12
Icúmí cundaà inì‑xi sàhà nsidaa nèhivì danani úún nduú nèhivì vàha
1 Vichi sànì nataca chitu cuàhà mil nèhivì, dècuèndè sánihni tnahá‑né. Dandu nì càhàn Jesús xì nèhivì mà. Primeru nì càhàn‑yà xì nècuàchì dacuahá‑yá, cachí‑yà:
―Cuidadu cundoo‑nsia, còtó quida‑nsia na quidá nècuàchì fariseu. Vàchi nacua (còò permisu cuichuún‑nsiá) levadura (vicò xí‑nsiá), divi ducán còò stná permisu quida‑nsia na quidá nècuàchìmà, danani úún‑né nduú‑né nèhivì váha.
2 Cunaha‑nsiá còò ni‑iñàha coo dèhé nicanicuahàn. Icúmíâ tùia, te cunitnùhu nèhivì sàhá.
3 Dècuèndè stná ñà‑ndùá nì cachi nèhivì na ndoó dèhé‑nè ndé iín tnúú, icúmí palabra mà natùi vate stná ndé nchií orá. Te mate caya nì càhàn iin tiàa sàhà tùtnù compañeru‑nè ndé ndoó‑né vehe chicá ndiadí, doco icúmí palabra mà (cuìtià), vàchi nana ducún nèhivì, te cachitnùhu ndee‑né nsidaámà.
Chicá vàha yùhí‑ndà mii‑yá dandacú sàhà vida xi‑nda inga ñuhìví
4 ’Amigos, cachíˋ xì‑nsiá: màsà yúhî‑nsià ana cui cahnì xì cuisì iquìcúñú‑nsià; còó, vàchi nú sànì xìhì‑nsià, dandu còò cá ni‑iñàha cui quida ga‑nè.
5 Doco yùhù cachíˋ xì‑nsiá ana ndiá ìcà‑nsiá yùhí‑nsià. Xiñuhu yùhí ndisa‑nsia mii‑yá ana icúmí derechu dandiachi xi anima‑nsià andea nú sànì xìhì‑nsià. Mii‑yá, ndisa xiñuhu yùhí‑nsià.
6 ’Sàhà cuisì ùì tuní dicó‑né ùhùn chòlìhì. Doco ni‑iin quisì mà, có‑nândòdó Dios‑si.
7 Dècuèndè ináhá stná‑yà nadaa idìdínì itá dìnì iin iin nèhivì. Ñàyùcàndùá, màsà nácání inì‑nsia, vàchi chicá ndiaá‑nsià nùù iin chòlìhì tìì, te ò núù cuàhà stná‑si.
8 ’Yùhù cachíˋ xì‑nsiá, nú cachí vate iin nèhivì ñà‑ndùú‑né nèhivì xí, dandu yùhù ana nduú Tnaha Nèhivì Ñuhìví, icúmí stnáì cachì nùù ángel xi Dios ñà‑divi nèhivì xí nduú stná nècuàchìmà.
9 Doco nú ni chídèhé‑nè ñà‑ndùú‑né nèhivì xí, dandu yùhù stná, icúmî nacuaà stnáì mii‑né nùù ángel xi Dios.
10 ’Mate ni cáhàn ùhí iin nèhivì dìquì yùhù ana nduú Tnaha Nèhivì Ñuhìví, doco vàtùni nìhì‑né cuicahnú ini Dios sàhà‑né. Doco nú dìquì Espíritu Ìì sànì càhàn ùhí‑nè, dandu mà nunca sàà‑yà cuicahnú ini‑yà sàhà nècuàchìmà.
11 ’Daaní, nú ni dátnâtuu nèhivì mii‑nsiá nùù nècuàchì dandacú nùù veheñùhu, ò núù juez, te ò nùù tè‑nìhí chuun, màsà nácání ini‑nsià nansa naxiconihí‑nsiá nùù‑té,
12 vàchi momentu yucán icúmí Espíritu Ìì xí Dios chindee‑yá mii‑nsiá ñà‑cundaà ini‑nsià índù‑ñá chicá ndiaha cachi‑nsià ―nì cachi Jesús.
Cuàhà peligru ndacá ñà‑cunduu‑nda nècuàchì cuìcà
13 Daaní, iin tiàa iín mahì nèhivì cuáhà yucán, nì cachi‑nè xì Jesús:
―Maestro, càhàn‑ní xì ñanì ñà‑nì cándísâ‑né dacuachí‑né interés nì ndutahvì‑nsí (nùù yua‑nsí).
14 Dandu nì cachi‑yà xì nècuàchìmà:
―Senór, còò chuun ni níhìˊ cundui juez nsidandaì sàhà chuun xi mii‑nsiá, ni có‑ndùú stnáì iin ana dacuachi‑xi biene xi‑nsia.
15 Te nì cachi stná‑yà xì nèhivì cuáhà mà:
―Cuidadu cundoo‑nsia, màdí xihò‑nsiá cuàhà iñàha, vàchi mate ni coó cuàhà gá biene xi‑nda, có‑cùní cachàmà ñà‑sànì nìhì ndisa‑nda vida ndiaha. Còó.
16 Dandu nì nacani‑ya xì‑né iin ejemplu, cachí‑yà:
―Nìsa ìa iin tècuìcà; te iin cosecha cahnú nì cuàha itù‑te.
17 Ñàyùcàndùá, nì nacani inì‑te, cachí‑te: “¿Nansa quide? Vàchi có‑cuâhà gá ndé covàha cosecha xi”.
18 Dandu nì cachì‑te: “Chicá vàha dohó quide; cuàhìn duquín vehe cuachi yohó, te quidavàha saí vehe chicá nahnú sàhà‑ñá vàtùni sàà nàcòvàha cosecha xi, xì nsidaa gá stná ñà‑cuìqué.
19 Dandu cachì inì‑ni mií: Vichi sà‑ìá cuàhà iñàha iá vàha. Vàtùni sàà ñà‑jaàn cutiacuì cuàhà cuìà; vàtùni quetatuì vichi, vàchi iá ñà‑cuxi, te cohi. Contentu cuàhìn coi”, nì cachì‑te.
20 Doco nì càhàn Dios xì‑té, cachí‑yà: “¡Loco ió! vàchi ñuú vichi icúmî naquihin animo, dandu nsidaa biene sànì chivàhu, ¿ana ndòo xán?”, nì cachi‑yà.
21 Te ducán icúmí coo xì nèhivì dacáyà xì cuàhà ñà‑cuìcà sàhà mii‑xí, te nú còò ni‑iñàha nduú ñà‑cuìcà ndisa‑ne nùù Dios ―nì cachi Jesús.
Nansa ndiaá Dios nècuàchì xínduu dèhe‑ya
22 Daaní, después nì cachi stná‑yà xì nècuàchì dacuahá‑yá:
―Yùhù, cachíˋ xì‑nsiá, màsà nácání ini‑nsià sàhà vida xi‑nsia nansa nìhì‑nsiá ñà‑cutiacu‑nsià, ni sàhà cuerpu xi‑nsia, nansa tùi ñà‑cundixi‑nsia. Còó,
23 vàchi màdì cuisì ñà‑cuxi‑nda nduá xiñuhu sàhà‑ñá cucumi ndisa‑nda vida ndiaha; te cuerpu xi‑nda ¿amádi chicá ndiaámà nùù sìcoto ndìxì‑ndà?
24 Cundehè‑nsiá càlù, có‑xìtú‑si, có‑ndàníhí‑si cosecha xi‑sì, ni còò vehe icúmí‑sî, ni còò stná ni‑iin lugar ndé chívàha‑sì iñàha; doco Dios, dacútiácú‑yàsi. Te mii‑nsiá, ¿amádi chicá ndiaá‑nsià nùù laa mà?
25 Cunaha‑nsiá, mate yáha ga sahní‑nsiá dìnì‑nsiá, te nacání inì‑nsia, uun‑ni nduámà, mà níhì‑nsiá cuahnu ga‑nsià ni‑iin dava metro.
26 Ñàyùcàndùá, nú mà cùì quida‑nsia chuun tii jaàn, dandu chicá vàha màsà cáhni gá‑nsià dìnì‑nsiá sàhà chuun dava ga.
27 ’Cundehè‑nsiá nansa sahnú ita nani lirio; có‑quìdáchúûn‑yá, ni có‑quìdávàha stná‑yà sìcoto, doco chicá ndiaha ita mà nùù rey Salomón (nìsa ìa sànaha), mate yáha ga vico nì sandixi‑ne.
28 Iin ita, yùcù‑ni nduá, (có‑ndiàá ndisa); quìvì vitni iáˋ campu, te tnaa sànì ìchà, vihini quèa xìtnù coca. Mate ducán nduá, doco ndiaha gá nì quìdavàha Dios ita mà. Ñàyùcàndùá, vihi gá icúmí‑yâ cuàhatahvì stná‑yà ndohó iin ñà‑cundixi‑nda. Doco mii‑nsiá, iyuhu gá xiníndísâ‑nsiá Dios.
29 ’Màsà cácánúú‑nsiá cahnì‑nsiá dìnì‑nsiá nansa tùi ñà‑cuxi‑nsia, coho‑nsia.
30 Vàchi nsidaa nèhivì ndoó ñuhìví, divi ñà‑jaàn nduá nandúcú‑nê. Doco ndohó, iá Yuamánì‑ndà Dios, te ináhá‑yâ xiñuhu nsidaámà nùù‑ndà.
31 Ñàyùcàndùá, dihna xiñuhu nanducu‑nsiá nansa chivàha viì‑nsiá ley xi ñuhìví ìì xí‑yá, dandísá nìhì stná‑nsià nsidaa ñà‑ndùá cumánì gá nùù‑nsiá.
Ndè Gloria xiñuhu dacáyà‑ndà ñà‑cuìcà‑ndà
32 ’Mii‑nsiá, nahi riì‑xí nduú‑nsiá, te cachíˋ xì‑nsiá, màsà yúhî‑nsià, mate mà túù‑nsiá, vàchi sànì chitnùní ini Yuandiaha‑nsiá ñà‑cundiatú anima‑nsià ndè ñuhìví ìì xí‑yá.
33 ’Dicò‑nsiá biene xi‑nsia, te dacútâhvì‑nsiá nècuàchì ndahví. Dandu queámà na ian sànì chivàha‑nsia ñà‑cuìcà‑nsiá ndè gloria. Te queé stná na ian iá vàha mà ini iin itni mà sáà tèhì, vàchi ndè gloria yucán, mà sáà ndañuhá, vàchi mà quíhín tècuìhnà‑ñá, ni mà cúsíquídí stná.
34 Vàchi ndé quida‑nda cuenta iá vàha ñà‑cuìcà‑ndà, divi lugar yucán cuàhàn‑ndà cunihnu cuàhà ini anima‑ndà ―nì cachi Jesús.
Ndiá ìcà‑ndà cundoo tùha‑nda, vàchi sà‑ìtúú‑yá naxicocuíìn‑yà
35-36 Dandu nì cachi‑yà:
―Cundoo tùha‑nsia na ian quidá peón xíndiatu na nsiáá lamú xi‑tè na cuáhàn nècuàchìmà vicò nandàhà; nacuícun‑té lámpara, te yáha ga ndiatú‑te. Daaní, nú sànì nsiaa nècuàchìmà, te nì càhàn‑nè yehè, dandu vichi vichi cuàhàn‑te nacuna‑tè nùù‑né.
37 Nansicáhán‑tê nú ndiatú tùha‑tè na nsiaa‑nè, vàchi seguru icúmí‑nê quidayucun‑nè, te dayáha‑ne peón mà ndé cundoo‑tè cuxi‑tè.
38 Te nú ndè dava ñùu, ò ndéˋ sinduhá ni nsiaá lamú mà, te xíndiatu ìì peón mà, pues nansicáhán‑tê nì sandiatu‑tè.
39 ’(Inga ejemplu), nú ináhá‑ndá ndévì hora quixi tècuìhnà quìhvi‑tè vehe‑nda, dandu cundiatu tùha‑nda, mà cuáha‑nda quìhvi‑tè.
40 Divi ducán stná mii‑nsiá, cundoo tùha stná‑nsià, vàchi iin quìvì có‑nìhnú inì‑nsia naxicocuíìn yùhù ana nduú Tnaha Nèhivì Ñuhìví ―nì cachi‑yà.
Ejemplu sàhà peón xíndiaa xì vehe lamú cuàhàn xìcà
41 Dandu nì cachi Pedro xì‑yá:
―Señor mío, ¿a ní nacani‑ní ejemplu jaàn ñà‑cutùha miiní nsiùhù, te ò cuní stná‑ní quihin casu nsidaa nèhivì dava ga?
42 Dandu nì cachi Stoho‑ndà Señor xì‑né:
―¿Ana tuxí ini‑nsià nduú nahi peón nùù ejemplu yohó? Nì ìa iin peón; tùha‑tè quida viì‑té, quidá sahnú‑te. Te nì nìhì‑té chuun nùù lamú xi‑tè ñà‑dandacú‑te nùù peón dava ga, te dasàn stná‑te ñà‑cutiacu nsidaa nècuàchìmà quìvì cuiñuhá. Daaní, cuàhàn lamú mà.
43 Pues nansicáhán peón nì ndòo dandacu‑ma nú iin‑ni quidá víi‑té dècuèndè nsiaa tu lamú xi‑tè.
44 Cunaha‑nsiá, icúmí nècuàchìmà cuàha‑ne peón mà chuun ñà‑dandacú‑te sàhà nsidanicuú ñà‑cuìcà‑né.
45 Doco nú nacání chicuéhè ini peón mà, te cachí‑te: “Cucuee va lamú xi, dandu nsiaa‑nè”, te quesáhá‑tê cahnì cuií‑te peón dava ga mà, tiàa‑ne te ñahà‑né, te cuisì‑ní ñà‑cuxi‑tè, te coho‑tè cucahan‑té, te cutnáhâ stná‑te xi tè‑xíni xihí‑te.
46 Pues nú quidá‑te ducán, dandu icúmí lamú xi‑tè nsiaa‑nè iin quìvì có‑nìhnú inì‑te, cundua iin tiempu có‑ìnáhá‑tê, dandísá nìhì‑té iin castigu cahnú sàstnùhù, iin‑ni ndoho‑tè ñà‑ndùá icúmí ndoho nsidaa gá ana có‑xìníndísâ xí‑yâ.
47 ’Iin peón, nú ináhá vâha‑tè ñà‑ndùá cuní lamú xi‑tè quida‑tè, te có‑quìdá‑teá, có‑ìníní‑te ñà‑ndùá cachí‑nè, dandu cuàhà gá icúmí‑tê ñàhnì‑té.
48 Doco nú có‑cùndáà vàha ini peón mà, te quidá‑te iin falta, dandu chicá iyuhu ñàhnì‑te. Vàchi ducán queá na ian nacóó‑ndá cuàhà ñà‑ìcúmí‑ndá nùù ndahà inga nèhivì (ñà‑cundiaa‑nèà). Pues nú ducán, dandu cuàhà stná iñàha icúmí‑ndá naquihin‑nda nùù nècuàchìmà. Vàchi nú ni ndóo cuàhà iñàha ndahà iin nèhivì, dandu divi‑ni ducán cuàhà iñàha icúmí stná‑ndà nandacàn‑ndà nùù‑né.
Mà ndóo ini dava nèhivì sàhà ichì Jesús; mà úhì tàhndè dava‑ne sàhá
49 ’Cunaha‑nsiá, yùhù vàxi cundui nahi ñuhu quìñuhu ñuhìví, (vàchi sàhà yùhù icúmí nèhivì tàhndè dava‑ne). Te ¡a sácú vàha ñà‑sànì quiñuhu ñuhu mà ni cúndúá!
50 Vàchi iá iin tnùndoho icúmî yàhi, te cuàhà gá nacání inì ndè cachi sàà hora yàhamà.
51 ¿A túxí inì‑nsia vàxi ñuhìví yohó ñà‑cucumi nèhivì paz? Còó, vàchi sàhà yùhù icúmí tàhndè dava nsidaa‑né.
52 Ndè vichi xi ndéˋ quìvì nùù‑xí icúmí tàhndè dava‑ne. Por ejemplu, nú iá iin vehe, te ndoó ùhùn nèhivì, ùnì‑nè cuni ùhì xì nècuàchì ùì mà. Te nú coó, ùì‑nè cuni ùhì xì nècuàchì ùnì mà.
53 Te ò iin tiàa, cuàhàn‑nè cuni ùhì‑nè dèhe‑ne, te nú coó, dèhe‑ne cuàhàn cuni ùhì xì mii‑né; te ò iin nècuàchì ñahà, cuni ùhì‑nè dèheyoco‑né; ò nú coó, dèheyoco‑némà cuni ùhì xì mii‑né; te ò dìdo iin nècuàchì ñahà cuni ùhì xì sànu‑ne; ò nú coó, sànu‑nemà cuni ùhì xì mii‑né.
Ndiá ìcà‑ndà nacuni‑ndà índùvì tiempu nuná ñuhìví, te sáhatahvì Dios gracia xi‑ya, vàchi icúmí tiempu mà nsiha
54 Dandu nì cachi‑yà xì nèhivì cuáhà ndoó yucán:
―Mii‑nsiá (nècuàchì ñuu yohó), nú nì xinì‑nsia itá vìcò ladu quécahnu orá, dandu cachí‑nsià: “Vàxi dàvì”, te ducán iá.
55 Te nú caná tàchì ladu sur, dandu cachí‑nsià: “Cuàhàn coo ihni”, te divi ducán coo.
56 ¡Ndahví‑nsià! Danani uun‑nsia nchichí ndisa‑nsia, vàchi mate túha‑nsia nacuni‑nsià seña iá ñuhìví xì ansivi, doco ¿índù chuun mà cùì nacuni stná‑nsià índù tiempu nduá vichi?
57 Có‑chìndéé sàxìnítnùní‑nsià mii‑nsiá sàhà‑ñá cui mànìhì inì‑nsia índù chuun nduá chuun vàha.
58 ’Nú sànì sanicuàchi iin tiàa sàhà iin‑nsia, te ndacá‑tensiá cuàhàn nùù tè‑nìhí chuun, dandu chicá vàha nanducu‑nsiá ñà‑nacahan stnahá‑nsiá Dios sàhà‑nsiá na meru xicá‑nsiá ichì cuàhàn‑nsià, te màdìá cundaca‑tènsiá sàà nùù juez, vàchi juez mà, dayáha‑tènsiá ndahà comandante xi‑tè, te chicadi tèmà‑nsiá vehecàa.
59 Te ñà‑ndáà nduá cachíˋ xì‑nsiá, nú ni cuu‑xi‑nsiá ducán, dandu mà quéé gá‑nsià dècuèndè nú sànì dànáà nsìhí‑nsiá nsidanicuú ñà‑ndùá nihícá‑nsiâ ―nì cachi Jesús.