Jesús ticamises. 21 Y cuando ri gobernador xuc'utuj chic apo chique ri winak ri' chi ancu'x (anchique) chique ri ca'i' niquijo' reje' chi nulesaj-e, ri winak ri' xqui'ij: Ja ri Barrabás talesaj-e, xecha-apo.
22 Y ri Pilato xuc'utuj chique ri winak: ¿Y anchique nijo' rix chi nin-en ta riq'uin ri Jesús, ri ni'ix chuka' Cristo che? xcha' raja'.
Can conojel xech'o'n-apo y xqui'ij: ¡Ticamises chech cruz! xecha'.
23 Y raja' xuc'utuj chic chique: ¿Anchique rumac rubanon chiwech?
Pero ri winak man yetane' ta ka. Xa riq'uin más quichuk'a' yech'o'n-apo y niqui'ij: ¡Ticamises chech cruz! yecha-apo.
24 Y cuando ri Pilato xutzu' chi can man jun anchique nitiquier nu'on chi nucol ri Jesús y ri winak xa más peor niqui'en-apo, xuc'utuj juba' ruya' y ja' xuch'aj ruk'a' chiquiwech conojel ri winak ri',* y xu'ij: Ren manak numac chirij ri rucamic ri jun chojmilaj achi re'. ¡Titzu' rix anchique niben che!
25 Y conojel winak niqui'ij: Pa kawi' roj y pa quiwi' ri kalc'ual tika ri rucamic, xecha-apo.
26 Ri gobernador xusk'opij-e ri Barrabás y chuka' xu'ij chi tich'ay ri Jesús, c'ajari' xujach-e chi ticamises chech cruz.
27 Y ri ru-soldados ri gobernador xquicusaj-apo ri Jesús chupa ri palacio. C'ajari' xequiwoyoj conojel ri ch'aka chic soldados y xquimol-qui' chirij ri Jesús. 28 Y ri soldados ri' xquilesaj-e rutziak ri Jesús, y xquiya' jun tziak quiak chirij, anche'l ri yequicusaj ri reyes. 29 Chuka' xquipach'uj jun k'ayis ri yalan ruq'uixal; y can anche'l jun corona xqui'en che, y xquiya' pa rujolon ri Jesús. Y xquiya' chuka' jun aj pa ruk'a' derecha y yexuquie' chech y yetze'n chirij cuando niqui'ij che: ¡Caquicot ret qui-Rey ri israelitas! yecha' che.
30 Can niquichubaj ri Jesús y niquimaj chuka' ri aj ri c'o pa ruk'a' chi niquich'ey pa rujolon che. 31 Y cuando reje' xetane-ka yetze'n chirij, xquilesaj-e ri tziak ri xquiya' reje' chirij, y xquiya-e ri can rutziak-wi raja', y xquic'uaj-e chi ne'bajix chech cruz.
Cuando ri Jesús xbajix chech cruz
32 Y cuando ya ye'el-e pa tenemit, xquic'ul jun achi; y ri achi re' aj-tenemit Cirene y rubinan Simón, y ri soldados xqui'en-wi che ri achi ri' chi tuc'uaj-e ru-cruz ri Jesús.
33 Y quiri' xe'apon chupa ri jun lugar rubinan Gólgota, ri ni'ix chuka' Calavera che. 34 Cuando jec'o chic chiri', xquiya' che ri Jesús jun ch'amilaj ruya'al-uva xolon riq'uin jun chic c'ayilaj ak'om. Pero cuando raja' xuna' anchique niquiya' che, man xrojo' ta.
35 Y cuando ri soldados quibajin yan ri Jesús chech ri cruz, xquilesaj suerte chirij ri rutziak chi niquina'ej anchique tziak ri niquic'uaj-e chiquijunal.* Y quiri' can nibanataj ri bin can roma ri jun ri xuk'alajij rutzij ri Dios ojer can. Ri samajel ri' rutz'iban can chirij ri Cristo: Xequijach nutziak y chuka' xquilesaj suerte chirij. Quiri' ri rutz'iban can. 36 C'ajari' xech'oquie-ka chiri' quichajin-apo ri Jesús. 37 Y chutza'n ri cruz, reje' xquiya' jun letrero anchi' nu'ij anchique roma nicamises ri Jesús. Ri letrero ri' nu'ij: Jare' ri Jesús qui-Rey ri israelitas.
38 Chuka' jec'o ca'i' elek'oma' ri xebajix chech cruz. Jun xyo'x-apo pa ru-derecha ri Jesús y ri jun chic pa ru-izquierda. 39 Ri winak ri yek'ax-e y ye'apon riq'uin ri Jesús, niquisiloj-apo quijolon chech,* roma can man niquinimaj ta chi ja raja' ri Ralc'ual ri Dios. Y c'o chuka' itzel tzij ri yequi'ij can che. 40 Ri winak ri' niqui'ij che ri Jesús: Ret xa'ij chi nawulij (nawulaj) ri rocho ri Dios y pa oxi' k'ij napoba' chic jun mej (bey),* tacolo-awi' ayon. Y xa ja ret ri Ralc'ual ri Dios, caka-pe chech la a-cruz, yecha' che.
41 Y quiri' chuka' niqui'en ri nimalaj tak sacerdotes, ri maestros chi ri ley, ri achi'a' fariseos y ri rijilaj tak achi'a' ri can c'o quik'ij, reje' yalan yetze'n-apo chirij ri Jesús y niqui'ij chiquiwech: 42 Raja' can je q'uiy xerucol, pero raja' cami man nitiquier ta nucol-ri' ruyon. Y xa can ketzij chi ja raja' qui-Rey ri israelitas, tika-pe chech la ru-cruz c'a y quiri' roj can xtakaya' kánima riq'uin. 43 Raja' can xuya' ránima riq'uin ri Dios, y xa ri Dios can nrojo' ri Jesús, tucolo' c'a.* Roma ri Jesús can ru'in-wi: Ren jin Ralc'ual ri Dios. Quiri' xqui'ij ri achi'a' ri' chirij ri Jesús.
44 Y ri elek'oma' ri je-bajin chech qui-cruz riq'uin ri Jesús, can itzel chuka' yech'o'n-apo che ri Jesús.
45 Y pa nic'aj-k'ij che ri k'ij ri' ronojel ri rech-ulef xk'okumer-ka. Y ri k'eku'm ri' xq'uis-e c'a nak'ak'ij a las tres. 46 Y ja' la'k chupa ri hora ri' a las tres, ri Jesús xch'o'n riq'uin ronojel ruchuk'a' y xu'ij: Elí, Elí, ¿lama sabactani? xcha'. Y ri tzij ri' nu'ij: Nu-Dios, nu-Dios, ¿anchique roma xinamalij can?*
47 Y jec'o jujun ri jec'o-apo chiri' chunakaj ri Jesús, cuando xquic'oxaj ri xu'ij, ja xqui'ij: Raja' ja ri Elías ri nroyoj, xecha'.
48 Y ja' c'o jun ri junanin xberuc'ama-pe jun esponja, xumuba' pa jun ch'amilaj ruya'al-uva, y xuya' ri esponja chutza'n jun aj, chi xuya' che ri Jesús chi nich'uch'u-ka juba' ránima.* 49 Pero ri ch'aka ri jec'o-apo chiri' riq'uin ri Jesús, xqui'ij: Man junanchique taya' che; kayobej, k'alaj ri' xa noka ri Elías chi nucol, xecha'.
50 Pero ri Jesús ja' xch'o'n chic pe riq'uin ronojel ruchuk'a', xujach ri ránima y xcom-ka. 51 Y cuando raja' xcom, ri tziak ri yo'n-apo chi nujach rupa rocho ri Dios,* xk'ach'itaj pa jotol c'a pa xulan ka. Chuka' ri rech-ulef can xsilon y ri abaj can xerakaro' y xepax. 52 Ri jul ri anchi' je-mukun-wi ri caminaki' xejakataj. Y je q'uiy chique ri ralc'ual ri Dios ri je caminak chic e, xec'astaj. 53 Y xebe'el-pe cuando ri Jesús c'astajinak chic chiquicojol ri caminaki', y xe'oc-apo pa tenemit Jerusalem ri can richi-wi ri Dios; y can je q'uiy winak xetz'eto quichi.
54 Y cuando ri capitán y conojel ri jec'o riq'uin chi niquichajij-apo ri Jesús, xquitzu' ri xu'on ri silonel (cab-rakan) y ri ch'aka chic ex ri xebanataj, can yalan xquixi'j-qui' y xqui'ij: Can ketzij-wi chi ri jun achi re' xa Ralc'ual ri Dios, xecha'.
55 Y je q'uiy ixoki' ri can quitzekleben-wi-pe ri Jesús cuando xel-pe pa Galilea y quilin-pe, reje' chinaj yetzu'n-apo. 56 Y chiquicojol ri ixoki' ri' c'o ri María Magdalena, ri María quite' ri Jacobo y ri José, y chuka' ri raxayil ri achi rubinan Zebedeo,* ri quite' ri Jacobo y ri Juan.
Cuando xmuk ri Jesús
57 Cuando xkak'ij yan ka, c'o jun achi beyom xapon rubinan José; raja' can runiman chuka' ri Jesús, y aj-tenemit Arimatea. 58 Raja' xbe riq'uin ri gobernador Pilato chi nuc'utuj ri ruch'acul ri Jesús chi numuk. Y ri Pilato xu'ij-e chi tijach-pe ri ruch'acul ri Jesús che ri José. 59 Y ri José xupis ri ruch'acul ri Jesús pa jun tziak ri can ch'ajch'oj. 60 Ri José can richi ka raja' ruc'oton jun jul c'ac'ac', y chiri' xberuya-wi ruch'acul ri Jesús. Ri jul ri' can c'oton chech jun nimalaj abaj ri can anche'l jun juyu'. Raja' xutz'apij can ri ruchi' ri jul che jun nimalaj abaj, y xtzolaj-e. 61 Ri María Magdalena y ri jun chic ixok rubinan chuka' María, xech'oquie' can chiri' chech jul cuando xmuk can.
Ri nimalaj tak sacerdotes y ri fariseos xequiya' achi'a' chi niquichajij ri jul ri anchi' xmuk-wi can ri Jesús
62 Ri k'ij cuando xmuk ri Jesús, ja k'ij ri' cuando ri winak niquinaba' yan ronojel ri xtic'atzin chique ri ruca'n k'ij, roma ri k'ij chi uxlanen xa nitiquier yan ka. Y chupa ri k'ij chi uxlanen, ri nimalaj tak sacerdotes y ri achi'a' fariseos xe'apon chech ri Pilato. 63 Reje' xbequi'ij che: Roj xoka pa kawi' chi cuando ri Jesús c'a q'ues, xu'ij chi xtic'astaj-pe pa rox k'ij.* Can quiri' ru'in can ri jun tz'ucuy-tzij ri'. 64 Romari' quie'ataka' achi'a' chi niquichajij ri jul c'a titzakon ri rox k'ij, chi quiri' man quiepe ri ru-discípulos y xtiquilek'aj ri ruch'acul ri Jesús chak'a', c'ajari' xtiqui'ij chique ri winak: Ri Jesús can xc'astaj-wi-e chiquicojol ri caminaki', xquiecha'. Y xa man xtaka'an ta quiri' y nilak'ex-e ruch'acul, can más je q'uiy ri xquieniman chi can takon-wi-pe roma ri Dios; y xa man quiri' ta, xecha'.
65 Y ri Pilato xu'ij chique ri achi'a' ri': Quie'ic'uaj-e la achi'a' la'y can jabel ru'onic ibana' can che, chi quiri' can utz nichajix can, xe'uche'x.
66 Ri achi'a' ri' can ja xebe anchi' mukun-wi can ri Jesús y xqui'en utz ru'onic ruchi' ri jul. Xquiya' chuka' retal ri abaj ri rutz'apin can ruchi' ri jul, chi quiri' man jun nitiquier nujak. Y can utz xchajix can ri jul coma ri achi'a' chajinel.
* 27:8 Hch 1:18-19 * 27:9 Zac 11:12-13 * 27:24 Dt 21:6-9 * 27:35 Sal 22:18 * 27:39 Sal 22:7; 109:25 * 27:40 Mt 26:61; Jn 2:19 * 27:43 Sal 22:8 * 27:46 Sal 22:1 * 27:48 Sal 69:21 * 27:51 Ex 26:31-33 * 27:56 Lc 8:2-3 * 27:63 Mt 16:21; 17:23; 20:19; Mr 8:31; 9:31; 10:33-34; Lc 9:22; 18:31-33