16
Timotius paꞌèci dènge Paulus aa Silas
Èle èèna ka, Paulus si lasi asa kota Derbe. Ka ra kako taruu asa kota Listra. Dꞌai Listra, ra paraga dènge ana mone ngèru èci, ngara na Timotius. Ama na, dhèu Yunani, aa ina na, dhèu Yahudi dhu parcaya Yesus. Timotius jꞌajꞌi le dhèu unu Yesus kahèi. Dhèu parcaya aaꞌi-aaꞌi ètu kota Listra dènge kota Ikonium reꞌa, na, Timotius ne, dhèu dꞌara beꞌa. Paulus neo sèna ka Timotius madhutu rèngu. Te ngaa dhèu Yahudi ètu èèna reꞌa, na, ama Timotius èèna, dhèu Yunani, de nèngu suna mèka madhutu adꞌa dhèu Yahudi. Nèti èèna ka, Paulus ator ho suna Timotius.*
Èle èèna ka, rèngu lasi palème rae-rae, ho lole lii pamaꞌète nèti dhèu pajuu-paleha Lamatua Yesus dènge ama-ama Kristen leo sèra ètu kota Yerusalem. Dènge jꞌara neꞌe, rèngu asa paꞌèra dꞌara dhèu sarani sèra. Bèli-bèli èèna, dhèu parcaya hiu asa tabha ae.
Lamatua pua Paulus laꞌe asa Makedonia
Èle èèna ka, Paulus si lasi taruu. Ka ra lasi asa propensi Galati dènge propensi Frigia, lula Roh Lamatua dhu Mola-Mèci kai si ho baku lasi lole Lii Lolo Beꞌa asa propensi Asia. Ropa rèngu dꞌai rai èci dhu patoo dènge propensi Misia, rèngu neo maso asa propensi Bitinia. Te ngaa Roh Yesus kai si, sèna ka baku lasi asa nèi. Èle èèna ka, rèngu kako re propensi Misia, hèia dꞌai kota Troas.
Mèda èèna, Paulus abhu tanila. Nèngu nèdhi dhèu èci titu ètu cabèka dhasi ètu propensi Makedonia. Dhèu ne, taraa manèngi tulu, aku nèngu na, “Ama! Mai asa neꞌe, ho soru ku jiꞌi laa!” 10 Nèdhi sèmi èèna, hèia jiꞌi ngare lii èci ho laꞌa asa Makedonia. Madhutu ngangee jiꞌi, na, Ama Lamatua ka dhu pua jiꞌi laꞌa lole Jꞌara Mamuri Na mi dhèu ètu cabèka dhasi nèi. Nèti èèna ka, Na kai jiꞌi baku laꞌa asa era leo.
Lidia parcaya Lamatua Yesus ètu kota Pilipi
11 Èle èèna ka, jiꞌi caꞌe balu ètu kota Troas, ho laꞌa asa pulu iiki cue, ngara na Samotrake. Asa bèli èèna, jiꞌi laꞌa taruu, ka dꞌai kota èci, ngara na Neapolis. Ka jiꞌi puru ètu èèna. 12 Nèti èèna, jiꞌi kako haga laꞌa asa kota Pilipi, kota kapai cue ètu propensi Makedonia. Kota neꞌe, ètu dꞌara paredha Roma kahèi. Jiꞌi pea pèri-pèri lodꞌo di ètu èèna.
13 Dꞌai lodꞌo aꞌoro sasabꞌa dhèu Yahudi, jiꞌi laꞌa tenge era sabajꞌa dhèu Yahudi. Jiꞌi pangee, na, era sabajꞌa èèna ètu sebhe loko. Ka jiꞌi kako ako kajꞌèu ciki nèti dꞌara kota, hèia jiꞌi ngèdhi loko èci. Ètu era neꞌe, jiꞌi paraga dènge pèri-pèri dhèu bhèni,§ ka jiꞌi madhèdi padhai lii dènge rèngu. 14 Nèti dhèu bhèni se, abhu dhèu èci, ngara na Lidia. Nèngu nèti kota kajꞌèu èci ètu propensi Asia, ngara na kota Tiatira. Sasabꞌa Lidia, pahia bèla mea sanama mangèru dhu kabꞌua titu kèna dènge dhèu aae-dhèu kapai. Nèngu majꞌèni manèngi-mangajꞌi mi Ama Lamatua. Nèti èèna ka, ropa na tadèngi lii padhai Paulus, ka na sèmi nare dènge.
15 Hèia jiꞌi sarani Lidia dènge isi èmu na aaꞌi-aaꞌi ra. Ropa sarani èle, ka na gale jiꞌi, aku nèngu na, “Ama si! Ladhe miu ngee, na, jaꞌa ne parcaya tareꞌa-reꞌa le Lamatua Yesus, na, miu mai manubha ètu dꞌara èmu jiꞌi.” Lula na pamako loe boe, hèia jiꞌi laꞌa.
Ra pamaso Paulus dènge Silas asa dꞌara bèdho ètu kota Pilipi
16 Ca lodꞌo, ropa jiꞌi laꞌa asa era manèngi-mangajꞌi, ka jiꞌi paraga dènge ana bhèni èci. Nèngu ne, ènu dhèu. Nidhu bhèlu sabꞌa ètu dꞌara nèngu, ka na neꞌa ladhe kalua dhèu. Nèngu neꞌa malare kahèi. Ka dhèu ae hia ne doi, ho ra manèngi nèngu ladhe kalua rèngu. Te ngaa lamatua ana bhèni ènu ne ka dhu abhu doi aaꞌi-aaꞌi sèra. Ka rèngu jꞌajꞌi kaja. 17 Lodꞌo èèna, ropa jiꞌi kako, ana bhèni ne madhutu taruu jiꞌi. Ka na paꞌoo-parodha, peka na, “Dhèu seꞌe se, ana madhutu Ama Lamatua dhu Koasa Kapai. Rèngu mai ho neo padꞌelo jꞌara tasamia ka dhèu bisa abhu mamuri, aa tasamia ka Lamatua saku eele sasala-sasigo rèngu.”
18 Ana bhèni ne paꞌoo taruu sèmi èèna dꞌai pèri-pèri lodꞌo. Nèbhu-nèbhu hèia Paulus roca nanene lii paꞌoo-parodha ana bhèni ne. Ca tèka, ka Paulus kabèli kabodho, ka na ladhe kaloo ne, hèia na hia paredha, peka na, “He! Èu nidhu bhèlu! Dènge koasa Lamatua Yesus, jaꞌa paredha èu kalua nèti ana bhèni ne, ètu dꞌara ciki ooꞌe neꞌe kahèi!” Ropa Paulus peka nare sèmi èèna, cagꞌagꞌa laa, nidhu ne kalua dènge ka.
19 Lodꞌo lamatua ana bhèni ènu èèna reꞌa, na, koasa nèngu ele le, hèia ra nasa, lula rèngu abhu heka doi. Nèti èèna ka, ra kèpe Paulus dènge Silas, ka nuni rèti si asa era pamaꞌète lii langu, ètu dꞌara pasa. 20 Dꞌai èèna, hèia ra paꞌoo aae, peka na, “Dhèu seꞌe mai paꞌele iie kabarai èdhi. Te ngaa rèngu se dhèu rai leo. Dhèu Yahudi se mai nèti liꞌu, ho pamae kabarai èdhi! 21 Rèngu dadugu isi kabarai èdhi, ho baku pusi-pahae dènge jꞌara paredha Roma, sèna ka madhutu dhoka jꞌara rèngu di.”
22 Ropa tadèngi rare sèmi èèna, dhèu ae sèra nasa, ka ra game Paulus dènge Silas. Ka dhèu kapai èci ètu èèna, pua dhèu ciu eele mèdha-papake ka hake si. 23 Ra hake rare, ka pamaso dua ra asa dꞌara bèdho. Ra pua komedhaa jꞌaga ho jꞌaga paie, mage dhoka ra rai. 24 Tadèngi rare sèmi èèna, ka komedhaa jꞌaga ne pamaso Paulus dènge Silas asa dꞌara kama èci ètu talora aae èmu bèdho èèna. Ka na ngapi haga si dua ra dènge ajꞌu ngangapi.
25 Pe dꞌara talora mèda sa, Paulus dènge Silas sabajꞌa dènge sodꞌa koa-kio kolongara Ama Lamatua. Aa ana bèdho leo sèra tadèngi lii sodꞌa ra. 26 Cagꞌagꞌa laa, rai opo, ka èmu bèdho ne gagedꞌo. Hèia babèdho èmu ne bhoke eele. Aa rate ana bèdho sèra, bhoke eele aaꞌi kahèi.
27 Ropa komedhaa jꞌaga èmu bèdho na cagꞌagꞌa, ka na kèdꞌi. Na ladhe hèbꞌa èmu bèdho bhoke eele aaꞌi. Ropa nèdhi sèmi èèna, ka na pangee, na, ana bèdho rai aaꞌi le. Ka na bete samala na, ho neo pamadhe iisi. 28 Te ngaa Paulus kai ne dènge lii mèdhu, peka na, “Baku pamadhe iisi èu, te jiꞌi aaꞌi-aaꞌi mi ka seꞌe dhu tesa-tesa era!”
29 Ropa tadèngi nare lii èèna, komedhaa ne madhaꞌu titu kèna dènge ele ngangee. Ka na pua dhèu rèti hia ne labhu, ka rai laꞌe asa dꞌara bèdho, isi rèbha-rèbha sène. Ka laꞌe patitu kètu urutuu ètu madha Paulus dènge Silas.
30 Hèia lere nèti rèngu asa liꞌu, ka na karèi si, aku nèngu na, “Ama si! Jaꞌa ne, jꞌèra bia. Jaꞌa tao tasamia, sèna ka jaꞌa baku abhu hahuku?”
31 Ka Paulus si dhaa ne, aku rèngu na, “Jꞌara ne sèmi neꞌe: èu parcaya Lamatua Yesus, sèna ka Na patabuli èu. Sèmi èèna kahèi, dènge isi èmu èu.” 32 Hèia Paulus dènge Silas padhai lii dènge komedhaa èmu bèdho, dènge isi èmu na aaꞌi-aaꞌi ra. Rèngu peka dènge si Jꞌara Mamuri Lamatua Yesus. 33 Dꞌara talora mèda risi sa, hèia komedhaa jꞌaga èèna, lere nèti Paulus dènge Silas, ho ra pamèu nuꞌa ra. Èle èèna ka, Paulus dènge Silas sarani komedhaa dènge isi èmu na aaꞌi-aaꞌi ra. 34 Hèia komedhaa jꞌaga ne nèti Paulus si asa èmu na, hia si raꞌa-rinu. Dhèu ne, dènge isi èmu na karejꞌe bia, lula rèngu parcaya le Ama Lamatua.
35 Bèli madꞌae aae èèna, dhèu kapai dhu pamaꞌète lii, hia lii asa komedhaa jꞌaga èmu bèdho, sèna ka na patabuli eele Paulus dènge Silas nèti dꞌara bèdho.
36 Tadèngi nare lii èèna, hèia komedhaa ne peka dènge Paulus, aku nèngu na, “Dhèu kapai se, rare lii èci le, ho kalua eele miu. De miu dua mi lèpa ka dènge mera-milu.”
37 Tadèngi rare sèmi èèna, ka Paulus noꞌo boe sèmi nare. Ka na peka hari dènge dhèu rèti lii sèra, aku nèngu na, “Aadꞌo sèmi èèna! Jiꞌi se dhèu kabarai Roma. De jiꞌi manèngi hak jiꞌi kahèi! Dhèu paredha hudꞌi jꞌue lii langu jiꞌi madhutu atora. Dhu lèke, hudꞌi parisa uuru ku lii langu, heka huku kèna. Te ngaa rèngu tao boe sèmi èèna. Te rèngu dhae parisa mèka lii ho tenge sasala jiꞌi, te ngaa rèngu hake kalabhe jiꞌi ètu madha dhèu ae. Aa abhu mèka sasala èci sa, te ngaa rèngu pamaso le jiꞌi asa dꞌara èmu bèdho. Neꞌe ne sisu atora paredha Roma. De rèngu neo kalua eele jiꞌi iia-iia ka laa, sèna ka dhèu baku reꞌa sasala jiꞌi ngaa!? Jiꞌi ngoꞌo boe sèmi èèna! Pua dhèu kapai sèra mai unu ra ho kalua eele jiꞌi. Sèmi èèna ku, heka jiꞌi sèmi ngare kèna!”
38 Ropa dhèu rèti lii sèra lèpa lasi peka lii èèna asa dhèu kapai kota èèna, heka rèngu reꞌa kèna, na, Paulus dènge Silas dhèu kabarai Roma kahèi. Ka ra madhaꞌu bia. 39 Hèia dhèu kapai sèra mai asa èmu bèdho, ka ra mangaku sasala ra dènge manèngi, sèna ka Paulus dènge Silas baku nasa. Ka ra patabuli dua ra nèti dꞌara bèdho. Aa ra manèngi ho dua ra pakèdꞌi dènge ka nèti kota èèna. 40 Kalua nèti èmu bèdho, ka Paulus si dhuli èmu Lidia. Ètu èmu èèna, dua ra paraga dènge dhèu parcaya sèra. Ka ra ajꞌa, aa paꞌèra dꞌara rèngu kahèi. Èle èèna ka, ra pakèdꞌi nèti kota èèna.
* 16:3 Paulus neꞌa, na, madhutu atora adꞌa èèna, dhèu dhu suna mèka bisa boe maso asa dꞌara èmu manèngi-mangajꞌi dhèu Yahudi. Ladhe sèmi Timotius neo tulu Paulus ho lole Lii Lolo Beꞌa Lamatua Yesus asa dhèu Yahudi sèra, nèngu hudꞌi suna ku. Dènge jꞌara sèmi èèna, nèngu carui boe maso-kalua ètu talora dhèu Yahudi. 16:7 Limuri ne, propensi dhu uru èèna, ngara na Frigia, Galati, Asia, Misia, dènge Bitinia, abhu ètu rai Turki. 16:10 Ètu dꞌara ayat neꞌe, pake lii ‘jiꞌi’, lula Lukas paꞌèci dènge Paulus si ètu neꞌe. Lukas ka dhu suri sasuri neꞌe. § 16:13 Madhutu atora, hudꞌi abhu canguru dhèu mone Yahudi, heka bisa ra pakèdꞌi èmu manèngi-mangajꞌi ra. Ra ige boe dhèu bhèni. De lula abhu dhoka pèri-pèri dhèu bhèni dhu sabajꞌa ètu sebhe loko Gangites, èdhi bisa teꞌa, peka na, ètu kota Pilipi, abhu dhèu mone Yahudi ciki di.