19
UYeesu akʉkhomaana nu Zakaayi
UYeesu akhinjila mʉ nhaaya ɨya mu Yeeliko, akhashɨlaga pakaasi mʉ nhaaya yɨnɨɨyo. Mʉ nhaaya yiila, álɨɨpo umuntu ʉmo, we bhakhatɨnjɨ uZakaayi. Áamɨle mʉpɨtɨ wa bhasonshezya nsonho, khabhɨlɨ áamɨle wu dumbwe. Umuntu ʉnʉ akhanzaga kʉmʉlola uYeesu kʉtɨ alɨ bhʉlɨɨbhʉlɨ, ɨleelo akhapootwa kʉmʉlola kʉnongwa ye áamɨle mufupi, khabhɨlɨ abhantʉ bháamɨle bhinji nhaani. Pe akhabhala akʉshɨmbɨla, kwɨlongolela kʉ mpʉga ya bhantʉ, akhazʉbha mwi kwi ɨkʉyʉ, ɨnga amʉlole uYeesu we akʉshɨla paala. UYeesu we aafikha paala, akheenya kʉmwanya kwɨ kʉyʉ liila, akhamʉlola uZakaayi, akhatɨ, “Zakaayi, yiikha nalʉbhɨlo! Kʉnongwa ye ʉmʉsanyʉʉnʉ yɨkwanzɨwa ɨmbe ne mujeni mu nyumba yaakho.” UZakaayi akhiikha nalʉbhɨlo, akhamʉlanjɨla uYeesu kʉkhaaya kʉkwakwe kʉ lʉseshelo.
Abhantʉ bhonti bhe bhámulolile uYeesu we akwinjila muula, bhakhanda kuyibhuna, bhakhatɨnjɨ, “Khooni aabhala kʉbha mujeni wa muntu ʉmʉbhomba mbiibhi!” Ɨleelo uZakaayi akhɨmɨɨlɨla, akhamʉbhʉʉzya ʉMwene uYeesu akhatɨ, “We Mwene! Ishi, ivintu vwanɨ ɨntɨgabhʉlanye pakaasi, vimo ɨntɨɨbhape abhapɨɨna. Woope umuntu wowonti we imwibhiiye akhantʉ khaakwe, ɨntɨmʉgalʉshɨzye khani.”* Pe uYeesu akhamʉbhʉʉzya akhatɨ, “Ʉmʉsanyʉʉnʉ, uwuposhi wɨnza kʉ bhantʉ abha mu nyumba ɨnɨ, kʉnongwa ye umuntu ʉnʉ woope wa mʉ shɨkholo sha Abulahaamu. 10 Kwe kʉtɨ, ʉMwana wa Muntu ayinzile kwanza na kʉpokha abhantʉ bhe bhateejile.”
Abhabhombi abhasunde na bhe te bhasunde
(Mataayi 25:14-30)
11 Abhantʉ bhe bhakhamʉtejelezyaga uYeesu bhakhasɨɨbhaga kʉtɨ ʉwʉmwene wa Mʉlʉngʉ wʉpalamɨɨye, kʉnongwa ye bhápalamɨɨye kufikha ku Yelusaleemu. Pe uYeesu akhabhabhʉʉzya kʉ shɨkholanyo 12 akhatɨ, “Álɨɨpo umuntu ʉmo ʉwa mʉ shɨkholo ɨsha shɨmwene, we áshuulile kʉbhala ɨnsɨ ɨya kutali. Ábhalile kʉ nsɨ yɨnɨɨyo kʉtɨ aposheele ʉwʉpɨtɨ ʉwa kʉbha wʉ mwene, ɨnga agalʉshe kʉtabhaala ɨnsɨ yaakwe.
13 “We ashɨɨlɨ kʉsogola, akhabhabhɨlɨshɨla abhabhombi bhaakwe ishumi, weeka weeka akhaamupa ɨnhela inyinji, akhabhabhʉʉzya akhatɨ, ‘Mʉbhombelaje ɨnhela ziniizi kʉtɨ akhabhalɨlo khe ɨnhayɨgalʉkha ɨnhaagaje zyonjeeye.’ 14 Ɨleelo abhantʉ abhɨ nsɨ yaakwe bhámupatile, pe bhakhasonteelezya abhantʉ bhamʉlandate kʉ nsɨ yiila ɨya kutali, bhabhale bhalonje bhatɨ, ‘Tʉtakwanza umuntu ʉnʉ abhe wʉ mwene wɨɨtʉ!’
15 “Poope she bhálonjile lɨnɨɨlyo, akhɨtɨshɨlwa kʉbha mʉpɨtɨ ʉwa wʉmwene. We agalʉkha, akhabhabhɨlɨshɨla abhabhombi bhaala bhe ábhapiiye ɨnhela, kʉtɨ amanye kwa weeka weeka ayonjeziizye zɨlɨnga.
16 “Umubhombi ʉwa kwanda akhɨnza, akhalonga akhatɨ, ‘We mwene, ɨnhela zye wándesheeye, inonjeziizye ɨzyamwabho ɨvɨlʉndo ishumi.’ 17 Ʉmwene ʉla akhamʉbhʉʉzya akhatɨ, ‘Ubhombile akhinza, ɨwe we mubhombi umwinza. Kʉnongwa ye waamɨle we musunde mu vintu ivinsi nhaani, intiikupe ʉwʉpɨtɨ ʉwa kʉtabhaala ɨnhaaya ishumi.’ 18 Umubhombi ʉwa wʉbhɨlɨ woope akhɨnza, akhalonga akhatɨ, ‘We mwene, ɨnhela zye wándesheeye, inonjeziizye ɨzyamwabho ɨvɨlʉndo vɨsaanʉ.’ 19 Ʉmwene waakwe akhamʉbhʉʉzya akhatɨ, ‘Nɨɨwe, inkuukupa amakha aga kʉtabhaala ɨnhaaya zɨsaanʉ.’
20 “Umubhombi ʉwamwabho akhɨnza, akhatɨ, ‘We mwene, yeega ɨnhela zyakho zye wándesheeye izi ɨpa. Naazisenguuye akhinza mʉ shɨtambaala, kʉtɨ zɨtakhateeje. 21 Naakwogopile, kʉnongwa ye ɨwe we muntu umugomu. Ɨwe ʉkwega vwe utabhiishile, khabhɨlɨ ʉkʉyebhela vwe utawaalile.’
22 “Ʉmwene akhamʉbhʉʉzya akhatɨ, ‘Ɨwe we mubhombi ʉmʉbhomba mbiibhi! Ishi, inkuukupa ulufundo ku mazwi gaakho ge walonga. Waamanyile kʉtɨ ɨne ne muntu umugugu nhaani, ɨnkwega vwe intabhiishile, khabhɨlɨ ɨnkʉbhʉngaanya vwe intawaalile. 23 Ishi khooni utabhiishile ɨnhela zyanɨ kʉ bhe bhakʉpaapɨzya,§ kʉtɨ ɨneeje peeka nɨ zya pamwanya zye zyonjeeye?’
24 “Pe akhabhabhʉʉzya abhantʉ bhe bhɨ́mɨlɨɨye paala, akhatɨ, ‘Fwuli ɨtalanta zyakwe, muumupe we ayonjeziizye ɨzyamwabho ishumi.’ 25 Bhakhamʉbhʉʉzya bhakhatɨ, ‘We mwene, mbona ʉyo alɨ nazyo ishumi!’
26 “Akhabhaamʉla akhatɨ, ‘Ɨnkʉbhabhʉʉzya kʉtɨ, umuntu wowonti we akʉshɨbhombela akhinza ɨshɨkʉnjɨlwa shaakwe, ʉMʉlʉngʉ akʉmwonjezya ku winji. Ɨleelo we atakʉshɨbhombela ɨshɨkʉnjɨlwa shaakwe, ʉMʉlʉngʉ akʉfwʉla ni shinsi she alɨ nasho. 27 Peeka na zɨnɨɨzyo, bhaleete abhalʉgʉ bhaanɨ bhaala bhe bhatanzaga ɨne ɨmbe ne mwene waabho, mʉbhagoje pɨlongolela yaanɨ!’ ”
UYeesu akʉposheelwa mu Yelusaleemu ku khaluluuto
(Mataayi 21:1-11; Maalika 11:1-11; Yookhani 12:12-19)
28 UYeesu we alonga ganaago, akhajendeelela kʉbhala ku Yelusaleemu kumo alongoleeye kʉ mpʉga yiila ɨya bhantʉ. 29 We alɨ papɨɨpɨ na khakhaaya akha Betisifaage na kha Besaniya, mwɨ gamba ɨlya Mizeituni, akhabhasonteelezya abhalandati bhaakwe bhabhɨlɨ, 30 akhabhabhʉʉzya akhatɨ, “Mʉbhale mʉ khakhaaya khaala khe khalɨ pɨlongolela yiinyu. We mukwinjila muula, mʉtɨyɨlole ɨnyaana yi ndogomi nkʉnjɨɨle ye umuntu atapandile naalumo. Mʉyɨsatʉle, mʉyɨleete ɨpa. 31 Ɨnga umuntu wowonti akʉbhabhʉzɨɨlɨzya akʉtɨ, ‘Khooni khe mʉkʉyɨsatʉla?’ mʉmʉbhʉʉzye mʉtɨ, ‘ɄMwene akʉyanza.’ ”
32 Pe abhalandati bhaala bhakhabhala, bhakhalola zyonti anza she uYeesu ábhabhuziizye. 33 We bhakʉyɨsatʉla ɨnyaana yiila iyi ndogomi, abhanensho bhakhabhabhʉzɨɨlɨzya bhakhatɨ, “Khooni khe mʉkʉyɨsatʉla ɨnyaana yi ndogomi?” 34 Bhakhabhabhʉʉzya bhakhatɨ, “ɄMwene akʉyanza.” 35 Pe bhakhɨnza nɨ nyaana yi ndogomi yiila kwa Yeesu, bhakhaala amenda gaabho pamwanya pa ndogomi, bhakhamʉzʉvwa uYeesu.*
36 UYeesu we akʉbhala, abhantʉ bhakhaalaga amenda gaabho mwɨ dala. 37 We alɨ papɨɨpɨ kwikha ɨgamba ɨlya Mizeituni, ɨshɨpʉga shonti ɨsha bhalandati bhaakwe bhakhaseshela, bhakhanda kʉmʉpaala ʉMʉlʉngʉ kʉnongwa ya mayele gonti ge bhálolile we uYeesu akʉbhomba. Bhakhamʉpaalaga nhaani 38 bhakhatɨnjɨ,
“Asayiilwe we akwɨnza
kwɨ taawa lya Mwene ʉMʉlʉngʉ!
Uwutengaanu kʉmwanya nu wumwamu
kwa Mʉlʉngʉ we alɨ kʉmwanya.”
39 Mʉ mpʉga yiila, bhálɨɨpo aBhafalisaayi abhanjɨ, bhakhamʉbhʉʉzya uYeesu bhakhatɨ, “Mumanyizyi, bhalongane abhalandati bhaakho, bhaleshe kʉlonga zɨnɨɨzyo!” 40 UYeesu akhatɨ, “Ɨnkʉbhabhʉʉzya kʉtɨ, ɨnga ɨbha bhapʉʉma, amawe ɨgo gatɨlonje nhaani!”
UYeesu akʉkʉwa kʉpongolwa iYelusaleemu
41 UYeesu we alɨ papɨɨpɨ, akʉlola ɨnhaaya ɨya Yelusaleemu, akhanda kʉlɨla kʉnongwa ɨya mayɨmba ge gakwɨnza kʉ nhaaya yɨnɨɨyo, 42 akhatɨ, “Nhanɨ waamanya ʉmʉsanyʉʉnʉ zye ʉkwanzɨwa kʉbhomba kʉtɨ ʉbhe nu wutengaanu! Ishi zifisiilwe pamiiso gaakho. 43 Mu nsiku zye zɨkwɨnza, abhalʉgʉ bhaakho bhakhayɨzenga ʉlʉbhaga ulugomu kʉzyʉngʉʉlɨzya ɨnhaaya yaakho yonti, ɨpo pe bhakhayanda kukubuda kufuma ɨmbalɨ zyonti. 44 Bhakhayikugwisya paasɨ, ɨwe na bhantʉ bhaakho bhonti. Te bhakhakʉleshele ni we lye lɨkhayɨsyala pamwanya pa lyamwabho, kʉnongwa ye ʉtanzaga kʉmanya akhabhalɨlo khe ʉMʉlʉngʉ akʉkʉleetela uwuposhi!”
UYeesu akʉbhabhɨnga bhe bhakhakazyaga mu Nyumba iMfinjile
(Mataayi 21:12-17; Maalika 11:15-19; Yookhani 2:13-22)
45 UYeesu akhinjila mwi linga ilyi Nyumba iMfinjile, akhanda kʉbhabhɨnjɨla kunzi bhe bhakhakazyaga ivintu. 46 Akhabhabhʉʉzya akhatɨ, “Yisimbiilwe mu Wusimbe uWufinjile kʉtɨ, ‘Inyumba yaanɨ, yɨtɨbhe nyumba ya kupuutila.’ Ɨleelo ɨmwe, muyigalulanyiinye kʉbha ngwenya ya bhabuda!”§
47 UYeesu akhamanyɨzyaga abhantʉ insiku zyonti mwi linga ilyi Nyumba iMfinjile. Abhapɨtɨ abha bhapuutili, na bhamanyizyi abhɨ ndajɨzyo na bhasongo abha Bhayahuudi, bhakhanzaga ɨdala ɨlya kʉmʉgoga. 48 Ɨleelo bhakhapootwa, kʉnongwa ye abhantʉ bhonti bhe bhakhamʉlandataga bhakhalemaga akhinza amazwi gaakwe.
* 19:8 19:8 Bhaazya Bhalaawi 6:1-5. 19:11 19:11 Bhakhasɨɨbhaga kʉtɨ ʉwʉmwene wa Mʉlʉngʉ wʉpalamɨɨye kʉnongwa ye bhakhasɨɨbhaga kʉtɨ uYeesu akʉbhala ku Yelusaleemu kʉtabhaala ʉwʉmwene. 19:13 19:13 Ɨnhela inyinji Mʉ ndongo ɨya Shiyunaani yɨkʉtɨ mina. Ɨnhela zɨnɨɨzyo zyámɨle zya kʉmʉposheelezya umubhombi ameezi gatatʉ. § 19:23 19:23 Kʉ bhe bhakʉpaapɨzya kwe abhantʉ abhinji bhakʉbhɨɨkha ɨnhela zyabho, kʉtɨ pɨlongolela zɨkhonjele. * 19:35 19:35 Bhakhamʉzʉvwa uYeesu Abhamwene bhakhapandaga pa ndogomi mʉ khabhalɨlo akha wutengaanu, bhakhapandaga ifalaasi mʉ khabhalɨlo akha wʉlʉgʉ. UYeesu kʉpanda mu ndogomi we akwinjila mu Yelusaleemu, akhalolesyaga kʉtɨ ʉweene akwɨnza ku wutengaanu ngatɨ wʉ mwene umutonsu. 19:38 19:38 Bhaazya Zabuuli 118:26. 19:46 19:46 Bhaazya Yeesaya 56:7. § 19:46 19:46 Bhaazya Yelemiya 7:11.