19
Ŋunhal Yipatjatjnha wäŋaŋur Garraywalaŋumirriynydja yolŋuy walal märraŋal Dhuyu-Birrimbirrnha
Believers at Ephesus received the Holy Spirit
Acts 19.1-10
Yo, Yapulitjtja* gan yolŋu yäku nhinan Gorinnha* wäŋaŋur, ga balanyamirriy bili ŋayiny gan Bolnydja marrtjin wäŋakurr ŋarakawurr Yaytjawurra,* yan bili ga bunan ŋayi ŋunhal Yipatjatj wäŋaŋur, ga maḻŋ'maraŋalnydja ŋayi ŋunhi ŋunhin yolŋunhany walalany märr-yuwalkthinyamirrinhan mala. Bala yan ŋayi Bolyuny dhä-birrka'yurrnydja walalany bitjarrnha, “Way walal. Ŋula muka nhuma märraŋal Dhuyu-Birrimbirrnhany? … balanyamirriynydja ŋunhi nhuma ŋanya Garraynhany märr-yuwalkmirriyin?”
Ga walalnydja buku-bakmaraŋal nhanŋuny balany bitjarr, “Yol ŋayi dhuwali Dhuyu-Birrimbirrnydja? Yaka ŋanapurr ŋuli ganha dhuwaliyi yäku ŋänha ŋäthilnydja,” bitjarr.
Ga bulu nhakun ŋayi Bolyu walalany dhä-birrka'yurr bitjarr, “Nhäthinya nhuma ŋunhi buku-ḻuptja rom märraŋal?” bitjarr.
Ga walalnydja buku-roŋanmaraŋal waŋan nhanŋuny bitjarra, “Ŋanapurrnydja dhuwal märraŋal ŋunhi bili yan buku-ḻup ŋunhi ŋayi gan Djondhu lakaraŋal,” bitjarr.
Bala ŋayi Bolnydja waŋanan bitjarra, “Djondhuny gan ŋunhi ḻiya-ḻupmaraŋal ŋunhiwurruny yan yolŋuny walalany ŋunhi walal gan bilyurr, bala ganarrthaŋala walalaŋguwuy walal yätjkurrnydja rom malany; ga waŋandhi ŋayi gan ŋunhi lakaraŋal Yitjuralpuyŋuwalnydja yolŋuwal walalaŋgal walal dhu märr-yuwalkmirriyirra ŋurikiyiny yolŋuw ŋunhi ŋayi ga marrtji ŋapa-munguyun Djonnhany. Ga ŋunhiyiny yolŋu ŋayin Djesun; ŋurikalyin nhuma dhu ga ŋunhi märr-nhirrpanmirrnydja.”
Ga ŋunhi walal ŋanya ŋäkulnydja Bolnhany balanyawuyyiny dhäruk waŋanhawuy, bala walal yan ḻiya-ḻupthurrnydja gan yäkuynydja Garraywalnha Djesuwalnha. Bala ŋayi marrtjin Bolyuny muḻkurr-ŋayathaŋala walalany, bala ŋayi ŋunhiyi Dhuyu-Birrimbirrnydja bunanan walalaŋ, warrpam'nha walalany monyguŋalnha. Ga dhunupan yan ŋunhiyi yolŋuny walal marrtjin waŋanany wiripuŋuwurra mathakurrnydja mulkuruwurra, bala lakaraŋalnydja walal marrtjin ŋunhi, ŋunhin bili yan God-Waŋarrwun dhäwuny'. Yurr märr dharrwaynha yolŋuynydja walal ŋunhi märraŋalnydja Dhuyu-Birrimbirrnhany balanyamirriyyiny waluy.
Ga dhäŋur beŋuryiny, bala ŋayiny muka gan Bolyuny lakaraŋal yolŋuwal walalaŋgal ŋunhilin Djuw malawalnha buku-ḻuŋ'thunamirriŋura buṉbuŋur, yurr ŋayi gan ŋunhi lakaraŋalnydja dhäwuny' God-Waŋarrwalaŋuwuynha rombuynydja, ganydjarrmirriynha dhärukthuny. Lakaraŋalnydja ŋayi gan ŋunhi dhäwuny' rombuynydja nhanukalaŋawuy, märr walal dhu märr-yuwalkmirriyirra. Yurr wiripuwurrnydja yolŋu walal ŋayaŋu-dhaḻ'-dhaḻ yan gan nhinan, bäyŋu walal ganha märr-yuwalkmirriyinya; ga waŋanany walal ga ŋunhi nyamir'yurra ŋunhin Garraywun walŋamirra dhukarr. Bala ŋayipiny Bolyuny ganarrthaŋala ŋunhiyiny yolŋuny walalany. Ga ŋunhiwurrnydja yolŋu walal ŋunhi walal gan malthurr nhanŋu Garraywu, walalnydja ŋunhi mala-manapar Bolwalnha. Bitjarra bili ŋayi gan walu-ŋupara marŋgikuŋalnydja walalany ŋunhilin mala-ḻuŋ'maranhamirriŋur buṉbuŋurnydja, yäkuŋur Duranatjnha.*
10 Yo, wiyinnha ŋayi gan ŋunhi Bolyu lakaraŋalnydja marŋgikuŋalnydja ŋunhiliyiny, märrman' dhuŋgarrany ŋupar, ga dharrwaynha gan ŋunhi yolŋuynydja walal ŋäkulnydja dhäwuny' Garraywalaŋuwuynydja, Djuw malay yolŋuy walal ga ŋuriŋiwurruy Djan'tayilyu malay, bukmakthun yan gan ŋunhi dhäwuny ŋäkul ŋunhiliyiny Yaytjany makarrŋur wäŋaŋur.
Yolŋuynydja walal Dhuyu-Birrimbirrwuny ganydjarr dharaŋarnha, bala gan bilyurra beŋurnydja ŋunhi wiripuŋuwalnydja waŋarrwal malaŋuwal ganydjarrŋur
The people recognised the Holy Spirit's power and turned from other powers
Acts 19.11-20
11 Yo, balanyamirriynydja waluy God-Waŋarryuny gan djäman nhanukalaŋuwurrnydja Bolwalaŋuwurrnydja yindin mirithirra romdja, ŋayaŋu-ganyim'thunamirra. 12 Wiripuny walal ŋuli ganha yolŋuy walal märranha beŋur Bolwuŋ girrin' mala, ŋunhi ŋayi ŋuli ganha rumbalyu gänha; ŋunhiyi mala walal ŋuli märranha, bala gänhan, dhunupan marrtjinya mam'maranhan ŋurikiwurruŋgala yolŋuwal walalaŋgal ŋunhi rerrimirriwala mala, ga dhunupan gan ŋunhi rerriynydja mala yolŋunhany walalany ganarrthaŋala. Ga bitjarryi bili yätjkurrnydja birrimbirr mala dhawaṯthurra gan yolŋuwalnydja walalaŋgal, ga dhunupan nhakun walal gan ŋunhi walŋathinan ŋuriŋiyi Bolwalnydja girriy'.
13-14 Ga ŋunhiliyi wäŋaŋur Yipatjatjtja, wiripuwurr Djuw yolŋu mala gan nhinan, ŋunhi walal gan dhawaṯmaraŋal yätjkurr birrimbirr yolŋuwal walalaŋgal, bala walal ŋuriŋiwurruyyi nhäŋala ŋanya Bolnhany, bala yan walal waŋanhaminan bitjanminan, “Way, limurrnydja muka dhu ga dhiyaŋ bili yan Garraywal Djesuwal yäkuynydja dhawaṯmaram ŋini? … märr ganydjarrmirriynha yäkuy,” bitjanmin. Ga ŋunhiliyi ŋurruḏawalaŋu-djirrikaymirr yolŋu gan nhinan yäku Gepa,* ga ḏirramuwurrnydja nhanŋu ŋunhi gäthu'mirriŋuny walal ga 7-malany. Bala walal gan waŋanan ŋurikiwurruŋguny yätjkurruwnydja birrimbirrwu bitjarrnha, “Ŋarra nhuna ga dhuwal waŋa yäkuynydja Djesuwal, ŋuriŋiyi yäkuy ŋunhi ŋayi ŋuli ga Bolyu lakaram. Ma', dhawaṯthurra dhipuŋuryi yolŋuwalnydja.”
15 Bala yan ŋayi dhunupan ŋunhiyiny yätjkurrnydja birrimbirr waŋanan buku-bakmaraŋalnydja walalaŋguny bitjarrnha gam', “Marŋgi dhuwal ŋarrapiny Djesuw, ga ŋunhi ŋarra gan ŋäkul muka Bolnhany. Ga nhumany dhuwal yolnha walal?” bitjarr.
16 Bala yan ŋunhiyiny mokuywalaŋumirrnydja birrimbirrmirr yolŋuny dhunupan wapthurra ŋurikiwurruŋgalnha ŋunhi 7-galnha yolŋuwalnydja walalaŋgal, bala yan galkirrinyamaraŋalnha walalany, mirithinan yänan ŋayi gan bumarnydja walalany ŋuriŋiyi mokuywalaŋumirriynydja birrimbirrmirriy yolŋuy, yirrparnydja marrtjin biṉinydhun nhanukiyingal ŋayi walalany, girri' manapara ŋayi gan barr'-barrmaraŋalnydja walalaŋ, bala walal gan ŋunhi waṉḏi'-waṉḏinany dhawaṯthurrnydja warraŋulnha girri'miriwnha mala, rumbalnydja gulaŋnha yan.
17 Ga dharrwaynha gan yolŋuynydja walal ŋäkulnydja ŋunhalnydja Yipatjatjtja wäŋaŋur, Djuw bäpurruy ga Djan'tayilyu malay, bala walal ŋunhi mirithinan dhika barrarinany. Bala walal gan ŋunhi bukmaknha yolŋuny walal märr-ŋal'yurrnydja garrwarkuŋalnydja gan yäkuny yindikuŋalnydja ŋanyanhan Garraynhan Djesunhan. 18 Ga dharrwan yolŋuny walal ŋunhi märr-yuwalkthinyamirrnydja mala gan lakaranhaminan walalaŋguwuynydja walal yätjkurr dhawaṯmaraŋala, bala yan ganarrthaŋala gan ŋunhi ŋula nhäny mala rom yätjkurrnydja.
19 Ga ŋuriŋiwurruynydja ŋunhi walal gan djäma marrŋgitjkal girriy', walalnydja gan ŋunhi dhunupan ḻuŋ'maraŋala ŋunhiyiny girriny' mala mäwiya'mirrnydja walalaŋguwuy walal, ga ŋunhi djorra' malany mäwiya'puy ŋorranhawuy, ga dhika nhä mala; ḻuŋ'maraŋala walal marrtjin ŋunhiyiny mala bukmak yan, bala djalkthurra warraŋullila gäŋal, waŋganylila gan buku-ḻuŋ'maraŋal, bala walal gan dhuŋgur'yurrnydja gurthaynha, milman bukmakkala yolŋuwalnydja walalaŋgal. Ga ŋunhiyi mäwiyany ga djorrany' mala dhika nhäny malany ŋunhi walal gan dhuŋgur'yurra, yurr rrupiya-yindimirra ŋunhi yulŋuny, nhakun 50,000-nha barrwaṉ'tja ŋurikiyi. 20 Ga ŋuliwitjarryiny djalkthunawurra, bala walal yuwalkkuŋalnha dharaŋarnydja God-Waŋarrwuny ganydjarr, ga Garraywuny dhäruktja ga romdja gan marrtjin yindin birrŋ'thurra marrtjin, ḏälnha mirithirra.
Wäŋa-Yipatjatjpuyyuny yolŋuy walal gan mari djäma yindin mirithirra
In Ephesus the people made big trouble
Acts 19.21-41
21 Ga dhäŋur beŋuryiny ŋayi Bolyu guyaŋan bitjarra, “Ŋarra dhu dhuwal balan marrtji Djurutjalamlila, yurr ŋarra dhu marrtjiny dhuwalatjanna bala Matjataniyakurra* wäŋakurr ŋarakawurr ga Yäkiyakurra.* Ga bulu ŋarra dhu marrtji bala Rawumlil* wäŋalil.” Bitjarr ŋayi gan Bolyu guyaŋanany mala-djarr'yurrnydja. 22 Bala ŋayi ŋäthilnydja djuy'yurr märrma'nhan yolŋuny maṉḏany, guŋga'yunamirrinhan maṉḏany nhanŋuwuy ŋayi Dimithinhan* ga Yiratjtatjnhan.* Maṉḏa ŋathil ŋunhi ŋurruŋuny marrtjin balany Matjataniyalilnydja wäŋalil, ga ŋayiny gan Bolnydja nhinan ŋunhili banydji yan ŋathil Yaytja* makarrŋur wäŋaŋur; märr gurriri ŋayi ŋunhiliyiny nhinan.
23 Ga balanyamirriyyiny ŋunhili Yipatjatjtja wäŋaŋur walalnydja marin djäma ŋurruyirr'yurra ŋurikiwurruŋgun yolŋuw walalaŋ ŋunhi walal gan nhinan Garraywal romŋur. 24 Bili ŋunhiliyiny wäŋaŋur yolŋuny walal gan ŋunhi buku-ŋal'yurrnydja waŋarrwuny miyalkkun yäkuw Yätimawnha,* ŋunhi ŋayi ŋunhiyiny waŋarr djämapuynydja yolŋuwuŋ warray goŋbuy. Ga ŋunhiliyiny gan dhärran buṉbun buku-ŋal'yunaraw nhanŋu ŋurikiyiny waŋarrwu. Ga waŋgany ŋunhi yolŋu yäku Dimitiri,* ŋayiny ŋuli ganha djäma buṉbu mala yumurrkuyanha, balanya bili yan dharaŋana nhakun ŋunhiyi dhuyu buṉbu ŋurikiyi waŋarrwu, ga ŋayiny ŋuli ganha ŋuriŋiyiny ŋunhi yolŋuy djämamirriynydja rrupiyany märranha yindin mirithirra ŋunhiŋuwuyyiny djämapuy, bili dharrwaynha yolŋuynydja walal ŋuli ganha bäyim ŋunhiyiny mala djämapuynydja nhanukuŋ, bili ŋayi ŋunhi balanya gaḏaman mirithirr djämamirr. 25 Bala ŋayi ŋunhiyiny yolŋu wäthurra ḻuŋ'maraŋala ŋunhi yolŋunhany walalany djämamirrinhany mala ŋunhi walal ŋuli ganha djäma waŋganygurr, bala ŋayi waŋanan walalany bitjarrnha, “Way ḏirramuwurr, marŋgi nhuma, ŋunhi limurr ŋuli ga dhuwal ḻukunydja'thirrnydja dhiyaŋ muka djämaynydja. 26 Yo bilin nhumany ŋanya gan dhuwaliyi nhumalaŋgiyingalnydja maŋutjiy nhäŋala, ga ŋäkula nhuma gan ŋanya ŋunhiyiny ḏirramuny Bolnhany, nhä ŋayi gan djäma dhiyal Yipatjatjtja wäŋaŋur, ga bukmakkurr ŋulawitjarr bala Yaytjakurr makarrkurr wäŋakurr, ŋayiny marrtji ŋunha lakaraman yolŋuwalnydja walalaŋgal bitjanna, ‘Dhuwandja goŋbuynydja djämapuy waŋarr mala nhäŋiniŋ'nha, yakan yuwalk,’ bitjanna. Ga dharrwany yolŋu walal ŋuli ga dhuwal märr-yuwalkthirrnydja nhanŋun, bala walal ŋuli ga bilyuna balayin wiripuŋuwala waŋarrwal. 27 Yo, yolŋuny walal ga dhuwal bilyuna dhipuŋuryiny waŋarrŋur; mak dhu ga bäyŋun buluny yolŋuynydja walal bäyim limurruŋguŋuny dhuwaliyiny mala ŋunhi goŋbuynydja djämapuy waŋarr mala. Ga wiripuny nhakun walal dhu moman, dhuwal limurruŋgalaŋawnydja waŋarrwu buku-ŋal'yunamirr buṉbu, nhäŋiniŋ' lakaraman dhu ga, yakan walal dhu buluny buku-ŋal'yun nhakun dhiyakiyiny ŋunhi waŋarrwuny limurruŋgalaŋawnydja Yätimitjkuny. Yo, bili bukmak yolŋu walal ga nhina dhiyal Yaytja makarrŋur wäŋaŋur, ga bawalamirriŋur wäŋaŋur dhuwal buku-ḻiw'maram, ŋuli ga buku-ŋal'yundja dhiyakiyin ŋunhi waŋarrwuny maḻagatjkun miyalkkun. Ga nhaltjanna limurr dhu dhuwaliny ŋanya moman?”
28 Ga ŋunhi walal yolŋuynydja walal ŋäkulnydja ŋunhiyiny dhäruk, bala walal yan mirithinan maḏakarritjthinany, bala gan yatjunminany mirithinan bitjarrnha, “Limurruŋguny ŋunhi waŋarr Yätimitjtja bulu warray yindi mirithirr ga garrwar, limurruŋguny ŋayi ŋunhi wäŋa-Yipatjatjpuywuny yolŋuw walalaŋ waŋarr yan.” 29 Bukmaknha gan ŋunhi yolŋuny walal yatjunminany mirithinan, ga rirrakaynydja ga mariny warrpam'nha buḻ'waŋdhurr, wäŋany ŋunhi ŋayathaŋala bukmakkuŋalnha. Ga dhunupan walalnydja ŋunhi ŋayathaŋala märrma'nhany ḏirramuny maṉḏany Gäyatjnhany* ga Yaritakatjnhany,* yurr wäŋa-Matjataniyawuy* maṉḏa ŋunhi yulŋuny. Ga dhuwaliyiny ŋunhi ḏirramu maṉḏa walalnha rrambaŋin gan marrtjin Bolnha. Yo, ga walalnydja dhunupan ŋayathaŋala ŋunhiyiny yolŋuny maṉḏany märrma'nhany, bala marrtjin yänan warryu'-warryurra maṉḏany, balan bitjarra yindilila buṉbulil.
30 Bala ŋayi Bolyuny ŋäkula maṉḏany ŋunhiwiliyin wäŋalil, bala ŋayi waŋanan bitjarra, “Ŋarrany dhu dhuwal marrtjin balayin, märr dhu ŋarrapi yan waŋa ŋuriki yolŋuwnydja walalaŋ,” bitjarr. Yurr walalnydja ŋunhi wiripuwurruynydja Garraywalaŋumirriy yolŋuy walal gulmaraŋala ŋanya Bolnha, yaka walal djälthinya nhanŋu marrtjinyaraw. 31 Ga walal ŋunhi ḻurrkun' ŋurruḏawalaŋu gapman mala märr-yolŋumirriyin nhanŋu Bolwu, bala walal bitjarra nhanŋu dhäruk-djuy'yunminany, “Yaka nhe dhu marrtji ŋunhiwiliyiny wäŋalil, buku-djulŋi; yaka nhunapinya nhe milkunhamirr walalaŋgal ŋunhiliyiny,” bitjarr.
32 Ga ŋunhili wäŋaŋur ŋunhi walal gan yolŋu walal waŋgany-manapanmin, bukmaknha walal gan ŋunhi mirithinan yan yatjurrnydja; rirrakayyuny walalaŋgal ŋunhi wäŋany guluḏumdhurra yatjunminyaraynydja. Wiripuwurrnydja gan ŋunhi yolŋu walal yatjurr waŋan wiripun dhäruk, ga wiripuwurrnydja gan ŋunhi yatjurr waŋan ga wiripuŋuyaŋalnha dhäruk, bili walal ŋunhi yaka yuwalktja marŋginy nhäpuy ŋunhi gan mariny walalaŋ dhärran, ga nhäpuy ŋurrupuy nhakun walal ŋunhi ḻuŋ'maranhamin.
33 Ga walal wiripuwurruynydja guyaŋan yanbi ŋunhi mariny nhanŋu Yaliktjandawnha yäkuw yolŋuw, bili walal Djuw malay yolŋuy walal ŋanya gänaŋ'maraŋal Yaliktjandany, ŋayi dhu ŋunhi marrtjiny balany gumurrlilnydja lakaranharawnydja. Bala ŋayi ŋuriŋiyi Yaliktjandany goŋ-garramatthinan mukmaraŋala walalany, yanbi balaŋ ŋayi waŋanha muka lakaranhaminya ŋanyapinya ŋayi ŋurikiwurruŋgalyi yolŋuwal walalaŋgal, ŋunhi walalnydja gan Djuw malany yolŋu walal yaka gan mariw nhinan ŋula nhaku malaŋuw baḏuwaḏuyunaraw. 34 Ga ŋunhi walal ŋäkulnydja ŋanya waŋanhawuynydja, bala walal dhunupan yan dharaŋara ŋanya ŋunhi ŋayiny Djuw bäpurru warray yolŋu, bala walal yan dhunupan yatjunminan rrambaŋin waŋganygurra bitjarra, “Ŋanapurruŋguny waŋarr wäŋa-Yipatjatjpuywuny yolŋuw walalaŋ Yätamany yäku yindi warray mirithirr!” Yo, wiyinnha walal gan ŋunhi bitjarryiny yatjunmin, ŋunhiyi bili dhäruktja waŋgany yan ŋupanayŋu.
35 Yatjunminany walal gan ŋunhi, bala ŋayiny ŋunhi waŋganydhuny walalany yolŋuy ŋurruḏawalaŋuy waŋan mukmaraŋal, ga waŋan ŋayi walalaŋ bitjarr, “Yolŋu walal, nhuma wäŋa-Yipatjatjpuy mala, nhaku nhuma ga dhuwal ŋayaŋu-miḏikirrnydja? Bukmak ŋunha yolŋuny walal marŋgin dhiyakiyiny Yipatjatjpuywuny wäŋaw, ŋunhi nhaltjan limurr ŋuli ga djäga manymakkum dhiyakiyi ŋunhi buku-ŋal'yunamirriw buṉbuw nhanŋu ŋurikiyi waŋarrwu Yätimitjku,* ga manymakkuman limurr ŋuli ga ŋunhi djägany dhiyakiyiny ŋunhi dhuyuwnydja guṉḏaw, ŋunhi ŋayi yupthurr beŋur djiwarr'ŋur. 36 Yo, yuwalk dhuwal yulŋuny, yurr yakan dhu ŋula yolthuny lakaram limurruny wiripuŋuyamany, biyakun nhumany dharraḏayin. Yakan buluny djäma ŋula nhä gämurru'miriwŋurnydja ŋula nhämiriwŋurnydja. 37 Nhaku nhuma dhuwali yolŋunhany maṉḏany gäŋal räli dhipalnydja? Bäyŋu warray maṉḏany dhiyaŋiyiny maṉḏa ŋula nhä djaw'yuna dhipuŋur buku-ŋal'yunamirriŋur buṉbuŋur, ga bäyŋu maṉḏa waŋanha ŋula nhä yätjkurr dhiyakiyi waŋarrwu limurruŋgalaŋaw.”
38 “Ŋuli balaŋ ŋayi ŋuriŋiyi yolŋuy yäkuy Dimitiriy ga nhanukal gaḏaman-djämamirriy walal guyaŋanha balaŋ ŋula yolnha yolŋuny, ŋunhi ŋayi djäma yätjkurruyaŋal, walalnydja balaŋ ŋunhiyiny yolŋuny gänhan balan ŋurikalyin yolŋuwal dhä-birrka'yunamirriwala. Ga ŋunhiliyi dhä-birrka'yunamirriŋur buṉbuŋur, walalnydja ŋuli ga dhä-birrka'yuna bitjana bili munhamandhirra. Nhuma balaŋ ŋunhi gänhany ŋunhiwiliyin dhuwaliyiny yolŋuny maṉḏany, märr ŋunhiliyin dhu walalnha ŋunhi buŋgawaynha mala dhunupayamany lakaram nhaltjarr maṉḏa gan djäma yätjkurruyaŋal. 39 Ga ŋuli nhuma ŋula wiripuŋuwnydja romgu djäl, nhumany dhu marrtji ŋunhiwiliyin wäŋalil, ŋunhi limurr ŋuli ga ḻuŋ'maranhamirr ŋunhiliyi wäŋaŋur waŋanhaminyaraw. 40 Yo, ŋunhi walal dhu ŋuriŋiwurruyyi Rawumbuyyuny ŋurruḏawalaŋuy yolŋuy walal ŋämany mariny dhuwalaŋuwuyyiny, ŋunhi nhaltjarr gäthur maḻŋ'thurr, walalnydja mak dhu guyaŋa limurruny wäŋa-Yipatjatjpuynhany yolŋuny walalany, yanbi limurr mari-djämamirra walal. Ŋunhi limurruny walal dhu ŋula dhä-birrka'yundja, ga nhaltjanna limurrnydja dhu lakaram balany walalaŋguny? Bili bäyŋun gi ŋorri dhuwal ŋula nhäny ŋurruny ŋurikiyiny mariw; nhumany gan ŋurru-ŋamaŋamayurr gämurru'miriwŋur dhuwal.”
41 Dhiyaŋiyi dhärukthu ŋayi ŋunhi dhäruk-mukmaraŋalnydja ŋunhi yolŋunhany walalany, bala ŋayi yan djuy'yurra walalany wäŋalila.
* 19:1 Apollos; Corinth; Asia; Ephesus * 19:9 Tyrannus * 19:13-14 Sceva * 19:21 Macedonia; Achaia; Rome * 19:22 Timothy; Erastus; Asia * 19:24 Artemis; Demetrius * 19:29 Gaius; Aristarchus; Macedonia * 19:35 Artemis