7
Abhansi bha Yeesu bhakʉkhaana kʉmwɨtɨkha
Pe we zɨnɨɨzyo zyashɨla, uYeesu akhanda kʉjenda mʉ nhaaya ɨzya mʉ nsɨ ɨya Galɨlaaya. Atakhanzaga kʉbhala mʉ nsɨ ɨya Yudeeya kʉnongwa ye abhalongozi abha Bhayahuudi bhakhanzaga kʉmʉgoga. Ishikulukulu ishi vwegwi ɨsha Bhayahuudi* shápalamɨɨye. Pe abhansi bha Yeesu bhakhamʉbhʉʉzya bhakhatɨ, “Sogola ɨpa, ʉbhale mu Yudeeya, ɨnga abhalandati bhaakho bhavɨlole ɨvɨlolesyo vwe ʉkʉbhomba. Umuntu we akwanza kʉmanyɨkha, atakʉbhomba ɨmbombo zyakwe kukwilu. Ɨnga ʉkʉbhomba ziniizi, yɨlolesye kʉ bhantʉ abha mʉ nsɨ ɨnga bhakʉmanye.” Abhansi bhaakwe bhálonjile shɨnɨɨsho kʉnongwa ye bhoope bhatámwitishile uYeesu.
Pe uYeesu akhabhabhʉʉzya akhatɨ, “Akhabhalɨlo khaanɨ akha kʉbhala khashɨɨlɨ kufikha, ɨleelo ɨmwe mʉlɨ na khabhalɨlo insiku zyonti kʉbhala. Abhantʉ abha mʉ nsɨ ɨnɨ bhatangakhola kubhaviitilwa ɨmwe, lyoli bhakumviitilwa ɨne kʉnongwa ye ɨnkʉbhabhʉʉzya kʉtɨ, zye bhakʉbhomba mbiibhi. Zubhaji mʉbheene kʉbhala kushimwa ishikulukulu. Ɨne ɨntakʉbhala, kʉnongwa ye akhabhalɨlo khaanɨ akha kʉbhala khashɨɨlɨ kufikha.” We uYeesu alonga ganaago, akhasyala mʉ Galɨlaaya.
UYeesu mu shikulukulu ishi vwegwi
10 Ɨleelo we abhansi bhaakwe bhaabhala mu Yelusaleemu kushimwa ishikulukulu ishi vwegwi, uYeesu woope akhabhala, ɨleelo sita kʉyɨlolesya apazelu. 11 Pe we bhalɨ pa shikulukulu, abhalongozi abha Bhayahuudi bhakhamwanzaga uYeesu. Bhakhabhabhʉzɨɨlɨzya abhantʉ bhe bhálɨɨpo paala bhakhatɨ, “Alɨ kwoshi umuntu wʉnʉʉnʉ?” 12 Kwámɨle na kʉdalɨnhana mʉ mpʉga ya bhantʉ kʉ zya Yeesu. Bhamu bhakhatɨnjɨ, “Muntu mwinza.” Ɨleelo bhamu bhakhatɨnjɨ, “Ndaali, akʉbhakhopela abhantʉ.” 13 Ɨleelo atálɨɨpo umuntu we akhamʉtekhaga uYeesu apazelu, kʉnongwa ya kʉbhoogopa abhalongozi abha Bhayahuudi.
UYeesu akʉmanyɨzya mwi linga ilyi Nyumba iMfinjile
14 We kushimwa ishikulukulu ishi vwegwi kwafikha pakaasi, uYeesu akhabhala mwi linga ilyi Nyumba iMfinjile, akhanda kʉbhamanyɨzya. 15 Pe abhalongozi abha Bhayahuudi bhakhaswiga bhakhatɨ, “Umuntu wʉnʉʉnʉ amanyile bhʉlɨɨbhʉlɨ ziniizi, we atabhaziizye?” 16 Pe uYeesu akhabhaamʉla akhatɨ, “Ɨmanyɨzyo zye ɨnkʉmanyɨzya te zyanɨ, lyoli zikufuma kwa Mʉlʉngʉ we ánsonteleziizye. 17 Umuntu wowonti we akwanza kʉbhomba zye ʉMʉlʉngʉ ayiganile, atɨmanye kʉtɨ ɨmanyɨzyo ziniizi zifumile kwa Mʉlʉngʉ awe kʉtɨ ɨnkʉlonga zyanɨ nʉneene. 18 Umuntu wowonti we akʉlonga zyɨ zyakwe, akʉyanzɨla uwumwamu waakwe wʉʉyo. Ɨleelo we akwanza uwumwamu wa wʉʉla we amusonteleziizye, akʉlonga uwanalyoli, ɨlenga naalimo mukaasi yaakwe. 19 Bhʉlɨ, ʉMoose atábhapiiye ɨmwe ɨndajɨzyo? Ɨleelo poope shɨnɨɨsho atalɨɨpo ngaweeka mukaasi yiinyu we akʉlandata ɨndajɨzyo zɨnɨɨzyo. Khooni khe mʉkwanza kʉngoga?”
20 Ɨmpʉga ɨya bhantʉ yɨkhamwamʉla yɨkhatɨ, “Ɨwe ʉlɨ ni pepu ibhiibhi! Wu naanu we akwanza kʉkʉgoga?” 21 UYeesu akhabhaamʉla akhatɨ, “Nábhombile ɨshɨlolesyo sheeka, ɨmwe mwenti mukhaswiga. 22 ɄMoose akhabhalajɨzya ɨmwe kutahiili. Te kʉtɨ ʉmwata ʉwa kutahiili wʉnʉʉwo wáfumiliine nʉ Moose, lyoli wáfumile kʉ bhamaama bhɨɨtʉ. Ishi ɨmwe mukumutahiili ʉmwana poope na pi siku ɨlyɨ Sabaato. 23 Ɨnga mukubhatahiili abhaana pi siku ɨlyɨ Sabaato, ɨnga ɨndajɨzyo zya Moose zɨtakhashoolanywe, khooni khe mukumviitilwa ɨne kʉnongwa ɨya kʉmʉponɨa umuntu ʉmʉbhɨlɨ waakwe wonti pi siku ɨlyɨ Sabaato? 24 Mʉtamʉlongaje umuntu kʉnongwa ya zye zɨkʉlolekha kunzi, lyoli mʉmʉlongaje umuntu ku wugolosu.”
Abhantʉ bhakʉbhʉzɨlɨzanya kʉtɨ uYeesu wu Meesiya
25 Pe abhantʉ bhamu bhe bháamɨle mʉ nhaaya ɨya Yelusaleemu bhakhalongaga bhakhatɨnjɨ, “Bhʉlɨ, umuntu wʉnʉʉnʉ te we abhalongozi bhakʉmwanza ɨnga bhamʉgoje? 26 Yeenya ishi, akʉlonga apazelu, poope shɨnɨɨsho, abheene bhatakʉmʉbhʉʉzya lyolyonti! Bhʉlɨ, abhapɨtɨ lumo bhamanyile kʉtɨ ʉweene we wu Kilisiti? 27 Ɨleelo ɨtwe tumumanyile umuntu wʉnʉʉnʉ kwe afumile. Lyoli uKilisiti we akwɨnza, atalɨɨpo umuntu we amanyile kwe afumile.”
28 Pe uYeesu akhajendeelela kʉmanyɨzya mwi linga ilyi Nyumba iMfinjile, akhalonga kwi zi ɨlya kʉdandɨzya akhatɨ, “Ɨmwe mumanyile ɨne, khabhɨlɨ mumanyile kwe inkufuma. Ɨne intínzile kʉ waamʉlo waanɨ, lyoli we ansonteleziizye we wa nalyoli, nɨɨmwe mutamumanyile. 29 Ɨne imumanyile kʉnongwa ye imfumile kʉkwakwe, khabhɨlɨ we ansonteleziizye.” 30 Pe bhakhanza ɨdala ɨlya kʉmʉlema, ɨleelo atálɨɨpo umuntu we álinjiziizye kʉmʉlema, kʉnongwa ye akhabhalɨlo khaakwe akha kʉlʉmbɨɨlɨla kháshɨɨlɨ kusila. 31 Ɨleelo abhantʉ abhinji mʉ mpʉga yiila bhakhamwɨtɨkha uYeesu, bhakhatɨ, “Bhʉlɨ, uKilisiti ɨnga ayɨnza, akhayɨbhomba ɨvɨlolesyo ivwinji kʉshɨla vwe abhombile umuntu ʉnʉ?”
Abhasikaali bhakʉbhala kʉmʉlema uYeesu
32 ABhafalisaayi we bhɨmvwa ɨmpʉga ɨya bhantʉ bhakunongʼona zɨnɨɨzyo kʉ zya Yeesu, abheene peeka na bhapɨtɨ abha bhapuutili§ bhakhabhasonteelezya abhalindiilili abhi Nyumba iMfinjile ɨnga bhamʉleme. 33 Pe uYeesu akhatɨ, “Ɨne ɨndɨ peeka nɨɨmwe kʉ khabhalɨlo khashe bhʉʉlo, ɨleelo ɨnhayɨgalʉkha kwa Mʉlʉngʉ we ansonteleziizye. 34 Mʉkhayɨnanza, ɨleelo te mʉkhanaaje, khabhɨlɨ paala pe ɨnhayɨbha ɨmwe mʉtangakhola kwɨnza.”
35 Pe abhalongozi abha Bhayahuudi bhakhazaabhana bhɨɨbho na bhɨɨbho bhakhatɨ, “Umuntu wʉnʉʉnʉ akwanza kʉbhala kwoshi kwe tʉtangakhola kʉmwaga? Bhʉlɨ, atɨbhale ku Bhayahuudi bhe bhasataanile mʉ nhaaya zya bhe te Bhayahuudi na kʉbhamanyɨzya abheene? 36 Kwe kʉtɨ bhʉlɨ we akʉtʉbhʉʉzya kʉtɨ, ‘Mʉkhayɨnanza, ɨleelo te mʉkhanaaje, khabhɨlɨ paala pe ɨnhayɨbha, ɨmwe mʉtangakhola kwɨnza’?”
UYeesu akʉlonjela kʉ zya Mupepu uMufinjile
37 Pi siku ɨlya kʉwʉmalɨlɨshɨlo, isiku liila ɨpɨtɨ ilyi shikulukulu ishi vwegwi, uYeesu akhɨmɨɨlɨla akhalonga kwi zi ɨlya kʉdandɨzya akhatɨ, “Umuntu wowonti we alɨ nɨ shʉʉmɨlwa,* ayɨnze kʉkwanɨ amwele. 38 Anza she uWusimbe uWufinjile wʉkʉlonga kʉtɨ, umuntu wowonti we akʉnɨɨtɨkha, ‘Inyiizi ɨzya minzi aga wuumi zɨkhayɨchongolokha mʉ mwoyo waakwe.’ 39 UYeesu akhalongaga kʉ zya Mupepu uMufinjile we bhonti bhe bhamwitishile, bhakhayɨmʉposheela. Akhabhalɨlo khanaakho, uMupepu uMufinjile áshɨɨlɨ kwɨnza, kʉnongwa ye ʉMʉlʉngʉ áshɨɨlɨ kʉlolesya apazelu uwumwamu wa Yeesu.
Abhantʉ bhakʉgabhʉnhana kʉnongwa ya Yeesu
40 Abhantʉ bhamu bhe bháamɨle mʉ mpʉga yiila we bhɨmvwa amazwi ganaago, bhakhatɨ, “Nalyoli umuntu wʉnʉʉnʉ we mukuwi we tʉkʉmʉgʉʉlɨla.” 41 Bhamu bhakhatɨ, “Umuntu wʉnʉʉnʉ wu Kilisiti.” Ɨleelo bhamu bhakhatɨ, “Bhʉlɨ, uKilisiti angafuma mʉ Galɨlaaya? 42 UWusimbe uWufinjile wʉkʉlonga kʉtɨ, uKilisiti akhayifuma mʉ shɨkholo sha mwene uDaudi,§ khabhɨlɨ akhayɨpaapwa mʉ nhaaya ɨya mu Beteleheemu, ɨnhaaya ye ʉmwene uDaudi akhɨkhalaga.”* 43 Pe abhantʉ bhakhagabhʉnhana kʉnongwa ya Yeesu. 44 Bhamu bhakhanzaga kʉmʉlema, ɨleelo atálɨɨpo umuntu we ámulemile.
Abhalongozi abha Bhayahuudi bhatakʉmwɨtɨkha uYeesu
45 Pe abhalindiilili abhi Nyumba iMfinjile bhakhagalʉkha kʉ bhapɨtɨ bha bhapuutili na Bhafalisaayi bhe bhabhasonteleziizye kʉmʉlema uYeesu. Abheene bhakhabhabhʉzɨɨlɨzya abhalindiilili bhakhatɨ, “Khooni khe mutamulemile na kʉmʉleeta?” 46 Abhalindiilili bhakhabhaamʉla bhakhatɨ, “Tupotiilwe kʉmʉlema kʉnongwa ye atalɨɨpo umuntu we akʉlonga kʉ makha anza she ʉweene akʉlonga.” 47 ABhafalisaayi bhakhabhaamʉla bhakhatɨ, “Bhʉlɨ, nɨɨmwe bhʉʉlo mwakhopelwa? 48 Bhʉlɨ, alɨɨpo ʉmʉpɨtɨ wowonti awe uMufalisaayi weeka we amwitishile uYeesu? 49 Ɨleelo ɨmpʉga ɨya bhantʉ bhe bhatazimanyile ɨndajɨzyo zya Moose bhaguniilwe.”
50 Pe uNikodeemu, ʉla we ábhalile isiku limo shawusiku kwa Yeesu, we áamɨle weeka mu Bhafalisaayi, akhabhabhʉzɨɨlɨzya akhatɨ, 51 “Bhʉlɨ, ɨndajɨzyo zyɨtʉ zɨkʉtwɨtɨshɨzya kʉmʉlonga umuntu we tutamutejeleziizye na kʉmanya zye abhombile?” 52 Abheene bhakhamwamʉla bhakhatɨ, “Bhʉlɨ, nɨɨwe ufumile mʉ Galɨlaaya? Bhaazya uWusimbe uWufinjile, pe ʉtɨzyaganye kʉtɨ atalɨɨpo umukuwi we angafuma mʉ Galɨlaaya.” [ 53 Pe bhakhasogola, weeka weeka akhagalʉkha kʉkwakwe.
* 7:2 7:2 Ishikulukulu ishi vwegwi ɨsha Bhayahuudi sháamɨle shikulukulu she aBhayahuudi bhakhashimwaga mu mvuno ɨya mazabiibu na mazeituni. We bhakushimwa ishikulukulu shɨnɨɨsho, bhakhɨkhalaga mu vwegwi vwe bházenjeeye ɨmpaaswa ɨzya makwi zye zɨlɨ na matʉndʉ. Bhakhabhombaga shɨnɨɨsho kʉkʉmbʉkha she abhamaama bhaabho bháshuulile na kwɨkhala mu shilozu kʉ manha amashumi gani. Bhaazya Bhalaawi 23:33-36, 39-43; Nkʉmbʉshɨzyo 16:13-16. Abhantʉ abhinji bháshuulile kʉbhala mu Yelusaleemu kwɨmba na kulya ishikulukulu shɨnɨɨsho peeka. 7:21 7:21 Nábhombile ɨshɨlolesyo sheeka, ɨmwe mwenti mukhaswiga Ɨpa uYeesu akʉlonga shɨlolesyo she ámuponiizye umuntu we álemaaye ɨvɨnama pi siku ɨlyɨ Sabaato. Bhaazya Yookhani 5:1-15. 7:22 7:22 Kutahiili Bhaazya mu Wilulanyo ʉwa mazwi amajeni. § 7:32 7:32 Abhapɨtɨ abha bhapuutili Bhaazya abhapuutili mu Wilulanyo ʉwa mazwi amajeni. * 7:37 7:37 Ɨshʉʉmɨlwa kwe kʉtɨ umuntu we abhuliliilwe nalyoli kʉmʉmanya ʉMʉlʉngʉ. 7:38 7:38 Bhaazya Yeesaya 44:3; 55:1; 58:11. 7:40 7:40 Bhaazya Nkʉmbʉshɨzyo 18:15-22. § 7:42 7:42 UDaudi Bhaazya mu Wilulanyo ʉwa mazwi amajeni. * 7:42 7:42 Bhaazya 2 Samweli 7:12-16; Miika 5:2.