4
Cain ga Abel (Cain aṉḏ Abel)
Genesis 4.1-16
Dhäŋur djuy'yunaŋurnydja ŋunhi maṉḏany ŋayi Godthu ŋäthil djuy'yurr beŋur gätniŋurnydja, bala maṉḏa balanyamirriyyiny waluy märranhaminan Adam ga nhanŋu miyalk, bala ŋayi miyalktja yothu-mirriyinan. Bala nhanŋu yothuny ḏirramu dhawal-guyaŋanan, bala ŋayi miyalktja waŋan bitjarrnha, “Dhuwaṉḏja ŋarraku ḏirramu yothu dhawal-guyaŋan beŋur Garraywuŋ guŋga'yunawuy.” Bala ŋayi yäku-nhirrparnydja ŋanya Cainnha.
Ga dhäŋur beŋuryiny ŋayi dhawal-guyaŋan wiripun ḏirramu yothu nhanukuŋ miyalkkuŋ, yäku Abelnha. Ga ŋunhi maṉḏa yothuny maṉḏa yindithinany, bala maṉḏa djämany märraŋalnha. Ga Abelnydja yolŋu yäku wäyin-djägamirr, ga Caindja yäku yolŋu gätni-djämamirr.
Ŋula nhämunha' walu djuḻkthurr, ga ŋula nhätha yalalan dhä-dhuḏitjnha, bala ŋayiny Caindhuny gäŋalnha borum mala Godku mundhurr, ŋunhi nhanukiyinguŋ ŋuthanmaranhawuy, bala gurruparnha. Ga ŋayiny Abelyuny märraŋal warrakan yothu ŋunhi ŋayi ŋuli ganha djäga ŋurikiyi warrakan'ku malaŋuw, yurr ŋurruŋuwuynha dhawal-guyaŋanhawuy-nydja ŋayi märraŋal, bala ŋayi wuṯthurra, bala gurrupara nhanŋu Godku mundhurrnydja, yurr gurrupar-nydja ŋayi Abelyu ŋunhin malany ŋunhi nhän mala nhanukal Abelwal ŋayaŋuŋur. Bala Godtja nhanŋu Abelwu mirithinan ŋoy-djulŋithin ga ŋuriki mundhurrwu nhanukalaŋaw, yurr Cainguŋuny ŋayi mundhurr gumurr-dhar'yurr ganarrthaŋala Godthu.
Bala ŋayi Caindja mirithinan maḏakarritjthin, ga bukuny ŋayi mirithinan wiripuŋuyin mariynydja nhanukiyingal ŋayi. Bala ŋayi Garraynydja waŋan Cainguny bitjarrnha, “Nhaku nhe dhuwal maḏakarritjthinany? Ga bukuny nhe wiripuŋuyin mariynydja nhokiyingal nhe? Ŋuli nhe balaŋ djäma dhunupany, nheny balaŋ ŋoy-gitkiṯthunan. Yan nhe djäma djarrpi'kuŋal warray, bala nhuŋu ga yätjkurrnydja galkunna ŋayathanharawnha. Ŋayi djäl nhuŋu yätjkurr ŋurruŋuyinyaraw, ŋayi nhuŋu dhu ŋurruŋuyirr. Ga nheny ŋanya dhu ga mirithirr yan djuḻkmaram.”
Ga Caindja waŋan yukuyuku'mirriŋuwalnydja Abelwalnydja bitjarr, “Go ŋali marrtjin ḏiltjilila.” Ga ŋunhi maṉḏa dhuwaṯthurrnydja ḏiltjililnydja, bala ŋayi Caindja gumurr-bilyurra bala wuṯthurra Abelnhany rakunygun.
Bala Garrayyuny dhä-birrka'yurrnha Cainnhany bitjarrnha, “Cain, wanha nhuŋu yukuyuku'mirriŋuny Abelnydja?” bitjarr. Bala ŋayi Caindja buku-bakmaraŋal bitjarr, “Wanha? Yakan ŋarra marŋgi. Nhä ŋarra nhanŋu djägamirr?”
10 Bala Garraynydja waŋan bitjarrnha, “Nhaku nhe dhuwal djäma yätjkurrnydja mirithirrnydja? Nhuŋuny yukuyuku'mirriŋu maŋgu munatha'ŋurnydja wäthurr ŋarraku, rirrakaynydja ŋunhi ŋarra ŋäkul bitjanarawnha bunharawnha yaŋara-bakmaranharawnha. 11 Dhipuŋurnydja dhurrwaraŋur nheny dhu ga marin marram, ga bulu nhe dhu ga bäyŋun gätni djäma. Nhuŋuny yukuyuku'mirriŋuny maŋgu yuḏurrkthurr munathay warray, ŋunhi nhe bumar ŋanya, bitjan nhakun ŋuli dhurrwaray yuḏurrkthun. 12 Ŋuii nhe dhu birrka'yun ŋathany nhuŋuwuy nhe nhirrpan munatha'lilnydja, ŋayi nhuŋu dhu ga munathany miḏikirra yan; yakan nhuŋu buluŋuw bäkiw ŋamakurr. Bäyŋun nhuŋu manymaktja wäŋa; waṉḏirra yan nhe dhu ga buku-ḻiw'maraman.”
13 Ga ŋayiny Caindja waŋan bitjarrnha Garraywal, “Dhuwaṉḏja dhä-gir'yunawuy ŋarraku nhokuŋ mirithirra gumurr-ḏälnha muka? 14 Dhuwaṉḏja nhe ŋarrany ga dhuḏi-ŋurrkaman dhipuŋurnha munatha'ŋurnha wäŋaŋur, ga bulu nhe ga ŋarrany ŋan'ŋaŋdhun nhokiyingalnha nhe goŋŋur. Ŋarra dhu ga marrtjin buku-liw'maraman dhuwalatjanna munatha'wurrnha wäŋamiriwnha. Ŋuli ŋarrany dhu ŋula yolthu bawalamirriy maḻŋ'maramany, walalnydja ŋarrany dhu buman yan.” 15 Yurr Godtja nhanŋu buku-bakmaraŋal waŋan bitjarr, “Bäyŋu. Ŋuli walal dhu ŋula yolthu nhuna bumany, ŋarrany dhu 7 walŋa marram nhunanhany walŋa yaŋara-bakmaram.” Bala ŋayi Garrayyuny Caingalnydja baldhurr'nha nhirrpar namban wäwunnha, märr ŋanya dhu ŋula yolthuny bawalamirriynydja guwatjman, ga yakan bumany. 16 Yurr Caindja waṉḏin Godkalaŋuŋur goŋŋur, bala ŋayi gan nhinanany ŋunhiliyin wäŋaŋurnydja yakuŋur “Waṉḏinyamirriŋura Buku-ḻiw'maranhamirriŋurnha”; ŋunhiyiny wäŋa gali-dhimurruŋura Yedannha.
Cainguŋuny mala-bunhawuy (The Descendants of Cain)
Genesis 4.17-24
17 Caindja gan nhinan, ga nhanŋu miyalk, ga yan bili ga yothu maṉḏaŋ dirramu dhawal-guyaŋan, bala maṉḏa yäku-nhirrparnydja ŋanya Enochnha. Ga Caindhuny gan buṉbu dhuḻ'yurr dharrwan mirithirra, yindikuŋal ŋayi wäŋanhan, ga yäku-nhirrparnydja ŋayi wäŋany ŋunhiyi bili yan Enoch.
18 Ga Enochkuny gäthu'mirriŋu Irad, ga Iradtja bäpa'mirriŋu Mehujaelgu, ga Mehujaelgu gäthu'mirriŋu Methushael, ga Methushaelnydja bäpa'mirriŋu Lamechku. 19 Ga Lamechkuny märrma' miyalk, yäkun maṉḏa Adah ga Zillah. 20 Bala Adahwuŋuny dhawal-guyaŋanan ḏirramu yothu yäku Jabal. Ga Jabalnydja yolŋu yäku dhuwal mala-ŋurrkanhayŋu bukmakku yolŋu'yulŋuw ŋurikiwurruŋ-gun ŋunhi walal gan ŋuthanmaraŋal nha warrakan'nhan malaŋuny wiripuŋuny wiripuŋuny, ga ŋorranhany walal ŋuli ganha wiṉinŋur. 21 Ga nhanŋu yukuyuku'mirriŋuny yäku Jubal, ga ŋayi ŋunhi balanyayi linygu mala-ŋurrkanhayŋuyi bukmakku yolŋu'yulŋuw ŋurikiwurruŋgun ŋunhi walal gan buŋgulnha mala ŋayathaŋal, manikay, yiḏaki, biḻma, wiripu wiripu mala. 22 Ga Zillahwuŋuny yothu yäku Tubal Cain, ga ŋayiny gan Tubal Caindhuny djäma girri' malany djämapuy djimuku' balanyayi bili wiripu wiripu. Ga yapa'mirriŋu nhanŋu Tubal Caingu yäku Naamah.
23 Ga Lamechtja waŋan nhanukiyingalaŋuwal miyalkkal maṉḏaŋgal bitjarr, “Maṉḏa Adah ga Zillah, buthuru-bitjurr maṉḏa ŋarraku:
Ŋarrany dhuwal bumar dhiŋganhamaraŋal yutany ḏirramuny gurrmulnha, bili ŋayi ŋarrany wuṯthurr.
24 Ga ŋuli dhu 7-dja walŋa marram Cainnhany yaŋara-bakmaram, ga 77-dja walŋa dhu marram, ŋarranhan yaŋara-bakmaram, ŋuli dhu ŋula yolthu yolŋuy ŋarranhany buma.” Bitjarr ŋayi waŋan.
Sethkalaŋuwuy (Seth aṉḏ Enosh)
Genesis 4.25-26
25 Adamdhu ga nhanukal miyalkthu wiripu yothu ḏirramu maḻŋ'maraŋal, bala ŋayi miyalktja waŋan bitjarr, “Godthuny ŋarrany dhuwal wiripun yothu ḏirramu gurrupar Abel wuŋuli', ŋunhi ŋayi ŋanya Caindhu wuṯthurr.” Bala ŋanya ŋayi miyalkthuny yäkuny nhirrpar Sethnha. 26 Ga Sethkuny gäthu'mirriŋu yäku Enosh. Ga balanyamirriyyiny waluy walal gan ŋurru-yirr'yurra yäku-lakaraŋal ŋanya Godnha garrkuḻuknha gänan, ŋuliwitjarrnydja buku-ŋal'yunawurrnydja yan.