5
Ngwujaꞌri ngwondaja je Yicu kenala
(Luka 6.20–23)
1 Anni ma Yicu engga ngwüjü ngwonyadu, ngwüꞌdïꞌrï ngwallu milli ngwujalu. A ngwooꞌra ngwüngün ꞌdonggaca,
2 ngwüꞌdïꞌrï ngwuje enggaci ngwari,
3 “Lonjacaar je lanni liru ngwuwayi gïlïgïꞌrïm
ndi ari yelenya yidi gerala yegen yiru.
4 Lonjacaar lanni gilo lirunu,
ndi ari la ji la aar je orꞌtemaji.
5 Lonjacaar je lanni liru ngwumulu,
ndi ari la ji la ape yuꞌrina gïdïyäng.
6 Lonjacaar je lanni lïtï je ngwamu a je ngwäädä iyada ndi ape ngwujaꞌri ngwanni ngwüdünälü,
ndi ari la ji eny la pe.
7 Lonjacaar je lanni liru ngwïnä,
ndi ari la ji la aar je ïnä.
8 Lonjacaar je lanni lijuꞌru yiguri,
ndi ari la ji lengga Ngwaalinga.
9 Lonjacaar je lanni lati geꞌte ngwujaꞌri aar adatalu,
ndi ari la ji la aar je urnidi yïjï yidi Ngwaalu.
10 Lonjacaar je lanni lübïnäär jälü gwani apepe gwegen gwani gwüdünälü,
ndi ari yeleny yidi gerala yegen yiru.”
11 Ngwuje ci, “Lonjaca je nga nga ma aar je lo aar je übïnälü aar je üꞌrïdä yiꞌduru nono ꞌdar giyiꞌral yanni yiki gwani äny.
12 Jayaranu ngaa opepala, ndi ari guꞌru galu ga aar je ätädä gipa gwulleny kerala. Yiru yeꞌte yeꞌte ndi ari lübïnä gu ngwïjïrälü no ꞌto ngwanni ngwuju gwerre.”
Ngwümündä na buri gïdïdlä
(Murkuj 9.50; Luka 14.34–35)
13 Ngwuje ci, “Ngaa liru ngwümündä ngwudi dïyäng. Ma be ari ngwümündä ngwuma ke ngwulem, ngwa aar je nyiriyi mana awa, ngwaꞌti ba be ngwa jayi ndi aar ngwe ape yiꞌral yere ngwa aar je ape ꞌdogo ngwa aar je bäläjälü mbüny a je ngwüjï ruꞌtanu yora ye.”
14 Ngwuje ci, “Ngaa liru buri gwudi dïdlä, gündär ganni giju kenala gaꞌti ga ꞌrïnyänälü,
15 na ngwüjï ngwati ꞌti muja lïgä aar be gwüꞌrübäjälü gimo ge a be lati aar alliji kudinala güngün ngwoꞌrraci ngwüjälü ꞌdar gïdrü.
16 No ꞌto, a gu buri gwalu orꞌraci ngwüjälü no, ndi ari aar engga yiꞌral yalu yanni yijaw nunnu aar näjï Papang gwalu gwanni nggwo kerala.”
Yicu na yobo
17 Ngwuje ci, “Aaꞌti ngaa la geꞌtaji ndi ari äny gwïndädï ndi äbräjï ngwujaꞌralu mbüny ngwudi yobo na yïjïr. Äny gwaꞌti ïndädï ndi nje äbräjälü mbüny, äny gwïndädï ndi nje medaji.
18 A be nggwa je ci ꞌdidanu ndi ari manari a dïyäng na gere dudi, a be guuli gooko giꞌra na ngwujaꞌri ngwüllïnä cïm lïnyü ngwudi yobo ngwaꞌti ngwa dudi aꞌtur ꞌdi aar ape yiꞌral ꞌdar anaku raar gu.
19 Dïjï dere danni da kiyi ngwujaꞌri ngweꞌte giꞌra ngwooko ngwujaꞌri ngwee, ngwenggaci ngwüjü aar je ärrï yeꞌte yeꞌte, nginde gwa ru guꞌru gooko giyelenyanu yidi gerala. A be gwanni gwa ape yiiru ngwujaꞌri ngwe ngwuje enggaci ngwüjü, nginde gwa pe giyelenyanu yidi gwurꞌtaling.
20 Ndi ari nggwa je ci, ma aang ꞌti dünïnänälü Ngwübärrïjï na ngwoorta ngwudi yobo, ngaa laꞌti la änï giyelenyanu yidi gerala aꞌtur.”
Güündä
(Luka 12.57–59)
21 Ngwuje ci, “Ngaa liꞌdingina ndi ari lica ngwüjü gwerre, ‘Aaꞌti ngaa la ꞌrinyidi, na gwanni gwa ꞌrinyidi gwa aar gwe obalu.’
22 A be nggwa je ci, gwere gwanni gwa kïjï gwenggenanu, gwuru gwanni gwa aar gwe obalu. A mana gwere gwanni gwa ci gwenggen, ‘Wä gong nggee’ gwa ngweleny ngwudi ngwämrä otacalu. Na gwanni gwa ci gwenggen, ‘Wä deꞌrr ndee,’ gwa ji gito gïlïgä lidi yiꞌrendeny.
23 Yäy gu no, manari nga gwuma ru gwadi ele ndi gätïjï Ngwaalingalu gidagad nga be diwayina ngenone ndi ari gwanggalu gwümïnädängä gony nono gere,
24 gatana gätïjïng Ngwaalingalu gwunga gidagadalu. Nga kwodalu ngaa oꞌrajidi gwanggalu gwe gwerre gwerre, ꞌdi nga be oꞌre nga gätïjï Ngwaalingalu.
25 Ïndädï gwänü ang oꞌrajidi güwän ge gunga kay anni aaꞌting na obanu ngwelenyanu, ndi ari ma aar ang güwän gunga ape, ga ang ätädä delenya a deleny da ang ätädä gwommaning a gwommani gwa ang ape gwa ang giki.
26 Nggwa ang ci ꞌdidanu, nga gwaꞌti gwa ꞌtüdä ngenone ꞌdi nga geꞌte dämjälü ꞌdar dunga.”
Mïꞌrï ngwäyänü
27 Ngwuje ci, “Ngaa liꞌdingina ndi ari lica ngwüjü gwerre, ‘Aaꞌti ngaa la mïꞌrï ngwäyänü.’
28 A be nggwa je ci, ndi ari gwere gwanni gwombaji dayu ngwäy ngwe ngwamꞌranu, dimung de mïꞌrï ngwäyänü giligoranu lüngün.
29 Manari läy liru lidi gaama la ang gäbïcï nga ïꞌdï giyiꞌral yanni yiki, gwällädälü ang gatu mbüny, yijayana ndi ang erne ngwangina ngwoko, ndi ari ang gätïnï ngwangina ꞌdar gïlïgä lidi yiꞌrendeny.
30 Na manari a guy giru gidi gaama gäbïcängä ang ärrï yiꞌral yanni yiki, üꞌrïdädälü ang gatu mbüny. Yijayana ndi änï giyelenyanu yidi Ngwaalu gwaꞌti ngwangina ngwoko, ndi ari ang änï gïlïgänü lidi yiꞌrendeny ngwanginu ngwanu ꞌdar.”
Geꞌte dayu kay
(Mätä 19.9; Murkuj 10.11–12; Luka 16.18)
31 Ngwuje ci, “Laru, ‘Ma dïjï dere geꞌte dayu kay düngün, ngwube üllïjänï ngwujaꞌri ngwanni ngwügïꞌtädïng gu kay.’
32 A be nggwa je ci ndi ari dïjï dere danni da geꞌte dayu düngün kay, giyiꞌral yere yäꞌtüdï yidi mïꞌrï ngwäyänü, dading gäbïcï ngwümïꞌrï ngwäyänü. Na dïjï danni da agu dayu danni dïgïꞌtïnä kay, nginde gwa mïꞌrï ngwäyänü.”
Aaꞌti nga la pï yiꞌrany aꞌtur
33 Ngwoꞌre ngwuje ci, “Ngaa liꞌdingina lica ngwüjü gwerre, ‘Aaꞌti nga gwa kiyi mïꞌrïng yiꞌrany yunga nga je be määtädä anaku pïcä je gu Delenya dunga.’
34 A be nggwa je ci, Aaꞌti a gwa pï yiꞌrany aꞌtur. Aaꞌti ya je pï gere ge ndi ari diduꞌri didi Ngwaalu diru.
35 Na aaꞌti ya je pï dïyäng de ndi ari digeꞌteng gu yoralu yüngün. Na aaꞌti ya je pï Üräjälïm gwe, ndi ari gwuru gündär gidi Deleny dipa.
36 Na aaꞌti ya je pï giꞌra ge gunga ndi ari nga gwaꞌti gwa gwürlï läꞌrü lidi giꞌra gunga leꞌte pu ngwubidi na ngwümnï.
37 A ngwujaꞌri ngwalu manari ngaa lima ari, ‘Yäy,’ aar ani, ‘Yäy,’ a manari ngaa lima ari, ‘Bärï,’ aar ani, ‘Bärï.’ Yere yanni ya gendani ngwujaꞌri ngwee, yïndï gidijegoꞌrr.”
Gwalli yiꞌra
(Luka 6.29–30)
38 Ngwuje ci, “Ngaa liꞌdingina ndi ari laru, ‘Ma aar ang gwalla läy, nga gwalli läy, na ma aar ang gwalla lingad nga gwalli lingad.’
39 A be nggwa je ci, Aaꞌti ngaa la enati dïjï de diki. Manari dïjï dima ang mïꞌrï gidirelanu kaama, gwürläcä mana didi gängïr.
40 Na manari dïjï dere dima ang üpäcï ngwujaꞌri ngweleny dadi ang apada direda didi ngwanginu, gäbïcä ngwape ꞌto didi gennala.
41 Ma aar ang dïjï dinga yiima ye ndi äpïjï gony, nga de ele bränü gweꞌte pu, ïndär de bränü rom.
42 Ätädï dïjü ma aar ang otacalu aaꞌti a gwa gwäꞌrï dïjü ngwuy ngwanu dïndädï ndi ape gony ꞌdunggunga.”
Ämnä güwänü gunga
(Luka 6.27–28,32–36)
43 Ngwuje ci, “Ngaa liꞌdingina ndi ari lica ngwüjü gwerre, ‘Ämnä gwanggalu aar ang be güwän gunga ke ngwäy.’
44 A be Nggwa je ci, Ämnär güwänü galu aang otaci Ngwaalingalu gwani ngwüjï ngwanni ngwata je übïnälü.
45 Nunnu ngaa ru yïjï yidi Papa gwalu gwanni gwati ji kerala. Nginde gwanni gwati ꞌtücä ngwüjü lingeno ngwanni ngwuki na ngwanni ngwüdünälü. Ngwugatu geralu ngwünïjï ngwüjü ngwanni ngwüdünälü na ngwanni ngwuki.
46 Manari nga gwati ämnï ngwüjü ngwanni ngwati ang ämnï, guꞌru giru ange ganni gadi ang mbuji? Yati je pa ngwudulba ärrï ꞌto.
47 Na manari ati aganni ngwanggalu ꞌdogo, yiru ange yanni yärrä je yijayana ngwüjï? Yati je pa ngwüjï ngwanni ngwaꞌti lïngïdï Ngwaalinga ärrï ꞌto.
48 Yäy gu no, mbutar ngaa ru nono Papang gwalu kerala gwanni gwumbutu.”