19
Zakheus nahil tali afa ovi notu ra ma norang Yesus
Ti ma Yesus naran kota Yerikho, na nban-oli kota yai. Naꞌa kota yai, na tamata kaꞌi isa naran Zakheus. Ia nban-ulu verin tamata ovi baꞌi rera babahir kulu. Ia inan ma nsiꞌik Yesus, naꞌuk tamata rivun ovu kabava daꞌin ia, ba wol bisma nrea Yesus. Ba nafla ula ia tali tamata rivun avyai nti ma nakbasal aa ara isa, boma bisma nsiꞌik Yesus naꞌut i nahu inyai. Ti ma Yesus naran aa ara yai, na ntadata ma nfalak ne, “Zakheus msuta kikyai, tevek amar ini musti unaꞌa teri mu rahan.” Ba Zakheus ralan lolin urun ma nsuta lahir, tevek Yesus veka nanaꞌa teri ni rahan a. Tamata rivun ovi rsiꞌik afa yai rafngamuꞌur ma rfalak ne, “You! Yesus nti lahir tamata i baꞌi notu salasilan yai ni rahan a.” Naꞌuk Zakheus ndiri ma nfalak verin Duilaꞌa ne, “Duilaꞌa, yaꞌa veka ala lahir ning metan lihir a verin tamata kasian ra, ovu veka ubahir ma nlia nala fafaꞌat verin tamata ovi ulabir nala roak ira.” Ba Yesus nfalak verin Zakheus ne, “Amar ini lahir, na Ubu nsikat oa ovu mu rahan teta tali bira salasilan ra, ma bira vavaꞌat kakiwal, tevek Abraham ubun a nusin vali oa.* 10 Yaꞌa, Tamata Yanan Yaꞌa, uma ma udava ovu ala tamata ovi rfaroa ira tali Ubu, ma usikat ira tali rira salasilan ra, ma rira vavaꞌat kakiwal.”
Yesus nfamalik vaivatul kamkuma naꞌa tamata sansinir vutu
Matius 25:14-30
11 Yesus nfaseri roak Yerusalem, ba tamata avyai rnarin ne, Ubu Ni amar sarseri lalean roak ma nfareta tamata ra wean lahir Raja. Tamata avyai rarenar Yesus nangrihi obin a, ba Ia nfamalik ewal vaivatul kamkuma isa. 12 Yesus nfalak ne, “Tamata mela isa mane nti negara isa i raroa ma ndava mane rsikat ia ma notu raja naꞌa negara yai, beti newal ia. 13 Ia wol nati obin, na nera ni tamata sansinir vutu a ma nala kubang masa sasan lokat ira, ma nfalak ne, ‘Myala kubang ovi ma al fyedi-fyaha afa, nata ti naran i ewal yaꞌa.’ 14 Naꞌuk tamata ovi rtali ni negara wol inar lahir tamata mela yai. Ia nti roak, beti rsinir tamata boku ma rorang ia ma rfalak verin tamata ra naꞌa negara yai ne, ‘Ami wol inamami ma tamata ini notu raja verin ami!’ 15 Velik ne wean inyai, naꞌuk raja i nfareta negara yai nsikat watan ia ma notu raja, beti newal ia. Ia nsinir tamata ra ma rera ni sansinir ovi nala roak kubang verin ira ma rma, boma nkaꞌa lahir ne, uturira te wahal. 16 Sansinir i ula lalean a nma ma nfalak ne, ‘Baba, ala roak kubang masa isa i mala verin yaꞌa yai, ma ufedi-ufaha afa ma utung nala kubang masa vutu a.’ 17 Ba raja yai nfalak verin ia ne, ‘Oa mu karya lolin buas. Oa mot-orang lalawatan afa ovi ufalak ra naꞌa afa koꞌu ovi ala verin oa, ba yaꞌa veka usikat oa ma fwareta kota vutu a.’ 18 Sansinir i norang i ula lalean a nma ma nfalak ne, ‘Baba, ala roak kubang masa isa i mala yai, ma ufedi-ufaha afa ma utung nala kubang masa ilima.’ 19 Ba raja nfalak verin ia, ‘Yaꞌa veka usikat oa ma fwareta kota ilima.’ 20 Sansinir liak isa vali nma ma nfalak ne, ‘Baba, mu kubang hi ini. Ukum-teri ma lolin ia naꞌa lesu isa. 21 Ubobar oa ta baba, tevek waham a ngrova watan. Oa mala afa ovi oa wol mua ra, ovu baꞌi mala vaꞌi ihin tali vaꞌi ovi wol muvuri-muva naꞌa.’ 22 Raja nfalak verin tamata yai ne, ‘Oa muktufan urun, ba veka ufaleka inukun verin oa tali afa ovi fwalak ra. Oa mkaꞌa roak ne, wahang a ngrova ovu baꞌi ala afa ovi wol ningu ra, ovu vali baꞌi ala vaꞌi ihin tali vaꞌi ovi wol uvuri-uva naꞌa. 23 Wean inyai, na afakinimi wol fwadoku ning kubang yai naꞌa bank, boma ti ma ewal yaꞌa, na bisma ala kubang yai ovu ni bunga a.’ 24 Nata raja nfalak verin tamata ovi rdiri inyai ne, ‘Myal-ewal kubang tali sansinir yai, ma myala verin sansinir i ni kubang masa vutu a.’ 25 Naꞌuk ira rfalak ne, ‘Baba, ia ni kubang masa vutu roak.’ 26 Raja nfalak ne, ‘Mingnanang! Tamata iki watan npake ma lolin afa ovi rnaꞌa roak ia, na veka utafal vali verin ia. Naꞌuk tamata iki watan wol npake ma lolin afa ovi rnaꞌa roak ia, na veka al-ewal afa ovi rnaꞌa ia. 27 Naꞌuk fiang ini myovun tamata ovi rira sian yaꞌa ovu wol inar ma unaꞌa raja verin ira ma rma ini. Fyedan ira naꞌa wahang ralan a!’ ”
Tamata ovi rnaꞌa Yerusalem rsaꞌa Yesus ovu inar lolin
Matius 21:1-11; Markus 11:1-11; Yohanes 12:12-19
28 Ti ma Yesus nfamalik munuk vaivatul kamkuma yai, na nbana ula ia nti Yerusalem, ma Ni tamata ra rahu murin a. 29 Ti ma Yesus nfaseri ahu Betfage ovu Betania i rnaꞌa vuar Zaitun a, na nsinir tamata irua tali Ni tamata ovi rorang Ia ma rti ula ira. 30 Yesus nsurak ira ne, “Miti ahu i naꞌa ulu eri. Ti myaran ahu yai, na veka mtyuan keledai isa i wol kaꞌi dawan ia obin, ovu rkeak teri ia. Tamata ra wol rata rdoku tetan ratan obin. Mryuvat ni kakeak a ma fyabana ia mya. 31 Wean i tamata rorat mia ne, ‘Notu afakinimi fyatalik keledai yai?’, na byalat ira ne, ‘Duilaꞌa nperlu keledai yai.’ ”
32 Ba Yesus Ni tamata irua yai rti, na rtuan lahir afa i Yesus nfalak roak verin ira. 33 Naꞌut i raruvat keledai yai ni kakeak a, na tamata ovi rira keledai yai rorat ira ne, “Afakinimi mane fyatalik keledai yai?” 34 Ira rfalak ne, “Duilaꞌa nperlu.” 35 Ba rovun keledai yai ti verin Yesus, ma rala rira ravit blawat ra ma al raraang tetan ratan a, beti rsikat Yesus ma rata ndoku. 36 Naꞌut i Yesus nrata roak keledai yai ma nati Yerusalem, na tamata ra rvelar rira ravit blawat ra naꞌa lingaꞌan ralan.§ 37 Ti ma Yesus nfaseri Yerusalem naꞌa lingaꞌan dadudur i naꞌa vuar Zaitun, na Ni tamata ovi rorang Ia munuk rotu inar lolin ovu rfadawang Ubu ovu vair dawan, tevek rarea munuk roak mujizat ovi notu ra. 38 Ira rfalak ne, “Ubu naflahar tamata i neluk Raja ma nma ovu Duilaꞌa naran a! Fara dida vavaꞌat ra malinan watan ovu Ubu i naꞌa lanit ratan, ovu tfadawang Ubu i Ni dawan a nlia munuk afakataka.” 39 Tamata Farisi boku rovu vali tamata rivun avyai, ba rfalak verin Yesus ne, “Tuan Guru, mtabu Mu tamata ovi rorang Oa yai ma deka rangrihi wean inyai!”* 40 Ba Yesus nfalak lahir verin ira ne, “Ufalak verin mia ma mkyaꞌa ne, wean i tamata ovi wol vairira, na vatu ovi veka rafwak.”
Yesus nvakar naꞌut i nsiꞌik kota Yerusalem
41 Naꞌut i Yesus nfaseri roak Yerusalem, ma nsiꞌik kota yai, na nvakar lahir. 42 Ia nfalak ne, “Wora lahir mia tamata ovi mnyaꞌa Yerusalem ini! Yaꞌa inak urun ma amar ini fyan-aran afa ovi rotu ma Ubu ralan malinan ovu mia! Naꞌuk fiang ini wol fyan-aran lahir afa avyai obin. 43 Tevek ni amar a veka nma ma tamata ovi rira sian mia rdir-lilit mia ovu rotu balbelat i nangrebat urun, ma rdovak mia tali wan inba watan. 44 Ira veka rvisal bira kota ma rfedan mia ovu bira tamata ra munuk. Ira veka raꞌar munuk lahir bira rahan ra ovu tembok ra ma wol trea vatu isa vali naꞌa wan a, tevek mia wol mkyaꞌa amar i Ubu nma ma nsikat mia tali bira salasilan ra, boma bira vavaꞌat kakiwal.”
Yesus nalaꞌing vatuk tamata ovi rfedi-rfaha afa naꞌa tamata Yahudi rira Rahan Dawan Falurut i naꞌa Yerusalem ni lean a
Matius 21:12-17; Markus 11:15-19; Yohanes 2:13-22
45 Nata Yesus nati Yahudi rira Rahan Dawan Falurut ni lean a ma nalaꞌing vatuk tamata ovi rfedi-rfaha afa naꞌa inyai. 46 Yesus nfalak verin ira ne, “Surat Ralan nfalak wean ini: ‘Ning rahan a neluk rahan falurut ma tamata raflurut naꞌa,’ naꞌuk mia myotu ma neluk wan ma tamata barborin ra rnaꞌa.”§ 47 Lokat amar, na Yesus nsiair naꞌa Rahan Dawan Falurut. Ba Yahudi rira dawan mela falurut ra, ovu rira dawan ovi rair Musa ni inukun ra, ovu dawan Yahudi ra rdava lingaꞌan mane rfedan Ia. 48 Naꞌuk ira wol rdav-nala lingaꞌan ma rfedan Ia, tevek tamata ra munuk inar urun ma rarenar Ni vaivatul ra.
* 19:9 19:9 Zakheus ini Abraham ubun a nusin roak ia, naꞌuk fiang ini ubun a nusin secara rohani vali, tevek norang Yesus. Msyiꞌik Galatia 3: 7, 9, 29. 19:13 19:13 Kubang masa naꞌa vai Yunani; mina. Kubang mina isa fyawan a wean tamata ni kadi naꞌa vulan itelu, te amar ratut isa. 19:27 19:27 Tafsiran rivun rfalak ne, tamata ovi rkarya verin raja yai rot-orang afa ovi nfareta ma rotu ra. § 19:36 19:36 Tamata ra rvelar rira ravit blawat ra naꞌa lingaꞌan al rfaturu ne, ralang ma dawan Yesus. * 19:39 19:39 Tamata Farisi wol rorang ne, Yesus Raja i ntevut tamata ra rira salasilan ra, ba wol inar lahir ne, tamata ra rfadawang Yesus. 19:43 19:43 Ira rotu balbelat i nangrebat urun yai tali lanun rsileti vatu ra, beti rfadoku aa ra naꞌa ratan. 19:44 19:44 Ubu nma lanit ivavan ini ma neluk tamata (Yesus). Ia nmata ma al nvara dida salasilan ra, ma ntevut tamata ovi rorang Ia. Naꞌuk etal dawan rafena ma rorang Ia. Ibrani 1:1-3; Filemon 2:6; 1 Petrus 2:12. § 19:46 19:46 Yesus nfasala ira ma nfalak ne, Naꞌuk mia myotu ma neluk wan ma tamata barborin ra rnaꞌa, tevek tamata rti Rahan Dawan Falurut al raraning Ubu, naꞌuk tamata boku rlabir nuhu ra ma rera ma fyawan daꞌin ma al rsitukar kubang ovu naꞌa afa liak ra.