15
ꞌDïꞌrï gwudi Kirictu
1 Gwenene lani ngweengga, nggwa je diwayiniyi ngwujaꞌri ngwe ngwudi Ngwaalu ngwanni ngwujaw ngwanni ngwenggaca je, ngwanni ngwuma je ape ngwanni ngwo ngwümätïnä gu ꞌdïꞌdäny.
2 Ngwujaꞌri ngwe ngwee ngwujaw, ngaa lïgïlängïdïnä, manari ngaa gilo lïmätïnä ngwujaꞌri ꞌdïꞌdäny ngwanni ngwondaca je. Ma aar gu ꞌti rüdï, ngaa lämnï Ngwaalu ꞌtur.
3 Ndi ari ngwujaꞌri ngwanni ngwape nje ngwuru ngwanni ngwuma je ätädä ndi ari ngwuru ngwanni ngwojema ngwuru giꞌra ndi ari, Kirictu gwayu gwani ke gwege anaku üllïnäär gu kitabanu,
4 ndi ari nginde gwuma aar gatu, ndi ari gwuma jalu yomon täꞌrïl gwuma aar ꞌdïꞌrïyä gwumidu anaku üllïnäär gu kitabanu.
5 Na ndi ari nginde gwuma ꞌtäcä Butrujingalu, ꞌdi ngwube oꞌre ngwüꞌtäcä ngwoꞌralu ngwükäjäär je ngwüngün ngwuru ꞌdï na rom (12).
6 Ngwoꞌre mana ngwüꞌtäcä ngwenggalu ngwonyadana küüꞌrï tudini tudini (500) gilingen leꞌte leꞌte, gilona lonyadana limidu na loko lima ayi.
7 Ngwoꞌre mana ngwüꞌtäcä Yagubingalu na ngwooꞌra ngwükäjäär je ꞌdar
8 na gwodanalu aar nyi be ꞌtäcälü änyïng ꞌto gwanni gwuru nono gïjü ganni gïbürääränü.
9 Äny gwuru gwanni gwokana guꞌru ngwooꞌranu ngwükäjäär je, äny gwaꞌti lengedadu ndi aar nyi urnidi dooꞌra dükäjäär, ndi ari äny gwuru dïjï danni dübïnä giꞌdongalu gidi Ngwaalu.
10 A be yïmïꞌrü ye yidi Ngwaalu, äny gwuma ru anaku ru nyi gu gwenene, a yïmïꞌrü yüngün ꞌdünggüny yäꞌtüdï ꞌtur. No yiminyi ye apani yiiru ꞌdenggen ꞌdar anaku raar gu, a be äny gwäꞌtüdï, yïmïꞌrü yiru yidi Ngwaalu yanni yiju ꞌdünggüny.
11 Minyi ru na aar ru ngindenga, yiru giyee yanni yondaji nje aar ru yanni yima gu ämnï Ngwaalu.
ꞌDïꞌrï gwudi ngwïkïrïjïn
12 A be anni ündäjïnär ndi ari Kirictu gwuma aar ꞌdïꞌrïyï giyiꞌranyanu, awa a be loko ꞌdanggalanu ari manari dïjï dima ayi daꞌti da ꞌdïꞌrä dimidu?
13 Na manari ꞌdïꞌrï giyiꞌranyanu gwaꞌti, ya be ani ndi ari ꞌdi Kirictu ꞌto gwaꞌti aar ꞌdïꞌrïyälü gwumidu.
14 Na adinari Kirictu gwuma aar ꞌti ꞌdïꞌrïyälü, ngwujaꞌri ngwärï ngwanni ngwondajiiny ngwe ngwuru ꞌtur, na ämnï Ngwaalu gwalu gwuru ꞌtur ꞌto.
15 Na yanni yikana, nyii laadi be ru ngwüjï ngwuru ngwuꞌduru ngwujaꞌri ngwe ngwudi Ngwaalu ndi ari nyii londaja ndi ari Ngwaalu ngwüꞌdïꞌrïyä Kirictungalu giyiꞌranyanu. Ngwuꞌti be ꞌdïꞌrïyälü adinari ꞌdidanu gwuru ndi ari ꞌdïꞌrï gwaꞌti gwudi ngwüjï ngwanni ngwayu.
16 Ndi ari manari ngwüjï ngwanni ngwayu ngwaꞌti ngwa aar je ꞌdïꞌrïyälü ngwumidu, Kirictu gwaꞌti ꞌdïꞌrälü ꞌto.
17 Na adinari aar ꞌti ꞌdïꞌrïyä Kirictungalu gwumidu giyiꞌranyanu, ämnï Ngwaalu gwalu gwaꞌti ätï ngwäyänü, ngaa gilona giyiꞌralanu yalu yanni yiki.
18 A be gïläꞌdï ꞌto lanni lima ayi gwerre lämnä ndi Kirictu, lidudu.
19 Manari geꞌtaji gwege ndi Kirictu gwuru ꞌdogo midi nggwee gïdïdlä ndee, a la be ru ngwüjï ngwanni ngwagiꞌrana ngwäy ngwüjï ꞌdar.
20 A be ꞌdidanu gwuru ndi ari Kirictu gwuma aar ꞌdïꞌrïyälü giyiꞌranyanu gwuru giꞌra ndi ꞌdïꞌrï ngwüjänü ngwanni ngwuma ayi.
21 Ndi ari anaku ji gu yiꞌrany gïdïdlä dïjï de, ꞌdïꞌrï giyiꞌranyanu ꞌto gwa ji dïjï de diꞌter.
22 Ndi ari anaku ati gu yiꞌrany ji ngwüjï ꞌdar aar ayi ndi ari ngwuru ngwudi Adam, yiru gu ꞌto ndi ari midi gwa ji ngwüjï ꞌdar aar midi ndi ari ngwuru ngwudi Kirictu.
23 A be yiꞌral ꞌdar yadi gwugwudidalu kaji gegen gwerre gwerre a Kirictu gwuru giꞌra ndi aar ꞌdïꞌrïyälü a be ngwüjï ngwüngün gwujanalu ma ji mung ila.
24 A be dïdlä medadi, manari gwuma gwäꞌräcï Ngwaalinga ngwuru Papa yelenya, manari gwuma pädä yurꞌtalu, yelenyalu na yiimalu ꞌdar.
25 Ndi ari gwa ape yelenya ꞌdi ngwacaji güwänälü güngün ꞌdar giyoranu.
26 Yanni yiru güwänälü gwodan ndi pänälü, yiꞌrany yiru.
27 Ndi ari gitab garu nu, “Gwuma geꞌte yiꞌralalu ꞌdar giyoranu yüngün.” A be anni aru gitab ndi ari, “yiꞌralalu ꞌdar” yima gïꞌtïnï giyoranu ꞌdünggüngün, yilinginnalu ꞌreꞌdr ndi ari yaꞌti änïjänä ligoꞌro lidi Ngwaalu ngwanni ngwugeꞌte yiꞌralalu ꞌdar giyoranu yidi Kirictu.
28 Manari yiming je ärrï giyee, Gïjï giligoꞌro lüngün ga be oꞌraci ngindeng gwuru Ngwaalu ngwanni ngwugeꞌte yiꞌralalu ꞌdar giyoranu yüngün, nunnu a Ngwaalu ru ngwanni ngwadi ru ꞌdar giyiꞌral ꞌdar.
29 A be gwenene manari yätï ngwäyänü ndi ari ꞌdïꞌrï giyiꞌranyanu gwaꞌti, a mine ladi ärrï ange loko lanni gilo lïyïnyïnä gwani ngwüjï ngwanni ngwayu? Manari ꞌdïꞌrï gwaꞌti aꞌtur gwudi ngwüjï ngwanni ngwayu, ange gwuru a be ngwüjï nyïnyïnï gwani ngindenga?
30 Na yani ange ꞌdänggärï ange gwuru ndi änïjï yigoꞌro yärï gïdïrbänü kaji ꞌdar?
31 Nggwati ngille yiꞌrany yomonalu pipiꞌriꞌti, nggwadi ari lani ngweengga yiru ange yiru ꞌdidanu anni ati nyi ïrïngïnï ꞌdanggalu ndi Yicu Kirictu gwuru Deleny dege.
32 Manari nyii ligarnatu ngwüjü ngwe kündär gani Abijuj nono minyii kwudi ngwäng ngwe ꞌdogo gwani yiꞌral yidi dïjï dümnä, yiru ange yanni yïbïlïdï nje? Manari ngwüjï ngwanni ngwayu ngwäꞌtüdï ngwadi ꞌdïꞌrï giyiꞌranyanu,
“Ar be eny ar ïyï,
ndi ari bïgänü a lani yiꞌrany.”
33 Aaꞌti la je ïꞌdäjänü. Lïngïdär ndi ari, “Gwugwudidi gwanni ngwuki, gwati kiyi ngwüjü drü ngwanni ngwujaw.”
34 Gwäꞌrär gora galu ngaa oꞌraca yigor yalu ngaa ïrïyï ngwäyälü mama giyiꞌral yanni yijaw ngaa gatana keng gwalu. Ndi ari loko gilo laꞌti lïngïdï Ngwaalinga, nggwaru ngwujaꞌri ngwee nunnu ara je yaaru ape.
ꞌDïꞌrï gwudi ngwanginu
35 Ma be ari dïjï dutalu ndi ari, “Ngwüjï ngwanni ngwayu ngwadi aar je ꞌdïꞌrïyälü awa? Ngwanginu ngwanni ngwadi aar ngwe ꞌdïꞌrälü ngwadi ru ꞌtaa?”
36 Yeꞌrr yïndï ne giyee! Yuula yanni yata je kwoy gïdïyäng yati ꞌti ꞌtüdï aar midi manari yima ꞌti ayu.
37 Ma ang kwoy, nga gwati ꞌti kwüdï ngwangina ngwanni ngwadi ru, ati be guula ru gati ang kwoy gidi yona na gidi gong gere mana.
38 A be Ngwaalu ru ngwati ätädä ngwangina anaku mïnïng gu. A guula geꞌte geꞌte ꞌdar, gating ätädä ngwangina ngwüngün.
39 Ngwanginu ngwudi ngwong ꞌdar ngwäꞌtüdï ngweꞌte ngweꞌte. Ngwanginu ngwudi ngwüjï ngwümnä ngwuru ꞌter, a ngwanginu ngwudi ngwäng ru ꞌter, na yïꞌrä yätï ngwangina ngwuru ꞌter, na ngwuum, aar ätï ngwangina ngwuru ꞌter.
40 Ngwanginu ngwo ꞌto ngwudi gerala aar ji ngwudi dïyängälü a be jayi gwudi ngwanginu ngwudi gerala gwuru ꞌter na jayi gwudi ngwanginu ngwudi dïyängälü gwuru ꞌter.
41 Lingen lätï jaying gwüngün gwuru ꞌter a düüwä ätï gwüngün gwuru ꞌter a yuurrum ätï jaying gwegen gwuru ꞌter na guurrum geꞌte gätänä jaying gwuru ꞌter kuurrum giꞌter.
42 No yadi gu ru ꞌto ngwüjï ngwanni ngwadi ꞌdïꞌrälü giyiꞌranyanu. Ngwanginu ngwanni ngwügätïnä ngwuꞌdigiꞌru, ngwa aar je ꞌdïꞌrïyälü ngwaꞌti ꞌdigiꞌru.
43 Ngwügätïnä ngwüꞌdünyïnä, ngwa aar je ꞌdïꞌrïyälü ngwünäjïnä. Ngwügätïnä ngwamiꞌratu, ngwa aar je ꞌdïꞌrïyälü ngwuru yiima.
44 Ngwügätïnä ngwuru ngwanginu ngwudi dïyäng, ngwa aar je ꞌdïꞌrïyälü ngwuru ngwanginu ngwudi lïgïꞌrïm.
Manari ngwanginu ngwo ngwanni ngwuru lingeno, ngwanginu ngwo ꞌto ngwanni ngwuru lïgïꞌrïm.
45 No yüllïnä ndi ari, “Adam gwanni gwuru giꞌra gwuma ru dïjï ngwumidu,” Adam gwudi gwodaning gwani Kirictu, gwuma ru lïgïꞌrïm lïꞌtüyä miding.
46 Yanni yiru lïgïꞌrïm yäꞌtüdï yanni yïndï gwerre gwerre aar be ru yanni yiru lingeno aar be ji yanni yiru lïgïꞌrïm.
47 Adam gwudi gwerre gwerreng gwuru gilu gwudi dïyäng. A be Kirictu ru Adam gwudi gwodaning gwuru gwudi geralang.
48 Nono ru gu dïjï didi dïyängälü, no liru gu ꞌto lidi dïyängälü. A anaku ru gu dïjï didi geralang, no liru gu ꞌto lidi geralang.
49 Nono lingannar nje gu dïjï didi dïyängälü, a la linganni ꞌto, dïjü didi geralang.
50 Nggwa je ondaci lani ngweengga ndi ari, lingeno na yïn yaꞌti ya yape yuꞌrina yidi yeleny yidi Ngwaalu anaku ꞌto ndi ari ayi gwaꞌti gwa ape yuꞌrina yidi gwurꞌtaling.
51 ꞌDinginar, nggwa je ondaci yujimida, alanga laꞌti la ayi ꞌdar a be a la gwürlïnï ꞌdar
52 ngwangina nono gwele ma läy ari jäbr, gil ge ganni gadi mïꞌrïnälü gwodan. Ndi ari gil ga mïꞌrïnï, ngwüjï ngwanni ngwayu ngwa aar je ꞌdïꞌrïyälü ngwumidu, na alanga la gwürlïnï.
53 Ndi ari ngwanginu ngwanni ngwayu ngwa genne ngwangina ngwanni ngwumidu na ngwudi lingeno ngwa genne miding gwudi gwurꞌtaling.
54 Manari ngwanginu ngwanni ngwayu ngwuma genne ngwangina gwanni ngwaꞌti ayu, ngwudi lingeno ma aar genne ngwanginu ngwudi gwurꞌtaling, ngwujaꞌri ngweꞌte ngwanni ngwüllïnä ngwa be ätï ngwäyänü ngwanni ngwaru nu, “Dami gwuma ngadini yiꞌrany, na yiꞌrany yaꞌti ba be.”
55 “Dami gwunga gwanna, gwani yiꞌrany?
Dügï dunga danna, gwani yiꞌrany?”
56 Dügï didi yiꞌrany ke gwuru na yiima yidi ke, yobo yiru.
57 A be yäy ꞌtu gwani Ngwaalu! Ngwati nje ätädä daming Deleny de dege dani Yicu Kirictu.
58 Yäy gu no, lani ngwänggärï ngwämnï nje, mätïnärälü ꞌdïꞌdäny. Aaꞌti gong gere ga je lagajalu. Geꞌtar yigoꞌro yalu ꞌdar giyiiru yidi Deleny, ndi ari ngaa lïlïngïdï yiiru yalu Gideleny yäꞌtüdï ꞌtur.