42
Yusup pu sodara dong ke Mesir mo bli biji gandum
42:1-25
Waktu Yakub de dengar kalo di Mesir ada yang jual gandum, de bilang sama de pu anana, “Anana, kam bingung-bingung untuk? Bapa dengar di Mesir dong ada jual gandum tu. Kam pi bli suda! Dari pada tong mati lapar di sini.”
Jadi, Yusup pu kaka yang spulu orang tu, dong smua pigi ke Mesir untuk bli gandum. Tapi Yakub de tra kas ijin Yusup pu sodara sunggu yang nama Benyamin ni ikut dorang, karna de takut nanti de juga kena apapa lagi. Kanaan dong juga ada kena klaparan, jadi Yakub* pu anana deng orang-orang lain dari mana-mana tu, dong sama-sama pigi ke Mesir.
Di Mesir ni, Yusup su jadi wakil raja. Baru Yusup de ni juga yang atur bagian jual-jual gandum ke orang-orang smua. Jadi, waktu Yusup pu kaka dong datang, dong tunduk hormat ke Yusup sampe ke tana. Pas Yusup liat de pu kaka dorang, de langsung knal dorang. Tapi de bikin diri macam orang lain begitu, trus de bentak-bentak tanya de pu sodara dorang, “Kam ni dari mana?”
Dong jawab, “Dari Kanaan, bapa. Tong datang mo bli makanan.” Memang Yusup de knal de pu sodara dong tapi de pu sodara dong trada yang knal dia.
Pas di situ tu yang Yusup de ingat de pu mimpi dulu yang tentang de pu sodara dorang. Trus de bilang sama dorang, “Kam ni pasti mata-mata! Kam pasti mo liat Mesir ni bisa dapa srang dari sebla mana to?!”
10 Baru dong jawab Yusup, “Trada bapa! Tong datang cuma untuk bli makan saja. 11 Tong smua ni sodara satu bapa. Tong bukan mata-mata. Tong ni orang jujur bapa.”
12 Tapi Yusup balik bilang dorang, “Trada! Kam tipu! Kam datang untuk liat tong pu negara untuk srang tong pu negara pasti.”
13 Trus dong jawab, “Bapa, tong ini ada dua blas orang baku sodara. Kitong smua satu bapa. Tong pu ade bungsu ada tinggal deng tong pu bapa dong di Kanaan. Trus tong pu sodara laki-laki satu juga ada, tapi de su mninggal.”
14 Tapi Yusup langsung bilang,
“Suda! Yang sa bilang ni benar. Kam ni memang mata-mata. 15 Sa mo tes kam dulu. Bawa kam pu ade bungsu tu ke mari. Sa sumpa deng raja Mesir pu nama, kam trakan kas tinggal tana ini kalo kam pu ade bungsu tra datang. 16 Kirim satu orang dari kam pi ambil kam pu ade bungsu itu. Tapi kam yang lain sa tahan di penjara sini sampe ada bukti kalo yang kam bilang tu benar. Kalo tra benar, deng raja Mesir pu nama, sa sumpa, kam ni pasti mata-mata.”
17 Jadi suda Yusup pu sodara-sodara dong smua dapa tahan tiga hari dalam penjara.
18 Pas hari ketiga begini, Yusup bilang de pu kaka dorang,
“Sa ini orang yang hormat Allah jadi, kam bikin yang sa bilang ni supaya kam tetap hidup. 19 Untuk kas bukti kalo kam ini memang orang jujur, satu orang dari kam harus dapa tahan di sini. Tapi kam yang lain bisa bawa pulang makanan ni ke kam pu kluarga yang klaparan di ruma. 20 Tapi, kam harus bawa kam pu ade bungsu tu waktu kam kembali, supaya sa tau, kam ni sa bisa percaya trus sa trakan hukum mati kam.”
Yusup pu kaka-kaka dong stuju deng yang Yusup bilang.
21 Habis itu, Yusup pu sodara spulu tu dong baku bicara sendiri, “Pasti tong dapa hukum gara-gara tong pu sala sama Yusup dulu. Dulu de mohon-mohon sama kitong baru tong smua bikin tra mo tau. Padahal tong liat de su stenga mati skali. Skarang baru tong rasa de pu susa.”
22 Itu baru Ruben de angkat bicara, “Itu to, waktu itu sa su bilang kam, jang bikin masala deng anak itu. Tapi kam tra mo dengar saya, kam liat skarang! Tong dapat hukum dari Allah gara-gara tong bunu dia.” 23 Waktu Yusup bicara sama de pu kaka dong tu, de pake orang satu yang kas arti-arti bahasa. Gara-gara itu yang, Yusup pu kaka dong tra tau kalo Yusup ni de mngerti yang de pu kaka dong ada bicara-bicara sendiri tu.
24 Waktu Yusup de dengar yang de pu kaka dong ada baku bicara sendiri tu, de pi kas tinggal dorang, baru de bongkar mnangis. Sampe su habis mnangis baru de balik lagi ke dorang. Yusup de balik baru lanjut bicara deng dorang lagi. Trus Yusup pili Simeon untuk dapa tahan di Mesir. Yusup de suru orang ikat Simeon pas depan de pu kaka-kaka yang lain.
25 Habis itu, Yusup de suru de pu orang kerja dong untuk isi gandum ke de pu kaka dong pu karung-karung. Baru Yusup de suru kas masuk uang yang dong pake bayar tu kembali ke de pu kaka dong pu karung masing-masing. Trus Yusup suru kas makanan untuk dong bawa makan di jalan nanti. De pu orang kerja dong bikin yang de suru.
Yusup pu sodara dong balik ke tana Kanaan
42:26-38
26 Habis itu, Yusup pu sodara dong taru dong pu karung yang ada biji gandum tu di atas dong pu kledai baru dong bawa jalan pulang. 27 Waktu dong brenti di tempat satu untuk tidur karna su malam, satu dari dong buka de pu karung gandum, untuk kas makan de pu kledai. Pas de buka karung begini, de liat de pu uang ada di atas biji-biji gandum dalam karung ni. 28 Itu tu, de langsung kastau dong yang lain, “We kam, liat eh! Sa pu uang dapa kas kembali eh! Ada dalam sa pu karung ini.” Pas dong liat begitu, dong pu jantung kaya mo talepas ka, baru dong su takut skali. Dong baku liat trus bilang, “Allah su bikin apa sama tong lagi ni!”
29 Pas dong sampe di Kanaan, dong crita itu smua ke dong pu bapa Yakub. Dong bilang begini,
30 “Bapa, orang yang jadi raja Mesir pu wakil tu, de bentak-bentak kitong. Baru de bilang kalo kitong ni mata-mata yang mo srang dong pu negara.
31 Tapi tong bilang de begini, ‘Tong bukan mata-mata, tong ni orang jujur. 32 Tong ini ada dua blas orang baku sodara. Kitong smua satu bapa, tapi tong pu sodara satu su mninggal. Kalo yang satu tu bungsu, de ada deng bapa di ruma di Kanaan.’
33 Baru raja pu wakil tu de bilang kitong, ‘Bikin begini untuk kas bukti yang kam bilang itu: Satu orang dari kam harus tinggal di sini. Kam yang lain bisa bawa pulang gandum ni untuk kam pu kluarga yang ada klaparan. 34 Trus bawa kam pu ade yang bungsu tu ke sini waktu kam balik ke Mesir. Begitu baru sa percaya kam ni memang orang jujur bukan mata-mata. Itu baru nanti sa kas lepas kam pu sodara satu yang sa ada tahan di sini. Trus kam bisa bli-bli ato mo jual juga bisa di Mesir sini.’ ”
35 Skarang begini, pas dong smua kas kosong dong pu karung, dong kaget liat di dong pu karung masing-masing ada uang yang tadi dong pake bayar! Dong smua langsung su takut skali, dong pu bapa Yakub juga takut. 36 Bapa Yakub langsung bilang dorang, “Kam mo bikin sa pu anana smua hilang ka? Yusup su trada, Simeon juga su trada, baru skarang kam mo ambil Benyamin dari sa juga! Sa harus susa macam bagemana lagi?”
37 Jadi Ruben de jawab de pu bapa, “Bapa, kasi Benyamin sama sa suda. Sa nanti jaga de baik-baik, sa pasti bawa de kembali hidup-hidup. Kalo sa tra bawa de kembali, bapa bisa bunu sa pu anak laki-laki dua itu.”
38 Tapi Yakub de tetap bilang, “Tra bole! Benyamin kam tra bole bawa. De pu kaka kandung su mninggal jadi tinggal de saja yang sa punya skarang. Sa ni su tua, kalo de kena apapa di jalan, kam yang bikin sa pu hati susa, sampe sa bisa mninggal ni nanti.”
* 42:5 42:5 Yakub - Bahasa Ibrani: Israel. Liat catatan di Kejadian 37:3. 42:9 42:9 Kejadian 37:5-10 42:22 42:22 Kejadian 37:21-22