12
Isa ka mɔɔilu lali kuma siyaman dɔ
1 Wo tuma, mɔɔ waa siyaman ladɛnni Isa laminin dɔ. Alu warara haan ka ilɔ iɲɔɔn kan. Ka Isa to jama tɛma, a ka a la karandenilu karan. A ka a fɔ ie yɛ ko: «Ai ye ai jɛrɛ latanka Farisilu la lɛbɛn ma, ie la filankafuya kɔnin.
2 Mɔɔilu la ko si dokonni a ri bɔ gbe rɔ, lon do rɔ. Mɛnilu suturani, woilu bɛɛ ri lɔn mɔɔilu bolo.
3 Ai wa idoon ka fen fen fɔ mɔɔilu yɛ dibi rɔ, woilu bɛɛ ri lamɛn kɛnɛ ma. Ai wa fen fen fɔ mɔɔilu tolo kɔrɔ kan majii rɔ, hali ni a kɛra bon kɔndɔ sutura rɔ, woilu bɛɛ ri fɔ gbɛ rɔ, ka kɛ iko mɔɔ ra ilɔ bon kun na ka wo bɛɛ lase fan bɛɛ rɔ.
4 «N terilu, n di a fɔ ai yɛ ko mɔɔ mɛnilu seni mɔɔ faala dɔrɔn, ai kana silan woilu yɛ, baa woilu dan ye mɔɔ fari banku faa ri. Alu ti se ka tamin wo kan.
5 Ai ye silan mɛn yɛ, n di wo yiraka ai la. Mɛn di se ka mɔɔ faa, ka ban ka a fili jahanama kɔndɔ, ai ye silan wo yɛ.
6 «A ye di? Kɔnɔ misɛn loolu tɛ sanna wodi misɛn na wa? Kɔni Alla ka a kelen kelenna bɛɛ lɔn.
7 Alla ka ai lɔn kosɛbɛ, hali ai kunsi jate! Wo rɔ, ai kana silan fewu. Alla ye ai jatela ka tamin kɔnɔilu kan.
8 «N di a fɔ ai yɛ ko mɔɔ fen fen wa ilɔ n tɔɔ la mɔɔilu ɲana, Mɔɔ Dencɛ fanan di ilɔ wo tii la Alla la mɛlɛkailu ɲana.
9 Kɔni mɛn di iban n dɔ mɔɔilu ɲana, Mɔɔ Dencɛ fanan di iban wo rɔ Alla la mɛlɛkailu ɲana.
10 Ni mɔɔ ka Mɔɔ Dencɛ mafɔ, a ri se a makotola. Kɔni mɔɔ wa Alla la Nin Sɛniman tanama kuma fɔ, a tɛ makoto habadan!
11 «Lon do rɔ, mɔɔilu ri ai mira. Alu wa ai lana salibonilu ɲɛmɔɔilu ma, wala kititɛɛla su bɛɛ, ai ka kan ka kuma mɛn fɔ ka ai jɛrɛ lafasa, ai kana hamin wo la.
12 Ka a masɔrɔn ai ka kan ka mɛn fɔ, Alla la Nin Sɛniman di wo kuma bila ai kɔndɔ wo waati kelen na.»
Nanfulutii hankilitan
13 Cɛ do tora jama rɔ ka a fɔ Isa yɛ ko: «An karanmɔɔ, i ye a fɔ n kɔrɔcɛ yɛ ko an fa sara ka cɛ mɛn to, ko a ye cɛ wo rafara ka n ta di n ma.»
14 Isa ka a jabi: «Ɛɛ, cɛ! Yon de ka nde lasii, ka n kɛ ai la kititɛɛla ri, wala ai la cɛ rafarala?»
15 Wo kɔ, Isa ka a fɔ jama yɛ ko: «Ai ye a kɛ koɲuma, ka ai jɛrɛ mira natabaya ma. Ka a masɔrɔn hali ni mɔɔ la nanfulu siyayara a ɲa jɛrɛ ma, wo ti se ka ɲenemaya jɛrɛ di a ma.»
16 Isa ka wo kɔrɔ yiraka ie la sanda do rɔ. A kan ko: «Waati do kɛra, nanfulutii do la sɛnɛ fenilu sɔnda kosɛbɛ.
17 Wo rɔ, a ka a jate mira a jɛrɛ kɔndɔ ko: ‹N di nfen de kɛ sa? Suman mara diya si tɛ n bolo, suman jate wo ri kun mɛn dɔ.›
18 A ka imiri wo ma ka a fɔ ko: ‹N di n na bondon bɛɛ lawuya ka kurailu lɔ ka woilu wara. N di n na suman kisɛ ni n na sɛnɛ fen bɛɛ kɛ ie kɔndɔ ka a bɛɛ lamara ye.
19 Wo wa ban, n di a fɔ n jɛrɛ yɛ ko: «Cɛ, i ɲɔɲɔn fewu! Suman siyaman ba marani i bolo, suman mɛn di san siyaman bɔ. I ye damunun kɛ, ka minnin kɛ, ka sewa.»›
20 Alla ka a fɔ a yɛ ko: ‹Ile, kɔmɔɔ gbeden. Bi su ɲin dɔ jɛrɛ, i nin di mira i la. I ra mɛn nadɛn i jɛrɛ yɛ, wo totɔ yon bolo sa?›
21 Mɔɔ mɛn ye nanfulu ɲininna a jɛrɛ yɛ, ka a ban Alla rɔ, wo betɔ ten de.»
An kana hamin
22 Wo rɔ, Isa ka a fɔ a la karandenilu yɛ ko: «Nba, n kan de, ai kana hamin ai nin na ai la dunuɲaratɛɛ damunun ko rɔ, wala ai la fari banku la feriyabɔ ko rɔ.
23 Ka a masɔrɔn nin ka bon damunun fen di. Fari banku ka bon feriyabɔ ri.
24 «Ai ye kɔrɔnduwailu lakɔrɔsi. Alu tɛ sɛnɛ kɛla, alu tɛ suman kala. Suman mara diya su su tɛ ie bolo. Kɔni Alla ye woilu balola. Ai munanfan ka bon kɔnɔilu munanfan di paaon Alla ɲana.
25 A ragbɛ! Yon ye ai rɔ, mɛn hamin di se do kafula a si ma, hali waati kelen?
26 Ni ai la hamin ti se hali wo ko fitini la, nfenna ai ye haminna ko tɔilu bɛɛ la?
27 Ai ye waa rɔ binilu lakɔrɔsi. Bin woilu ye wulila ka fɛrɛn ka ɲa. Alu tɛ baara kɛla, alu tɛ feriyabɔ ɲininna. Kɔni hali Mansa Sulemani, mɛn kɛra nanfulu ba tii ri, wo ma duruki si don, mɛn ka kɛnyani bin fɛrɛn kelen na.
28 A ragbɛ! Bin mɛnilu ye wulila bi woilu ri janin ta la sini. Hali wo, Alla ka ie feriyabɔ fɛrɛnilu la. A ye di? Alla tɛ ai dɛmɛn fanan, ka ai feriyabɔ wa? Kɔni ai la lemɛniya ka doo fewu!
29 «Ai kana hamin ka a fɔ ko: ‹An di nfen damun ka nfen min?›
30 Jamana mɛn mɔɔ ma Alla lɔn dunuɲa rɔ bi, woilu le ye ko su wo ɲininna waati bɛɛ rɔ. Kɔni ai mako ye fen mɛnilu la, ai Fa Alla ka woilu bɛɛ lɔn.
31 Wo le rɔ, ai ye Alla la mansaya ɲinin fɔlɔ. Alla ri fen woilu fanan di ai ma.»
Nanfulu banbali
32 Isa ka a fɔ a la karandenilu yɛ ko: «N na dɛkuru ɲin, ai kana silan. A diyara ai Fa Alla yɛ ka a la mansaya di ai ma.
33 Ai ye ai bolofenilu san ka mɔɔ bolokolonilu sɔ wodi wo rɔ. Ai ye nanfulu mara yɔrɔ ladan ai jɛrɛ yɛ harijeene, nanfulu mara yɔrɔ mɛn tɛ tiɲan. Sa ai ri nanfulu bila ai yɛ harijeene, nanfulu mɛn tɛ dɛsɛ habadan. Son si ti se yɔrɔ wo sɔrɔnna, ɲɛnbɛrɛ ni kɔrikɔri si ti tiɲani kɛ ye,
34 baa i la nanfulu marani yɔrɔ mɛn, i solɔmɛ ye yɔrɔ wo le rɔ.»
Jɔn mɛnilu rabɛnni
35 Isa ka a fɔ ie yɛ ko: «Ai ye ai jɛrɛ tɛsidi ka ai rabɛn baara kanma. Ai ye ai la fitina lamɛlɛni to waati bɛɛ rɔ.
36 Ai ye kɛ iko jɔn, mɛnilu ye ie la kuntii makɔnɔla bon kɔndɔ. Ni kuntii bɔra kɔɲɔ malɔ diya ka na da makonkon, alu ri da laka a yɛ.
37 Ni kuntii nara ka a tɛrɛn jɔnilu ma sunɔɔ fewu, baraka ri don ie la ko rɔ. A ragbɛ! Kuntii ri a tɛsidi ka a jɛrɛ rabɛn ka jɔnilu kili. A ri ie bɛɛ lasii ka damunun sii ie kɔrɔ.
38 Wo le rɔ, ni kuntii nara duu tala waati, wala dondon kasi waati, ni a nara ka a tɛrɛn jɔnilu ma sunɔɔ, baraka ri don ie la ko rɔ.
39 «Ai tolo malɔ! Ni bon tii tun ye a kalama ko son natɔ le a wara a waati mɛn na, a tun di a jɛrɛ rabɛn a ɲɔ rɔ.
40 Wo ɲa kelen ma, ai fanan ye ai rabɛn. Ka a masɔrɔn Mɔɔ Dencɛ ri na waati do rɔ, ai hankili tɛ waati mɛn na.»
Jɔn ɲuma ni jɔn juu
41 Piyɛri ka Isa maɲininka wo rɔ ko: «Maari, i ra sanda ɲin la andeilu dɔrɔn de yɛ, wala jama bɛɛ?»
42 Maari ka a jabi: «Yon ye jatela jɔn telenni ri, wala jɔn hankiliman? Kuntii ri jɔn wo lasii a wara bɛɛ kun na, ko a ye a janto jɔn tɔilu rɔ, ka solo bɔ ka a di ie ma.
43 Ni kuntii nara ka a tɛrɛn jɔn wo ye baara kan, baraka ri don jɔn na ko rɔ.
44 Kuntii ri a bolofenilu bɛɛ karifa jɔn wo la. Tuɲa le fewu!
45 Kɔni, ni jɔn wo ka imiri ko: ‹N na kuntii ti nala jona›. A ri jɔn tɔilu tɔrɔ ka ie gbasi, cɛ ni muso. A ri damunun kɛ kojuuya ka dɔlɔ min haan ka a jɛrɛ ɲa laminin.
46 Wo ko rɔ, a la kuntii ri na waati do rɔ, jɔn wo hankili tɛ waati mɛn na. A wa na, a ri a la jɔn tɔrɔya kojuuya ka a kɛ ikomin Alla lɔnbali.
47 «Jɔn mɛn ka a la kuntii diyana ko lɔn, kɔni a kɔndɔgbo ma sɔn ka a janto a rɔ, kuntii ri wo gbasi kojuuya ka jahadi la a kan kosɛbɛ!
48 Jɔn mɛn ma a la kuntii diyana ko lɔn, ni a filira ka baara juu do kɛ, mɛn ye gbasili ko ri, jɔn wo fanan di gbasi. Ale kɔni tɛ gbasi kojuuya. Mɔɔ mɔɔ wa siyaman sɔrɔn, siyaman di ɲinin wo fɛ. Siyaman wa karifa fen fen na, siyaman di ɲinin wo fɛ fanan.»
Hɛra wala bɛnbaliya?
49 Isa ka a fɔ ie yɛ ko: «N da na ta su kanma duukolo kan. N da gbedenni ba le fo ta wo ye mɛlɛn.
50 Kɔni a fɛrɛ tɛ fo n ye n na jakankatayɛ dafa. Yani n ye ban wo kɛla, n tɛ jususuman sɔrɔn.
51 A ye di? A ye ai kɔndɔ ko n da na ka hɛra kɛ duukolo kan wa? Wo kuma tɛ! N nani bɛnbaliya bilala mɔɔilu tɛma.
52 Ka damira bi ma, ni mɔɔ loolu kɛra denbaya kelen dɔ, mɔɔ sawa ri kɛ mɔɔ fila kanma, wala mɔɔ fila ri kɛ mɔɔ sawa kanma.
53 Cɛ dencɛ ri bila a la, cɛ fanan di bila a dencɛ la. Muso denmuso ri bila a la, muso fanan di bila a denmuso la. Muso a dencɛ muso ri bila a la, muso fanan di bila a dencɛ muso la.»
Bi mɔɔilu ka kan ka waati ɲin lakɔrɔsi
54 Isa ka a fɔ jama yɛ ko: «Ni ai ka banda finni yen tele be rɔ, ai ye a fɔla ko sanci natɔ le. Sanji di na iko ai ka a fɔ ɲa mɛn ma.
55 Ni ai ka a yen fɔɲɔ ye bɔla tele kankan bolo maran fan fɛ ai ye a fɔla ko: ‹Tara ri bɔ.› Tara ri bɔ ikomin ai ka a fɔ ɲa mɛn ma.
56 Tɔɔmasere mɛnilu ye kɛla sankolo ni duukolo kan, ai kusan woilu faranfasila. Kɔni Alla ye ko mɛnilu kɛla bi mɔɔilu tɛma, nfenna ai ma kusan woilu fanan faranfasila? Ai filankafuilu!
57 Nfenna ai tɛ a fɛ ka ko telennilu jate mira ai jɛrɛ ma ka woilu kɛ?
58 «A ragbɛ! Ko wa kɛ i ni mɔɔ do tɛma, ni wo ye a fɛ ka i lana kiti diya, yani ai ye se ye, i ye fɛrɛ bɛɛ kɛ ka a madiya sani ai ye se kititɛɛ diya. Ni wo tɛ, kititɛɛla ri i don tasidilu bolo. Polisi ri i bila kaso la.
59 Ni i donda kaso la, i ti bɔ fewu fo i wa ban wodi wo bɛɛ sarala. Tuɲa le fewu!»