8
Bei̱tu̱ yo Yesu̱ yaagyendi̱ri̱ ha Lusahu lwa Mi̱zayi̱tu̱u̱ni̱. Ha kiro kinyakuhonderaho b̯wi̱re b̯wa mwakya karei hoi̱, Yesu̱ yaaku̱bi̱ri̱yo mu zi̱gati̱ gya Yeekaru. Bantu bensei̱ bei̱zi̱ri̱ hali yo, yeicaara hansi, yaatandika ku̱beegesya. Mwomwo beegesa ba biragiro na Bafalisaayo baaleeta mu̱kali̱ gibaali bakweti̱ mu kikorwa kya b̯wenzi̱, baamwemereerya mu mei̱so ga kitebe kya bantu banene. Mwomwo baaweera Yesu̱, “Mwegesa, yogo mu̱kali̱ akwati̱i̱rwe naali mu kikorwa kya b̯wenzi̱. Ku̱si̱gi̱ki̱ra ha biragiro bya Mu̱sa, aturagira kulasa mahi̱ga bakali̱ nka baba baakwati̱i̱rwe mu b̯wenzi̱. Hati̱ we okukoba ki ha gi̱gyo nsonga?” Bab̯wo beegesa na Bafalisaayo baamu̱b̯u̱u̱li̱i̱rye yatyo mwa kumutega aleke batunge musangu gwa kumutaho.
Yesu̱ yaaku̱cami̱ri̱ hansi yaatandika kuhandiika hansi mwitehe na luzala lwamwe. B̯ubaali ni̱bacakamu̱b̯u̱u̱lya yeemereeri̱ yaabaweera, “Haakabba nihaloho muntu yensei̱ muli nywe atakakoranga kibii, yogwo muntu yooyo abanze kulasa yogwo mu̱kali̱ i̱hi̱ga.” Yei̱ra yaakucama hansi yaahandiika kwitehe.
Hei̱nyu̱ma gya ku̱bei̱ramwo yatyo, bab̯wo banyakwegwa bi̱byo bigambu baatandi̱ki̱ri̱ kwanzuka omwei̱ omwei̱, badulu bahandu̱ boobo baatandi̱ki̱si̱i̱rye kugyenda ku̱doosya b̯u̱yaasi̱geeri̱ yankei na yogwo mu̱kali̱ yeemereeri̱ hahwo mu mei̱so gaamwe. 10 Mwomwo Yesu̱ yeemeera yeesi̱mbi̱ri̱ yaab̯u̱u̱lya yogwo mu̱kali̱, “We mu̱kali̱ we, bab̯wo bakukujunaana balahi bo? Haloho muntu yensei̱ haha acakakujunaana?”
11 Yogwo mu̱kali̱ yaamwi̱ri̱ri̱mwo naakoba, “Mu̱handu̱, tihaloho muntu yensei̱.”
Mwomwo Yesu̱ yaamuweera, “Kale nu, nagya tinkukujunaana. Gyenda, bei̱tu̱ kuruga na hataati̱ otei̱ra kukora kibii.”
Yesu̱ Yooyo Kyererezi̱ kya Nsi
12 Ha murundi gundi Yesu̱ yaaweereeri̱ kitebe kya bantu, “Gyagya ndi kyererezi̱ kikumulikira nsi. Yogwo yensei̱ akumpondera talilibatira mu nti̱ti̱, bei̱tu̱ yogwo muntu alitunga kyererezi̱ kya b̯womi.”
13 Mwomwo Bafalisaayo baamu̱b̯u̱u̱lya, “Ki̱zooki̱ri̱ haha nti olimukweheera b̯u̱kei̱so b̯wamu wankei; b̯u̱kei̱so b̯u̱b̯wo tib̯usobora kubba b̯wa mananu.”
14 Yesu̱ yaabei̱ri̱ri̱mwo naabaweera, “Nab̯unyakabba ninkweheera b̯u̱kei̱so b̯wange nyankei, b̯u̱kei̱so b̯wange b̯uli b̯wa mananu kandi nyeegi̱ri̱ gya cali hanyaaru̱gi̱ri̱ na hankugyenda. Bei̱tu̱ nywe timuli na ki̱mwegi̱ri̱ ha bikukwatagana na hankuruga na cali nkugyenda. 15 Nywe bantu ba nsi gigi b̯umubba nimukusalira bandi misangu musala ku̱si̱gi̱ki̱ra ha b̯uhangwa b̯wenyu̱ b̯wa bantu; bei̱tu̱ gya tindi na muntu yensei̱ ginkusalira musangu. 16 Bei̱tu̱ kakubba nkoba kusala misangu, ncwamwo gyange gyakubba ncwa gya mananu. Hab̯wakubba gya ncwamwo kwahi nyankei, ncwamwo na Bbaabba yogwo munyakuntuma. 17 Ku̱si̱gi̱ki̱ra mu biragiro byenyu̱, kyahandi̱i̱ki̱i̱rwe nti b̯u̱kei̱so b̯wa bantu babiri b̯wob̯wo b̯ubba b̯u̱kei̱so b̯wa mananu. 18 Gya nyankei nyeeheera mbe b̯u̱kei̱so b̯wange, wondi akusobora kumpeera b̯u̱kei̱so yooyo yogwo Bbaabba munyakuntuma.”
19 Mwomwo baamu̱b̯u̱u̱lya, “Yo Bbaawu eicala hanya?”
Yesu̱ yaabei̱ri̱ri̱mwo naabaweera, “Nywe ti̱mu̱nzegi̱ri̱; kadi Bbaabba nayo, ti̱mu̱mwegi̱ri̱. Mubbenge mu̱nzegi̱ri̱ mwakabba mwegi̱ri̱ na Bbaabba de.” 20 Yesu̱ yaabazi̱ri̱ bi̱byo bigambu naakwegesya mu̱mwo mu zi̱gati̱ gya Yeekaru heehi̱ na hahwo ha baatengi̱ bihongwa. Bei̱tu̱ nab̯wo hatakabbeho muntu yensei̱ akumukwata, kubba kasu̱mi̱ kaamwe kaali katakadoori̱.
Yesu̱ Naabaza ha B̯uteikiriza b̯wa Bayudaaya
21 Yesu̱ yei̱ri̱ri̱ yaabaweera, “Nkwi̱za kugyenda mbarugeho, mwi̱za ku̱ntoolya, kandi mu̱kwi̱za ku̱kwera mu bibii byenyu̱. Cali hankugyenda timusobora kwi̱zayoona.”
22 Bi̱byo bigambu byaheeri̱ bahandu̱ ba Bayudaaya kweb̯u̱u̱lya, “Yo yogwo akugyenda kwezi̱ta yankei? Kyokyo akubazira naakoba nti, ‘Cali hankugyenda timusobora kwi̱zayoona’?”
23 Bei̱tu̱ yo Yesu̱ yaagyendi̱ri̱ mu mei̱so na kubaweera, “Nywe muli bantu ba nsi gigi; gya ndi wa mwiguru. Nywe muli ba nsi gigi; gya tindi wa nsi gigi. 24 Kyokyo kinyakumpa kubaweera nti mu̱kwi̱za ku̱kwera mu bibii byenyu̱ b̯umuteikirize nti ndi gyagya, mu̱kwi̱za kwo ku̱kwera mu bibii byenyu̱.”
25 Mwomwo baamu̱b̯u̱u̱lya, “Weewe naani?”
Yesu̱ yaabei̱ri̱ri̱mwo naakoba, “Ndi ki̱kyo kindi ku̱si̱gi̱ki̱ra ha bintu bi̱nceeri̱ nimbaweera. 26 Ndi na bintu binene bya kubabazaho na binene bya kubakorokota. Bei̱tu̱ yo yogwo munyakuntuma abba wa mananu, kandi ki̱kyo kyensei̱ ki̱yanzegeseerye nkwi̱za kukiweera bantu ba nsi gyensei̱.”
27 Bab̯wo bantu baatakeetegereze nti Yesu̱ yaali naakubaweera ha bintu bikukwatagana na Bbaawe. 28 Mwomwo yaabaweera, “B̯umulikabyokya Mwana wa Muntu ha musalaba, mwomwo mulyetegereza nti, ndi gyagya yogwo ginkukoba ndi. Kandi de, mwomwo mulyetegereza nti, tindi na kintu kyensei̱ kinkora hab̯wange nyankei, bei̱tu̱ mbaza bya yogwo Bbaabba bi̱yanzegeseerye. 29 Kandi yo yogwo munyakuntuma ali nagya; takandugangaho.” 30 B̯uyaali naakubaza bi̱byo bigambu bantu banene baamwi̱ki̱ri̱ri̱i̱zemwo.
Baana ba Mananu
31 Mwomwo Yesu̱ yaaweera bab̯wo Bayudaaya banyakubba nibakumwikiririzamwo, “B̯umulikakwata bigambu byange bi̱mbeegeseerye, mulibba nimuli beegeseb̯wa bange kwo. 32 Kandi kwokwo yatyo mulyega mananu, na mananu gagwo galibafoora ba b̯ugabe.”
33 Bab̯wo bantu bei̱ri̱ri̱mwo nibakoba, “Twe tuli beizukulu bʼI̱bbu̱rahi̱mu̱ kandi de tucaalingi kubba beiru ba muntu wondi yensei̱. Kale nu oku̱manyi̱syaki̱ b̯wokukoba nti, ‘Mu̱kwi̱za kufooka ba b̯ugabe?’ ”
34 Yesu̱ yaabei̱ri̱ri̱mwo naakoba, “Mu mananu nkubaweera nti, yogwo yensei̱ akora kibii, kibii kimufuga nka mwiru. 35 Biro byensei̱ mwiru takabbanga mwana wa mu nnyu̱mba, bei̱tu̱ yo mwana wa mu nnyu̱mba abba wa mu gi̱gyo nnyu̱mba biro byensei̱. 36 Kale nu gya Mwana wa Ruhanga b̯undibaha b̯ugabe mulifooka kwo ba b̯ugabe. 37 Nkyegi̱ri̱ nka kumuli beizukulu bʼI̱bbu̱rahi̱mu̱. Bei̱tu̱ kandi muli mu̱ku̱toolereerya nka ku̱mwanzi̱ta, hab̯wakubba timusobora kwikiriza nzegesya gyange. 38 Gya, nkora bintu bya Bbaabba bi̱yanzolokeerye kukora, kandi nywe mukora bi̱mwegwi̱ri̱ bbaa weenyu̱ naabaweera kukora.”
39 Baamwi̱ri̱ri̱mwo nibakoba, “I̱bbu̱rahi̱mu̱ yooyo bbaa weetu̱.”
Yesu̱ yaabei̱ri̱ri̱mwo naakoba, “Mubbenge nimuli baana bʼI̱bbu̱rahi̱mu̱, mwakabba nimukukora byʼI̱bbu̱rahi̱mu̱ bi̱yaakoori̱. 40 Bei̱tu̱ kandi gya muntu mbanga nimbaweera mananu ga Ruhanga gaayanzegeseerye, muli mu ku̱tolereerya nka ku̱mwanzi̱ta. I̱bbu̱rahi̱mu̱ atakakore kintu kikwisana yatyo. 41 Muli mukukora bintu bya bbaa weenyu̱ byakora.”
Baamwi̱ri̱ri̱mwo nibakoba, “Twetwe tuli kwo baana ba mu nnyu̱mba; Bbaa weetu̱ musa gitwicala nayo, yooyo Ruhanga yankei.”
Baana ba Sitaani
42 Yesu̱ yaabei̱ri̱ri̱mwo naakoba, “Ruhanga abbenge naali Bbaa weenyu̱, mwakabba ni̱mu̱ku̱nzendya, kubba gya nyaaru̱gi̱ri̱ hali Ruhanga kandi hataati̱ ndi haha nanywe. Ntakei̱ze hab̯wange nyankei, bei̱tu̱ Ruhanga yooyo yantu̱mi̱ri̱. 43 Hab̯waki mutakwetegereza bigambu byange binkubaza? Hab̯wakubba mu bigambu bimbaza timuli na kimukwegwaho. 44 Muli ba Sitaani, yooyo bbaa weenyu̱, kandi kintu ki̱mu̱kwendya kyokyo kukora bya yogwo bbaa weenyu̱ bi̱yendya. Kurugira ki̱mwei̱ ha kuhangwa kwa nsi, yei̱ceeri̱ naali mwi̱ti̱, atakwendya mananu, hab̯wakubba tagira mananu. B̯wabba naaku̱gobya abba naakukora kikorwa kya b̯uhangwa b̯wamwe, hab̯wakubba eicala mu̱gobya kandi bbaa bi̱byo bigambu bya b̯u̱gobya. 45 Bei̱tu̱, hab̯wakubba nkubaweera mananu, kyokyo mutakusobora kunzikiririzamwo! 46 Haloho muntu yensei̱ muli nywe akusobora kundumiriza kibii? Kandi nyaakabba ninkubaweera mananu, hab̯waki mutakunzikiririzamwo? 47 Yogwo yensei̱ ali wa Ruhanga yeegwa bya Ruhanga bi̱yendya. Nsonga gibagaana kukora bya Ruhanga bi̱yendya gili nti, timwicala bantu ba Ruhanga.”
Yesu̱ Niyeebazaho Yankei
48 Bab̯wo bahandu̱ ba Bayudaaya baamwi̱ri̱ri̱mwo nibakoba, “Tu̱doori̱-b̯u̱dwe kukoba nti oli Mu̱samali̱ya kandi nti oli na muzumu.”
49 Yesu̱ yaabei̱ri̱ri̱mwo naabaweera, “Tindi na muzumu, bei̱tu̱ gya ntamwo Ruhanga ki̱ti̱i̱ni̱sa, kandi nywe timuntamwo ki̱ti̱i̱ni̱sa. 50 Gya ti̱ndi̱ mu kwetoolereerya ki̱ti̱i̱ni̱sa kyange nyankei, bei̱tu̱ haloho yogwo akwendya ntunge ki̱kyo ki̱ti̱i̱ni̱sa kandi yooyo alisala misangu. 51 Mu mananu nkubaweera nti, yogwo yensei̱ alihondera nzegesya gyange yogwo muntu tali̱kwa.”
52 Nahab̯waki̱kyo bab̯wo Bayudaaya baamwi̱ri̱ri̱mwo nibakoba, “Hataati̱ tu̱nanu̱ki̱ri̱ nti oli na muzumu! I̱bbu̱rahi̱mu̱ yaakwi̱ri̱ na baragu̱ri̱ ba Ruhanga ba kadei de baakwi̱ri̱, bei̱tu̱ kandi we oli mu kukoba nti yogwo yensei̱ alihondera bigambu byamu tali̱kwa. 53 Okwendya kukoba nti we okukiraho yogwo bbaa weetu̱ I̱bbu̱rahi̱mu̱ mu ki̱ti̱i̱ni̱sa? Nayo de kayaakwi̱ri̱ na baragu̱ri̱ ba Ruhanga de baakwa. Okuteekereza weewe naani?”
54 Yesu̱ yaabei̱ri̱ri̱mwo naakoba, “Nyaakabba ninkwehaariiza nyankei, b̯u̱b̯wo kwehaariiza kwange kukubba kwa b̯usa. Bbaabba yogwo gimweta Ruhanga weenyu̱ yooyo yogwo ampeeri̱ kiki ki̱ti̱i̱ni̱sa. 55 Nab̯umwakabba mu̱tamwegi̱ri̱, bei̱tu̱ gya mmwegi̱ri̱. Mbenge nkobi̱ri̱ nti, ti̱mmwegi̱ri̱, nyakabba nindi mu̱gobya nka nywe kumuli bagobya. Bei̱tu̱ kandi gya mmwegi̱ri̱ kandi mpondera mbe bigambu byamwe. 56 Yo bbaa weenyu̱ I̱bbu̱rahi̱mu̱ yaasemereerwe hoi̱ hab̯wa kwega ki̱kyo kiro kyange ki̱ndi̱i̱zi̱ramwo.”
57 Mwomwo Bayudaaya baamuweera, “We atakadooseerye myaka maku̱mi̱ gataanu mya b̯u̱handu̱, kandi atakawonanga I̱bbu̱rahi̱mu̱!”
58 Yesu̱ yaabei̱ri̱ri̱mwo naakoba, “Mu mananu nkubaweera nti I̱bbu̱rahi̱mu̱ atakabyali̱i̱rwe, nyaalingiho, kandi ndi gyagya.”+ 59 B̯u̱beegwi̱ri̱ Yesu̱ abazi̱ri̱ yatyo, baasengi̱ri̱ mahi̱ga aleke bagamulase, bei̱tu̱ yo Yesu̱ yaabeebi̱si̱ri̱ho, yeezi̱ba yaahuluka kuruga mu zi̱gati̱ gya Yeekaru.
+ 8:58 8:58 Kidemu 3:14