17
Re xbanataj pa Tesalónica
Y tak je'binak re Pablo y re Silas, xe'k'ax pa tak tenemit Anfípolis y Apolonia, y c'are' xe'bapon pa tenemit rubini'an Tesalónica. Y re vinak israelitas re jec'o chire', c'o c'a jun nema-jay re anche' niquimol-va-qui' chin niquic'axaj re ruch'abal re Dios, re nibex sinagoga cha. Y re Pablo can ancha'l rubanalom-pa pa tak nic'aj chic tenemit, che nabey napon chupan re nema-jay rubini'an sinagoga, can ja chuka' quire' xuban chire' pa Tesalónica. Xapon chupan re nema-jay re nibex sinagoga cha, y oxe' c'a k'ij chin uxlanen o sea oxe' sábados quire' xuban, chin xquinojij rij re ruch'abal re Dios quiq'uin re israelitas re ruvinak. Y can ja re ruch'abal re Dios xucusaj chin xusekresaj chiquivach re vinak che re Cristo tiene que nuk'asaj tijoj-pokonal, y xticom y c'are' xtic'astaj-a. Y can quire-va xbanataj. Y re Pablo xubij chuka' chique re vinak: Re Jesús re nintzijoj chiva, ja reja' re Cristo, xcha' chique.
Y can jec'o-va xe'niman re Ajaf Jesucristo. Jec'o israelitas re xe'niman, pero más je q'uiy re man je israelitas-ta re can quiyi'on-va-pa ruk'ij re Dios re xe'niman chin re Jesús. Y je q'uiy chuka' ixoki' re camas quik'ij re xe'niman. Y conojel reje' xe'tzake-a chij re Pablo y re Silas. Jac'a re vinak israelitas re man niquinimaj-ta re Jesucristo, itzel xquina' chique re Pablo y re Silas. Y mare' tak reje' xe'quimol re achi'a' itzel quina'oj y je k'ori'. Camas c'a je q'uiy re xe'quimol, roma can xquiyac che jun tenemit. Y reje' xe'ba chin ye'be'oc pa rachoch re jun ache rubini'an Jasón, chiquicanoxic re Pablo y re Silas. Reje' niquijo' ye'bequilisaj-pa pa jay y ye'quiya' pa quik'a' re vinak. Pero man xe'quivel-ta re Pablo y re Silas. Mare' tak xa ja re ache rubini'an Jasón y nic'aj chic hermanos re xe'quic'uaj-a chiquivach re autoridades chin re tenemit. Y jun pa quichi' ye'ch'o-apo, y niquibij: Re achi'a' quibini'an Pablo y Silas quitz'amon ruyojic quina'oj conojel vinak chin re ruch'ulef, y xe'beka vova' chupan re katenemit. Y ja re ache rubini'an Jasón re xc'ulu-apo quichin pa rachoch. Conojel re ye'tzake' chiquij re Pablo y re Silas, mana-ta re nubij re ley chin re ka-nación re ye'tajin chubanic. Reje' man niquinimaj-ta re nubij re César, roma niquibij che c'o chic jun qui-Rey, y re qui-Rey re' rubini'an Jesús, xe'cha-apo.
Y tak re vinak y re autoridades chin re Tesalónica xquic'axaj re xquibij-apo re vinak re', xquixibij-qui' y mare' xe'volol-ka chiquivach. Y roma quire' xbex chiquij re ache rubini'an Jasón y re nic'aj chic hermanos, re autoridades xquinojij che ye'quilisaj-a, pero tiene que xquiya' can mero chin che xe'el-a.
Re Pablo y re Silas niquitzijoj re ruch'abal re Dios pa tenemit Berea
10 Y re hermanos can cha'nin xe'quitak-a re Pablo y re Silas pa tenemit Berea. Y chak'a' c'a tak xe'quitak-a. Y tak re Pablo y re Silas jec'o chic chire' pa Berea, xe'ba chupan re nema-jay re anche' niquimol-va-qui' re israelitas chin niquic'axaj re ruch'abal re Dios, re nibex sinagoga cha. 11 Y re israelitas re jec'o chire' pa Berea más otz quina'oj que chiquivach re israelitas re jec'o pa Tesalónica, roma reje' choj xquic'ul re ruch'abal re Dios. Y re jenipa' niquic'axaj-a quiq'uin re Pablo y re Silas, niquicanola' chupan re ruch'abal re Dios re je'tz'iban can, chin niquitamaj vo xa katzij re niquibij o xa man katzij-ta. Re vinak re' can k'ij-k'ij quire' niquiban. 12 Y je q'uiy re xe'niman re Ajaf Jesucristo chiquicojol re israelitas. Y can quire' chuka' chiquicojol re vinak re man je israelitas-ta. Jec'o ixoki' re c'o quik'ij y achi'a' chuka'. 13 Jac'a re israelitas re man quiniman-ta re Jesucristo re jec'o pa tenemit Tesalónica, tak xquic'axaj che re Pablo c'o pa Berea nutzijoj re ruch'abal re Dios chique re vinak, reje' can xe'ba pa Berea. Y tak jec'o chic chire' pa Berea, xe'quitakchi'ij re vinak chin xe'yacataj chij re Pablo. 14 Y re hermanos re jec'o chire' pa Berea, can jare' xquitak-a re Pablo c'a chuchi-mar. Y re Silas y re Timoteo c'a xe'c'ue-na can quiq'uin re hermanos chire' pa Berea. 15 Y re hermanos re xe'tzake-a chij re Pablo, tak jec'o chic chuchi-mar, xquic'uaj-a chupan jun tenemit rubini'an Atenas. Y tak re hermanos re' xe'tzolaj-pa, bim-pa chique roma re Pablo che re Silas y re Timoteo que'bapon cha'nin pan Atenas, roma chire' ye'ruyabej-va reja'.
Tak re Pablo xc'ue' pan Atenas
16 Y tak re Pablo je'ruyaben re Silas y re Timoteo chire' pa tenemit Atenas, re ránma reja' camas c'a nik'axo nuna', roma re tenemit re' can nojnak che imágenes. Y re imágenes re', jare' re je'aconak qui-dioses re vinak. 17 Mare' re Pablo napon pa nema-jay re anche' nitzijos-va re ruch'abal re Dios re nibex sinagoga cha re c'o chupan re tenemit re', y nutzijoj re ruch'abal re Dios chique re israelitas y chique nic'aj chic vinak re can quiyi'on-va-pa ruk'ij re Dios. Y can quire' chuka' nubanala' k'ij-k'ij pa q'uiybal, quiq'uin re vinak re ye'bapon chire'. 18 Y jec'o nic'aj chic achi'a' chire' pa tenemit Atenas re can nika chiquivach niquitamaj ronojel rach na'oj, achi'a' re nibex epicúreos chique y nic'aj chic re nibex estoicos chique, ye'betzijon riq'uin re Pablo. Pero jec'o nic'aj niquibila': ¿Anchique como nrajo' nubij chaka re jun ache re', xe nivolol? ye'cha'.
Y nic'aj chic niquibila': Re ache re' ancha'l xa nuya' quitzijol nic'aj chic dioses quichin nic'aj chic vinak re xa man aj-vova-ta, ye'cha'.
Y quire' niquibij re vinak re', roma re nutzijoj re Pablo chique, ja re utzulaj ch'abal chin re Jesús re nibex evangelio cha, y nubij chuka' chique chij tak re anama'i' xque'c'astaj. 19 Y re vinak re' xquic'uaj-a re Pablo pan Areópago, re anche' niquimol-va-qui' re camas quik'ij. Y tak xe'bapon, reje' xquic'utuj cha re Pablo: ¿La c'o como modo che natzijoj ba' más chaka chij re c'ac'a na'oj re ac'amom-pa? 20 Roma yoj man kac'axan-ta re natzijoj rat, y nakajo' che nabij chaka andex ndel-va che tzij, xe'cha' cha.
21 Y quire' xquibij roma conojel vinak re aj-chire' pa tenemit Atenas, y re je'pitinak pa tak nic'aj chic tenemit, re c'o chic cachoch chire' pan Atenas, can man jun chic cosa niquiban-ta, xa can xe c'a niquic'axaj y niquitzijoj re jun chic na'oj c'ac'a chiquivach-ka reje'.
22 Y tak re Pablo xbepa'e-pa chiquivach re vinak chire' pan Areópago, xubij chique: Yex re yixc'o vova' pa tenemit Atenas, yen nintz'at che yex can iyi'on quik'ij re i-dioses. 23 Tak xinak'ax anche' niya-va quik'ij conojel i-dioses, xintz'at jun altar re anche' nubij-va: Re Dios man etaman-ta rach. Y jac'a Dios re' re man itaman-ta rach, y yex can niya' ruk'ij, jare' re nintzijoj yen chivach vocame.
24 Jac'a Dios re' re banayon re ruch'ulef y ronojel re nakatz'at chach. Jac'a reja' re Rajaf re rocaj y re ruch'ulef. Y jac'a reja' re Dios, y man jun vinak nitiquir-ta nuban jun templo chin che nic'ue-ta reja' chupan. 25 Chuka' re vinak man ye'tiquir-ta niquito' re Dios, roma en lugar che niquito', xa ja re Dios re nita'o quichin, roma ja reja' re niyi'o kac'aslen, re cak'ik' y ronojel re nic'aj chic cosas.
26 Chuka' can rubanon chaka re yojc'o chach re ruch'ulef che xa riq'uin jun vinak yoj-elinak-va-pa konojel, y kaquiran-ki' chach re ruch'ulef, y rubin can jenipa' tiempo nic'ue' jun nación, y chuka' anchique lugar nic'ue-va, 27 chin che nakacanoj re Dios, y anche-na c'a xtakavila-va-pa. Pero reja' xa man naj-ta c'o-va, xa can nakaj c'o-va-pa chaka cada jun yoj. 28 Y roma reja' tak c'o kac'aslen, roma reja' tak yojsilon, y roma chuka' reja' tak yojc'o, can ancha'l quibin ja'jun chique re achi'a' poetas re jec'o chi'icojol, che yoj can yoj rajc'ual chuka' re Dios. 29 Y vo xa can yoj rajc'ual re Dios, man xkojtiquir-ta xtakabij Dios cha jun ru-imagen reja' re xa achi'a' je'banayon-ka. Y re' astapa' cha k'anapuak o sakapuak o cha aboj banon-va, roma xa vinak banayon-ka. 30 Re vinak xe'c'ue' ajuer can, xquibanala' qui-dioses chin xquiya' quik'ij, y re katzij Dios camas xe'rucoch', roma man quitaman-ta anchique re ruc'amon che niquiya' ruk'ij. Jac'a re k'ij re' reja' nubij che conojel vinak tijalataj quic'aslen chach re Dios. 31 Roma reja' can rucha'on jun k'ij chin tak xque'ban juzgar conojel vinak. Rucha'on chic Jun re can choj-va xtuban rubiyal. Y re Dios xusekresaj che katzij che re Jun re' xtibano juzgar, roma xuban cha che xbec'astaj-pa re ru-cuerpo chiquicojol re anama'i', xcha' re Pablo.
32 Y tak re vinak xquic'axaj che c'o Jun re xc'astaj-pa chiquicojol re anama'i', xa xe'tze'en-apo chij re Pablo. Y jec'o xe'bin cha: C'a xcatkac'axaj-na chic jun bey, xe'cha'.
33 Y re Pablo xel-pa chiquicojol. 34 Y jec'o ca'e-oxe' vinak re xe'niman re Ajaf Jesucristo. Re vinak re' can xe'bo-va chij re Pablo. Chiquicojol re vinak re xe'niman, c'o jun ache rubini'an Dionisio, jun ache quichibil re achi'a' ye'bano juzgar pan Areópago. Y c'o chuka' jun ixok rubini'an Dámaris re xniman re Ajaf Jesucristo. Y chuka' jec'o nic'aj chic.
17:2 Hch 13.5, 14. 17:3 Lc 24.25, 26, 46. 17:6 Hch 16.20. 17:7 Lc 23.2; Jn 19.12. 17:10 Mt 10.23. 17:11 Is 34.16; Lc 16.29; Jn 5.39. 17:12 Hch 13.50. 17:13 Lc 11.52; 1 Ts 2.15. 17:14 Mt 10.23. 17:15 Hch 18.5. 17:16 Sal 119.158; Mr 3.5; 2 P 2.8. 17:16 Ex 32.19, 20. 17:17 Hch 17.2, 10; 18.4, 19; 19.8, 9. 17:17 Hch 17.4. 17:18 Hch 4.2. 17:22 Jer 50.38. 17:24 Mt 11.25. 17:24 Hch 7.48. 17:25 Is 42.5. 17:26 Dt 30.20; 32.8. 17:29 Is 40.18. 17:30 Lc 24.47. 17:31 Ro 2.16; 2 Ti 4.1. 17:31 1 Co 15. 17:32 Hch 24.25. 17:34 Hch 18.8.