16
Bolyu djuy'yurr märr-ŋamathinyawuy nhanukiyingalaŋaw ŋayi yolŋuw walalaŋ
Paul sent greetings to the people he knew
Romans 16.1-16
Yo, marŋgi muka nhuma limurruŋgalaŋawnydja yapa'mirriŋuw yäkuw Bepiwnydja,* ŋunhi ŋayi ga nhinany dhuwali wäŋaŋur yäkuŋur Djin'kiriya,* yurr ŋayi ŋunhi waṉa-nhirrpanawuy guŋga'yunamirr ŋunhi Godkalaŋumirriw yolŋuw walalaŋ. Märraŋuny ŋanya gumurr-ŋamathi yan Garraywal yäkuynydja. Guŋga'yurrnydja ŋanya gi biyak bili märr-ŋamathinyaraynydja God-Waŋarrwal yan, ga gurrupulyi nhanŋu ŋula nhäny mala, märr ŋayi dhu ga nhinany ŋayaŋu-djulŋithirr yan, ga goŋmirriyirr muka. Bili ŋuriŋiyiny miyalkthu ŋuli ga ŋunhi bitjan bili yan guŋga'yun wiripuwurrunhany yolŋuny walalany bawalamirriny yan bukmaknha, ga bitjarryi bili ŋarranhany ŋayi gan ŋunhi guŋga'yurryi.
Ga dhuwal ŋarrany ga djuy'yunna märr-ŋamathinyawuynydja maṉḏaŋguny galay'manydjiwnydja Buritjilawnydja* ga Guwilawnydja,* ŋarrakiyingalaŋawnydja ḻundu'mirriŋuw maṉḏaŋ. Bili ŋuriŋiyiny maṉḏa ŋuli ga djäma Garraywuyi yan Djesu-Christku, napurr rrambaŋi. Buku-gurrpandja ŋarra maṉḏany ga dhuwal mirithirr yan, ŋunhi maṉḏa ŋarrany walŋakuŋal beŋur mariŋur. Maṉḏany balaŋ ŋunhi burakinya muka maṉḏapiny, yurr yaka maṉḏa ganarrthanha ŋarrany. Ga bitjarryi bili ŋuruŋuwurruynydja ŋunhi Djan'tayilyuny mala Garraywalaŋumirriy buku-gurrparyi maṉḏany ŋunhiŋuwuyyiny walŋakunhawuynydja ŋarrakalaŋawuy. Ga bitjandhi bili dhuwandja ŋarra ga märr-ŋamathinyawuy djuy'yun bukmakkun yan yolŋuw walalaŋ, ŋurikiwurruŋgun ŋunhi Garraywalaŋumirriwnha yolŋuw walalaŋ ŋunhi walal ŋuli ga ḻuŋ'maranhamirr ŋunhiliyi maṉḏaŋgal wäŋaŋur.
Ga gurrupulyi märr-ŋamathinyawuy ŋarrakuŋ ŋurikiny yolŋuw Banitawnydja,* ŋunhi ŋayi ŋarraku marrkapmirr ḻundu'mirriŋu, ŋurikiny ŋunhi ŋayi ŋurruŋu märr-yuwalkmirriyin Garraywu, yurrnha ŋunha ŋunhi wiripuwurrnydja yolŋu walal wäŋa-Yaytjapuynydja* mala märr-yuwalkthin gan.
Ga wiripuny nhuma dhu gurrupan märr-ŋamathinyawuy ŋarrakuŋ Meriw,* ŋunhi ŋayi ga dhuwaliyi mirithirr djäma guŋga'yun nhumalany. Ga wiripuny ŋarra ga dhuwal djuy'yun märr-ŋamathinyawuy ŋuriki maṉḏaŋ märrmaw' yolŋuw maṉḏaŋ Yandanikaw* ga Djuniyatjku,* yurr ŋunhi yolŋuny maṉḏa Djuw bäpurru ŋanapurr mala, ŋunhi maṉḏa gan gärrin dharruŋguŋur napurr muka rrambaŋi. Yo, ŋunha ŋunhi wiripuwurrnydja yolŋu walal Djuy'yunawuynydja marŋgimirr muka maṉḏaŋ, nhakun walal ŋuli ga ŋunhi manymak-lakaraman maṉḏanhany. Ga malthurrnydja maṉḏa gan ŋunhi Djesu-Christkuny ŋäthil muka yan, yurrnha ŋunhi ŋarrapiny walŋa-gurrupanmin ŋarranhawuynhany ŋarra.
Ga dhuwandja nhuma dhu gurrupan märr-ŋamathinyawuy ŋarrakuŋ Yambiliyatatjku,* ŋarrakalaŋawnha galkipuywun ḻundu'mirriŋuw ŋunhi linyalaŋguny ŋayaŋu waŋganyŋura Garraywalnydja. Ga balanyayi bili wiripuny ŋarrakuŋ märr-ŋamathinyawuy ŋarra dhu djuy'yun Yopanatjku,* ŋunhi ŋayi gan ŋuriŋiyi yolŋuy djämany Djesu-Christku ŋanapurr rrambaŋi, ga wiripuŋuw ŋarrakalaŋaw ḻundu'mirriŋuw galkipuywuyi yan yäkuw Dhäkatjku.* 10 Yo, ga ŋanyanhany gan ŋunhi Yapilitjnhany* yäkuny birrka'yurrnydja bawalamirriynha yan ŋula nhaliynydja malaŋuy, yurr ŋayiny gan ŋunhi bitjarra bili ḏälnha yan dhärran Djesu-Christkalnydja baḏaknha yan. Ga nhanŋuny ŋarra ga märr-ŋamathinyawuy djuy'yundhi, ga bulu nhanukalaŋaw Ritjapalawalaŋuw* gurruṯumirriw yolŋuw walalaŋ. 11 Ga biyakiyi bili gurrupulyi wiripuny märr-ŋamathinyawuy ŋarrakuŋ Yirutiyanguny,* ŋunhi ŋayi ŋarraku gurruṯumirryi, ga bulu nhanŋu wiripuny Nätjitjiw* ga wiripuwurruŋ Garraywalaŋumirriw ŋunhi walal ga nhina nhanukal wäŋaŋur.
12 Ŋuriŋiyi märrmayny'tja miyalkthu maṉḏa Dopinaynydja* ga Dopatjaynydja,* djäma maṉḏa ŋuli ga Garraywu mirithirr yan; biyakthi bili gurrupulyi maṉḏaŋguny märr-ŋamathinyawuy ŋarrakuŋ. Ga biyakiyi bili wiripuŋuwnydja ḻundu'mirriŋuw ŋarrakalaŋaw marrkapmirriwnydja yäkuw Botjiwnydja,* gurrupulyi märr-ŋamathinyawuy ŋarrakuŋ, ŋunhi ŋayi ŋuli ga bitjan bili djäma mirithirr yan Garraywu. 13 Yo, Ropatjtja* dhuwal yolŋu djämamirr manymak Garraywu, ga ŋäṉḏi'mirriŋuny nhanŋu ŋunhi, balanyan ŋayi ŋunhi ŋarrakuny nhakun ŋayi ŋarrakuwuynha ŋäṉḏi'mirriŋu; yo, ŋurikiyin maṉḏaŋ ŋarra ga dhuwal djuy'yun märr-ŋamathinyawuynydja ŋarrakiyinguŋ ŋarra. 14 Ga wiripuwurruŋ yolŋuw walalaŋ balanyayi bili nhuma dhu gurrupandhi märr-ŋamathinyawuy ŋarrakuŋ, dhiyakuwurruŋguny gam', Gingiritkuny,* ga Bilikunguny,* ga Yämitjku,* ga Batupatjku,* ga Yämatjkuny,* ga wiripuwurruŋ limurruŋgalaŋaw Garraywalaŋumirriw yolŋuw walalaŋ wäwaw ga yapaw walalaŋ bukmakku yan, ŋunhi walal ga nhina walalaŋgal mala-manapan. 15 Ga wiripuny ŋarra ga märr-ŋamathinyawuy djuy'yun Bilalakaw* ga Djuliyaw* ga Neriyaw* ga nhanukalaŋaw yapa'mirriŋuw, ga Layampatjku* ga bukmakku ŋurikiwurruŋ Godkalaŋumirriw yolŋu'-yulŋuw ŋunhi walal ga nhina dhuwaliyi walalaŋgal wäŋaŋur.
16 Yo, yuwalktja nhuma dhuwali balanyan nhakun ŋunhi wäwa'manydjiwurra ga yapa'manydjiwurra Garraywalnydja romŋur. Gatjuy dhangi'yunminyawurra walal goŋ-djalk-djalkthunmirra, ga märr-ŋamathinyamirrnydja nhumalaŋguwuy nhuma bala-räli'yunmirra yan. Bukmakthu yan dhuwal Garraywalaŋumirriynydja yolŋuy walal bäpurruy ga bäpurruy ga djuy'yundja nhumalaŋ märr-ŋamathinyawuynydja.
Dhawar'yundja ga Bolwuny dhäruk dhiyala
Paul's closing words
Romans 16.17-27
17 Wäwa ga yapa walal ŋarraku, buthuru-bitjurra walal, bili dhuwandja dhäruk dhawar'yunna dhu. Nhumany dhuwal waŋganynha yan malany Garraywalnha, yurr wiripuwurrnydja nhuma gan ŋunhi barrkuwatjthinan, mala-wulkthurra gan; dhäwuny' walal ga ŋunhi lakaram wiripuŋuyaman, ŋayaŋu-miḏikumanna ga ŋunhan ŋunhi yolŋuny walalany wiripuwurrunhan, bili walal gi yaka yuwalkkuŋ djälthi ŋurikiyiny dhäwuw ŋunhi nhä nhuma gan ŋäthil ŋäkul bala märraŋala. Ŋuli walal dhu ŋunhi balany marrtji nhumalaŋgalnydja, ga ŋunhiliyiny nhumalany walal dhu nhakun mala-wulkmaraman barrkuwatjkuman. Yurr nhumapiny gänaŋ'maranhamirra nhumalanhawuynhany nhuma beŋurnydja ŋunhi walalaŋgalnydja malaŋur, bäyŋun nhuma dhu galkithirr walalaŋgal. 18 Ga balanyayiny ŋunhi yolŋu walal bäyŋun walal ŋuli gi ŋunhi djäma Garraywuny limurruŋgalaŋawnydja Djesu-Christkuny; djämany walal ŋuli ga ŋunhi yindikunhaminyarawnha yan, märr walal dhu ga märram ŋula nhä mala ŋunhi nhaku walal ŋuli ga djälthirr. Yo, waŋany walal ŋuli ga ŋunhi manymakkum dhika be, yurr ŋuriŋiyi dhärukthuny walalaŋgal walal ŋuli ga mayali'-gämany yolŋunhan walalany, ŋunhi walal ŋuli ga märr-yuwalkmirriyirr ŋula nhaku mala bawalamirriwnha yan.
19 Yo, mirithirr yan ŋarra ga dhuwal ŋayaŋu-djulŋithirrnydja nhumalaŋgal, bili bukmakthun gan ŋunhi ŋäkulnydja nhumalany, ŋunhi nhumany ga dhuwali dhärra ḏäl yan, ga dhäruktja nhuma ŋuli ga märram Garraynhan yan. Yurr ŋarrany dhuwal djäl nhumalaŋ, nhuma dhu ga mirithirr yan marŋgithirrnydja manymakkuny romgu, yurr yakany ŋarra nhumalaŋ dhuwal djäl ŋurikin ŋunhi, ŋunhi nhuma dhu ga marŋgithirr yätjkurruwnha. Yanan gi biyakun märr-mukthurra nhininy, yakan gi djäma ŋula nhäny yätjkurrnydja.
20 Yo. God-Waŋarr dhuwal ŋayipi rom-waṯaŋuny dhiyakiyiny ŋunhi mägayawnydja romgu, ga ŋayi dhu dhurrparaman binydjitjkuman ŋunhiyiny yätjkurrunhany birrimbirrnha Djaytinnhany, dhawar'maraman dhu warrpam'thunna yan, märr ŋayi dhu yakan buluny ga baḏuwaḏuyun nhumalany.
Dhuwal ŋarra ga bukumirriyaman nhumalaŋ, märr nhumany dhu ga ŋayaŋu-djulŋithirra yan ga marrparaŋnha nhinany, ŋuliwitjanna limurruŋgalaŋuwala Garraywal Djesu-Christkalnha märr-ŋamathinyaraynydja ga mel-wuyunaraynydja.
21 Dimithiynydja* ga dhuwal djäma dhuwanna ŋarrakala, ga ŋayiny bitjarryi bili djuy'yurryi nhumalaŋ märr-ŋamathinyawuy, ga dhiyaŋuwurruy ŋunhi wiripuwurruy yolŋuy walal Lutjiyay* ga Djaytjindhu* ga Djapatay,* ŋunhi walalnydja ŋarraku gurruṯumirryi mala balanyayi bili Djuw bäpurru yan.
22 Ga ŋarra Dotjiyay* yäkuy, ga bitjandhi bili yan djuy'yundhi nhumalaŋ märr-ŋamathinyawuy Garraywal yan yäkuynydja. Yurr wukirriny ŋarra ga dhuwal Bolwalaŋuwurr dhäruk-gurrupanminyawurrnydja, bili ŋarrany dhuwal balanyayi bili yan Garraywu malthunamirr.
23 Yo, nhinany ŋarra ga dhuwal Bolnydja wäŋaŋurnydja yolŋuwal yäkuwal Gäyatjkal,* ŋurikalyi yolŋuwal ŋunhi walal ŋuli ga buṉbuŋur nhanukal buku-ḻuŋ'maranhamirr yolŋu walal Garraywalaŋumirr mala. Ga ŋayiny dhiyaŋiyiny Gäyatjthuny bitjarryi bili djuy'yurryi märr-ŋamathinyawuy nhumalaŋ. Ga ŋayiny Yiratjtatj* dhuwal yolŋu yäku, ŋunhi ŋayi ŋuli ga djäga rrupiyaw wäŋa-dhuwalaŋuwuywu yolŋuw walalaŋ, ga wiripuny wäwa'mirriŋu muka limurruŋ yäku Gotatj,* dhiyaŋiyi yolŋuy maṉḏa ga bitjandhi bili yan djuy'yundhi nhumalaŋ märr-ŋamathinyawuy.
24 Ŋarrapiny ga dhuwal bukumirriyam nhumalaŋ bukmakkun yan, märr nhumany dhu ga ŋunhi nhinany märr-ŋamathinyaŋura yan, waŋgany-manapanna limurruŋgalaŋuwal Garraywala Djesu-Christkala.
25 Go limurrnydja wokthunna God-Waŋarrwuny, manymak-lakaraman ŋanya. Bili ŋayiny dhuwal mirithirr warray ganydjarr-ḏumurr, ŋayiny nhumalany dhu ŋunhi ganydjarrnydja gurrupan, märr nhumany dhu ga dhärra ḏälnha yan ŋunhilin bili yan waŋganyŋura dhärukŋurnydja, ŋunhi ŋarra ŋuli ga lakaram Djesu-Christkalaŋuwuy. Yo, God-Waŋarryuny ŋunhi bilin maḻŋ'maraŋala dhawaṯmaraŋala ŋunhiyiny yuwalknhany dhäwuny ŋunhi ŋäthilnydja gan ŋunhiyi ŋorran be bäy djuḻuḻ'yurr muka beŋur bili yan ŋunhi ŋurruyirr'yunaŋur waluŋur. 26 Yurr dhiyaŋuny bala ŋunhiyiny yuwalktja dhäwu bilin maḻŋ'thurra warraŋulthinan. God-Waŋarryu gan ŋunhi dhuwaliyiny dhunupamirriyaŋalnydja lakaraŋal walalaŋgalaŋuwurra ŋunhi djawarrkmirriwalaŋuwurra, bala walanydja gan ŋunhi wukirrin djorra'lila ŋäthilmirriyaŋala. Ga ŋunhi ŋayi ŋunhiyiny walŋa-ḏikṯiktja God-Waŋarr dhäruk-gurrupanminany bala ŋayi ga dhuwaliyi dhäwuny marrtjin buku-ḻiw'maraman bäpurrulila ga bäpurrulila, märr dhu ŋunhi bukmaknha märr-yuwalkmirriyirrnydja ŋurikiyiny dhäwuw bala dhu dhäruktja walal ŋunhi märraman bala yan djämamirriyaman.
27 Yo, God-Waŋarrnha dhuwal ŋayipin yan waŋganynha yuwalktja gaḏaman, ŋayipin waŋganynha yan ŋunhi marŋginy bukmakkuny. Go limurr wokthunna, manymak-lakaraman ŋanya dhuwalatjanna ŋunhi Djesu-Christkalaŋuwurra. Bitjanna bili limurr dhu ga ŋunhi wokthundja nhanŋu ŋurikiyin bili yan waŋganygun, ŋunhi ŋayi ga nhina galumanyaŋdhu romdhu djeŋarra'mirriy, bitjanna bili yan dhu wiyinŋumirra. Yo, yuwalk muka.
* 16:1 Phoebe; Cenchreae * 16:3 Priscilla; Aquila * 16:5 Epaenetus; Asia * 16:6 Mary * 16:7 Andronicus; Junias * 16:8 Ampliatus * 16:9 Urbanus; Stachys * 16:10 Apelles; Aristobulus * 16:11 Herodion; Narcissus * 16:12 Tryphaena; Tryphosa; Persis * 16:13 Rufus * 16:14 Asyncritus; Phlegon; Hermes; Patrobas; Hermas * 16:15 Philologus; Julia; Nereus; Olympas * 16:21 Timothy; Lucius; Jason; Sosipater * 16:22 Tertius * 16:23 Gaius; Erastus; Quartus