11
Nansa quida‑nda nú cuní‑ndà càcàn tàhvì‑ndà nùù Yua‑nda Dios
1 Daaní, nì cuu iin xichi iá‑yà iin xaan xícàn tàhvì‑yá nùù Dios. Te nì nsihi nì càhàn‑yà xì Dios ducán, dandu nì cachi iin nècuàchì dacuahá‑yá:
―Señor mío, dacuaha‑ní nsiùhù càcàn tàhvì stná‑nsì nacua nìsa dacuahá Juan (Bautista) ana nchícùn xì mii‑né.
2 Dandu nì cachi‑yà xì‑né:
―Na xícàn tàhvì‑nsiá nùù Dios, dohó cachì‑nsia:
Yua‑nsí Dios iá ansivi, ni ndácùcahan tnùñuhu nèhivì quìvì‑ní; te yàchì nì sáà stná tiempu cusahnu‑ní ñuhìví yohó, xícàn tàhvì‑nsí. Te nacua quidá ana ndoó ansivi ñà‑ndùá dandacu‑ní, divi ducán ni quidá stná nèhivì ñuhìví yohó.
3 Pan xi‑nsi iin quìvì, iin quìvì taxi tahvi‑níà nùù‑nsí.
4 Te cuicahnú inì‑ní sàhà cuàchi iníhícá‑nsî, vàchi nsiùhù, xicáhnû stná ini‑nsì sàhà nsidaa ana iníhícá nùù‑nsí. Te chindee‑ní nsiùhù ñà‑màsà dáca nèhivì nsiùhù, te dacácu stná‑ní nsiùhù nùù ñà‑malu nicanicuahàn. (Amén.)
5 Te nì cachi stná‑yà xì‑né:
―Ni cachí‑ndà nú iá iin amigo xi‑nda, te dava ñùu sáà‑ndà vehe‑ne, te cachí‑ndà xì‑né: “Amigo, taxi ica‑ní ùnì pan nùí,
6 vàchi sànì quesaa iin amigo xi vehi, ichì caní nì quixi‑ne. Te còò ni‑iñàha cuàhi‑nè cuxi‑ne”.
7 Dandu amigo xi‑nda ini vehe ma, vihini tiacu‑nè, te cachi‑nè xì‑ndà: “Còó, màsà dáñáná‑nî yùhù, vàchi ndiadí vàha yehí, te itánduhù‑nsí xì dèhe‑nsi. Mà cùì ndácòi cuàhi mii‑ní ñà‑ndùá xícàn‑ní”, cachi‑nè vihini.
8 Cunaha‑nsiá, mate amigo xi‑nda nduú‑né, doco ni sàhà ñà‑jaàn mà cándísâ‑né ndacòo‑ne cuàha‑nèndó ñà‑ndùá xiñuhu‑nda. Còó, doco sàhà‑ñá nì cunaha iin‑nda cáhàn‑ndà yehè‑né, ñàyùcàndùá icúmí‑nê ndacòo‑ne cuàha‑nèndó iñàha.
9 Te yùhù cachí stnáì xì‑nsiá, càcàn tàhvì‑nsiá, te nìhìtáhvì‑nsiá. Nanducu‑nsiá (ñà‑vàha nùù‑yá), te tùia. Càhàn‑nsià (yehè‑yá), te nuna.
10 Vàchi nsidaa ana xícàn tàhvì, icúmí‑nê nìhìtáhvì ndisa‑neà; te nsidaa ana nandúcú xí ñà‑vàha, icúmí tùi ndisamà núù‑né; te nsidaa ana xícàn tàhvì nùù yehè‑yá, icúmí‑yâ nacuna‑yañà nùù‑né.
11 ’Nú ni cácàn iin dèhe‑nsia iin pan cuxi‑tè, amádi pan cuàha‑nsiàte, te màdì iin yùù. Te nú cuñu siaca xícàn‑te, màdì iin còò cuàha‑nsiàte.
12 Te ò nú nsìvì xícàn‑te caxì‑té, màdì iin sìduhma cuàha‑nsiàte. Còó.
13 Mii‑nsiá, mate nèhivì cuáchi nduú‑nsiá, doco tùha‑nsia cuàha‑nsia dèhe‑nsia ñà‑ìá viì. Ñàyùcàndùá Yuamánì‑ndà iá ansivi, chicá icúmí‑yâ cuàhatahvì‑yá mii‑nsiá Espíritu Ìì xí‑yá nú ni cácàn tàhvì‑nsiá nùù‑yá.
Nansa nì dàquée cuàchi nèhivì dìquì Jesús, có‑quìdá víi‑yá, cachí‑nè
14 Daaní, iin xichi nì cuu nì tavà‑yá iin ñà‑malu ìhìn (ní nsida ihin xi) iin nèhivì. Daaní, nì nsihi nì queamà, dandu vàtùni nì nacahàn nècuàchìmà. Te nì ndulocó nèhivì cuáhà ndoó yucán.
15 Doco dava‑ne, nì (xitnùhu‑ne), cachí‑nè:
―Ñà‑malu cusáhnû nani Beelzebú, divi nduú ana chindéé, te ducán tavá Jesús ñà‑malu ―nì cachi‑nè.
16 Te dava ga stná nèhivì yucán, nì xìcàn‑nè quida‑ya iin milagru xi Dios cundehè‑né, a ndísá cui quida‑yañà, á coó, cahan‑né.
17 Doco mii‑yá, ináhá‑yâ ñà‑ndùá nacání ini‑nè. Ñàyùcàndùá, nì cachi‑yà xì‑né:
―Nècuàchì xídandacú nùù iin ñuu, nú ni táhndè dava‑ne, te náâ stnahá‑né, dandu còò gá modo cadandacú gá‑nè nùù ñuu mà; te nèhivì ndoó iin vehe, nú xiní ùhì stnahá‑né, dandu mà cúí cundoo tàcá gà‑nè vehe ma.
18 Te ñà‑malu Satanás, nú ni cuní ùhì‑si tnaha‑sì, dandu mà cúí gá dandacú‑si nùù quisì dava ga mà. Ducán cachíˋ, vàchi cachí mii‑nsiá sàhí ñà‑chìndéé sì‑Beelzebú yùhù, te ducán taví ñà‑malu. Doco còó,
19 vàchi stná nèhivì xí mii‑nsiá, tùha stná‑nè tavà‑né ñà‑malu, te ¿ana dìpódêr‑xi quidá‑néàmà? (Amádi poder xi Dios chindéé xí‑nê), ñàyùcàndùá, vàtùni cachi mii‑né xì‑nsiá ñà‑cónì cachí viì‑nsiá sàhà yùhù.
20 Doco Dios nduú ana chindéé xî tavíˋ‑si, ñàyùcàndùá náhà xìcà ñà‑vichi sànì sàà tiempu cunì‑nsia nansa dandácû ndiaha Dios.
21 ’Iin tiàa ndacuì, nú nihí‑te iin càa dana, te ndiaá‑te vehe‑tè, dandu còò ni‑iñàha cuu xi ñà‑ìcúmí‑tê.
22 Doco nú ni quésáá iin ndósàhnú chicá fuerte, te cundee ndómà nùù‑té, dandu dandiachi nsihi‑nda arma nihí‑te, divi arma tuxí‑te cuàhàn chindee xi‑té nì cùí. Daaní, icúmí ndósàhnùmà nìhì‑ndà nsidaa ñà‑ìcúmí‑têmà, te quida‑nda xán nacua cudiì ini‑ndà.
23 ’Nsidaa ana có‑ìá favor xi, contra‑xi nduú‑né; te nsidaa ana có‑chìndéé xî danátáquì (nèhivì xí), ducán queámà na ian tàxì‑né nècuàchìmà.
Nansa cuu xi iin nèhivì nú sànì naxicocuíìn iin ñà‑malu nì quee nùù‑né antes, doco cónì quíhvi ndisa‑ne ichì Dios
24 ’Nú sànì quee ñà‑malu nùù ini iin nèhivì, dandu xicánúú‑si, yáha‑sì lugar ìchí, nandúcú‑sî ndé coo dadí‑si; te nú ni cúndáà inì‑si mà cùì, dandu cachí‑si: “Còó, chicá vàha nùhì ini nèhivì ndé nìsa ìe antes, vàchi vehi nduá”.
25 Ñàyùcàndùá, mànuhù‑sí anima nèhivì mà, te quidá‑si cuenta na ian sànì ndundoa, te nì nducutá.
26 Ñàyùcàndùá, cuàhàn‑si nácuàca‑sì inga ùsà tnaha‑sì chicá tùha quini, te caquìhvi nsihi‑sì ini anima nècuàchìmà ñà‑cuñuhu‑sì yucán. Sàhájàn chicá pesadu nàcòo tiàa ma nùù antes.
Nansa nihì‑ndà cucumi‑nda iin anima ndiaha
27 Na cáhàn‑yà ñà‑jaàn xì nèhivì cuáhà mà, dandu nì cachi iin nècuàchì ñahà xì‑yá:
―Nansicáhán nècuàchì nì dàtúinuù xì‑ní ñuhìví, te nì dàchìchì‑né mii‑ní.
28 Dandu nì cachi‑yà xì‑né:
―Jaan. Doco chicá vàha cachi‑ndà nansicáhán nèhivì iníní xí Palabra ìì xí Dios, te quidá ndisa‑neà cumplir.
Nansa nì cachi Jesús na ní xìcàn nèhivì quida‑ya iin milagru cundehè‑né
29 Daaní, chicá nì nachitu nèhivì cuáhà nùù‑yá. Te nì càhàn‑yà xì‑né, cachí‑yà:
―Nèhivì tiempu vichi, malu‑nè. Xícàn‑nè coo iin milagru cundehè‑né, a ndísá icúmî poder cahan‑né. Doco mà níhì‑né cundehè‑né inga milagru, cuisì ñà‑ndùá (nì xini nèhivì sànaha) na ní cuu iin milagru xì Jonás, iin nècuàchì nìsa cahàn cuenta xi Dios.
30 Vàchi milagru xi Jonás mà, ñà‑yùcán nì sanduu iin seña nùù nèhivì ñuu Nínive. Doco divi ducán icúmí cuu xi stná yùhù ana nduú Tnaha Nèhivì Ñuhìví, icúmí cuu stná iin milagru xìˊ, te cunduu stná mà iin seña nùù nèhivì tiempu vichi.
31 Na quìvì cuu juiciu, te màcuìta nsidaa nèhivì tiempu vichi (nùù Dios), dandu yucán icúmí nàcuììn stná iin nècuàchì ñahà nì sanduu reina dandacú nùù ladu sur sànaha. Te daquée cuàchi‑ne dìquì nèhivì tiempu vichi, vàchi dècuèndè iin ñuu chicá xica nì quixi‑ne ñà‑cunini‑ne cáhàn nchichí guâ rey Salomón. Doco cunaha‑nsiá, vichi sànì quesaa inga ana chicá nchichí nùù Salomón mà, doco (có‑ndùlócô nèhivì).
32 Te quìvì coo juiciu mà, yucán màcuìta stná nèhivì ñuu sànaha nani Nínive, te daquée cuàchi stná‑nè dìquì nèhivì tiempu vichi, vàchi nèhivì yucán, nì naxicocuíìn ini‑nè sàhà cuàchi‑ne na ní càhàn Jonás xì‑né. Doco nèhivì tiempu vichi, còó, có‑nàxícócuîìn ini‑nè mate sánì quesaa ana chicá ndiaha nùù Jonás mà.
Nansa ndiá ìcà‑ndà cundiaa‑ndà anima‑ndà sàhà‑ñá vàtùni datnúù Dios sàxìnítnùní‑ndà
33 ’Iin lámpara, có‑nàcuícun‑ndañá sàhà‑ñá cuiin dèháˋ; ni mà cuíán tìxi iin ìcà; còó, icúmíâ cuian ndé ducún, dandu cutnuà cutùi nùù nèhivì yáha ini vehe.
34 Nduchìnúù‑ndà nduú ñà‑tùínúù iquìcúñú‑ndà. Ñàyùcàndùá, nú iá vàha ma, dandu vàtùni cutùi nuù‑ndà ñà‑quida‑nda nsidanicuú iñàha. Doco nú cuhí nduchìnúù‑ndà, dandu nàcuìtnùù núù‑ndà.
35 Te ducán stná xì anima‑ndà. Ñàyùcàndùá, cuidadu cundoo‑nsia, còtó cuiin tnuu ini anima‑nsià ndé cuàhàn datnúù mii‑yá nì cùí.
36 Doco nú ndisa, inicutu sàxìnítnùní‑nsià datnúù‑yà, dandu mà cóó ni‑iin lugar ndé iín tnúú, vàchi cunduamà na ian nchií ndiaha inicutu sàxìnítnùní‑nsià, te quee stná mà na ian tnúù fuerte iin lámpara nùù‑ndà.
Nansa nì cachi Jesús ñà‑có‑quìdá viì nècuàchì fariseu, te có‑quìdá viì stná nècuàchì ley xi veheñùhu
37 Daaní, na ní nsihi nì càhàn‑yà, dandu nì quida iin nècuàchì fariseu mii‑yá invitar cùhùn‑yà cuxi‑ya xì‑né. Ñàyùcàndùá cuàhàn‑yà, te nì yàha‑ya ini vehe nècuàchìmà, te nì sàcòo‑ya.
38 Doco nècuàchìmà, nì ndulocó‑nè ñà‑cónì ndàhá‑yá nacua nduú estilu xi‑ne na cuáhàn‑nè cuxi‑ne.
39 Dandu nì cachi Stoho‑ndà Señor xì nécuàchìmà:
―(Ndahví estilu chívàha) mii‑nsiá nècuàchì fariseu, vàchi ducán queámà na ian nacáté‑ndá iin pocillu, ò iin còhò, te cuisì yàtà‑ñá ndoó, doco (inià, quini iáˋ. Pues ducán iá stná) ini anima mii‑nsiá, vàchi sànì xida cuàchi‑nsia ñà‑xího guá‑nsià cuàhà iñàha, te nihnú quini ini‑nsià.
40 ¡Ndahví‑nsià! vàchi mà túha‑nsia cundaà inì‑nsia. ¿A có‑ìnáhá‑nsiâ ñà‑iin‑ni mii‑yá nì quida vàha xi stná anima‑nsià, màdìá cuisì iquìcúñú‑nsià?
41 Doco nú nihnú vàha inì‑nsia, te cutùha‑nsia dacútâhvì stnahá‑nsiá, dandu vàtùni cundaà inì‑nsia iá viì nsidaa ñà‑ndùá (nì quidayucun Dios).
42 ’¡Ndahví mii‑nsiá nècuàchì fariseu! vàchi mate túha ndisa‑nsia cuàha‑nsia diezmu, (iá gà ndé có‑quìdá viì‑nsiá). Mate sáha‑nsia diezmu xi yùcù cuatiluha caxì‑ndà nahi ndua ndòò, ò yùcù cuati nani ruda, doco nú nduá (iin chuun cahnú), có‑ndùlócô‑nsià sàhámà, vàchi có‑nìhnú ndàcuisì ini‑nsià, ni mà túha stná‑nsià cuu ini‑nsià sàhà Dios. Pues divi ñà‑jaàn ndisa ndiá ìcà‑nsiá quida‑nsia cumplir, te ni có‑xìñùhù nacoo stná‑nsià diezmu mà.
43 ’¡Ndahví mii‑nsiá nècuàchì fariseu! vàchi na sáhàn‑nsià veheñùhu, cuisì lugar ndé cundoo viì‑nsiá nandúcú‑nsiâ; te na sáhàn‑nsià yàhvi, cuní stná‑nsià casàhú tnùñuhu cuàhà nèhivì xì‑nsiá.
44 ’¡Ndahví mii‑nsiá nècuàchì ley xi veheñùhu, xì mii stná‑nsià nècuàchì fariseu! Datiaá uun‑nsia vàha‑nsia. Vàchi na iin yavi xi nsìi, ducán iá mii‑nsiá, te ò na iin ñaña có‑nâhà gà, te vihini cuànihni nèhivì nùá ñà‑có‑sâha‑ne cuenta nduá yavi. Ducán iá stná mii‑nsiá.
45 Dandu iin maestru xi ley ìì mà, nì cachi‑nè xì‑yá:
―Maestro, nú ducán cachí‑nî sàhà nècuàchìmà, dandu queámà na ian dìquì stná nsiùhù cáhàn‑ní.
46 Dandu nì cachi‑yà xì nècuàchìmà:
―¡Ndahví stná mii‑nsiá nècuàchì ley xi veheñùhu! vàchi tùha‑nsia quidayucun‑nsià cuàhà ley ñà‑chivàha nèhivì, mate mà cúndéé ini‑nè quida‑neà. Doco mii‑nsiá, có‑dûcùn ni‑iin dìnìndàhá‑nsiàñà.
47 ’¡Ndahví‑nsià! vàchi tùha‑nsia quidavàha‑nsia monumentu nùù ñaña xi nècuàchì nìsa cahàn cuenta xi Dios sànaha, doco divi xìì‑nsiá nduú ana nì sahnì xì nècuàchìmà.
48 Ñàyùcàndùá, ducán queá na ian cudíì inì‑nsia sàhà cuàchi nì quida xìì‑nsiámà, vàchi dihna mii‑né nì sahnì xì nècuàchìmà, dandu vichi (daxínu mii‑nsiá chuun xi‑ne), quidávàha‑nsia monumentu xi nsìi ma.
49 ’Ñàyùcàndùá, dohó cachí Dios ñà‑nchìchí guâ‑yà: “Cuàhà profeta icúmî techuín, te càhàn‑nè xì nèhivì ñà‑ndùú razón xi. Te cuàhà stná nècuàchì apóstol icúmî techuín nùù‑né. Doco nèhivì malu mà, cahnì‑né nèhivì xí, te nú coó, siquiera taxi‑né nècuàchìmà”, cachí Dios.
50 Doco cunaha‑nsiá, icúmí nèhivì tiempu vichi cunsida‑ne cuàchi sàhà nsidaa profeta nì casahnì nèhivì dècuèndè tiempu nì cuàha ñuhìví.
51 Ñà‑ndáà nduá cachíˋ xì‑nsiá, icúmí nèhivì tiempu vichi cunsida‑ne cuàchi sàhà nsidaa profeta nì xìhì mà dècuèndè tiempu nì xìhì Abel xì dècuèndè tiempu nì xìhì stná Zacarías, divi Zacarías nì sahnì‑né mahì veheñùhu cahnú xì mesa ìì ndé sahmí‑né ñà‑càmánì‑ndà Dios.
52 ’¡Ndahví mii‑nsiá nècuàchì ley xi veheñùhu! vàchi ducán iá na ian dandacú‑nsiá sàhà (vehe ndé dacuahá) nèhivì cundaà ini‑nè (sàhà Dios), doco nì chidèhé‑nsià ndahàcáa nuna yehè vehe ma. Ni cónì quíhvi mii‑nsiá ñà‑cundaà ini‑nsià sàhà‑yá, te nì sadi stná‑nsià nùù nèhivì cuní quìhvi dacuahá ―nì cachi Jesús.
53 Daaní, nì nsihi nì cachi‑yà nsidaájàn, dandu nì xìdà ini nècuàchì ley xi veheñùhu ma, xì stná nècuàchì fariseu, te nì caquesaha‑né nì càhàn ndee‑né xì‑yá, cuní‑nè càhàn‑yà, te cachi‑yà sàhà cuàhà iñàha,
54 áma cáchí‑yà iñàha ñà‑cui daquée cuàchi‑ne dìquì‑yá.