17
Wute Tesalonaika kin ni Pol Sailas temi mi ningg mari
1 Ni nyinge mare mo Ampipolis mo mar. Ampipolis pu mune nyinge mare mo Apolonia mo mar. Apolonia pu mune nyinge mare mo Tesalonaika mo mar. Tiqe te wung Juda God yumbui nyamb mirang kin baj ire tende wuse.
2-3 Muq Pol ni pripri puq nen kin pugrine mune puq nen. Wik teri ire pu Sabat ye nginy tende Pol ni God yumbui nyamb mirang kin baj pe Kraist yuqo niraq, nati di mune nes newo ye te ningg wand nand nand di wand God ningg buk pe vise ye te nuqond. Di tende pe ni bei nand Kraist ni nganyene God ni manyi naind pu bu ni yuqo niraq di nati, di mune nes newo. Di nari, “Wuti te Jisas nge ni ningg wand bir kawo ye te, ni Kraist.”
4 Muq Juda kin ninge Jisas nei mimbig, bu muq ni Pol Sailas temi nde ire pe mikur. Di wute Grik kin God yumbui nyamb rirang ye mune nganye buagi nganye Pol Sailas temi nde wand rutungu, di ni riri te nganye. Di nyumbueg nyamb kin nganye buagi mune pugrine puq ren.
5 Pudi Juda ni muqond wute quan Pol ningg wand rutungu di Jisas nei rimbig, di ni umbo brequ kuse, bu ni wute ninge brequ kin maket pe yemu kin te matemi di ni yeng yumbui mindiqi wuyo. Ni vig mamb Jeson nde baj pe mo Pol Sailas temi meri mitim. Ni muqond ei mat mase mitami wute nde mo ningg.
6 Ni meri mitim pudi muqond segi, bu ni Jeson di Jisas ningg wute aye ninge ane mat mase, mitami tiqe te ye yumbui nde mo di pugri quan kumone mari, “Pol Sailas temi tiqe manyi yumbo ur brequ mand mand mandi muq ven nde mi meyi.
7 Di Jeson ni nitami ninde baj pe no. Wute men beghi yumbui Sisar ningg wand mutungu segi. Ni mari, ‘Beghi king iri nas, ni nyamb Jisas’.”
8 Wute buagi di tiqe te kin yumbui ni wand te rutungu puyene rind, di riri riri nyuw ruwo.
9 Pugri bu tiqe te kin yumbui ni mari Jeson di wute ninge te ane ni kot wong mand tedi si mare meyi mi mo.
Pol Sailas temi Beria tende yembe mand
10 Bur te gugne Jisas ningg wute Pol Sailas temi tiqi mundom Beria mo. Ni temi mo Beria mo mar, di Juda God yumbui nyamb mirang kin baj pe mar mo.
11 Juda ninge Beria mas kin ni yuwon nganye mawo. Ni Juda ninge Tesalonaika mas kin pugri wand te kin mutungu yambu mari segi. Ni wand mutungu yawo nganye kurem, bu nginy manyi manyi ni God ningg wand muqond, ei nei mamb Pol nganyene bri nand.
12 Pugri bu Juda kin nganye buagi ni Jisas nei rimbig, di Grik kin quayi di nyumbueg nyamb kin nganye buagi ni pugrine Jisas nei rimbig.
13 Dobu pu muq Juda ninge Tesalonaika mas kin ni mutungu Pol yabe Beria no di God ningg wand tende mune bir nawo, di ni mune dobu maru wute Beria kin te nei brequ ye mune meny ei Pol mi ningg.
14 Pugri bu Jisas ningg wute brequne Pol tiqi rindog jiji pe no. Pudi Sailas Timoti temi Beria ne mas.
15 Wute Pol mitanyi mo kin ni Pol mitanyi mo Atens si meri di mune mandi. Ni mune mandi ningg, di Pol ni Sailas Timoti temi ningg yeri nindim nari, “Ni temi brequne ei nge nde mune mandi.”
Pol ni Atens pe wand bir nawo
16 Pol ni Sailas Timoti temi Atens pe ghimbi nuam pu nas kin tende puayi ni nuqond tiqe te ningg wute wandoqi kin god nganye buagi mawo ris, bu Pol ni umbo brequ kuse.
17 Pugri bu ni God yumbui nyamb mirang kin baj pe no, di ni wute Juda kin di wute Juda segi kin ninge God yumbui nyamb rirang kin God ningg wand simbe nindiny. Di nginy manyi manyi ni maket pe no, di ni nuqond sunyi pughe ye pe wute quan nganye rikur pe tende no God ningg wand simbe nand.
18 Wute tit ire Epikurian puq mindim kin di wute tit aye Stoik puq mindim kin ni quan nganye nei mamb ye ni Pol ane wand pe mege. Pol ni Jisas di wute mati kin mune mes mewo kin wand yuwon ye bir nuam. Di wute ninge nei mamb ye ni mari, “Wuti ghabe gad nen pughe puq nand ningg?” Di ninge mari, “Ni tiqe aye kin god ningg bri wand bir nawo?”
19 Muq ni Pol mitanyi Areopagus kaunsil pe mo, muq ni pugri pengu mindig mari, “Nu muq wand urupui ven wute bei kueny kin te muq beghi oghine simbe ndug.
20 Nu wand ninge simbe guad kin te beghi putungu kin grine rise. Pugri bu nu wand puate te tari riti, beghi putungu.”
21 (Wute Atens kin di wute tiqe aye kin ni mandi Atens mas kin ni yembe aye ningg nei mimbiny segi, ni pripri segine mandi mas, di wand urupui ye simbe mand, di wand urupui ye mutungu ningg. Ni yembe aye segi ye.)
22 Muq Pol ni Areopagus kaunsil rar ngimine yenu di nari, “Nungoqi Atens kin, nge nungoqi gudoqu, nungoqi god isis nei wumbiny yawo kureuq.
23 Te pugri nge ven nde nyinge kare ko di nge guqod nungoqi yumbo yumbui nyamb wurany kin nganye buagi yeru. Nungoqi wari eti ambojig iri nei gheri wuping. Puq wand bu alta ire segine yembe wunduw, di pugri ur wand wari: ‘god nen beghi nyamb ghabe bidig.’ Muq nge nungoqi simbe guduq. Nungoqi God ghabe wundig kin te ningg qa nge muq simbe guduq ningg.
24 “God ni qi yembe nunduw di yumbo buagi qi pe rise ye te yembe nindiny. Ni irine wam kin yumbui nas, di ni irine qi pe yumbui nas. Pugri bu baj wute si pe yembe mindiny kin ni tende nas segi.
25 Ni nikinne wute nyumurighi neny muq ni wute nganye ris, di nikinne wute yumbo yumbo buagi neny. Ni yumbo yumbo buagi segi ghari wute ni si pe yumbo yembe mindiny kin tende ni ghav mindig.
26 Ni asi Adam irine yembe nindig, ninde pu muq ni kuqo nganye buagi mas. Di God ni sunyi nipim ruso, di kantri buagi te nawo mas mas te no, di tende mas kin ngeri te nipim ruso. Di pughe puayi ei ni pre kin ngeri te nipim ruso.
27 Ni pugri puq nen, ei beghi ni meri bidig, ei ni buqoid ningg nari. Pudi beghi wute rar burpoq rip kin yumbo meri mindiny kin pugri God meri piting. Pudi God ni beghi nde wonji nas segi.
28 Ni gre te beghi nengu bu beghi pas nyinge pare po badi ye tuqui. Te nungoqi non wutene ninge oghine nei mamb ye ni pugri puq mand. Ni mari, ‘Beghi mune ni ningg wone pas.’
29 “Pugri bu muq beghi nei bab, beghi God ningg wo pas. Muq beghi te kin nei bab, tedi pughe ningg pari God ni gol o silva o wet nyaw kin? O beghi pughe gri nei bab pari, wute si pe di wute nei pe God ningg ququ yembe mindig? Te kin segi.
30 Asi wute oghine nei mamb segi, bu tende puayi ni ambojig te nei rimbiny ye te God ni quan nganye wand kumo nand segi. Pudi muq ni wute tiqe tiqe te ningg nari, ‘Muqdi nungoqi nei ware witinde di yumbo ur te kin dob weny.’
31 “Muq God kot rind kin ngeri te ni nap ruso pre, di ni wuti iri kot nutungu kin te ni manyi naind pre. Kot te ningg di ni wute nikin yumbo ur te ninde simbe rind nutungu. Di ni wute kot nutungu kin te tuquine nganye ei nutungu. Wuti kot nutungu kin te nati pudi God ni ngamo pe pu nindingi newo, pugri bu muq beghi nei bab ni irine ei kot nutungu ye.”
32 Pol ni Jisas nati di mune nes newo kin wand te simbe nand ni mutungu di wute ninge ni quan nganye wur maq. Pudi ninge oyi Pol simbe mindig mari, “Beghi wand ven mune putungu yawo nganye guregu. Otiwo nu mune simbe ghand ei beghi putungu.”
33 Pugri bu Pol ni kaunsil te si nare neyi ni no.
34 Pudi wute ninge Pol ane ire pe rikur di Jisas irine nei rimbig. Pol ane rikur kin wuti iri taq Dionisius. Ni Areopagus ye kaunsilne iri. Di nyumbueg ire ni nyamb Damaris, di aye ninge te ane Pol ane rikur.