8
Vata ovi rlobang Yesus ovu rira metan ra
Wol mnanat, na Yesus nban-lilit tali kota nti kota, ovu ahu nti ahu, ma nfamalik Ubu Ni Ivar Lolin ne, Ubu nfareta tamata ra wean lahir Raja. Ni tamata vutu rahin irua yai rorang Ia. Vata ovi Yesus naling vatuk roak nait sian ra ovu notu ma lolin ira tali rira suhut ra, rorang vali Ia. Vata avyai, isa naran Maria i baꞌi rera ia ne Magdalena.* Yesus naling vatuk roak nait sian ifitu tali ia. Vata isa vali naran Yohana i awan verin Khuza. Khuza ini baꞌi nasusan Herodes ni kubang ra. Vata isa vali naran Susana, ovu vata liak ra rivun vali rorang Yesus. Vata avyai rala rira kubang ma rlobang Yesus ovu Ni tamata ovi rorang Ia.
Yesus nfamalik vaivatul kamkuma naꞌa tamata i navuri nabat ra
Matius 13:1-23; Markus 4:1-20
Tamata rivun ilaꞌa tali ahu rivun rma ma rasdovu ira ma rarenar afa ovi Yesus nfalak ra. Ba Yesus nala vaivatul kamkuma isa ma nfalak verin ira ne, “Amar isa, na tamata vaꞌi isa ti ma navuri nabat ra. Naꞌut i navuri nabat ra, na boku rleka naꞌa lingaꞌan ralan ma tamata ra rbana ma rta watan ira, ovu manut nangan ra raꞌan vali boku. Nabat boku rleka vali naꞌa vatralan i lanun kadkedan watan, ba ti ma rarubu, na rakla ma rangaran lahir, tevek lanun yai near watan. Nabat boku vali rleka naꞌa kadkadir ralan. Kadkadir avyai rmel-yatak irubun ra, ma irubun ra rmata. Naꞌuk nabat boku rleka naꞌa lanun tinemun, ba ti ma rarubu, na vuar ma faratratut.” Yesus nfamalik munuk vaivatul kamkuma yai, na vain a dawan ma nfalak ne, “Iki arun, na eka nrenar ma lolin!”
Yesus Ni tamata ovi rorang Ia rorat ne, “Vaivatul kamkuma yai ihin aka?” 10 Ba Yesus nfalak verin ira ne, “Ubu notu ma fyan-aran afa ovi Ia wol nfavotuk obin verin tamata ra, naꞌa i wean inba ma nfareta tamata ra wean lahir Raja. Naꞌuk verin tamata liak ra, na air ira ovu vaivatul kamkuma ra, boma velik ne rsiꞌik afa ovi otu ra, naꞌuk wol rarea afa avyai. Rarenar Ning vaivatul ra, naꞌuk wol rfan-aran vali.
11 Vaivatul kamkuma yai ihin a wean ini: nabat avyai rfaturu Ubu Ni vaivatul ra. 12 Nabat ovi rleka naꞌa lingaꞌan ralan rfaturu tamata ovi rarenar roak Ubu Ni vaivatul ra, na nitdawan nma ma nal-ewal vaivatul avyai ma wol rnaꞌa ralarira ra. Nitdawan notu wean inyai, boma tamata avyai deka rorang Ubu, ovu Ubu wol nsikat ira tali rira salasilan ra, boma deka rira vavaꞌat kakiwal. 13 Nabat ovi rleka naꞌa vatralan i lanun kadkedan watan a, rfaturu tamata ovi rarenar roak Ubu Ni vaivatul ra ma rtorung ovu ralarira lolin naꞌut i rarenar vaivatul avyai. Naꞌuk vaivatul avyai wol rabwaꞌar naꞌa ralarira ra, ba rira inorang a wol ntahang ma mnanat. Naꞌut i rtuan angangal, na rafla talik rira inorang a. 14 Nabat ovi rleka naꞌa kadkadir ralan ra rfaturu tamata ovi rarenar roak Ubu Ni vaivatul ra, naꞌuk rfikir lalawatan afa liak, ma ralarira kakoꞌu naꞌa rira vavaꞌat ra. Ira inar vali ma rtafal ilaꞌa rira metan ra, ovu rotu inar lolin watan naꞌa lanit ivavan ini. Afa avyai rotu ma wol rorang Ubu Ni vaivatul ra, ma wol enarira akataka naꞌa rira vavaꞌat ra. 15 Nabat ovi rleka naꞌa lanun tinemun, rfaturu tamata ovi rarenar Ubu Ni vaivatul ra ma rala naꞌa ralarira ra, ovu ralarira ilaꞌa ra lolin urun ovu rmalola. Ba velik ne rtuan angangal, naꞌuk rtahang nal ralarira watan, ma rira vavaꞌat ra kena ovu Ni vaivatul ra.”
Yesus nfalak ma deka tfonak Ni vaivatul ra tali tamata liak ra
Markus 4:21-25
16 Yesus ntafal ma nfalak ne, “Wol tamata isa ntutun damar ma nulang teri ovu ngusi, te nfadoku naꞌa koꞌi vavan a. Naꞌuk nfadoku naꞌa damar wan i karatat a, boma nyeba munuk tamata ovi rma rahan ralan yai. 17 Wean inyai bi, afa fanfonak ra veka lyawan, ovu afa ovi tamata ra wol rkaꞌa veka rvotuk ma lyawan verin tamata ra. 18 Eka mingnanang ma lolin afa ovi mryenar roak tali Yaꞌa, tevek tamata iki watan inan ma nfan-aran Ubu Ni vaivatul ra, na Ubu veka ntafal ni kakaꞌa. Naꞌuk tamata iki watan wol inan ma nfan-aran Ubu Ni vaivatul ra, na Ubu veka nala munuk kakaꞌa yai tali ia, velik ne nfikir ne, nkaꞌa kadkedan roak.”
Yesus renan ovu warin ra
Matius 12:46-50; Markus 3:31-35
19 Yesus renan ovu warin ra rma ma rtuan Ia, naꞌuk wol rfaser-nala, tevek tamata rivun rdir-lilit Ia. 20 Ba tamata isa nfalak verin Yesus ne, “Baba, renam a ovu warim ra rdiri watan murin eri ovu inar ma rtuan Oa.” 21 Naꞌuk Yesus nfalak ne, “Tamata ovi rarenar Ubu Ni vaivatul ra ovu rot-orang, na tamata avyai renang ovu waring verin ira.”
Yesus notu ma nait dawan ntalik
Matius 8:23-27; Markus 4:35-41
22 Amar isa, na Yesus ovu Ni tamata ovi rorang Ia rarata kumal isa. Yesus nfalak verin ira ne, “Mya ma tati danau Galilea ni lihir a.” Ba irmunuk robal ma rti lahir danau yai ni lihir a. 23 Naꞌut i robal a, na Yesus ntuba. Brian munuk, na nait fufakmetan nkena ira naꞌa danau yai ralan a, ba saksakan ra dawan ma wear a ndata lahir rira kumal ralan a. Ira sarseri mane rakduvul roak, ma wol rkaꞌa ne, veka rmata te rvaꞌat. 24 Ba Yesus Ni tamata ovi rorang Ia rkadu Ia ma rfalak ne, “Tuan Guru! Ita mane takduvul roak!” Yesus nbatar ma nfareta nait ovu saksakan ra, ba nait ovu saksakan ra rtalik lahir ma danau yai ngarlina ewal. 25 Nata Yesus nfalak verin ira ne, “Afakinimi wol myorang Yaꞌa?” Ba ira rbobar urun i lahir ovu rtalkaka ma rsifalak afa verin ira ne, “Ini tamata iki mngaꞌun ma nfareta nait ovu saksakan ra ma rorang Ia?”
Yesus naling vatuk nait sian tali tamata Gerasa isa
Matius 8:28-34; Markus 5:1-20
26 Yesus ovu Ni tamata ovi rorang Ia robal ewal ma rti raran wan i tamata Gerasa rleal naꞌa danau Galilea ni lihir a. 27 Ti ma Yesus nsuta tali kumal a, na brana isa ntali ahu i sarseri wan yai nma ma ntuan Ia. Brana yai nait sian ra rlabir ia ovu mnanat roak wol nung a neluk ia, ovu vali ia wol nanaꞌa rahan, naꞌuk nanaꞌa watan van ovi rfadoku tamata matmatan ra rnaꞌa. 28 Ba naꞌut i nsiꞌik Yesus, na nafwak ma vain a dawan, beti nsangatur lahir naꞌa Yesus wahan ralan a ma nafwak ne, “Yesus, mwa ini ma motu afaka verin yaꞌa? Oa ini Ubu i Ni dawan lia munuk afakataka Yanan Oa. Era lablobang verin Oa ma deka motu sian yaꞌa.” 29 Ia nfalak wean inyai, tevek Yesus nfareta roak ma nait sian avyai rti talik ia. Brana ini nait sian avyai baꞌi rlabir ia, ba velik ne rkeak liman ovu ean a ovu kakeak tmaꞌan, ovu vali rwanar ia, naꞌuk nkametal nala munuk kakeak tmaꞌan avyai, beti nait sian avyai rovun ia nti wan ovi wol tamata rnaꞌa.
30 Ba Yesus norat brana yai ne, “Oa naram iki?” Ba nfalak ne, “Yaꞌa narang Legion.” Ia nfalak wean inyai, tevek nait sian rivun roak rlabir ia. 31 Nait sian avyai rera lablobang verin Yesus ma deka nalaꞌing vatuk ira rti tivat matmatan i bilaman urun a.
32 Naꞌa wan yai, na vavu dur dawan isa rafnuak naꞌa ma rdava rira fanaꞌan ra naꞌa vuar ni dadudur a. Ba nait sian avyai rera lablobang verin Yesus ma ti rnaꞌa vavu avyai. Yesus ntorung afa i rera yai.§ 33 Ba nait sian avyai rti talik brana yai ma ti rnaꞌa vavu dur yai. Nata vavu avyai rafla ma rti rtobur tali biliꞌin nelan a, ma rsuta danau ralan ma rakduvul ma rmata munuk.
34 Ti ma tamata ovi rfawatak vavu avyai rsiꞌik afa yai, na rafla lahir rti ma rfamalik ivar yai naꞌa kota ovu naꞌa ahu ovi rfaseri wan yai. 35 Ba tamata ra rma ma rsiꞌik afa ovi Yesus notu roak a. Ira rma ma rtuan Yesus, na rarea lahir brana i Yesus naling vatuk roak nait sian ra tali ia. Brana yai ndok-ebang Yesus ean a. Ia nung a neluk roak ia, ovu ni fikiran a lolin ewal roak, ba tamata avyai rbobar urun i lahir. 36 Tamata ovi rsiꞌik lahir afa i Yesus notu roak yai rfamalik verin tamata ovi beti rma wan yai, naꞌa brana i Yesus naling vatuk roak nait sian ra tali ia. 37 Ba tamata ovi rnaꞌa Gerasa munuk lahir rera lablobang verin Yesus ma nti talik ira, tevek rbobar urun. Ba Yesus nrata kumal a ma robal ewal.*
38 Brana i nait sian ra rti talik roak ia yai nera urun verin Yesus, boma ia novu vali. Naꞌuk Yesus nsinir ma newal ia ma nfalak ne, 39 “Mewal oa muti mu rahan ma fwamalik munuk afa ovi Ubu notu roak verin oa.” Ba brana yai nti ma nban-lilit kota a ma nfamalik afa ovi Yesus notu roak verin ia.
Yesus nfavaꞌat Yairus yanan a, ovu notu ma lolin ewal vata isa tali ni suhut a
Matius 9:18-26; Markus 5:21-43
40 Naꞌut i Yesus newal Ia ma nti danau Galilea ni lihir varat a, na tamata rivun rsaꞌa Ia, tevek rnaban watan Ia. 41 Naꞌa wan yai, na tamata isa naran Yairus, ia nban-ulu naꞌa tamata Yahudi rira rahan falurut a. Ia nma ma nsangatur ma nsoak wahan a naꞌa Yesus wahan ralan a, ma nera urun verin Yesus ma nti ni rahan. 42 Yairus nera wean inyai, tevek yanan vata nawar ia, sarseri mane nmata. Yanan vata yai ikisa laloꞌi, ovu ni varat vutu rahin irua. Naꞌut i Yesus nbana nti Yairus ni rahan a, na tamata rivun rnaꞌa inyai, ba rsidekin ira ma rdekin nala vali Yesus.
43 Tali tamata rivun avyai, na vata isa laran nvoat ma dawan daꞌin, ti naran varat vutu rahin irua roak, naꞌuk wol tamata isa vali bis notu ma lolin ewal ia. 44 Vata yai nahu Yesus murin a ma ti nfaseri Ia ma nkena Ni ravit blawat ni wahan a, ba naꞌut inyai vali, na laran i nvoat a ntalik lahir.
45 Ba Yesus nfalak ne, “Iki nkena Yaꞌa?” Wol tamata isa vali ntali ira ntorung ne, nkena Ia. Ba Petrus nfalak ne, “Tuan Guru, tamata rivun rdir-lilit Oa, ma rdekin kena Oa.”
46 Naꞌuk Yesus nfalak ne, “Tamata isa nkena Yaꞌa, tevek ufarnuang ne, Ning ngrebat nlobang tamata isa.”
47 Vata yai nsiꞌik ne, Yesus nkaꞌa roak afa i notu a, ba nbobar ma raruru lalean ia, ma nsangatur ma nsoak wahan naꞌa Yesus wahan ralan a. Ia nfamalik verin tamata rivun avyai, ma al nfalyawang ne, afakinimi nkena Yesus, ovu naꞌut inyai, na lolin lahir ia. 48 Yesus nfalak verin vata yai ne, “Titi, oa morang Yaꞌa, ba lolin roak oa. Mewal oa, ovu fara Ubu nala Ni malinan verin oa.”
49 Naꞌut i Yesus nangrihi obin, na Yairus i nban-ulu naꞌa Yahudi rira rahan falurut yai, ni tamata isa ntali ni rahan nma. Ia nfalak verin Yairus ne, “Itrana, yanam vata nmata roak, ba deka fwafrea Tuan Guru.”
50 Naꞌuk Yesus nrenar vaivatul yai, ba nfalak verin Yairus ne, “Baba, deka bwobar. Morang watan Yaꞌa, na yanam a veka nvaꞌat ewal.”
51 Ti ma raran Yairus ni rahan, na Yesus wol ntorung ma tamata liak rorang Ia rti ralan, naꞌuk ntorung watan ma Petrus, Yakobus, Yohanes ovu kasikoꞌu yai renan a yaman a rovu Ia. 52 Tamata ra munuk ralarira lalau ma rvakar ma vairira dawan. Naꞌuk Yesus nfalak ne, “Deka byakar, tevek ia wol nmata, naꞌuk ntub-lufa watan.”§
53 Tamata avyai rmalit waweang Ia, tevek ira rkaꞌa ne, kasikoꞌu yai nmata roak. 54 Naꞌuk Yesus ntaha kasikoꞌu yai liman a ma nfalak ne, “Titi, bwatar kikyai!” 55 Ba kasikoꞌu yai nvaꞌat ewal* ma nbatar ma ndiri lahir. Nata Yesus nsinir ira ma rala afamtahan verin ia ma naꞌan. 56 Kasikoꞌu yai renan yaman a rtalkaka lahir, naꞌuk Yesus nfalak teri ma deka rfaivar verin iki watan naꞌa afa i notu a.
* 8:2 8:2 Tamata rera Maria ne Magdalena, tevek ia ntali kota Magdala. 8:26 8:26 Tafsiran boku rfalak ne, Gerasa ini tamata Gadara rira lanun a. Gerasa yaꞌi raroa tali danau Galilea, kaꞌa bi kilometer vutlima rahin inean, nahu tranan ovu timur. 8:30 8:30 Vaivatul Legion ntali vai Latin, ihin a ne, naꞌa Roma rira suldadu, na sidovung ilaꞌa ra rira suldadu rivun inean lokat ira. § 8:32 8:32 Yahudi rira agama nfalak teri ma deka raꞌan te rkena vavu, ba snain tamata ovi rnaꞌa ahu yai munuk wol Yahudi ira. * 8:37 8:37 Lukas nala vaivatul munuk lahir al ntaꞌi ne, tamata rivun rera ma Yesus nti talik ira. Velik aba, wol munuk lahir. 8:39 8:39 Yesus nangrihi munuk verin tamata yai, beti robal ewal. 8:43 8:43 Tafsiran boku rfalak ne, vata i laran nvoat yai, nala ni kubang munuk roak verin dokter ra ma rlobang ia, naꞌuk wol rlobang nala. § 8:52 8:52 Yesus nkaꞌa ne, kasikoꞌu vata yai nmata. Ia nfalak ne, kasikoꞌu yai ntub-lufa watan, tevek nkaꞌa ne, mane nfavaꞌat lahir ia tali matmatan. * 8:55 8:55 Teks vai Yunani nfalak ne, Kasikoꞌu yai ni roh newal ia.