11
Jesús y la oración
1 'Na nu pa, e Jesús mi ötü Mizhocjimi. Nu 'ma o nguarü, o mama c'ua 'naja c'o o̱ discípulo o xipji:
―Nu'tsc'e ín Jmuts'ügöjme, e Juan mi jíchi c'o o̱ discípulo ja rvá dyötüji Mizhocjimi. Nu'tsc'e, xo rí jítscöjme ja rga ötcöjme Mizhocjimi.
2 O ndünrü c'ua e Jesús o xipjiji:
―'Ma rí dyötqueji Mizhocjimi, rí xipjiji a cjava:
Mi Tatats'ügöjme, je i̱ṉ bübü a jens'e, rí pjöxcüjme nutscöjme rí cãrãjme cja ne xoñijõmü, ngue c'ua rá sũc'üjme ja c'o nzi ga zũc'ü c'o cãrã a jens'e.
Xo rí pjöxcüjme ngue c'ua dya ra mezhe ra zädä c'ü rá ä'tc'öjme ja c'o nzi ga dyä'tc'ä c'o cãrã a jens'e. Na ngue ngue'tsc'e i̱ṉ mandague.
Xo rí ö'tc'öjme rá cjajme c'ua ja nzi gui ñegue.
3 Dyacöjme dya o xëdyi c'o rá sigöjme ne pa dya.
4 Perdonaozügöjme c'o na s'o c'o rí cjajme.
Na ngue rí perdonaogöjme 'ma cjó c'o pje cjacüjme. Dya rí jyëzgue ra ndõcöjme c'ü dya jo. Pjöxcüjme ngue c'ua dya rá cjajme c'o na s'o.
Je rga cjanu rgui dyötüji Mizhocjimi.
5-6 O sido o ña c'ua e Jesús o xipjiji:
―'Ma va säjä 'naja c'ü i̱ṉ jogueji c'ü ndexõmü va 'ñe zenguats'üji, 'ma ojtjo pje rí unngueji c'ü ra zi c'ü, nuc'ua i̱ṉ pöcjeji cja 'naja in dyocjeji i̱ṉ pa xipjiji: “Nu'tsc'e rí jogövi, rvá ne ö'tc'ü 'na favor rí pesque jñi tjõmëch'i, na ngue cja säjä cja ín nzungö 'naja c'ü rí jogöbe, c'ü vi 'ñeje na jẽ. Ojtjo pje rá unügö c'ü ra zi”, i̱ṉ embeji.
7 Ra ndünrü c'ü bübü a mbo: “¿Jenga va 'ñe molestaozü? Ya ró tranca na jo ne ngoxtji. Ya rrũ ĩgöjme yo ín ch'igö cja pjinguã. Dya sö rá nanga rá da'c'ü c'ü i̱ṉ pesque”, ra 'ñents'eji c'ü.
8 Zö ra xi'ts'iji a cjanu, pero sido i̱ṉ ötüji. Zö ngue in dyocjeji c'ü, pero dya ra dya'c'üji. Pero rí mangö ra dya' c'üji 'ma rí sido rí dyötüji favor. Na ngue ra xicha ra pe'sc'eji c'ü.
9 Nguec'ua rí xi'tsc'öji, sido rí dyötqueji Mizhocjimi ra dya'c'üji. Sido rí ma't'üji Mizhocjimi ra dyä'tc'eji c'ü i̱ṉ ötüji.
10 Na ngue texe c'o ra dyörü, ra ch'unü c'o. Y texe c'o ra jyodü, ra chöt'ü c'o. Y texe c'o ra mapjü, ra dyätäji c'o.
11 ’Nu'tsc'eji i̱ṉ 'ñecjeji in ch'igueji, 'ma ra ẽjẽ cja in jmiji in ch'igueji ra dyö'tc'üji 'na tjõmëch'i, ¿cjo rí unügueji 'na ndojo? Iyö, dya sö. O 'ma ra dyö'tc'üji 'na jmõ, ¿cjo rí unügueji 'na c'ijmi? Iyö, dya xo sö.
12 O 'ma ra dyö'tc'üji 'na blanquillo, ¿cjo rí unügueji 'na alacrán? Iyö.
13 Maco i̱ṉ nteji i̱ṉ cjaji c'o na s'o, pero i̱ṉ pjëchi rí unüji c'o na jo yo in ch'igueji. Nguec'ua ixtí jñunt'ü in mü'büji, mi Tataji c'ü bübü a jens'e ra dya'c'üji o̱ Espíritu c'ü ra ẽ bübü a mbo in mü'büji 'ma rí dyötqueji; 'ñe texe c'o ni jyodüts'üji, eñe e Jesús va xipji c'o o̱ discípulo.
Acusan a Jesús de tener el poder del demonio
14 E Jesús o chjëji 'na bëzo c'ü vi zürü o̱ s'ondajma c'ü dya jo. C'e s'ondajma mi cjapü ra ngone c'e bëzo. Nuc'ua e Jesús cjanu o pjongü c'ua c'e s'ondajma cja c'e bëzo. 'Ma mü o mbedye c'e s'ondajma, ixco ña c'ua c'e bëzo. Nguec'ua c'o nte me co nguijñiji cjanu o mamaji:
―Nunca rí jandaji a cjanu.
15 Anguezeji bübü c'o mi mama:
―C'ü unü o̱ poder ne bëzo ra pjongü o̱ s'ondajma c'ü dya jo, nguetsjë e Beelzebú c'ü dya jo, c'ü manda cja c'o s' ondajma, eñeji.
16 Bübü c'o o mama:
―'Ma vi 'ñecje cja Mizhocjimi, rí tsjague 'na señal c'ü me na nojo c'ü rá jandagöjme.
17 E Jesús mi pãrã c'o mi cjijñiji; nguec'ua va xipjiji c'ua:
―Cja 'na ndajñiñi c'ü ra chũtsjëji, ra chjorü 'ma c'o ri cãrã nu. Texe o ndajñiñi 'ñe texe o ngumü, 'ma ra pötca chũtsjë c'o ri cãrã nu, ra chjorüji 'ma.
18 Xo 'ñetjo e Satanás 'ma ro pjongü c'o o̱ s'ondajmatsjë, ¿ja rvá sö xe ro manda 'ma c'ü?
19 ¿Jenga i̱ṉ xitscöji ngue e Beelzebú c'ü dya jo c'ü o dyacö ne poder nu rgá pjongü yo o̱ s'ondajma? Maco c'o in dyocjeji xo pjongüji yo. Ixi 'ñetsetjo c'ü i̱ṉ cjijñiji na s'o.
20 Rí xi'tsc'öji o dyacü Mizhocjimi o̱ poder, nguec'ua rgá pjongö yo. Nguec'ua rí jñunt'ü in mü'büji c'ü na cjuana ya säjä a ndetsc'eji nu c'ü o 'ñeme Mizhocjimi ra manda.
21 ’'Naja bëzo c'ü na zëzhi, 'ma jün o̱ arjma c'o na jo, nu'ma, pjörü na jo o̱ ngumü. A cjanu, dya cjó sö cjó ra 'ñe põnbü c'o pë's'i.
22 Pero 'ma ra ẽjẽ 'naja c'ü xenda na zëzhi, ra ndõpü c'ü ngue o̱ cjaja c'e ngumü, ra jñünbü c'o o̱ arjma c'o mi confiao ro mbös'ü. Y ra ndunbü c'o ri pë's'i cja c'e ngumü ra jyanbü c'ua c'o o̱ dyoji. Je xo ga cjanu, nutscö xenda na zëtscö que na ngue e Satanás c'ü dya jo; nguec'ua sözgö rá pjongü dya c'o o̱ s'ondajma.
23 ’C'o dya tenngue co nuzgö, chjëntjui c'ü ri nugü na ü c'o. C'o dya ra xipji yo nte ra creozüji, chjëntjui c'ü ri c'a's'üji yo nte ngue c'ua dya xo ra creozüji.
El espíritu malo que vuelve
24 ’'Na s'ondajma 'ma ra mbedye cja 'na nte, ra nzhodü c'ua ja na dyodü, ra jyodü c'ua ja ra söya pero dya ra chöt'ü. Nguec'ua ra mama c'e s'ondajma: “Rá nzhogü rá magö nu ja mi bünc'ö, nu ja ró pedyegö”, ra 'ñeñe.
25 Nuc'ua 'ma ra zät'ä nu, ra chöt'ü c'ü rguí baxü y ya xo rguí jocüji na jo, pero dya cjó ri bübü.
26 Nuc'ua ra ma c'ua c'e s'ondajma xe ra ma siji xe siete c'o nu mis'ondajmaji c'o xenda na s'o que na ngue angueze; ra 'ñe cjogüji cja o̱ mü'bü c'e bëzo, ra mimiji nu. Nuc'ua xenda ra sufre c'e nte c'ü, que na ngue 'ma ot'ü. Na ngue xenda ra manda c'ü dya jo.
La felicidad verdadera
27 'Ma mi mama e Jesús c'o jña, o mapjü c'ua 'na ndixũ c'ü mi bübü a nde c'o nte, o xipji e Jesús:
―Me na jo va unü Mizhocjimi c'ü in nanague; o unü o muxc'ügue 'ñe o jö'tc'ü. Mizhocjimi ra intsjimi na puncjü c'ü.
28 O ndünrü c'ua e Jesús o xipji c'ua:
―C'o ra intsjimi Mizhocjimi, ngueje c'o ra dyärä o̱ jña Mizhocjimi 'ñe ra tsjaji ja c'o nzi ga mama.
La gente mala pide una señal milagrosa
29 Nuc'ua 'ma xe ma jmurü c'o nte nu ja mi bübü e Jesús, o xipjiji c'ua:
―Yo nte yo cãrã yo cjë dya, na s'oji. Nguec'ua ga dyörüji c'ü pje ra jñandaji, ngue c'ua ra mbãrãji pje pjëtscö. Pero dya ra ch'unüji c'ü ra jñandaji.
30 'Ma mü o ma e Jonás a Nínive o ma zopjü c'o nte, o creo c'o nte na ngue e Jonás vi mbedye cja o̱ ne c'e trajmõ nu ja ya vi dyo'o jñipa. Je xo rga cjazgö nu. Na ngue c'o ra tsjacüji 'ñe c'o rá cjagö, na puncjü yo nte yo cãrã yo cjë dya, ra 'ñejmezüji ra unüji ngüenda c'ü rvá ẽcjö cja Mizhocjimi. Pero dya rá cjagö señal c'ü ra jñanda yo nte ja c'o nzi ga dyörüji.
31 C'e pa 'ma ra jñü ngüenda Mizhocjimi, ra bübü nu c'e ndixũ c'ü mi manda a ma a Sur, xo 'ñejyo nte yo cãrã yo cjë dya. Nu c'e ndixũ vi ẽjẽ ndeze nu ja tjorü ne xoñijõmü, o'ñe dyärä c'o mi mama e Salomón na ngue mi pë's'i na puncjü o̱ pjeñe. Pero nu'tsc'eji i̱ṉ cãrãji yo cjë dya, dya i̱ṉ ne rí dyäräji; maco zo'c'üji dya nu 'naja nu xenda pë's'i o̱ pjeñe que na ngue e Salomón. Nguec'ua ra jñün'c'üji ngüenda rí sufreji.
32 C'e pa 'ma ra jñü ngüenda Mizhocjimi, ra bübü nu c'o mi cãrã a Nínive, xo 'ñejyo nte yo cãrã yo cjë dya. E Jonás o ma a Nínive o ma zopjü c'o mi menzumü nu; nguec'ua va jyëziji c'o na s'o o nzhogüji cja Mizhocjimi. Pero nu'tsc'eji i̱ṉ cãrãji yo cjë dya, dya nzhogü in mü'büji, maco zo'c'üji dya nu 'naja nu xenda pjëzhi na nojo que na ngue e Jonás. Nguec'ua ra jñün'c'üji ngüenda Mizhocjimi rí sufreji.
La lámpara del cuerpo
33 ’'Ma tjütüji 'na sivi, dya emeji nu ja tsjõtü. Dya xo co'büji co 'na caja. Je ẽ's'ẽji nu ja na ts'ijens'e, ngue c'ua ra sö ra jñanda c'o ri cjogü a mbo cja ngumü.
34 C'ü rgá jandagöji, ngue ín chöji. 'Ma na jo ín chöji, rí jandaji na jo e jya's'ü. Pero 'ma s'odü ín chöji, chjëntjui c'ü ri bübüji cja bëxõmü 'ma. Je xo ga cjatsc'eji nu. 'Ma na jo in mü'büji, dya tsot'ü in chöji. Nguec'ua i̱ṉ unüji na jo ngüenda c'ü rvá ẽcjö cja Mizhocjimi. Pero 'ma na s'o in mü'büji, iyö 'ma.
35 Nguec'ua rí xi'tsc'öji rí pjötpügueji ngüenda rí jyëziji c'ü ra zi'ch'i in mü'bügueji o̱ jya's'ü Mizhocjimi. 'Ma jiyö, ra bübüts'üji o bëxõmü.
36 Pero 'ma rí unnc'eji ngüenda c'o jña c'o rí xi'tsc'öji, 'ma rí jyëziji c'ü ra zi'ch'i in mün'c'eji o̱ jya's'ü Mizhocjimi, ra bübüts'üji na puncjü o jya's'ü 'ma. A cjanu rí pãrãgueji na jo 'ma, cjó nguetscö, 'ñe rí pãrãgueji ja rgui minc'eji, eñe e Jesús.
Jesús acusa a los fariseos y a los maestros de la ley
37 Nuc'ua 'ma mü o nguarü e Jesús o ña c'o jña, o ẽjẽ c'ua 'naja c'o fariseo o 'ñe xipji e Jesús ro mëvi nu ngumü ro ma ziji o xëdyi. O mëvi c'ua. 'Ma o zät'ävi cja c'e ngumü o cjogüvi a mbo, o mimi e Jesús cja mexa.
38 Nuc'ua c'e fariseo o jñanda c'ü dya go xindyë e Jesús ante c'ü ro zi o xëdyi. Nguec'ua va nguijñitsjë c'ua: “¿Jenga dya go xindyë nu, maco je ga cjanu ín chjũrügöjme?”
39 O mama c'ua e Jesús c'ín Jmugöji:
―Bübü o nte c'o pe'ch'e a xes'e o mojmü 'ñe o xalo, pero dya xibi na jo a mbo. Nguec'ua na s'o a mbo c'o mojmü 'ñe c'o xalo. Je xo ga cjatsc'eji nu nu'tsc'eji i̱ṉ fariseoji. I̱ṉ xindyëji i̱ṉ tjintsiji c'ü ni xes'ets'üji pero bübü a mbo in mü'büji c'o na s'o; me i̱ṉ jodü ja rgui tsjapü in tsjacjeji c'o pë's'i yo nin minteji.
40 Nu'tsc'eji, dya i̱ṉ unnc'eji ngüenda ja ga cja. O ngambgagöji Mizhocjimi. Ne angueze c'ü dya nguextjo c'ü ni xes'ets'üji c'ü ra 'nin'tsc'iji; ne c'ü xo ra 'nin'tsc'iji in mü'büji.
41 Rí dyötüji Mizhocjimi ra ndin'tsc'iji in mü'büji. Nu'ma, dya cja cjó pje rí jñünbüji. Y rí unüji co texe in mü'büji c'o pje ni jyodü. Nuc'ua rrã jo c'ü ni xes'ets'üji, xo 'ñe a mbo in mü'bügueji.
42 ’Nu'tsc'eji i̱ṉ fariseoji, i̱ṉ mbeñeji Mizhocjimi i̱ṉ unüji o xits'ajna 'ñe o lota 'ñe c'o 'ñaja pjin'ño c'o cja'a cja in juajmaji. Na jo rí tsjaji a cjanu, dya rí jyëziji. Pero juentsc'eji, ra castigaots'üji Mizhocjimi. Na ngue dya i̱ṉ cjaji ja c'o nzi ga ne Mizhocjimi, y dya i̱ṉ neji angueze co texe in mü'büji. Nujyo, ngueje yo xenda mi jyodü rvi tsjagueji yo.
43 ’Nu'tsc'eji i̱ṉ fariseoji, juentsc'eji ra castigaots'üji Mizhocjimi. Na ngue 'ma i̱ṉ pöcjeji cja nintsjimi, me i̱ṉ juajnüji o lugar c'o xenda na jo nu ja rí mimiji. Me xo i̱ṉ neji c'ü ra mbë'sc'iji t'ecjañõmü rgá zenguats'üji cja chõjmü.
44 ’'Ma dya jä'p'äji o panteón a xes'e nu ja t'ögü o añima, yo nte nzhodüji a xes'e na ngue dya pãrãji cjo je t'ögü nu 'na añima. Nguec'ua mamaji contaminaoji. Je xo ga cjatsc'eji nu, nu'tsc'eji i̱ṉ xöpüteji 'ñetsc'eji i̱ṉ fariseoji. I̱ṉ cjapüji na jots'üji; nguec'ua yo nte nzhodüji co nu'tsc'eji. Pero dya pãrãji c'ü bübü in mün'c'eji c'o na s'o. Nguec'ua xo ra s'odü o̱ mü'büji. Nguec'ua juentsc'eji ra castigaots'üji Mizhocjimi, eñe e Jesús.
45 O ndünrü c'ua 'naja c'o me mi pãrã o̱ ley Mizhocjimi, o xipji e Jesús:
―Xöpüte, c'ü vi xipjigue yo fariseo, xo 'ñezgöjme xo i̱ huënzhguigöjme.
46 E Jesús o mama c'ua o xipji c'e bëzo:
―Nu'tsc'eji i̱ṉ pãrãji o̱ ley Mizhocjimi, juentsc'eji xo ra castigaots'üji Mizhocjimi. Na ngue i̱ṉ xipjiji yo nte c'o ley c'o na s'ëzhi c'o dya sö ra cumpleji. Chjëntjui c'ü ri ätc'eji o trapöjö c'o ri tũtüji, c'o me na jyü rgá nduns'üji. Pero dya i̱ṉ ne rí pasp'üji ne ri 'naja in ñidyëgueji.
47 ’Juentsc'eji ra castigaots'üji Mizhocjimi. I̱ṉ jä'p'äji o panteón c'ua ja t'ögü c'o profeta. Ngueje c'o in mboxpalegueji c'o o mbö't'ü c'o.
48 C'o in mboxpalegueji o mbö't'üji c'o profeta; nu'tsc'eji i̱ṉ jä'p'äji o panteón c'ua ja t'ögü c'o profeta. A cjanu, ixi 'ñetse c'ü i̱ṉ mäji c'o vi tsja c'o in mboxpaleji.
49 ’Mizhocjimi ix mi pãrã c'ü ro zädä a cjanu; nguec'ua va mama: “Rá juajnügö o profeta 'ñe o apóstole ra zopjüji c'o nte. Bübü c'o ra mbö't'üji; bübü c'o ra nu'uji na ü, ra tsjapüji ra sufreji.”
50-51 Ndeze 'ma o jyas'ü ne xoñijõmü, ya mbö't'üji na puncjü o profeta. C'ü ot'ü o mbö't'üji, mi ngue e Abel. C'ü bëpja o mbö't'üji, ngue e Zacarías c'ü o mbö't'üji a tji cja c'e lugar c'ü na sjũ, nu ja chäjui c'e arta nu ja päsp'äji o animale Mizhocjimi. Nu'tsc'eji i̱ṉ cãrãji yo cjë dya, i̱ṉ cjijñiji ja c'o nzi ma nguijñi c'o in mboxpalegueji. Nguec'ua ra jñün'c'eji ngüenda Mizhocjimi c'ü xo ngue in s'ocügueji c'ü vi mbö't'üji ndeze e Abel hasta e Zacarías. Nu'tsc'eji i̱ṉ cãrãji yo cjë dya, ngue'tsc'eji rí tsjõt'üji.
52 ’Mama o̱ ley Mizhocjimi ra ẽjẽ 'naja c'ü ra 'ñe salvats'üji. Zö i̱ṉ pãrãgueji na jo o̱ ley, pero dya i̱ṉ unüji ngüenda c'ü nguetscö ró ẽjẽ. C'o cja ni unütjo ts'ë ngüenda cjó nguetscö, nan'ño gui xipjiji c'o. Nguec'ua, dya xo pãrãji ja rgá sö ra salvaji. Juentsc'eji, ra castigaots'üji Mizhocjimi.
53 'Ma o nguarü e Jesús o mama c'o jña, nuc'ua c'o xöpüte 'ñe c'o fariseo me go sjëyaji o dyönüji na puncjü o t'önü e Jesús.
54 Me mi te'beji pje ro mama e Jesús, nza cja yo nte 'ma te'beji 'na animale ra zürüji. Mi te'beji, xa'ma pje c'o ro mama e Jesús nguec'ua ro sö ro ngöt'üji cja c'o mero mi pjëzhi na nojo.