21
Ñayóꞌo káꞌa̱n xa̱ꞌa̱ ta̱Jesús ki̱vi̱ ni̱ki̱ꞌvi ra ñoo Jerusalén
(Mr. 11:1-11; Lc. 19:28-40; Jn. 12:12-19)
Ki̱vi̱ kua̱ꞌa̱n ta̱Jesús xíꞌin naxíka xíꞌin ra yichi̱ ña kua̱ꞌa̱n ñoo Jerusalén, ta ni̱xaa̱ na ñoo Betfagé, ña nákaa̱ no̱o̱ xi̱ki̱ tón Olivo. Ta ta̱Jesús ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin o̱vi̱ naxíka xíꞌin ra, káchí ra saá:
―Kua̱ꞌa̱n ndó ñoo ña xíto ndaa ndó kaa̱. Tá ni̱xaa̱ ndó ñoo kaa̱, ta naníꞌi ndó ñii burra nóꞌni rí, ta ñii sa̱ꞌya rí xíꞌin rí. Ta ndaxin ndó rí ta kixi ndó xíꞌin rí yóꞌo. Tá yóo ni̱vi na nda̱ka̱ to̱ꞌon ndóꞌó: “¿Nda̱chun ndáxin ndó kiti̱ yóꞌo?”, kachí na xíꞌin ndó, ta ndakuii̱n ndó, kachí ndó saá xíꞌin na: “Ta̱Káꞌno no̱o̱ yó xíni̱ ñóꞌó rí, tá ndi̱ꞌi xíni̱ ñóꞌó ra rí, ta kama ní nataxi ra rí ndaꞌa̱ ndó”, kachí ndó xíꞌin na ―káchí ta̱Jesús.
Ta ndiꞌi ñayóꞌo ni̱xi̱yo, chi saá xíni̱ ñóꞌó kundivi ña ni̱ka̱ꞌa̱n Ndios xíꞌin ta̱profeta, chi ta̱profeta ni̱taa ra to̱ꞌon ña káchí saá:
Ka̱ꞌa̱n ún xíꞌin nañoo Jerusalén:*
“Koto ndó, ta̱Rey ñoo ndó va̱xi ra no̱o̱ ndó,
ta̱ ndáꞌví ini kúu ra, yóso ra ñii burro,
yóso ra ñii burro loꞌo, sa̱ꞌya tí ndíso ñaveé”,
káchí to̱ꞌon Ndios.
Ta kua̱ꞌa̱n o̱vi̱ naxíka xíꞌin ta̱Jesús, ta ki̱sa ndivi na chiño nda̱tán yóo ña ni̱ka̱ꞌa̱n ta̱Jesús xíꞌin na. Ta saá ndi̱kó na ki̱xaa̱ na no̱o̱ ta̱Jesús xíꞌin burra ta xíꞌin sa̱ꞌya rí. Ta chi̱nóo na tiko̱to̱ na sa̱ta̱ rí, ta saá na̱koso ta̱Jesús ta kua̱ꞌa̱n ra yichi̱. Ta kua̱ꞌa̱ ní ni̱vi chi̱ndoo na tiko̱to̱ na yichi̱ no̱o̱ yáꞌa ra kua̱ꞌa̱n ra, ta sava ni̱vi xa̱ꞌnda na no̱o̱ ndaꞌa̱ tón yito̱n ta chi̱ndoo na nó yichi̱ ña yaꞌa ra sa̱ta̱ nó, saá kísa to̱ꞌó na ra. Ta ni̱vi kua̱ꞌa̱n siꞌna no̱o̱ ra xíꞌin na ndíko̱n kua̱ꞌa̱n sa̱ta̱ ra, ndeé ní kúsii̱ ini na, ta káꞌa̱n na, káchí na saá:
―¡Kasa káꞌno yó Ndios xa̱ꞌa̱ sa̱ꞌya ta̱David yóꞌo! ¡Ná keꞌé Ndios ñava̱ꞌa xíꞌin ta̱yóꞌo, ta̱a ta̱ ki̱xaa̱ xíꞌin nda̱yí Ndios! ¡Ná kanóo síkón ñato̱ꞌó Ndios! ―káchí ni̱vi na kua̱ꞌa̱n xíꞌin ta̱Jesús.
10 Ta ta̱Jesús ni̱ki̱ꞌvi ra ñoo Jerusalén, ta ndiꞌi nañoo yóꞌo ñii ni̱si̱so̱ na, ndáka̱ to̱ꞌon na ta káꞌa̱n na xíꞌin táꞌan na:
―¿Yu kúu ta̱yóꞌo? ―káchí na.
11 Ta nda̱kuii̱n ni̱vi na kua̱ꞌa̱n xíꞌin ta̱Jesús:
―Ta̱yóꞌo kúu ta̱Jesús, ta̱profeta ta̱ ke̱e ñoo Nazaret estado Galilea ―káchí na.
Ñayóꞌo káꞌa̱n xa̱ꞌa̱ ta̱Jesús ki̱vi̱ ta̱va ra
ndiꞌi na síkó ke̱ꞌe yéꞌé veꞌe ño̱ꞌo káꞌno
(Mr. 11:15-19; Lc. 19:45-48; Jn. 2:13-22)
12 Ta ni̱ki̱ꞌvi ta̱Jesús ke̱ꞌe yéꞌé veꞌe ño̱ꞌo káꞌno, ta ki̱xáꞌá ra táva ndiꞌi ra na síkó xíꞌin na sáta ña kee na ko̱ꞌo̱n na. Ta sa̱ndiva ra mesa ni̱vi na sáma si̱ꞌún, ta xa̱ta ra táyi̱ na síkó tísa̱ta. 13 Ta ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin ndiꞌi na:
―Saá káchí to̱ꞌon Ndios ña ni̱taa na xi̱na̱ꞌá: “Veꞌe i̱ kunaní ña veꞌe no̱o̱ ko̱ꞌo̱n ni̱vi ña ka̱ꞌa̱n na xíꞌin i̱”, káchí to̱ꞌon Ndios. Ta ndóꞌó, o̱n vása va̱ꞌa kéꞌé ndó, chi sa̱nduu ndó veꞌe yóꞌo ñii kavua̱ nakuíꞌná ―káchí ta̱Jesús xíꞌin na.
14 Ta saá ni̱vi nakuáá xíꞌin ni̱vi na o̱n ki̱ví kaka ki̱xaa̱ na no̱o̱ ta̱Jesús veꞌe ño̱ꞌo káꞌno yóꞌo, ta sa̱ndaꞌa ra na. 15 Ta na sánáꞌa nda̱yí Ndios xíꞌin nanáꞌno no̱o̱ nasu̱tu̱ ni̱saa̱ ní na xíni na ta̱Jesús, chi xi̱ni na ndiꞌi milagro ke̱ꞌé ra, ta xi̱ni̱ so̱ꞌo na ni̱ka̱ꞌa̱n naválí na yíta ke̱ꞌe yéꞌé veꞌe ño̱ꞌo káꞌno, xíꞌin ndiꞌi ndee̱ na káchí na saá:
―¡Kasa káꞌno yó Ndios xa̱ꞌa̱ sa̱ꞌya ta̱David yóꞌo!
16 Ta na sánáꞌa nda̱yí Ndios xíꞌin nanáꞌno no̱o̱ nasu̱tu̱ ni̱nda̱ka̱ to̱ꞌon na ta̱Jesús:
―¿Án xíni̱ so̱ꞌo ún yukía̱ káꞌa̱n naválí yóꞌo?
Ta nda̱kuii̱n ta̱Jesús, káchí ra saá:
―Oon, xíni̱ so̱ꞌo i̱ ña káꞌa̱n na. Ta ndóꞌó, ¿án o̱n vása ní‑kaꞌvi ndó to̱ꞌon Ndios, no̱o̱ káchí ña saá?:
Ndios chi̱tóni̱ ra ka̱ꞌa̱n naválí ñato̱ꞌó xa̱ꞌa̱ ra.
Nda̱ yuꞌu̱ naválí xíꞌin yuꞌu̱ naválí páꞌá na chíchín nakiꞌin ra ñato̱ꞌó,
káchí to̱ꞌon Ndios ―káchí ta̱Jesús xíꞌin na.
17 Ta sa̱ndakoo ta̱Jesús nanáꞌno yóꞌo ta kua̱ꞌa̱n ra ñoo Betania, no̱o̱ ni̱ki̱si̱n ra ñii ñoó.
Ñayóꞌo káꞌa̱n xa̱ꞌa̱ ña sáta̱vi̱ chiꞌña ta̱Jesús tón higo
(Mr. 11:12-14, 20-26)
18 Ta xita̱a̱n ní kúu ña, ta ke̱e ta̱Jesús ñoo yóꞌo ndikó ra kua̱ꞌa̱n ra ñoo Jerusalén, ta xíꞌi̱ ní ra so̱ko. 19 Ta xi̱ni ra ñii tón higo yatin yuꞌu̱ yichi̱, ta ni̱xaa̱ yatin ra no̱o̱ ñíndichi nó, ta ni̱‑naníꞌi ra nda̱ ñii kui̱ꞌi ndaꞌa̱ nó. Nina yu̱ku̱ kuiti yóo ndaꞌa̱ nó. Ta saá ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin tón higo yóꞌo, káchí ra saá:
―O̱n koon ka̱ kui̱ꞌi ndaꞌa̱ ún nda̱ ñii ki̱vi̱ ña va̱xi ―káchí ra.
Ta xa̱ndi̱ko̱n ni̱yi̱chi̱ tón higo yóꞌo. 20 Ta xi̱ni naxíka xíꞌin ra yukía̱ ni̱ndoꞌo tón higo yóꞌo, ta na̱kaꞌnda ní ini na, ta ni̱nda̱ka̱ to̱ꞌon na ta̱Jesús:
―¿Nda̱chun kama ní ni̱yi̱chi̱ tón higo yóꞌo? ―káchí na xíꞌin ra.
21 Ta nda̱kuii̱n ta̱Jesús:
―Ndixa káꞌa̱n i̱ xíꞌin ndó, tá kándixa ndinoꞌo ini ndó Ndios, ta o̱n vása xíka o̱vi̱ ini ndó, ta saá kuchiño kasa ndivi ndó nda̱tán yóo ña ke̱ꞌé i̱ xíꞌin tón higo yóꞌo. Tá ka̱ꞌa̱n ndó, kachí ndó saá xíꞌin ñii xi̱ki̱ káꞌno: “Kutaꞌa ún ta ko̱ꞌo̱n ún sakana xíꞌin mi̱i ún no̱o̱ mi̱ni”, ta saá koo ña. 22 Tá kándixa ndinoꞌo ini ndó Ndios, ta nakiꞌin ndó ndiꞌi ña ndukú ndó no̱o̱ ra.
Ñayóꞌo káꞌa̱n xa̱ꞌa̱ nda̱yí ña kómí ta̱Jesús keꞌé ra chiño
(Mr. 11:27-33; Lc. 20:1-8)
23 Ta ki̱xaa̱ ta̱Jesús ke̱ꞌe yéꞌé veꞌe ño̱ꞌo káꞌno ta sánáꞌa ra ni̱vi, ta naxi̱kua̱ꞌa̱ no̱o̱ najudío xíꞌin nanáꞌno no̱o̱ nasu̱tu̱ ki̱xaa̱ na no̱o̱ ra, ta ni̱nda̱ka̱ to̱ꞌon na ra:
―¿Míkía̱ ki̱xi nda̱yí kéꞌé ún ñayóꞌo? ¿Yu kúu na ta̱xi nda̱yí ndaꞌa̱ ún keꞌé ún chiño yóꞌo saá? ―káchí na xíꞌin ra.
24-25 Ta nda̱kuii̱n ta̱Jesús:
―Ta yi̱ꞌi̱ kóni i̱ nda̱ka̱ to̱ꞌon i̱ ndóꞌó ñii la̱á to̱ꞌon. ¿Míkía̱ ki̱xi nda̱yí ta̱Juan sa̱kuchu ra ni̱vi? ¿Án ta̱xi Ndios nda̱yí ndaꞌa̱ ra? ¿Án ni̱vi kúu na ta̱xi nda̱yí ndaꞌa̱ ra ña sakuchu ra ni̱vi? Tá ndakuii̱n ndó ña ndáka̱ to̱ꞌon i̱ ndóꞌó, ta saá ka̱ꞌa̱n i̱ xíꞌin ndó míkía̱ ki̱xi nda̱yí kéꞌé i̱ chiño yóꞌo ―káchí ta̱Jesús xíꞌin na.
Ta saá ki̱xáꞌá na káꞌa̱n táꞌan xíꞌin mi̱i na:
―¿Ndasaá koo ndakuii̱n yó vitin? Chi táná ka̱ꞌa̱n yó Ndios ta̱xi nda̱yí ndaꞌa̱ ta̱Juan, ta saá nda̱ka̱ to̱ꞌon ta̱Jesús mi̱i yó: “¿Nda̱chun o̱n vása ní‑kandixa ndó ña ni̱ka̱ꞌa̱n ra?” 26 Táná ka̱ꞌa̱n yó ni̱vi kuiti kúu na ta̱xi nda̱yí ndaꞌa̱ ta̱Juan, ta saá yi̱yo ní sasaa̱ yó nañoo, chi nayóꞌo kándixa na ndí ta̱Juan xi̱kuu ra ñii ta̱profeta ―káchí na, káꞌa̱n táꞌan na.
27 Ta saá nda̱kuii̱n na, káchí na siꞌa xíꞌin ta̱Jesús:
―O̱n xíni̱ ndi̱ yu kúu na ta̱xi nda̱yí ndaꞌa̱ ta̱Juan ―káchí na.
Ta saá ta̱Jesús ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin na:
―Ta ni yi̱ꞌi̱, o̱n ka̱ꞌa̱n i̱ xíꞌin ndó míkía̱ ki̱xi nda̱yí kómí i̱ ña kéꞌé i̱ chiño yóꞌo ―káchí ra.
Cuento yóꞌo ndáto̱ꞌon xa̱ꞌa̱ ñii ta̱a ta̱ kómí o̱vi̱ sa̱ꞌya
28 Ta ta̱Jesús ni̱nda̱ka̱ to̱ꞌon ra na:
―¿Yukía̱ kani si̱ni̱ ndó xa̱ꞌa̱ ña kóni i̱ ndato̱ꞌon i̱ xíꞌin ndó vitin? Saá ndo̱ꞌo ñii ta̱a, kómí ra o̱vi̱ sa̱ꞌya ra. Ta ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin sa̱ꞌya ra ta̱no̱ó, káchí ra saá: “Sa̱ꞌya i̱, ko̱ꞌo̱n ún vitin kasa chiño ún no̱o̱ ñoꞌo̱ i̱ no̱o̱ na̱taan i̱ tón uva.” 29 Ta nda̱kuii̱n sa̱ꞌya ra: “O̱n ko̱ꞌo̱n i̱”, káchí ra, ta saá ni̱yaꞌa ñii káni̱ loꞌo ta na̱ndikó ini ra, ta ni̱xa̱ꞌa̱n ra ki̱sa chiño ra. 30 Ta saá ta̱a ta̱ kómí o̱vi̱ sa̱ꞌya yóꞌo ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin inka̱ sa̱ꞌya ra, ñii ki̱ꞌva ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin ta̱no̱ó. Ta nda̱kuii̱n sa̱ꞌya ra ta̱o̱vi̱ yóꞌo, káchí ra saá: “Va̱ꞌa, tata, ko̱ꞌo̱n i̱”, káchí ra, ta ta̱yóꞌo o̱n vása ní‑xaꞌa̱n ra kasa ndivi ra chiño. 31 Ta vitin, ¿yukía̱ xáni ini ndó? ¿Ndá sa̱ꞌya ta̱yóꞌo kúu ta̱ ki̱sa ndivi ña xa̱ꞌnda chiño yivá ra? ―káchí ta̱Jesús.
Ta nda̱kuii̱n na:
―Ta̱no̱ó kúu ta̱ ki̱sa ndivi chiño ña kóni yivá ra ―káchí na.
Ta saá ni̱ka̱ꞌa̱n ta̱Jesús xíꞌin na:
―Ndixa káꞌa̱n i̱ xíꞌin ndó, ni̱vi na káya si̱ꞌún xa̱ꞌa̱ nagobierno, xíꞌin náñaꞌa̱ ná kísi̱n xíꞌin kua̱ꞌa̱ ní ta̱a, kúu na siꞌna ka̱ kúchiño ki̱ꞌvi no̱o̱ ndó yichi̱ no̱o̱ xáꞌnda chiño Ndios. 32 Chi ta̱Juan ki̱xi ra no̱o̱ ndó ña sanáꞌa ra ndóꞌó ndasaá va̱ꞌa kutaku̱ ndó no̱o̱ Ndios, ta ni̱‑xiin ndó kandixa ndó ra. Ta na káya si̱ꞌún xa̱ꞌa̱ nagobierno xíꞌin náñaꞌa̱ ná kísi̱n xíꞌin kua̱ꞌa̱ ní ta̱a, na̱ndikó ini na ta ka̱ndixa na ña ni̱ka̱ꞌa̱n ra. Ta ndóꞌó xi̱ni ndó ndiꞌi ñayóꞌo, ta ni̱‑xiin ndó nandikó ini ndó, ta o̱n vása ní‑kandixa ndó ra ―káchí ta̱Jesús.
Cuento yóꞌo ndáto̱ꞌon xa̱ꞌa̱ ni̱vi na o̱n váꞌa na táti ñoꞌo̱
no̱o̱ yóo tón uva
(Mr. 12:1-12; Lc. 20:9-19)
33 Ta ni̱ka̱ꞌa̱n ta̱Jesús:
―Koni̱ so̱ꞌo ndó inka̱ cuento ña sanáꞌa i̱ ndóꞌó. Saá ndo̱ꞌo ñii ta̱a, na̱taan ra tón uva. Ta ki̱sa va̱ꞌa ra ñii na̱ma̱ xi̱no nduu ña ndiꞌi no̱o̱ ñoꞌo̱ no̱o̱ na̱taan ra tón uva. Ta xa̱ta ra no̱o̱ ñoꞌo̱ ña ki̱sa va̱ꞌa ra ñii no̱o̱ koꞌon nduta̱ tíuva, ta ki̱sa va̱ꞌa ra ñii torre no̱o̱ kundo̱o ni̱vi kundaa na tón uva yóꞌo.
’Ta saá sa̱tati ra ñoꞌo̱ ra xíꞌin tón uva ra inka̱ ni̱vi, ta ke̱e ra kua̱ꞌa̱n ra inka̱ ñoo xíká ní. 34 Ta ki̱xaa̱ yatin ki̱vi̱ ña kaꞌnda na tíuva yóꞌo, ta ta̱a ta̱ xíꞌin yito̱n tón uva ti̱ꞌví ra namozo ra kua̱ꞌa̱n na nakiꞌin na sava tíuva ña kuu yaꞌvi ra. 35 Ta ni̱vi na táti ñoꞌo̱ no̱o̱ yóo tón uva ti̱in na namozo yóꞌo, ta ka̱ni ní na ñii ta̱yóꞌo, ta xa̱ꞌni na ñii ta̱táꞌan ta̱yóꞌo, ta ko̱on na yu̱u̱ inka̱ ra. 36 Ta ta̱a ta̱ xíꞌin yito̱n tón uva ti̱ꞌví ra kua̱ꞌa̱ ka̱ namozo kua̱ꞌa̱n na nakiꞌin na tíuva, ta ñii ki̱ꞌva ni̱ndoꞌo nano̱ó, saá ndóꞌo nayóꞌo.
37 ’Ta saá ta̱a ta̱ xíꞌin yito̱n tón uva ti̱ꞌví ra sa̱ꞌya mi̱i ra kua̱ꞌa̱n ra no̱o̱ na táti ñoꞌo̱, chi xa̱ni ini ra: “Ndixa kasa to̱ꞌó na sa̱ꞌya mi̱i yó.” 38 Ta na táti ñoꞌo̱ xi̱ni na kíxaa̱ ta̱loꞌo sa̱ꞌya ra, ta ni̱ka̱ꞌa̱n na xíꞌin táꞌan na, káchí na saá: “Ta̱kaa̱ kúu sa̱ꞌya ta̱ na̱taan tón uva, ta sa̱ꞌya ra yóꞌo kúu ta̱ nakiꞌin ñakuíká xíꞌin ñoꞌo̱ yóꞌo táná kivi̱ yivá ra. Naꞌa ndó ná koꞌyo̱ kaꞌni yó ra, ta kindo̱o yó xíꞌin ndiꞌi ñakuíká ra”, káchí na. 39 Ta saá ti̱in na ra, ta sa̱kana na ra nda̱ sa̱ta̱ na̱ma̱ ña xi̱no nduu no̱o̱ yóo tón uva, ta xa̱ꞌni na ra. Saá ndi̱ꞌi cuento yóꞌo ―káchí ta̱Jesús.
40 Ta ta̱Jesús ni̱nda̱ka̱ to̱ꞌon ra ni̱vi na xi̱ni̱ so̱ꞌo cuento yóꞌo:
―¿Yukía̱ xáni ini ndó? Ki̱vi̱ ndikó ta̱a ta̱ xíꞌin yito̱n tón uva, ¿yukía̱ kundoꞌo ni̱vi na táti ñoꞌo̱ no̱o̱ yóo tón uva, kasa ta̱ xíꞌin ñoꞌo̱?
41 Ta nda̱kuii̱n na, káchí na saá:
―O̱n kundáꞌví ini ra koni ra ni̱vi na o̱n váꞌa na táti ñoꞌo̱ no̱o̱ yóo tón uva, ta sandiꞌi ra xa̱ꞌa̱ na. Ta satati tuku ra ñoꞌo̱ ra inka̱ ni̱vi, ta nataxi na tíuva ndaꞌa̱ ra ña kuu yaꞌvi ra ―káchí na.
42 Ta ni̱ka̱ꞌa̱n ta̱Jesús xíꞌin na:
―¿Án o̱n vása ní‑kaꞌvi ndó to̱ꞌon Ndios, ña káchí saá?:
Yóo yu̱u̱ ña ni̱‑xiin ni̱vi na kísa va̱ꞌa veꞌe koni̱ ñóꞌó na,
ta mi̱i yu̱u̱ yóꞌo ndu̱u ña yu̱u̱ ñano̱ó nákaa̱ xa̱ꞌa̱ veꞌe.
Ndios kúu ta̱ ki̱sa ndivi saá, ña̱ꞌa livi ní kúu ña ke̱ꞌé Ndios,
ta mi̱i yó nákaꞌnda ini yó xíni yó ñayóꞌo, káchí ni̱vi,
káchí to̱ꞌon Ndios. 43 Ta saá káꞌa̱n i̱ xíꞌin ndó, Ndios tava ra ndóꞌó no̱o̱ xáꞌnda chiño ra, ta taxi ra kundo̱o inka̱ ni̱vi no̱o̱ xáꞌnda chiño ra, ta ni̱vi yóꞌo kúu na kasa ndivi ña kóni Ndios. 44 Ndiꞌi ni̱vi na kakiꞌi ta nakava na sa̱ta̱ yu̱u̱ ña nduu ñano̱ó yóꞌo, ni̱vi yóꞌo ndiꞌi xa̱ꞌa̱ na; ta yu̱u̱ yóꞌo, tá nakava ña sa̱ta̱ ni̱vi, ta chiꞌma ña na, nda̱ nduu na yaa̱ ―káchí ta̱Jesús xíꞌin na.
45 Ta xi̱ni̱ so̱ꞌo nafariseo xíꞌin nanáꞌno no̱o̱ nasu̱tu̱ cuento ña nda̱to̱ꞌon ta̱Jesús, ta ku̱nda̱a̱ ini na cuento yóꞌo káꞌa̱n ña xa̱ꞌa̱ mi̱i na. 46 Ta saá xa̱ni si̱ni̱ na ndúkú na ndasaá koo tiin na ra, ta o̱n vása ní‑kuchiño na, chi yíꞌví na ko̱to̱ saa̱ nañoo, chi ndiꞌi nañoo kándixa na ta̱Jesús kúu ra ñii ta̱profeta.
* 21:5 Inka̱ ki̱vi̱ na̱ní ñoo Jerusalén kúu Sion.