8
Ñuzɨhɨ sa tyindyee sii ra Jesús
1 Yaha cuan ta cuee ca ta cuahan ra Jesús tahan tahan ñuu nahnu ta ñuu ndyihi. I cahan ra Tuhun Ndyoo nuu ñiyɨvɨ. Ta i zacoto ra sii ñu Tuhun Vaha, cuhva cuñi ra Ndyoo cundyaca ñaha ra sii ñu. Ta ndɨhɨ sa usi uu tahan ra i casi ra sihin ra.
2 Ta cuahan tucu ñu zɨhɨ sihin ra. Maa ñu cuu ñu i zanduvaha ra ta cuhu ñu a i ñoho tatyi cuihna sii ñu ta i tava ra. Ta cuahan ña María minoo ñaha ñuu Magdala sihin ñu. I siñoho usa tahan tatyi cuihna sii ña, ta nduvaha ña.
3 Ta cuahan tucu ña Juana, ñazɨhɨ ra Chuza. Minoo ra cu tyiño sa cuenda ra rey Herodes cuu maa ra. Ta cuahan ña Susana ta cuaha xaan ca ñu cuahan. Ta i tyindyee ñu sii ra Jesús sihin xuhun ñu.
Cahan ra Jesús zɨquɨ minoo cuhva, cuhva ra tasi
4 Cuaha xaan ñiyɨvɨ i quita sa zɨɨn zɨɨn ñuu, ta titahan ñu vatyi cua tyizoho ñu sa cahan ra Jesús. Ta i cahan ra sihin ñu zɨquɨ minoo cuhva ta catyi ra:
5 Cuahan minoo ra nu iyo tyiño ra vatyi cua quɨtɨ ra sɨtɨ trigo nu ñuhu ra. Ta cuhva sa quɨtɨ ra sii si, zuhva si canacoyo si ityi. Ta i sañi ñiyɨvɨ sii si, ta i sasi zaa sii si.
6 Ta zuhva sɨtɨ cuan, i canacoyo si nu yaxi ñoho ñuhu vatyi ñoho xaan yuu. Ta quɨvɨ i caña si, i na‑ityi si vatyi ña coco caa ñuhu ta i cumañi ndutya sii si.
7 Ta zuhva sɨtɨ cuan, i canacoyo si tɨcuɨ iñu. Ta i caña si sisi iñu, zoco i zahvi iñu sii si. Ta ñá saha si sɨtɨ si.
8 Ta zuhva ca sɨtɨ cuan, i canacoyo si nu vaha ñuhu, ta saha xaan si sɨtɨ si. Iyo si saha si minoo ziendu sɨtɨ si. Catyi ra Jesús. Ta sa yaha cahan ra tuhun cuan, i cana saa ra, ta i catyi ra: Tatu siñi ndo, cuɨñɨ ndo sa quehin. Catyi ra.
9 Tacuan ta i ndaca tuhun ra i casi ra sii ra ñaa cuñi si catyi si cuhva cahan ra sihin ñiyɨvɨ.
10 Ta i catyi ra Jesús sihin ra: Saha ra Ndyoo sa coto maa ndo tuhun xehe sa cuenda cuhva ndyaca ñaha maa ra. Zoco sihin inga ñiyɨvɨ, maa ñi sihin minoo cuhva quehin vatyi cua ndyehe ñu, zoco ma nacoto ñu ñaa sa ndyehe ñu. Cua cuɨñɨ ñu, zoco ma cutuñi iñi ñu.
11 Ihya cuu cuhva cuñi si catyi si: Sɨtɨ cuan cuu tañi Tuhun Ndyoo.
12 Ta tañi sa canacoyo sɨtɨ cuan ityi, tacuan iyo minoo ityi ñiyɨvɨ siñi Tuhun Ndyoo. Ta saa cuihna, ta quindyaa ra sii si sisi añima ñu coto cua sino iñi ñu ta cacu ñu.
13 Ta tañi sa canacoyo sɨtɨ nu ñoho xaan yuu iyo inga ityi ñiyɨvɨ sa siñi Tuhun Ndyoo. Zɨɨ xaan cuñi ñu sihin si zuhva ñi quɨvɨ, zoco ña quɨhvɨ vaha si añima ñu. Ta ña naha cua sino iñi ñu. Tatu cua quisi minoo tundoho zɨquɨ ñu a cuxaan ñiyɨvɨ sihin ñu sa cuenda Tuhun Ndyoo, yatyi xaan cua zaña ñu sii si.
14 Ta inga ñiyɨvɨ cuu tañi sa canacoyo sɨtɨ nu ndyaa iñu. Siñi ñu Tuhun Ndyoo, zoco sica xaan iñi ñu inga tuhun, tuhun sa iyo ñuu ñiyɨvɨ. Sica iñi ñu tuhun sa nducuca ñu ta cuhva cua cuzɨɨ iñi ñu ñuu ñiyɨvɨ ya. Ta ma zatyiño vaha Tuhun Ndyoo sihin ñu.
15 Zoco tañi sɨtɨ canacoyo nu vaha ñuhu, tacuan iyo inga ñiyɨvɨ. Ndoo xaan iyo ñu, ta vaha xaan añima ñu. Siñi ñu Tuhun Ndyoo, ta zavaha ñu sii si. Ta cundyee xaan iñi ñu. Ta cuaha xaan sa vaha zavaha ñu cuhva catyi Tuhun Ndyoo.
Cuhva sii minoo lámpara
16 Tatu tyaa ñiyɨvɨ minoo lámpara sisi vehe ñu, ma tyihi ñu sii si xu sito a inga nu xehe. Ña tacuan vatyi tyaa ñu sii si nu zucu vatyi tacuan ta ndundisi sisi vehe, ta cuu ndyehe ñiyɨvɨ quɨhvɨ sisi vehe.
17 Ta tañi lámpara tatu ñoho xehe si, tacuan iyo cuhva zacuehi sii ndo vityi. Zoco cua coo quɨvɨ ta cua cuɨñɨ ñiyɨvɨ nacahnu ñuu ñiyɨvɨ cuhva zacuehi ihya.
18 Yucuan cuenda coto vaha ndo sii ndo sihin sa siñi ndo vatyi tatu tyaa ndo yahvi sa quehin, cuaha ca cua zacuehi sii ndo. Zoco tatu ma tyizoho ndo cua quindyei ndya cuhva ndya sa zuhva ñi sa sica iñi ndo vatyi sa cutuñi iñi ndo.
Zɨhɨ ra Jesús ta yañi ra
19 Tacuan ta i saa zɨhɨ ra ta yañi ra Jesús, zoco ñá cuu quɨhvɨ ñu nu ndyaa ra vatyi tuu xaan ñiyɨvɨ.
20 Ta i zacoto ñiyɨvɨ yucu yucuan sii ra ta catyi ñu: Zɨhun ta yañun, nandyaa ñu sata vehe, ta cuñi ñu cahan ñu suhun.
21 Ta i nacahan ra Jesús, ta catyi ra: Ñiyɨvɨ sa cuu zɨhi ta yañi cuu ñu siñi Tuhun Ndyoo ta zavaha ñu sii si.
Zacutaxi ra Jesús tatyi ta ndutya
22 Minoo quɨvɨ i quɨhvɨ ra Jesús minoo barco sihin ra i casi ra. Ta i catyi ra sihin ra: Coho yo inga siyo miñi. Ta cuahan ra sihin barco cuan.
23 Ta cuhva sa cuahan ra mahñu miñi cuan, ta quixi ra Jesús. Ta sicava minoo tatyi cahnu xaan. Ta quɨhvɨ ndutya sisi barco. Ta i situ tu, ta i quisaha ndyee tu.
24 Ta i zandoyo ra sii ra Jesús ta catyi ra: ¡Maestro! ¡Maestro! ¡Sa cuñi cunaa yo! Catyi ra. Ta i nduvita ra Jesús, ta i cahan ra sihin tatyi ta sihin ndutya, ta i cutaxi si.
25 Ta i catyi ra sihin ra yucu sihin ra: ¿Ñacu ña nɨɨ iñi ndo? Catyi ra. Zoco ra cuan, yuhu xaan ra, ta iyo xaan i cuñi ra. Ta i quisaha ndaca tuhun ra sii ra tahan ra: ¿Yoo ra cuu ra ya? vatyi cuhva ndya tatyi ta cuhva ndya ndutya ta tyaa si yahvi sii ra.
Minoo ra ñoho tatyi cuihna
26 Tacuan ta i saa ra Jesús nu cu si Gadara sa ndyaa inga siyo miñi cahnu sa nañi Galilea.
27 I quita ra Jesús barco, ta i tuhva minoo ra ñuu cuan sii ra. Sa naha xaan ñoho tatyi cuihna sii ra, ta ña ñoho ra zahma ra, ta ña ndyaa ra vehe ra. Sica noo ñi maa ra nu ñaña.
28-29 Ta tuhva tatyi ña vaha cuan tɨɨn sii ra, ta yucuan cuenda sihñi ñu cadena ndaha ra ta saha ra vatyi ma cuu cuhun ra. Zoco i sahnu ra cadena sihin fuerza sa saha tatyi ña vaha cuan sii ra, ta i zacono tatyi cuan sii ra ndya nu yoñi ñiyɨvɨ iyo. Ta cuhva sa ndyehe ra sii ra Jesús, i sicuɨñɨ sɨtɨ ra nuu ra, ta i cana saa ra, ta catyi ra: ¿Ñaa sa cuñun sihin mi, Jesús? Moo cuu zehe Ndyoo ra cahnu ca. Sa ndyoo ñi ma zandyehun tundoho sii. Tacuan i catyi ra vatyi sa catyi ra Jesús sihin tatyi cuihna vatyi naquita si sisi añima ra.
30 Ta zɨquɨ i ndaca tuhun ra Jesús sii ra: ¿Ñaa nañun? Ta tatyi cuan nacahan si ta catyi si: Nañi Legión. Tacuan catyi tatyi ña vaha cuan vatyi cuaha xaan si ñoho sii ra.
31 Ta i sica tatyi ña vaha cuan tumañi iñi sii ra Jesús sa ma zacuhun ra sii si sisi minoo xahva cono xaan nu ma cuu quita si.
32 Ta sica tatyi ña vaha cuan sii ra Jesús vatyi nacuhva ra sa quɨhvɨ si sisi quɨnɨ vatyi yucu xaan tɨ yucuan. Ta i saha ra Jesús sa quɨhvɨ si sisi quɨnɨ cuan.
33 Ta i quita tatyi ña vaha cuan sii ra ndahvi cuan, ta i quɨhvɨ si sisi quɨnɨ cuan. Ta ñihi xaan i cacono quɨnɨ cuan nu iñi noo yuhu miñi. Ta i sihi tandɨhɨ tɨ sisi ndutya.
34 Ta cuhva sa ndyehe ra zacuenda quɨnɨ cuan sa tahan tɨ, i sino xaan ra, ta i nacatyi ra sihin ñiyɨvɨ sa ndyehe ra sisi cuhu ta sisi ñuu.
35 Ta i quita coyo ñiyɨvɨ vatyi cua ndyehe ñu ñaa sa cuu, ta i saa ñu nu ndyaa ra Jesús. Ta i ndyehe ñu sii ra sa quita tatyi cuihna cuan. Nandyee ra nuu ra Jesús. Sa ñoho ra zahma ra, ta sa nduvaha cuñi xiñi ra. Ta i yuhu xaan ñu.
36 Ta ñiyɨvɨ i ndyehe, i nacatyi ñu sihin inga ñu cuhva i quita tatyi ña vaha sii ra ta i nduvaha ra.
37 Tacuan ta cuaha xaan ñiyɨvɨ nacahnu Gadara i catyi ñu sihin ra Jesús vatyi nacuhun ra vatyi i yuhu xaan ñu sa cuenda cuhva i zavaha ra sihin tatyi cuihna cuan. Ta i nandɨhvɨ ra Jesús sisi barco.
38 Ta ra sa quita tatyi cuihna cuan, i sica ra sii ra Jesús sa cuhun ra sihin ra, zoco i catyi ra Jesús sihin ra:
39 Cuanuhun ndya vehun. Ta nacatyun sihin ñiyɨvɨ suun ñaa sa i zavaha ra Ndyoo suhun, cuhva sa cahnu xaan i tyindyee ra suun. Ta cuahan ra cuan, ta i nacatyi ra nacahnu ñuu ra cuhva sa cahnu xaan i zavaha ra Jesús sihin ra.
Nduvaha zehe ra Jairo, ta i tɨɨn minoo ñaha yuzahma ra Jesús
40 Ta quɨvɨ sa nasaa ra Jesús inga siyo miñi, cuaha xaan ñiyɨvɨ ndatu sii ra. Ta zɨɨ xaan cuñi ñu vatyi nasaa ra.
41 Tacuan ta i saa minoo ra sa nañi Jairo. Minoo ra cu tyiño cuenda vehe ñuhu ñuu cuan cuu ra. Ta i sicuɨñɨ sɨtɨ ra nuu ra Jesús, ta i sica xaan ra tumañi iñi sii ra sa cuhun ra sihin ra ndya vehe ra.
42 Vatyi minoo tuhun ñi zehe ra iyo. Usi uu cuiya ña, ta sa cuñi cuu ña sihin cuehe. Ta cuahan ra Jesús vehe ra cuan. Ta i sindyico cuaha xaan ñiyɨvɨ sii ra. Ñihi xaan i catyihi ñu sii ra.
43 Ta tɨcuɨ ñiyɨvɨ cuan ñoho minoo ñaha cuhu. Sa usi uu cuiya sa cuhu ña cuehe sa cuu ña nɨñɨ. Cuaha xaan médico i zacuu tata sii ña. I zanaa ña tandɨhɨ cuii sa iyo sii ña. Zoco ñá nduvaha ña sihin cuhva zavaha médico.
44 Ta i quisi ña ityi sata ra Jesús zava mahñu ñiyɨvɨ cuan, ta i tɨɨn ña yuzahma ra. Ta zuun ñi caa cuhva cuan i sicuita nɨñɨ ña.
45 Ta i catyi ra Jesús: ¿Yoo sa tɨɨn sii? Ta tandɨhɨ ñiyɨvɨ cuahan sihin ra catyi ñu vatyi yɨvɨ maa ñu. Ta ra Pedro ta inga ra ndɨhɨ sihin ra Jesús i catyi ra: Maestro, tuu xaan ñiyɨvɨ cuahan suhun, ta catyihi ñu suun. ¿Ta ñaa cuenda ndaca tuhun yoo sa tɨɨn suun?
46 Zoco i catyi ra Jesús: Iyo minoo ñiyɨvɨ i tɨɨn sii, vatyi tuu iñi vatyi cuahan zuhva tundyee iñi sii.
47 Ta sa sito ñaha cuan vatyi ma cuu tyixehe ña, ta i quisaha nɨhɨ ña vatyi yuhu xaan ña. Ta i sicuɨñɨ sɨtɨ ña nuu ra Jesús. Ta ityi nuu tandɨhɨ ñiyɨvɨ i nacatyi ña sihin ra ñaa cuenda i tɨɨn ña sii ra ta yozo caa i nduvaha ña sa zuun ñi caa cuhva cuan.
48 Ta i catyi ra Jesús sihin ña: Zihi, i nduvohon vatyi i sino iñun sii. Cuahan sihin sa vaha. Catyi ra.
49 Nɨɨ ñi sa cahan ra Jesús tuhun ya, ta i quisi minoo ra iyo vehe ra Jairo cuan. Ta i catyi ra sihin ra Jairo: Sa sihi zehun. Ma zayanga con sii ra maestro ya.
50 Ta sa siñi ra Jesús tuhun cuan, i catyi ra: Ma yuhun. Sino iñun ta cua nduvaha ña.
51 Ta sa saa ra Jesús vehe ra Jairo, ñá saha ra quɨhvɨ ñiyɨvɨ, maa ñi ra Pedro ta ra Jacobo ta ra Juan ta ra Jairo, zutu ña, sihin ñazɨhɨ ra.
52 Ta i sacu xaan tandɨhɨ ñiyɨvɨ vatyi i sihi ña, zoco i catyi ra Jesús: Ma vacu ndo. Ñá sihi ña. Quixi ña.
53 Ta i sacu ndyaa ñu sii ra vatyi sito ñu vatyi sa sihi ña.
54 Tacuan ta i tɨɨn ra Jesús ndaha ña luhlu cuan, ta i catyi ra sihin ña: Ñaha luhlu, nduviton.
55 Ta i nandɨhvɨ añima ña, ta zuun ñi caa cuhva cuan i nduvita ña. Ta i catyi ra sihin ñu nacuhva ñu sa casi ña.
56 Iyo xaan i cuñi zutu ña ta zɨhɨ ña, zoco ñihi xaan i saha ra tyiño sii ñu sa ma nacatyi ñu nu sihin minoo ñiyɨvɨ cuhva i cuu.