6
UYeesu akʉbhalɨɨsya abhantʉ ielufu zɨsaanʉ
(Mataayi 14:13-21; Maalika 6:30-44; Luuka 9:10-17)
We ganaago gaashɨla, uYeesu akhafumiila ʉsʉmbɨ ʉwa Galɨlaaya, we ɨtaawa ɨlyamwabho bhakʉtɨ ʉsʉmbɨ ʉwa Tibeeliya. Ɨmpʉga ɨmpɨtɨ ɨya bhantʉ yɨkhamʉlandata, kʉnongwa ye bhakhalolaga ɨvɨlolesyo vwe akhabhombaga ku bhabhinu. Pe uYeesu akhazʉbha mwɨ gamba, akhɨɨkhala peeka na bhalandati bhaakwe. Akhabhalɨlo khanaakho, ishikulukulu ɨshɨ Pasaaka ɨya Bhayahuudi shápalamɨɨye.
UYeesu we atendeela, akhayɨlola ɨmpʉga ɨmpɨtɨ ɨya bhantʉ ye yɨkhɨnzaga kʉkwakwe. Pe akhamʉbhʉzɨɨlɨzya uFilipo akhatɨ, “Tʉkale kwoshi amakaati ɨnga abhantʉ ɨbha bhalye?” UYeesu ámubhuziliziizye shɨnɨɨsho kʉmʉlɨnga, kʉnongwa ye ámanyile she atɨbhombe. UFilipo akhamwamʉla akhatɨ, “Poope ɨnga twakala amakaati agi dinaali* imia zɨbhɨlɨ (200), gatangabhakwɨla abhantʉ ɨbha, poope ɨnga weeka weeka aapata khashe bhʉʉlo.” Weeka mu bhalandati bhaakwe ɨtaawa lyakwe bhakhatɨnjɨ ʉAndeleeya, we áamɨle wʉ khambakʉ wa Siimoni Peeteli, akhamwamʉla uYeesu akhatɨ, “We Mwene, ɨpa alɨɨpo ʉmwana ʉmʉsakhaala alɨ na makaati gasaanʉ agi shayili ni nswi zɨbhɨlɨ. Ɨleelo viniivi vɨngakwɨla ɨmpʉga yonti ɨnɨ?”
10 UYeesu akhatɨ, “Bhɨɨkhazye abhantʉ.” Papaala páamɨle na malaala aminji. Pe abhantʉ bhakhɨɨkhala, páamɨle na bhasakhaala ielufu zɨsaanʉ (5,000). 11 Pe uYeesu akheega amakaati gaala, akhamusalifwa ʉMʉlʉngʉ. Akhabhagabhɨla abhantʉ bhaala bhe bhɨ́khaaye, akhabhomba shɨnɨɨsho ni nswi ziila. Abhantʉ bhonti bhakhapata anza she bhakhanzaga. 12 We abhantʉ bhonti bhaalya bhiikuta, uYeesu akhabhabhʉʉzya abhalandati bhaakwe akhatɨ, “Bhungaanyi ɨnsenyenha zye zisyalile, ɨnga zɨtakhateeje.” 13 Pe bhakhabhʉngaanya ɨnsenyenha zye zyásyalile ɨzya makaati agi shayili, bhakhiizuzya ɨvɨtʉndʉ ishumi na vɨbhɨlɨ. 14 We abhantʉ bhaala bhaalola ɨvɨlolesyo vwe uYeesu ábhombile, bhakhalonga bhakhatɨ, “Nalyoli umuntu ʉnʉ we mukuwi we twagʉlɨlaga kʉtɨ akhayɨnza mʉ nsɨ.” 15 UYeesu akhamanya kʉtɨ abhantʉ bhaala bhakwanza kumubijila kʉmʉbhɨɨkha kʉbha wʉ Mwene waabho, ɨleelo akhasogola akhabhala mwene winza mwɨ gamba.
UYeesu akʉjenda pamwanya pa sʉmbɨ
(Mataayi 14:22-27; Maalika 6:45-52)
16 We kwabha shalyabheela, abhalandati bha Yeesu bhakhiikha kʉbhala kwa sʉmbɨ ʉwa Galɨlaaya. 17 Bhakhapanda mʉ shɨtʉʉlɨ, bhakhanda kufumiila ʉsʉmbɨ kʉbhala mʉ nhaaya ɨya mu Kapelenaumu. Mʉ khabhalɨlo khanaakho, akhiisi kháguuye, uYeesu atáamɨle peeka nabho. 18 Pe ʉsʉmbɨ akhavwalangana, kʉnongwa ye impepu inhali yikhavugulaga. 19 We abhalandati bha Yeesu bhashʉʉla ikilomiita zɨsaanʉ awe ʉmʉtanda, bhakhamʉlola uYeesu akʉjenda pamwanya pa minzi, akʉshɨpalamɨla ɨshɨtʉʉlɨ, bhakhoogopa nhaani. 20 Ɨleelo uYeesu akhabhabhʉʉzya akhatɨ, “Neene, mʉtogopaje!” 21 Pe bhakhanzaga kʉmʉpɨmba uYeesu mʉ shɨtʉʉlɨ. Nalʉbhɨlo ɨshɨtʉʉlɨ shikhafikha mʉ nsɨ inyuumu kwe bhakhabhalaga.
Abhantʉ bhakʉmwanza uYeesu
22 Isiku lye lɨkhalandata, ɨmpʉga ɨya bhantʉ bhe bhásyalile kwɨsyɨla ɨlya sʉmbɨ bhakhamanya kʉtɨ shálɨɨpo ɨshɨtʉʉlɨ sheeka sheene paala. Khabhɨlɨ bhámanyile kʉtɨ uYeesu atínjiiye mʉ shɨtʉʉlɨ peeka na bhalandati bhaakwe, lyoli abhalandati bhanaabho bhábhalile bheene. 23 Ɨleelo vɨkhɨnza ɨvɨtʉʉlɨ ɨvwamwabho kufuma mʉ nhaaya ɨya mu Tibeeliya, vikhafikha papɨɨpɨ na paala pe abhantʉ bháliiye amakaati we uYeesu amusalifwa ʉMʉlʉngʉ. 24 Pe we ɨmpʉga ɨya bhantʉ bhaala bhaamanya kʉtɨ uYeesu na bhalandati bhaakwe naabhamu paala, bhakhinjila mʉ vɨtʉʉlɨ vɨnɨɨvwo, bhakhabhala mʉ nhaaya ɨya mu Kapelenaumu kʉmwanza uYeesu.
UYeesu shaakulya sha wuumi
25 We abhantʉ bhaala bhamwaga uYeesu kwɨsyɨla ɨlyamwabho ɨlya sʉmbɨ ʉwa Galɨlaaya, bhakhamʉbhʉzɨɨlɨzya bhakhatɨ, “We Mumanyizyi, uyinzile liino kunuuku?” 26 UYeesu akhabhaamʉla akhatɨ, “Nalyoli ɨnkʉbhabhʉʉzya, imanyile kʉtɨ mʉkʉnanza te kʉnongwa ye mwaalolile ɨvɨlolesyo vwe naabhombile, lyoli kʉnongwa ye mwaaliiye amakaati gaala na kwikuta. 27 Mʉtashɨbhombelaje ɨmbombo ishaakulya she shɨkʉnanjɨkha, lyoli mʉshɨbhombelaje ishaakulya she shɨtakʉnanjɨkha, she shɨkʉdɨɨla wiila na wiila. ɄMwana wa Muntu we ʉTaata ʉMʉlʉngʉ amusimishiziizye, atɨɨbhape ishaakulya shɨnɨɨsho.”
28 Pe bhakhamʉbhʉzɨɨlɨzya bhakhatɨ, “Tʉkhonzye bhʉlɨ ɨnga tʉbhombaje ɨmbombo ye ʉMʉlʉngʉ akwanza?” 29 UYeesu akhabhaamʉla akhatɨ, “Ɨmbombo ye ʉMʉlʉngʉ akwanza ye yɨ yɨɨnɨ: mʉmwɨtɨshe we amusonteleziizye.” 30 Bhakhamʉbhʉzɨɨlɨzya bhakhatɨ, “Ʉtɨbhombe shɨlolesyo shooni kʉtɨ tʉshɨlole ɨnga tʉkwɨtɨshe? Ʉtɨbhombe khantʉ khooni? 31 Abhamaama bhɨɨtʉ bháliiye ishaakulya she bhakʉtɨ ɨmaana we bhalɨ mu shilozu, anza she yisimbiilwe mu Wusimbe uWufinjile kʉtɨ, ‘Ábhapiiye ishaakulya kufuma kʉmwanya ɨnga bhalye.’§ 32 Pe uYeesu akhabhabhʉʉzya akhatɨ, “Nalyoli ɨnkʉbhabhʉʉzya, te wʉ Moose ábhapiiye abhamaama bhiinyu ishaakulya kufuma kʉmwanya, lyoli wʉ Taata we akʉʉbhapa ɨmwe ishaakulya ɨsha nalyoli kufuma kʉmwanya. 33 Kʉnongwa ye ishaakulya sha Mʉlʉngʉ she akʉshɨleeta kufuma kʉmwanya she shɨkʉʉbhapa abhantʉ bhonti mʉ nsɨ uwuumi ʉwa wiila na wiila.” 34 Pe bhakhamwamʉla bhakhatɨ, “We mwene, ʉtʉpanje wiila ishaakulya shɨnɨɨsho.”
35 UYeesu akhabhaamʉla akhatɨ, “Ɨne ne shaakulya she shɨkʉʉbhapa abhantʉ uwuumi ʉwa wiila na wiila. Umuntu wowonti we akwɨnza kʉkwanɨ, te akhaalole naalumo ɨnzala, khabhɨlɨ we akʉnɨɨtɨkha te akhaalole ɨshʉʉmɨlwa naalumo. 36 Ɨleelo nábhabhuziizye kʉtɨ she poope mundolile mʉtakʉnɨɨtɨkha. 37 Bhonti bhe akumpa ʉTaata waanɨ, bhatɨyɨnze kʉkwanɨ, nɨɨne te ɨnhamʉsʉmbe naalumo kunzi umuntu wowonti we akwɨnza kʉkwanɨ. 38 Kʉnongwa ye ɨne ininzile kufuma kʉmwanya te kʉnongwa ɨya kʉbhomba ɨshɨgane shaanɨ, lyoli kʉbhomba ɨshɨgane sha Taata waanɨ we ansonteleziizye. 39 Ɨshɨgane sha we ansonteleziizye, kʉ kʉtɨ ɨntakhamʉteezye ngaweeka mʉ bhaala bhe ampiiye, lyoli ɨnhabhazyʉsye pi siku ɨlya kʉmpeleela. 40 Kʉnongwa ye ɨshɨgane sha Taata waanɨ kʉ kʉtɨ umuntu wowonti we akʉmwenya ʉMwana na kʉmwɨtɨkha, abhe nu wuumi ʉwa wiila na wiila. Nɨɨne ɨnhayɨmʉzyʉsya pi siku ɨlya kʉmpeleela.”
41 Pe aBhayahuudi bhakhanda kungʼulungʼuusa kʉnongwa ye uYeesu átɨlɨ, “Ɨne ne shaakulya she shikufuma kʉmwanya.” 42 Bhakhabhʉzɨlɨzanya bhakhatɨ, “Bhʉlɨ, wʉnʉʉnʉ te wu Yeesu, ʉmwana wa Yoosefu, we uyise waakwe nu nyina waakwe tubhamanyile? Angakhola bhʉlɨɨbhʉlɨ kʉlonga kʉtɨ, ‘Imfumile kʉmwanya’?”
43 UYeesu akhabhaamʉla akhatɨ, “Lashi kungʼulungʼuusa mʉneemwe na mʉneemwe. 44 Atalɨɨpo umuntu we angakhola kwɨnza kʉkwanɨ ɨnga ʉTaata waanɨ we ansonteleziizye atamʉlongooye. Nɨɨne ɨnhayɨmʉzyʉsya pi siku ɨlya kʉmpeleela. 45 Yisimbiilwe mu wusimbe ʉwa bhakuwi kʉtɨ, ‘ɄMʉlʉngʉ akhayɨbhamanyɨzya abhantʉ bhonti.’* Pe umuntu wowonti we akʉmʉtejeelezya ʉTaata na kʉmanyɨla kufuma kʉkwakwe, wʉnʉʉyo akwɨnza kʉkwanɨ. 46 Ɨntakʉtɨ alɨɨpo umuntu we amulolile ʉMʉlʉngʉ ʉTaata waanɨ, lyoli ʉla we afumile kwa Mʉlʉngʉ, wʉʉyo mwene we amulolile ʉTaata.
47 “Nalyoli ɨnkʉbhabhʉʉzya, umuntu wowonti we akwɨtɨkha, alɨ nu wuumi ʉwa wiila na wiila. 48 Ɨne ne shaakulya she shɨkʉʉbhapa abhantʉ uwuumi ʉwa wiila na wiila. 49 Abhamaama bhiinyu bháliiye ishaakulya ɨshɨkholo ɨshɨ maana we bhalɨ mu shilozu, ɨleelo bháfuuye. 50 Ɨleelo ɨpa shɨlɨɨpo ishaakulya she shifumile kʉmwanya. Umuntu wowonti ɨnga aalya te akhaafwe naalumo. 51 Ɨne ne shaakulya she shíishile kufuma kʉmwanya she shɨkʉʉbhapa abhantʉ uwuumi ʉwa wiila na wiila. Umuntu wowonti we aalya ishaakulya ishi, atɨbhe nu wuumi ʉwa wiila na wiila. Ishaakulya she intiimupe mʉbhɨlɨ waanɨ we inkuwufumwa kʉnongwa ya wuumi ʉwa bhantʉ bhonti mʉ nsɨ.”
52 Pe aBhayahuudi bhakhanda kʉdalɨnhana bhɨɨbho na bhɨɨbho kʉtɨ, “Umuntu ʉnʉ angakhola bhʉlɨɨbhʉlɨ kuutupa ʉmʉbhɨlɨ waakwe tulye?” 53 Pe uYeesu akhabhabhʉʉzya akhatɨ, “Nalyoli ɨnkʉbhabhʉʉzya, ɨnga mutakulya ʉmʉbhɨlɨ wa Mwana wa Muntu na kʉmwela ɨbhanda lyakwe, te mʉbhe nu wuumi mukaasi yiinyu. 54 Umuntu wowonti we akulya ʉmʉbhɨlɨ waanɨ na kʉmwela ɨbhanda lyanɨ alɨ nu wuumi ʉwa wiila na wiila, nɨɨne ɨnhayɨmʉzyʉsya pi siku ɨlya kʉmpeleela. 55 Kʉnongwa ye ʉmʉbhɨlɨ waanɨ shaakulya sha nalyoli nɨ bhanda lyanɨ shakʉmwela ɨsha nalyoli. 56 Umuntu wowonti we akulya ʉmʉbhɨlɨ waanɨ na kʉmwela ɨbhanda lyanɨ, atɨyɨɨkhale mukaasi mʉmwanɨ, nɨɨne ɨntɨyɨɨkhale mukaasi yaakwe.
57 “ɄTaata waanɨ we mwumi ansonteleziizye, nɨɨne ne mwumi kʉshɨlɨla kʉkwakwe. She shɨnɨɨsho, umuntu wowonti we akulya ʉmʉbhɨlɨ waanɨ, atɨbhe mwumi kʉshɨlɨla kʉkwanɨ. 58 Ishi she shaakulya she shiishile kufuma kʉmwanya. Ishaakulya shiniishi shitakholiine ni shaakulya ɨshɨ maana she abhamaama bhiinyu bháliiye, bhakhafwa. Lyoli wowonti we akulya ishaakulya ishi, atɨbhe nu wuumi ʉwa wiila na wiila.” 59 UYeesu álonjile zɨnɨɨzyo we alɨ kʉmanyɨzya mwi sinagoogi kuula mʉ nhaaya ɨya mu Kapelenaumu.
Abhalandati abhinji bhakʉlekha kʉmwɨtɨkha uYeesu
60 Abhinji mu bhalandati bhaakwe we bhɨmvwa zɨnɨɨzyo bhakhatɨ, “Ɨmanyɨzyo izi mbiibhi nhaani! Wu naanu we angakhola kʉzɨtejeelezya?” 61 We uYeesu aamanya kʉtɨ abhalandati bhaakwe bhakungʼulungʼuusa kʉ zye alonga, akhabhabhʉzɨɨlɨzya akhatɨ, “Bhʉlɨ, liniili lyabhaviisya? 62 Pe yɨkhayɨbha bhʉlɨɨbhʉlɨ we mʉkʉmʉlola ʉMwana wa Muntu akʉzʉbha kʉbhala kʉmwanya kwe áamɨle kʉwandɨlo? 63 UMupepu uMufinjile we akʉʉbhapa abhantʉ uwuumi, umuntu atangakhola kʉbhomba lyolyonti. Amazwi ɨga ge nabhabhʉʉzya gakufuma kwa Mupepu uMufinjile, khabhɨlɨ gakʉbhaleetela uwuumi ʉwa wiila na wiila. 64 Ɨleelo bhalɨɨpo bhamu pakaasi yiinyu bhe bhatakʉmwɨtɨkha.” UYeesu álonjile shɨnɨɨsho kʉnongwa ye ámanyile kufuma kʉwandɨlo kʉtɨ bha bhanaanu bhe bhatakwɨtɨkha na kʉtɨ wu naanu we akhayɨmʉlonjeelela kʉ bhalʉgʉ. 65 Akhajendeelela kʉlonga akhatɨ, “Ye nongwa yɨnɨɨyo, nabhabhʉʉzya kʉtɨ atalɨɨpo umuntu we angakhola kwɨnza kʉkwanɨ ɨnga atalongoliilwe nʉ Taata waanɨ.”
66 Kufuma akhabhalɨlo khanaakho abhalandati bhaakwe abhinji bhakhagalʉkha kʉlʉsalo, bhakhalekha kʉmʉlandata. 67 Pe uYeesu akhabhabhʉzɨɨlɨzya bhaala ishumi na bhabhɨlɨ akhatɨ, “Bhʉlɨ, nɨɨmwe bhʉʉlo mʉkwanza kʉsogola?” 68 USiimoni Peeteli akhamwamʉla akhatɨ, “Mwene, tʉsogole tʉbhale kwa naanu? Ɨwe ʉlɨ na mazwi aga wuumi ʉwa wiila na wiila. 69 Ɨtwe tʉkwɨtɨkha, khabhɨlɨ tumanyile kʉtɨ ɨwe we Mufinjile kufuma kwa Mʉlʉngʉ.” 70 Pe uYeesu akhabhaamʉla akhatɨ, “Bhʉlɨ, intabhasebhile ɨmwe ishumi na bhabhɨlɨ? Ɨleelo weeka mukaasi yiinyu akʉlongolwa nu Seetani.” 71 Ɨpa uYeesu akhamʉtekhaga wʉ Yʉʉda, ʉmwana wa Siimoni Sikalioti. She poope áamɨle weeka mʉ bhaala ishumi na bhabhɨlɨ, pɨlongolela we akhayɨmʉlonjeelela uYeesu.
* 6:7 6:7 Idinaali yáamɨle nhela ɨya kʉposheela kwi siku lyeka umuntu ʉwɨ mbombo ku shiizi. Kwɨ dala lɨnɨɨlyo, idinaali imia zɨbhɨlɨ (200) zyálingaanile nɨ vwa kʉposheela ameezi naane. 6:14 6:14 Bhaazya Nkʉmbʉshɨzyo 18:15-19. 6:31 6:31 Bhaazya Kufuma 16:4-36. § 6:31 6:31 Bhaazya Nehemiya 9:15; Zabuuli 78:24; 105:40. * 6:45 6:45 Bhaazya Yeesaya 54:13. 6:50 6:50 Te akhaafwe naalumo UYeesu ɨpa akʉlonjela kʉ zya wufwe ʉwa mwoyo. 6:59 6:59 Isinagoogi yáamɨle nyumba ye aBhayahuudi bhakhamupuuta ʉMʉlʉngʉ mʉmwo. Bhaazya isinagoogi mu Wilulanyo ʉwa mazwi amajeni.