20
Ɨbhʉzɨɨlɨzyo kʉ zya waamʉlo wa Yeesu
(Mataayi 21:23-27; Maalika 11:27-33)
Isiku limo, uYeesu akhamanyɨzyaga abhantʉ mwi linga ilyi Nyumba iMfinjile, na kʉbhalʉmbɨɨlɨla iNtumi iNyinza. Pe abhapɨtɨ abha bhapuutili, abhamanyizyi abhɨ ndajɨzyo, na bhasongo abha Bhayahuudi bhakhamʉbhalɨla, bhakhamʉbhʉzɨɨlɨzya bhakhatɨ, “Tʉbhʉʉzye, ʉkʉbhomba ziniizi kʉ waamʉlo wooni? Wu naanu we akupiiye ʉwaamʉlo wunuuwu?”
Akhabhabhʉʉzya akhatɨ, “Nɨɨne ɨntɨbhabhʉzɨɨlɨzye izwi lyeka mʉmbʉʉzye. Bhʉlɨ, ʉwaamʉlo wa Yookhani ʉwa kwozya abhantʉ wáfumile kwoshi? Wáfumile kʉmwanya awe kʉ bhantʉ?” Pe bhakhazaabhana bhɨɨbho na bhɨɨbho bhakhatɨ, “Ɨnga twamwamʉla kʉtɨ lwáfumile kʉmwanya, atɨtʉbhʉzɨɨlɨzye kʉtɨ, ‘Khooni khe mʉtakhamwɨtɨkhaga?’ Ɨleelo ɨnga twatɨ bhantʉ bhámupiiye, bhonti ɨbha bhatɨtʉkhome na mawe, kʉnongwa ye bhitishile kʉtɨ uYookhani áamɨle mukuwi.” Pe bhakhamwamʉla bhakhatɨ, “Tutamanyile amakha ganaago kwe gáfumile.” Woope uYeesu akhabhabhʉʉzya akhatɨ, “Nɨɨne ɨntakʉbhabhʉʉzya kʉtɨ ɨnkʉbhomba ziniizi kʉ waamʉlo wa naanu.”
Ɨshɨkholanyo ɨsha bhalimi abhabhiibhi
(Mataayi 21:33-46; Maalika 12:1-12)
Pe uYeesu akhanda kʉbhabhʉʉzya abhantʉ ɨshɨkholanyo ishi akhatɨ, “Álɨɨpo umuntu ʉmo, we áwaalile amazabiibu* mu shiizi shaakwe. Akhabhabhɨɨkha abhalimi abha kʉlɨndɨɨlɨla na kʉsʉnga amazabiibu gaala, kʉtɨ we izabiibu zyagoma, bhoope bheegaje zimo zye bhatʉngʉʉye. Ʉweene akhashʉʉla, akhabhala kʉ nsɨ ɨya kutali, kʉnʉʉkwo akhɨɨkhala insiku inyinji. 10 We akhabhalɨlo akhi mvuno ɨya mazabiibu khaafikha, akhamʉsonteelezya umubhombi waakwe ku bhalimi bhaala, kʉtɨ bhaamupe amazabiibu ge bhamʉgabhɨɨye kufuma mu shiizi shaakwe. Ɨleelo abhalimi bhaala bhakhamʉlema umubhombi waakwe ʉla, bhakhamʉkhoma na kʉmʉgalʉsya ɨnyoobhe nyeene kwa mwene waakwe.
11 “Ʉmwanensho uwi shiizi, akhamʉsonteelezya umubhombi ʉwamwabho. Ɨleelo woope bhakhamʉkhoma na kʉmʉbhombela zye zɨtakhondeeye, pe bhakhamʉbhɨnga sita kuumupa naakhamu. 12 Akhamʉsonteelezya ʉwa wʉtatʉ. Wʉnʉʉyo woope bhakhamʉvwalazya, bhakhamʉsʉmba kunzi.
13 “Pɨlongolela, ʉmwanensho uwi shiizi akhatɨ, ‘Ishi ɨntɨbhombe lyoni? Akhabhalɨlo ɨkha, ɨntɨmʉsonteelezye ʉmwana waanɨ ʉmʉganwa! Pamu ʉnʉ we bhatimushindishe.’ 14 Ɨleelo abhalimi bhaala we bhamʉlola ʉmwana ʉla, bhakhabhʉʉzanya bhakhatɨ, ‘Ʉnʉ we mugaali uwi shiizi ishi. Ishi tʉmʉgoje, ɨnga tweje uwugaali waakwe.’ 15 Bhakhamʉsʉmba kunzi ku shiizi ɨsha mazabiibu, bhakhamʉgoga.”
Pe uYeesu akhabhabhʉzɨɨlɨzya akhatɨ, “Ishi pe ʉmwanensho uwi shiizi ʉyo akhayɨbhabhomba lyoni abhalimi bhaala? 16 Akhayɨbhayazya abhalimi bhaala. Ishiizi shiila ɨsha mazabiibu, akhayɨɨbhapa abhanjɨ!” Abhantʉ we bhɨmvwa amazwi ganaago, bhakhatɨ, “Ganaago gatakhatufumile ngakheeka!” 17 Ɨleelo uYeesu akhabheenya, akhabhabhʉzɨɨlɨzya akhatɨ, “Ishi uwusimbe uwu, kwe kʉtɨ bhʉlɨ?
‘Iwe lye bhálikhaanile abhazenji,
lɨnɨɨlyo lye lyabha liwe ɨlya pambalɨ
lye lilemile inyumba yonti.’§
18 Ɨnkʉbhabhʉʉzya, umuntu wowonti we alendela pi we lɨnɨɨlyo, akhayivunzinhana. Khabhɨlɨ wowonti we lyamʉlendela, likhayimuvinyulanya vinyuvinyu.”
19 Pe abhamanyizyi abhɨ ndajɨzyo na bhapɨtɨ abha bhapuutili, bhakhamanya kʉtɨ akubhiibhika bhɨɨbho. Pe bhakhanza ɨdala ɨlya kʉmʉlema, ɨleelo bhakhogopaga ɨmpʉga ɨya bhantʉ.
Kufumwa ɨnsonho kwa mwene uKaisaali
(Mataayi 22:15-22; Maalika 12:13-17)
20 Pe abhapɨtɨ abha Bhayahuudi, bhakhamuzijilaga uYeesu. Bhakhasonteelezya abhantʉ bhe bhakhayɨbhɨɨkha ngatɨ bhantʉ bhagolosu, kʉtɨ bhɨnanjɨzye zye uYeesu akʉbhomba. Bhakhabhombaga shɨnɨɨsho kʉtɨ bhapaaje apa kwandɨla mu mazwi gaakwe wʉʉyo, ɨnga bhamʉleme na kʉmʉtwala kwa mwene kʉtɨ amʉlonje.
21 Pe abhantʉ bhaala bhakhamʉbhʉzɨɨlɨzya uYeesu bhakhatɨ, “We Mumanyizyi, tumanyile kʉtɨ ʉkʉlonga na kʉmanyɨzya ɨzya nalyoli. Khabhɨlɨ ʉtakʉwʉsaajɨla ʉwʉpɨtɨ wa muntu pa mbombo, kʉnongwa ye ʉtakwɨmɨla bha ndwɨmo, lyoli ɨwe ʉkʉmanyɨzya ɨdala lya Mʉlʉngʉ mu wanalyoli. 22 Tʉbhʉʉzye she ʉkʉlola. Bhʉlɨ, ɨndajɨzyo zɨkwɨtɨshɨzya kufumwa ɨnsonho kwa Kaisaali awe khaala?”
23 Ɨleelo uYeesu akhamanya kʉtɨ bhamʉtejeeye, akhabhabhʉʉzya akhatɨ, 24 “Mʉndanje ɨnhela iyi dinaali. Ipiicha ɨnɨ nɨ taawa ili, vwa naanu?” Bhakhamwamʉla bhakhatɨ, “Vwa Kaisaali.” 25 Pe uYeesu akhabhabhʉʉzya akhatɨ, “Ishi, ɨvwa Kaisaali, mʉmʉpanje uKaisaali, ɨnga vwa Mʉlʉngʉ mʉmʉpanje ʉMʉlʉngʉ.”
26 Abhantʉ bhaala bhakhaswiga nhaani ʉwaamʉlo we uYeesu akhafumwa, bhakhapʉʉma mye. Bhakhapootwa apa kwandɨla kʉmʉsɨtaaka, kʉnongwa ya mazwi ge akhalonga pɨlongolela pa bhantʉ.
UYeesu akʉmanyɨzya ɨzya kʉzyʉkha abhafwe
(Mataayi 22:23-33; Maalika 12:18-27)
27 Pɨlongolela, aBhasadukaayi* bhamu, bhe bhakhamanyɨzyaga kʉtɨ abhafwe te bhakhazyʉshe, bhakhabhala kwa Yeesu. Bhakhamʉbhʉzɨɨlɨzya bhakhatɨ, 28 “Mumanyizyi, ʉMoose átusimbiiye ɨndajɨzyo kʉtɨ, ɨnga umuntu aafwa, amʉlekha ʉmʉshɨ sita kʉpaapa ʉmwana, yɨkwɨtɨshɨlwa ʉkhambakʉ waakwe kʉmʉgaala ʉmʉfwɨle ɨnga amʉpaapɨle umuyazi abhaana. 29 Ishi bhálɨɨpo abhanamuntu saba. Ʉwa kwanda áyeejile ʉmʉshɨ, akhafwa sita kʉpaapa ʉmwana. 30 Ʉwa wʉbhɨlɨ, [akhamʉgaala ʉmʉfwɨle ʉla, woope akhafwa sita kʉlekha ʉmwana]. 31 Pɨlongolela, ʉwa wʉtatʉ akhamʉgaala, woope akhafwa. Yɨkhabha shishiila ku bhonti saba. Abhaana bha yise weeka bhonti ɨbha bhámwejile ʉmwantanda ʉla, ɨleelo bhonti bhakhafwa sita kʉlekha ʉmwana. 32 Kʉwʉmalɨlɨshɨlo wa bhonti, ʉmwantanda ʉla woope akhafwa. 33 Bhʉlɨ, pi siku lye abhafwe bhakhayɨzyʉkha, ʉmwantanda ʉla akhayɨbha mʉshɨ wa mʉsakhaala alikwi? Kʉnongwa ye abhasakhaala bhonti saba bhámwejile.”
34 UYeesu akhabhabhʉʉzya akhatɨ, “Abhantʉ abha mʉ khabhalɨlo ɨkha, bhakwega na kwegwa. 35 Ɨleelo abhantʉ bhe ʉMʉlʉngʉ akʉlola bhakhondeeye kʉtɨ abhazyʉsye kufuma kʉ bhafwe, bhɨɨkhale mʉ nsɨ impwa, bhanaabho te bhakheegaje, awe kwejelwa winza. 36 Peeka na lɨnɨɨlyo te bhakhaafwe winza, kʉnongwa ye bhakhayɨbha anza bhakhabhɨzya. Bhakʉbha bhaana bha Mʉlʉngʉ, kʉnongwa ye bhazyushile kufuma kʉ bhafwe.
37 “Woope ʉMoose álonjile kʉtɨ abhafwe bhakhayɨzyʉkha. Álonjile lɨnɨɨlyo mu Wusimbe uWufinjile, mʉ shɨsyeta she shɨkhaakhaga ʉmwoto. Panaapo álonjile átɨlɨ ʉMwene ʉMʉlʉngʉ ‘wʉ Mʉlʉngʉ wa Abulahaamu, wʉ Mʉlʉngʉ wa Isaaka, khabhɨlɨ wʉ Mʉlʉngʉ wa Yaakobo.’ 38 ɄMʉlʉngʉ atakʉbhabhɨlɨshɨla abhafwe kumupuuta na kʉmʉbhombela ʉweene, lyoli bhe bhuumi. Kwe kʉtɨ kʉkwakwe abhantʉ bhonti bhuumi.”
39 Pe abhamanyizyi abhanjɨ abhɨ ndajɨzyo bhakhatɨ, “Mumanyizyi, walonga akhinza!” 40 Kwandɨla panaapo, nʉʉmo umuntu we álinjiziizye kʉmʉbhʉzɨɨlɨzya.
UKilisiti Mwana wa Daudi iwinza wʉ Mwene wa bhonti
(Mataayi 22:41-46; Maalika 12:35-37)
41 Pe uYeesu akhabhabhʉzɨɨlɨzya akhatɨ, “Bhʉlɨɨbhʉlɨ, abhantʉ bhakʉtɨ, uKilisiti Mwana ʉwa shɨkholo sha mwene uDaudi? 42 UDaudi wʉʉyo, ásimbile mu shitaabu ɨsha Zabuuli, átɨlɨ,
‘ɄMwene ámubhuziizye ʉMwene waanɨ átɨlɨ,
“Yɨɨkhala kʉmbalɨ ɨyɨ nyoobhe yaanɨ ɨya kʉndɨɨlo,
43 paka we nabhabhɨɨkha abhalʉgʉ bhaakho
paasɨ pa vɨnama vwakho.”§*
44 Ɨnga uDaudi ámuteshile uKilisiti kʉtɨ wʉ Mwene waakwe, uKilisiti angabha mwana waakwe anza bhʉlɨɨbhʉlɨ?”
Kʉlekha kwenyezya ku bhamanyizyi abhɨ ndajɨzyo
(Mataayi 23:1-36; Maalika 12:38-40; Luuka 11:37-54)
45 Abhantʉ bhonti we bhakʉmʉtejeelezya uYeesu, ʉweene akhabhabhʉʉzya abhalandati bhaakwe akhatɨ, 46 “Mʉbhe amiiso na bhamanyizyi abhɨ ndajɨzyo, abheene bhakʉyɨgana kʉjenda kʉ mabaado we bhakwatile ɨnkanzʉ, kʉtɨ abhantʉ bhabhalamʉkhaje ku lushindikho mʉ manaalo. We bhalɨ mwi sinagoogi, bhakwanza kwɨkhala mʉ matengo aga pɨlongolela. Mwope mu vikulukulu bhakwɨkhala mʉ matengo aga bhapɨtɨ. 47 Abhantʉ ɨbha bhakʉfwʉla ku wushevu ivintu vwa bhafwɨle! Mu shisa ɨshɨ lenga abheene bhakupuuta impuuto intali, kʉtɨ abhantʉ bhatɨnjɨ bhagolosu. Mʉ lɨnɨɨlyo, ʉMʉlʉngʉ akhayɨɨbhapa ulufundo ʉlʉpɨtɨ!”
* 20:9 20:9 Amazabiibu gakholiine na mantonongwa. 20:9 20:9 Ishiizi shaakwe shɨkholanyo sha bhantʉ bha Mʉlʉngʉ, kwe kʉtɨ aBhaisilaeli. Bhaazya Yeesaya 5:1-7. 20:17 20:17 Iwe lye bhálikhaanile abhazenji UYeesu ɨpa álonjile amazwi ganaaga kufuma mu Lufingo ʉlwa Khalɨ kʉlonga ɨzya wʉʉyo. § 20:17 20:17 Bhaazya Zabuuli 118:22. * 20:27 20:27 ABhasadukaayi Bhaazya mu Wilulanyo ʉwa mazwi amajeni. 20:30 20:30 Amazwi ganaaga gatalɨɨpo mu wusimbe wumo ʉwɨ maandɨ ʉwa Shiyunaani. 20:37 20:37 Bhaazya Kufuma 3:6. § 20:43 20:43 Paka we nabhabhɨɨkha abhalʉgʉ bhaakho paasɨ pa vɨnama vwakho kwe kʉtɨ kʉbhatola na kʉbhatabhaala abhalʉgʉ bhaakwe. * 20:43 20:43 Bhaazya Zabuuli 110:1.