12
Djesuyu rakaran dhäwu mayaliꞌmi borum-djägamiwuruy
(Mathuyu 21:33-46; Luk 20:9-19)
Ga dhurrwaraŋuru bewaḻiyam nhan Djesu biyapulya bitjuwayiŋ garruwan bayikuḻ banha ŋurruŋu-ḏalkarramiwuḻ ga rom-marŋgikunhamiwuḻ ga Djuwwuḻ ŋurru-warrundayŋuwuḻ warrawuḻ. Ga bitjan nhan banha dhäwum rakaran mayaliꞌmiŋganam gamꞌ, “Waŋganymiyu waluyu ŋirrima-waṯaŋu yolŋu ḏukṯukmiyin nhän ŋarru borum, wuḻuymuŋꞌtjinya lämu-nhinathuŋgan. Yo, ŋurruŋum nhan ŋatjil ḻerrꞌyuwan ŋirrimany gaykarraŋguwan, ḏarpa gulkthuwan, bala ḻoḻun botjan. Ga balaꞌpala nhan djäma yaŋaraꞌ garramatḻi milꞌŋuwun djägamiwun nyenanharawu. Ga banikinꞌ nhan murrukay nhinathuŋgan bayikuya borumgun bitjuwaŋ wiyikaꞌwun. Bala nhan yolŋunhan warrany warraṯthuwan djägaminhan warrany, mä dhanal ŋarru gayŋa djäga bayikuya borumgu. Ga yalala ŋarru banha borumma borumdji bala dhanal ŋarru bärrkuwaḻyumana nhangum bayikuyam ŋirrima-waṯaŋuwum. Manymak, bala nhan banha ŋirrima-waṯaŋum ŋarranan bärrkuḻin waŋgalaḻi.
Ga banha nhan walum galitjin borumgum gulkthundawu bala nhan bayiŋuya ŋirrima-waṯaŋuyum yänguwanan nhanguway djämaminhan, mä nhan ŋarru balayan bitjuwayiŋ ŋarra banha borum-djägamiwuḻin warrawuḻ dhanal ŋarru nhangum borum mala gänaŋꞌthumana bewaḻiyam gätniŋuru. Ga dhanalim banha yolŋuyum warrayu nhäŋal nhanany bala barkan warruwan bala guwatharanan, bala ḏupthuwanan nhanany warraŋulḻin goŋ-waŋaranhan.
Ga biyapul nhan banha bayiŋuya ŋirrima-waṯaŋuyu yänguwan waripuny djämaminy. Ga dhanalim banha borum-djägamiyum warrayu muḻkurrnha nhanany gayŋan djuḏulꞌyuwan maŋguꞌ-burrwurrꞌyumanan ga baya nhan djetji guḻkumiyin. Bala dhanal nhanany dhawaṯthumanan bewaḻiyam goŋ-waŋaranhan. Ga biyapul nhan bitjuwayiŋ yänguwan waripunham djämaminy. Ga dhanalim banha guwatharan nhanany murrkayꞌkuwanan. Ga mä-waŋganynha gayŋan banha bilanyayam bitjuwayiŋ maḻŋꞌthuwan. Waripuny dhanal djämaminy guwatharan yana, ga waripunham dhanal guwatharan rakunyguwanan. Yo, ga waŋganynha gayŋan banha yolŋum bitjuwayŋ nyenan, gäthu'miŋun nhangu, ḏirramun, banha nhan gayŋan mariminan nhangu mä-ŋuwatjin. Ga bitjanan nhan gayŋa banha mori'miŋuyum guyaŋin, ‘Banha ŋaya ŋarru gäthu'miŋunham nyäkuway yängum, dhanalim ŋarru banha nhangun bitjuwayiŋ makmakthunma bala mäkiri-witjuna nhangu.’
Bala nhan yänguwanan nhanguway gäthuꞌmiŋunham balayan. Ga dhanalim banha borum-djägamiyum warrayu nhäŋal banhaya gäthuꞌmiŋunham bala dhanal garrunminan, ‘Way, waraparra nhäŋa warra dhaŋu! Dhaŋum nhan gäthuꞌmiŋunhan moriꞌmiŋuyum yänguwan. Ga yalalaŋumi ŋarru banha moriꞌmiŋum waŋayi bala barkthu banha nhännha djinaŋun bukmakma nhä malany warraṯthu nhangum. Gu, ŋalma guwatharaman waŋayumana nhangu gäthuꞌmiŋunham, mä ŋarru banha bukmakma nhäm mala ŋalmaliŋgun’ Bala dhanal ŋayathanan nhanany, ga guwatharanam dhanal nhanany murrkayꞌkuwanan, waŋayumanan yana. Bala dhanal nhangu rumbalma ḏupthuwan warraŋulḻin, ḏiltji-duwaṯthumanan bayikuya ḻoḻuwum borummiwum.”
Bala nhan Djesuyum dhä-wirrꞌkayuwanan banha ŋaḻapaḻminham bitjanan, “Nhalpiyana nhumam gayŋa guyaŋi? Nhalpiyana nhan ŋarru bayiŋuya ŋirrima-waṯaŋuyum yolŋuyu guyaŋi ŋunha borum-djägaminham warrany? Banham nhan ŋarru ŋarran yana bala guwatharaman rakunguman banha borum-djägaminham warrany. Bala nhan ŋarru banhayam ŋirrima borummim guŋan waripuwuḻin yolŋuwuḻ warrawuḻ djägawu.
10 Ḻinygu mu nhuma dhaŋu marŋgimi banha ŋunha God-Waŋarrwuram Djorraꞌŋa gayŋa bitjan djingaryun,
‘Waŋganyma banha ṉutjurru dhanal djämamiyu warrayu ḏupthuwanan ḻinygu dhanal barrakiny rakaranan.
Ŋarru banhayam ṉutjurru ŋuwakurruꞌŋun walꞌŋu, ga banhayan nhan djalkirim.
11 Ga God-Waŋarryum nhanbayim banha warraṯthuwan bala ŋuwakurru-rakaranan.
Ga marimin banha maŋutji-wiḏiꞌmin yulŋum!’ ”
12 Ga dhanalim banha ŋaḻapaḻmiyum dharaŋganan yana banha nhan Djesuyum gayŋan dhanalinhan bitjuwayiŋ waywayyuwan bayiŋuyam dhäwuyu. Dhanalim banha banhayam ŋaḻapaḻmim bilanyan bitjuwayiŋ banha borum-djägamin warra. Ga mariminan dhanal banha ŋayaŋu-barrakinydjinam. Ga djälmiyinam dhanal gayŋan banha Djesuwum ŋayathandawun, dhanal ŋarru nhanany dharruŋguḻin dhethuŋgan. Ŋarru dhanal gayŋan banha yolŋuwun warrawu biyaṉiyinam, bala yana dhanal martjmartjuwanan.
Yolŋuyu warrayu gayŋan mayaliꞌ-wilkthuwan Djesuny gapmangu rrupiyawu yäku tax
(Mathuyu 22:15-22; Luk 20:20-26)
13 Ga dhurrwaraŋuru bewaḻiyam Djuwwuru ŋurru-warrundayŋuyu ḻuŋꞌthuman yolŋuny warrany bewaḻi bala Baratjiny yolŋuny warrany ga Geŋ Yaritku ḻunduꞌmiŋuny warrany. Bala dhanal yänguwanan banhayam yolŋuny warrany balan Djesuwun mayaliꞌ-wilkthundawun, mä nhan ŋarru be nhalpiyan barrakinydjuman garrun, mä dhanalim ŋarru mari-waythuna nhangu. 14 Bala dhanal garruwanan nhangu Djesuwum bitjanan, “Marŋgikunhami, bukmak ŋanapu dhaŋu marŋgi nhuŋgum, nhunum bayiŋ gayŋa dhaŋu ŋuwakurru yana djäma, ga garrun nhunu bayiŋ gayŋa gulitjtjuman yana dhuṉḏay. Ga dhuṉḏay yana nhunu mala-djarrꞌyundami yolŋu, ḻinygu nhunu bayiŋ gayŋa djäma rrambaŋiyuman bukmakku yana, ŋaḻapaḻwu ga yaka ŋaḻapaḻwu. Ga God-Waŋarrwum yän nhunu bayiŋ gayŋa gulitjtjuman yana marŋgi-wuŋan. Gu rakaraŋan ŋanapiliŋgu, nhä banha dhuṉḏay ŋalmaliŋgu Djuwwum bäpurruwu ŋalma ŋarru gayŋa rrupiya ḏämbu-ḏirruman Rawumbuywum gapmangu yäku tax-ma,* banha dhanal buŋgawan bitjuwayiŋ bayikuyan ŋirrimawu ŋarakawu?”
15 Ga nhanmam banha Djesum marŋgiyin dhanaliŋgu ŋayaŋuwu. Ga banha nhan warri bitjarram garruwarra, ‘Ŋangawul dhuwan ŋuwakurru, nhuma ŋarru wuŋiḻiꞌyun dhanaliny banha tax rrupiya,’ bitjarram, nhanmam warri banha mariḻin gulŋiyarra Rawumanguḻin gapmanguḻ warrawuḻ. Ga banha nhan warri yorarram bitjarram, ‘Yuw, wuŋiḻiꞌyuwan warra djinaŋuyam rrupiyayu,’ bitjarram, ga banham nhan mariḻi dhethuŋganmin Djuwwuḻin yolŋuwuḻ warrawuḻ, ḻinygu ŋangawul dhanal gayŋan ḏukṯukmiyin dhanal ŋarru gayŋa Rawumbuy buŋgawa warra dhanaliŋgu buŋgawayi. Bala nhan Djesum bitjanan garruwan, “Ŋangawul nhänany warra mayaliꞌ-wilkthuwa. Rrupiya warra nyäkuḻ guŋa ŋaya wilak nhäma.”
16 Bala dhanal guŋanan nhanguḻ Djesuwuḻim waŋganynha ŋaraka. Ga nhäŋal nhan, bala garruwan bitjanan, “Yol dhaŋum wuŋiḻi ga yäku djinalaŋam rrupiyaŋa ŋarakaŋa?”
Ga dhanalim ḏämbu-ganitjuman, “Dhuwanma wuŋiḻi nhännha Djetjan banha nhan buŋgawan Rawumbuywun Gapmangu!”
17 Bala nhan Djesum bitjanan garruwan, “Gatjuy, ḏirruman warra guŋa nhä malany nhangum bayikuyam Rawumbuywum gapmangu. Ga nhä malany banha nhangu God-Waŋarrwu, bitjaya ḻinygu nhangum ḏirrunmaraŋ guŋa.”
Ga bukmakthum banha ŋäkulam nhanany yänma ṉirruwanan, ḻinygu nhan dhanaliŋgu banha ḏämbu-ḏirrunmaranam djämbatjthun yändhum.
Djesuny dhanal dhä-wirrkaꞌyuwan rakunymiwu yolŋuwu warrawu
(Mathuyu 22:23-33; Luk 20:27-40)
18 Ga waripu ŋurruk yolŋu warra yäku Djatutji banha dhanal bayiŋ gayŋa marŋgikum yolŋuny warrany, banha barkthu gayŋi ŋangawul be yolŋu warra rakunyŋuru wälŋayi. Ga bilanyamiyu dhanal birrkaꞌyuwan mayaliꞌ-wilkthuwan Djesuny. Ga bitjan dhanal banha nhangu garruwanam, 19 “Marŋgikunhami, bitjan ŋunha Mawtjitjthum wukirri God-Waŋarrwum romnha, gamꞌ: Banha ŋarru yolŋuyu baṯaminy warraṯthun, ga waŋayin nhan ŋarru bitjuwayiŋ walkurnharra yana, bala nhanguru yukuyukuꞌmiŋuyun ŋarru banha baṯaminham warraṯthun. Ga yalŋuwa dhupal ŋarru banha yothum bitjuwayiŋ maḻŋꞌthuman, nhangun bayikuyan rakunygun ḏirramuwum. 20 Ga nhämi dhaŋum, gayꞌ? Guḻku dhanal gayŋan banha nyenanam, djabin wäwaꞌmanydji warra. Ga nhän ŋatjil ŋaḻapaḻyu wäwaꞌmiŋuyu warraṯthuwan baṯaminy bala waŋayinan, ga ŋangawul nhan banha bayiŋuya baṯamiyum ŋunhuŋ yothum nhangu gutjparruwan. 21 Bala banha malpurayun warraṯhuwan banhaya baṯaminham yana bayiŋ romgun bitjuwayiŋ malthuwan. Bala nhan banha ḏirramum waŋayinan, walkurnharra yana. 22 Ga bitjanan ḻinygun gayŋan banha bilanyayam maḻŋꞌthuwan bukmakkun yana dhanaliŋgu wäwaꞌmanydjiwum warrawu. Ga bukmak dhanal gayŋan banha bitjuwayiŋ romgum malthuwan, ga bukmakthu dhanal banha warraṯthuwanam banhayanham baṯaminy. Ga bukmak yana dhanal banha waŋayinam yothunharra yana. Ga dhä-yurputjnha nhanmam banhaya baṯamim bitjuwayiŋ waŋayin.
23 Ga djinakun ŋanapu ŋarru nhunany dhaŋu dhä-wirrkaꞌyunma, gayꞌ: Banha ŋarru barkthu God-Waŋarryu yolŋunham warrany wälŋayumu rakunyŋurum ŋunhalam djiwarrꞌŋam, ga banha barkthu banhaya wäwaꞌmanydji warra ga banhaya baṯami bitjuwayiŋ rakunyŋurum wälŋayi, ga yolkun nhan barkthu banha baṯamim, ḻinygu bukmakkuḻ yana dhanaliŋguḻ nhan gayŋan banha bitjuwayiŋ nyenanam?”
24 Ga nhanmam Djesum garruwan bitjanan, “Bukmak yana nhuma dhaŋu djarrpiꞌmi. Ŋangawul yana nhuma dhaŋu God-Waŋarrwurum yängu gulitjma marŋgi, ga ŋangawul nhuma marŋgi nhangu ganydjarrwu.
25 Ga banha barkthu yolŋum warra wälŋayi rakunyŋurum, banhayam dhanal barkthu bilanyan bitjuwayiŋ God-Waŋarrwun dhäwumi mala, djiwarrꞌwuynha yolŋu warra. Dhanalim ŋarru barkthu gayŋi banha ŋangawulnha warraṯthunmi ŋunhalam. Bukmakma yolŋu warra ŋunhalam djiwarrꞌŋam barkthu waŋganynha yana mala. Ŋangawulnha barkthu gayŋi banha yolŋu warra dhawuꞌ nhinathuŋganmi baṯaminy ga biyapul gayŋi barkthu warraṯthunmi. 26 Nhumam gayŋa dhaŋu bitjan guyaŋi yana warri barkthu ŋangawulnha gayŋi yolŋum warra wälŋayi rakunyŋurum. Guyaŋiya warra banha dhäwu Mawtjitjkuruy ŋunhal God-Waŋarrwura dhuyuŋa djorraꞌŋa: banha nhan nhäŋal ŋorrtja ḏarpaŋa, ga God-Waŋarr gayŋan garruwan nhanguḻ bitjan, ‘Ŋayam dhaŋu God-Waŋarr dhanaliŋgu Yipurayimgu ga Yitjakku ga Djaykupku.’ 27 Ŋangawul nhan bitjan garruwan banha nhan bayinyamiyu yana waluyu dhanaliŋgu God-Waŋarr. Banham nhan bitjan garruwan, ḻinygu nhan God-Waŋarr dhanaliŋgu djinakun bala waluyu, ḻinygu dhanal banhayam yolŋu warra wälŋan gayŋa nyena God-Waŋarrwuran, ŋangawul dhanal rakunymi. Ḻinygu wälŋami yolŋu warra bayiŋ gayŋa banha God-Waŋarrwum buku-ŋalthun ŋangawul rakunymi. Werra nhumaliŋguŋ dhuwan guyaŋinyaram.”
Mä-ŋuwatjiya God-Waŋarrwu ga mä-ŋuwatjiya yolŋuwu
(Mathuyu 22:34-40; Luk 10:25-28)
28 Ga ŋunhalaya gayŋan nyenan waŋgany rom-marŋgikunharami yolŋu, mäkiriꞌ-witjuwan nhan gayŋan Djesuwu. Ga bitjan nhan gayŋan banha guyaŋinam: banha nhan Djesuyum bitjuwayiŋ ŋuwakurrun yana dhanaliŋgu yänma ḏämbu-ḏirrunmaran Djatutiwum warrawu. Bala nhan ŋäŋꞌthuwanan nhanany Djesunham bitjanan, “Nhä dhaŋu ŋurruŋum marimim walꞌŋu God-Waŋarrwum Rom?”
29 Ga nhanmam Djesum ḏämbu-ganitjuman bitjanan, “Dhaŋu banha ŋurruŋum walꞌŋu rom ŋunha God-Waŋarrwurum djorraꞌyu gayŋa rakaram bitjan gamꞌ,
‘Ŋäkam warra ŋuwatjuma, nhumam Yitjuralpuyum yolŋuyu warrayu!
God-Waŋarr yana dhaŋu nhanbay ŋurruŋum buŋgawa ŋalmaliŋgum,
ŋangawul gayŋa dhaŋu waripu yolŋu nyena bilanya bitjuwayiŋ nhän.
Ga nhanguway yana ŋalma ŋarru gayŋa banha mäkiri-witjunma!
30 Ga mä-ŋuwatjim ŋarru gayŋa dhaŋu djinakum God-Waŋarrwu ŋuwatjuman yana, ŋangawul ḏämbuyu-djinꞌkayŋuyu.
Ŋunhuŋun bala mä-ŋuwatjim nhangu djinawaꞌyun ŋayaŋuyu,
ga bukmakthu yana nhuŋguru dhäkay-ŋanharayu, ga guyaŋinyarayu.
Ga mä-ŋuwatjiya God-Waŋarrwu bukmakthu yana nhuŋguḻ ganydjarryu, nhawun nhunu bayiŋ ŋunhuŋ nhäwu mala bitjuwayiŋ ganydjarr-ḻawꞌyuman djämawu.’
31 Ga dhaŋu nhan banha waripum rom bilanya ḻinygu nhawun ŋunha ŋurruŋu rom, dhaŋun gamꞌ:
‘Gatjuy, mä-ŋuwatjiyan ŋunha waripuwum yolŋuwu bitjaya ḻinygu nhawun nhunu bayiŋ gayŋa nhuŋguway nhunu mä-ŋuwatji.’
Dhaŋun banha burrparnha rom wulanynha biyapulma walꞌŋu ŋurruŋu.”
32 Bala nhan banha rom-marŋgikunhamim yolŋu bitjanan garruwan, “Gulitj dhuwaniyam! God-Waŋarr yana dhaŋu nhanbay ŋalmaliŋgum ŋurruŋu buŋgawa. Dhuṉḏay yana nhunu dhuwan bitjanam garruwan banha ‘Ŋangawul dhaŋu ŋunhuŋ waripu God-Waŋarr,... nhanbayin yana waŋganynha, ga ḻinygun!’ 33 Dhika ŋalma ŋarru gayŋa ŋuwatjuman yana nhangu God-Waŋarrwum mä-ŋuwatji, ŋangawul ḏämbu-djinbum. Gulitjuman yana ŋalma ŋarru gayŋa nhangu mä-ŋuwatjim ŋunhuŋ yana djinawaꞌyu ŋalmaliŋguwaywuru ŋayaŋuyu. Ga bitjanya ḻinygu ŋalma ŋarru nhangu mä-ŋuwatji ŋalmaliŋguru dhäki-ŋänhayum, ga guyaŋinyarayum, bitjan ŋalma bayiŋ warrꞌ-warrun guyaŋi ŋunhuŋ nhä. Ga bitjan nhangu mä-ŋuwatji ganydjarryu ŋalmaliŋguwaywuru nhawun bayiŋ ŋalma ganydjarr-ḻawꞌyuman ŋunhuŋ nhäwu djämawu. Ga bitjanya ḻinygu ŋalma ŋarru gayŋa banha waripuwum yolŋuwu mä-ŋuwatji, bitjuwayiŋ ŋalma bayiŋ nyin ŋalmaliŋguway mä-ŋuwatji. Dhuwaniyan banha rom wulanynha ŋurruŋum bitjuwayiŋ ŋalmaliŋgu. Yo, djuḻkthumana nhan gayŋa djinaŋum romdhu, dhaŋum banha waripunham mala romnha, banha bilaŋ nhä ŋalma bayiŋ gayŋa mundhurr-wuŋan, wo guwaruman bayiŋ bäwarraṉꞌ mundhurr-guŋandawu.”
34 Ga banha nhan Djesuyu nhanany bilanyawuyma ŋäkul banha nhan djambatjthum yändhu garruwan banhayam ḏirramu, bala nhan bitjanan nhangu ḏämbu-ḏirrumanam, “Ḻinygun nhunu dhaŋu bitjuwayiŋ dharaŋganan, dhaŋu nhunu bitjanan bitjuwayiŋ nhunu gayŋa guyaꞌ-guyaŋin nhunu ŋarru God-Waŋarrnham buŋgawayumana nhuŋguwaywuru wälŋayum.”
Ga ŋangawulnha banha biyapulma ŋunhuŋ yolŋu warra dhurrwara-wapthuwan garrundawum nhangu, ḻinygu ŋangawulnha ŋarru banha ŋunhuŋ yolthu nhanany yänma djuḻkthuman.
Maŋutji-yunupayumandam yolŋu dhaŋu Geŋ Daybitkuru yarraṯaŋuru, ŋarru nhan banha buŋgawa yulŋum nhangum Daybitkum
(Mathuyu 22:41-46; Luk 20:41-44)
35 Ga bilanyamiyum nhan gayŋan Djesuyum baḏak dhanaliny marŋgikuwanan yolŋunham warrany banhalayan God-Waŋarrwuran Dharrpalŋan Buṉbuŋam. Ga bitjan nhan rakaranam, “Marŋgi mu nhuma dhaŋu banha Daybitma gayŋan nyenan be wala baman'ŋätjil yana. Ga dhanalim gayŋa dhaŋu nhumaliŋgurum rom-marŋgikunhamiyu rakaran, be warri banha God-Waŋarrwum Maŋutji-yunupayumanda barkthu maḻŋ'thu nhanguran Daybitkuran yarraṯaŋuru, be nhä'miŋu, nhanguran barkthu yarraṯaŋuru maḻŋ'thu. 36 Yo, ŋätjil nhan banha God-Waŋarrwuru Dhuyu-Birrimbirryu yän-wuŋan Daybitkuḻ dhäwuꞌwu wukirriwu bitjan:
God-Waŋarr garruwan nyäkuḻim buŋgawawuḻ bitjan,
‘Gu rälin maŋgarra, ga djinalan nyiniyam nyäkuran dhunupaꞌŋuŋan galiꞌŋam, mä nhunun ŋarru banha galkim nyäkuram,
ga baya ŋaya ŋarru mariŋuny nhuŋgu gälkinyamiŋgan, bala nhunu ŋarru gayŋa ṉuku-woyuman dhanaliŋguḻ.’
37a Ga nhananhan banha Maŋutji-yunupayumandanhan yolŋuny nhan Daybitthum gayŋan buŋgawa rakaranam. Ga nhäwun nhan banha be Daybitkum marratjaꞌmiŋu buŋgawaꞌmiŋum nhangum bitjuwayiŋ Daybitkum?”
Rukitjtjiya maŋgarra rom-marŋgikunhamiwum yolŋuwu warrawu
(Mathuyu 23:1-36; Luk 20:45-47)
37b Ga guḻkuyu gayŋan banha yolŋuyum warrayu ŋäkulam nhanany Djesunham yän, ga mä-ŋuwatjin dhanal nhangu marimin yana. 38 Ga baḏak nhan gayŋan banha Djesuyum bitjuwayiŋ marŋgikuwan yolŋunham warrany, bala nhan bitjanan garruwan, “Wäy, djäga warra ŋay, ŋunhukum rom-marŋgikunhamiwum warrawu! Dhaŋu dhanal bayiŋ gayŋa murrukaykunharami, ga girrimꞌ dhanal bayiŋ nhinathuŋgan wikarran be marimin, mä ŋarru yolŋuyum warrayu nhäma dhanaliny bala wokthuna dhanaliŋgu ga bitjana garrun, ‘Yo, nhämi way yolŋu,’ bitjana, banha dhanal bayiŋ doꞌḻim ŋarra. 39 Ga banha dhanal bayiŋ biryamiḻim buṉbuḻi ŋarra buku-ŋalthundawum, wo ŋathamiḻim ŋirrimaḻi, dhanalim bayiŋ ŋuwakurruwun yana nyenanharamiwum rangam, mä ŋarru gayŋa yolŋuyu warrayu nhäma dhanaliny banhambal. 40 Ŋarru dhanal bayiŋ gayŋa banha bawa'-guŋan ŋunha ḏämbu-ŋorrtjawuynham baṯaminy warrany bala ŋarra manaŋin buṉbuṉ mala dhanaliŋgu. Ga dhurrwaraŋuru bewaḻiyam bala dhanal bayiŋ ŋarran ŋunha biryamiḻin buṉbuḻi bala nyin bukumiŋgana, djaka'-ŋupana be, mä ŋarru yolŋuyum warrayu dhanaliny ŋuwakurru-rakaraman. Ŋarru nhanmam barkthu dhanaliny banha God-Waŋarryum marimin yana dhä-gir'yum barrakinybuyma.”
Ŋurruwuykthu baṯamiyu warrpamꞌthuwanan guŋan nhanguwayma rrupiya God-Waŋarrwun
(Luk 21:1-4)
41 Ga bewaḻiyam nhan gayŋan Djesum gumurrma nyenan balayan ḻinygu banha ŋalaŋa gayŋan banikinꞌ rrupiyawuy djingaryuwan ŋunhal banha God-Waŋarrwura Dharrpalŋa Buṉbuŋa. Ga nhäŋal nhan gayŋan yolŋuny warrany waripuny waripuny dhanal ŋarran rrupiya bitjuwayiŋ rarrꞌyuwan balaya rupaꞌḻi. Ga ṉukunydjaꞌyu yolŋuyu warrayu ŋarran rarrꞌyuwan murrukay rrupiya. 42 Ga biyapulma banha ŋurruwuyknha baṯami waythuwan, ga gunhanam nhan banha burrpar yutjuwaḻnha marimin ŋaraka rrupiya, ŋangawulnha murrukay.
43 Bala nhan Djesum guykuyyuwanan nhanguru guyurrꞌmiŋuwun warrawu bitjanan, “Dhaŋum ŋaya ŋarru dhuṉḏay nhumaliŋgu rakaram: Djinaŋum gayꞌ baṯamiyu guŋan warrpamꞌthuwanan, djuḻkthumana gayŋa ŋunha bukmakku nukunydjaꞌwu warrawu mundhurr-guŋanda. 44 Djinaŋum ṉukunydjaꞌyu yolŋuyu warrayu guyaŋin yana warri dhanal guḻku gunhan. Ga ŋunha ŋirrimaŋam dhanaliŋgu ŋarra guḻku yana rrupiya ŋalthunmi. Ga nhanmam djinaŋum baṯamiyu warrpamꞌthuwanan guŋan, ŋangawulnha ŋunhuŋ dhurpuꞌyuman rrupiya nhanguwayma nhan ŋathawu.”
12:1 Yitjaya 5:1-2 12:11 Manikay Mala 118:22-23 * 12:14 Rawumbuywu yolŋuwu warrawu murrukay buŋgawa yäku “Djetja”. 12:18 Djuyꞌyundawuŋ Dhäwu 23:8 12:19 Ḏämbu-wiḻꞌyundami Rom 25:5 12:26 Dhawaṯthun Yetjipŋuru 3:6 12:30 Ḏämbu-wiḻꞌyundami Rom 6:4-5 12:31 Rom Mala Ḏalkarramiwu 19:18 12:32 Ḏämbu-wiḻꞌyundami Rom 4:35 12:33 Yotjiya 6:6 12:34 Luk 10:25-28 12:36 Manikay Mala 110:1