7
Yesu̱ Naagyenda ha Kujaguza kwa B̯u̱si̱i̱si̱ra
Hei̱nyu̱ma gya bantu kumurugaho, Yesu̱ yei̱ceeri̱ naab̯ungira bantu ba mu Galilaaya, atakwendya kugyenda mwisaza lya B̯uyudaaya hab̯wakubba bahandu̱ ba Bayudaaya baali ni̱bakwendya ku̱mwi̱ta. Kandi b̯u̱b̯wo biro bya b̯u̱genyi̱ b̯wa kijaguzo kya Bayudaaya kwicala mu b̯u̱si̱i̱si̱ra* b̯walingi nib̯uli heehi̱ kudwa. Mwomwo baab̯u ba mwa maawe baamuweera, “Osemereeri̱ oruge haha ogyende B̯uyudaaya aleke beegeseb̯wa baamu basobore kuwona bi̱byo byamahanu byokukora. Hab̯wakubba muntu yensei̱ abba naakwendya ku̱ku̱ma, akoora kwahi bintu mu nsita. Kandi, omaari̱ kubba nookukora bi̱byo byamahanu, leka nsi gyensei̱ gyege bintu byokukora.” (Kubba, kadi babbe bo baab̯u, batakamwikiririzengemwo.)
Nahab̯waki̱kyo, Yesu̱ yaabei̱ri̱ri̱mwo naakoba, “Kasu̱mi̱ kange kacakali kudwa; bei̱tu̱ hali nywe kasu̱mi̱ kensei̱ keicala kasu̱mi̱ ka kukora kintu kyensei̱ ki̱mwendeerye. Bantu ba mu nsi gigi tibasobora kubanoba, bei̱tu̱ gya, bantu banene bannobi̱ri̱, hab̯wakubba ndi kei̱so wa bikorwa byab̯u bibiibi bibakora. Nywe mu̱gyende mu b̯u̱genyi̱; gya tinkugyendayo, hab̯wakubba kasu̱mi̱ kange koonyi̱ni̱ kacakali kudwa.” B̯u̱yaamaari̱ kubaza bi̱byo bigambu, yei̱calayo Galilaaya.
10 Bei̱tu̱ hei̱nyu̱ma gya bab̯wo baab̯u ku̱byokya kugyenda mu b̯u̱b̯wo b̯u̱genyi̱, nayo yaasi̱geeri̱ naagyenda na mu nsita. 11 Kandi mu b̯u̱b̯wo b̯u̱genyi̱ bahandu̱ ba Bayudaaya bei̱ceeri̱ ni̱bamu̱toolya kandi ni̱bab̯u̱u̱lyanga bantu, “Yodi̱ mudulu ali hanya?”
12 Hahwo mu bantu banene haalingiho bigambu bi̱baamu̱bazengi̱ho mu ki̱cei̱cei̱. Bamwei̱ muli bo baabazengi̱ nibakoba, “Yogwo mudulu ali muntu murungi.”
Bandi baabazengi̱ nibakoba, “Kwahi, yogwo mudulu aku̱gobya bantu b̯u̱gobya.” 13 Bei̱tu̱ hatakabbeho muntu yensei̱ akumubazaho hasyanu̱ mu bantu; hab̯wakubba bantu baati̱i̱nengi̱ bahandu̱ ba Bayudaaya.
Yesu̱ Ni̱yeegeseerya mu Zi̱gati̱ gya Yeekaru
14 B̯ubaali nibali hakati̱ na hakati̱ wa b̯u̱genyi̱, mwomwo Yesu̱ yaagyenda mu zi̱gati̱ gya Yeekaru yaatandika kwegesya bantu. 15 Bahandu̱ ba Bayudaaya baahu̱ni̱ri̱i̱ri̱ hoi̱ mu̱li̱ngo gwa Yesu̱ gu̱yeegeseeryengi̱mwo bantu. Beeb̯u̱u̱li̱i̱rye bankei na bankei nibakoba, “Yogwo mudulu kwegeseb̯wa ku̱kwo kwensei̱ yaaku̱toori̱ hanya?”
16 Mwomwo Yesu̱ yaabei̱ramwo naakoba, “Bi̱byo bigambu bi̱nkwegesya tibili byange bei̱tu̱ bili bigambu bya yogwo munyakuntuma. 17 Yogwo yensei̱ alicwamwo mu mutima gwamwe kuhondera bi̱byo bya Ruhanga bi̱yendya, yogwo yooyo alidwa ha kwetegereza nti, bi̱byo bigambu bi̱nkwegesya bikuruga hali Ruhanga, rundi mbibaza hab̯wange nyankei. 18 Muntu yensei̱ abaza hab̯wa b̯u̱sobozi̱ b̯wamwe yankei abba naaku̱toolya ki̱ti̱i̱ni̱sa kyamwe yankei, bei̱tu̱ yogwo aku̱toolya ki̱ti̱i̱ni̱sa kya yogwo munyakumutuma yooyo wa mananu; kandi mu yogwo muntu tihabbamwo b̯u̱gobya. 19 Mu̱sa yaabaheeri̱ biragiro, tikwokwo kili? Bei̱tu̱ kandi, tihaloho muntu yensei̱ muli nywe akuhondera bi̱byo biragiro. Hab̯waki mu̱kwendya ku̱nzi̱ta?”
20 Bantu baamwi̱ri̱ri̱mwo nibakoba, “We, otembeerwe muzumu we!” Naani yogwo akwendya ku̱kwi̱ta?
21 Yesu̱ yaabei̱ri̱ri̱mwo naakoba, “Nyaakoori̱ kyamahanu ki̱mwei̱ nywensei̱ kinyakubahuniriza hoi̱. 22 Bei̱tu̱ kandi, hab̯wakubba nti Mu̱sa yaabaragi̱i̱ri̱ kusalwa (nab̯ukyakabba nti, tali yooyo munyakuragira, bei̱tu̱ bahaaha beetu̱ ba kadei hoi̱) na ha kiro kya Sabbaato musalambe baana beenyu̱. 23 Mwabba nimukusobora kusala muntu ha kiro kya Sabbaato mwa ku̱doosereerya biragiro bya Mu̱sa, hab̯waki ki̱ni̱ga ki̱bakweti̱ gya hab̯wa ku̱honi̱a muntu ha kiro kya Sabbaato? 24 Mu̱leke kusala musangu ku̱si̱gi̱ki̱ra ha bintu bimukuwona na mei̱so, bei̱tu̱ mu̱salenge misangu ku̱si̱gi̱ki̱ra ha mananu.”
Yesu̱ Yooyo Mutongoole wa Ruhanga?
25 Mwomwo bantu bamwei̱ ba mu Yeru̱salemu̱ batandika kweb̯u̱u̱lyangana, “Yogwo mudulu, tali yooyo yogwo gi̱bakwendya kwi̱ta? 26 Bei̱tu̱ kandi, ngogo yo haha alimukubaza hasyanu̱ mu bantu, kandi tali na muntu yensei̱ akumubazaho. Tukitwale nti, bahandu̱ beetu̱ ba Bayudaaya basobora kubba nibakuteekereza nti yooyo Ku̱ri̱si̱to, Mutongoole wa Ruhanga? 27 Bei̱tu̱ yo yogwo mudulu cali aru̱gi̱ri̱ twegi̱ri̱yo; kandi, Ku̱ri̱si̱to, Mutongoole wa Ruhanga b̯walibba naakugyenda kwi̱za tihaloho muntu yensei̱ alyega haaliruga.”
28 Kasi mwomwo Yesu̱ yaaweera bantu ba mu̱mwo mu zi̱gati̱ gya Yeekaru ha yaali naaku̱beegeseerya, “Mu mananu nywe mu̱nzegi̱ri̱ kandi mwegi̱ri̱ cali ndu̱gi̱ri̱? Tindi haha hab̯wange nyankei, bei̱tu̱ yo yogwo munyakuntuma abba wa mananu. Mu̱mwegi̱ri̱ kwahi, 29 bei̱tu̱ gya mmwegi̱ri̱, kubba hali yo hooho nyaaru̱gi̱ri̱ kandi yooyo yantu̱mi̱ri̱.”
30 B̯u̱beegwi̱ri̱ Yesu̱ abazi̱ri̱ yatyo bendya kumukwata, bei̱tu̱ hatakabbeho muntu yensei̱ munyakumukwataho. Kubba kasu̱mi̱ kaamwe ka kumukwata kaali katakadoori̱. 31 Bi̱byo bintu byensei̱ nab̯u̱byabbeeri̱ho, bantu banene baamwi̱ki̱ri̱ri̱zengi̱mwo. Beeb̯u̱u̱lyengi̱ nibakoba, “Mutongoole wa Ruhanga b̯walibba ei̱zi̱ri̱, alisobora kukora b̯uwoneru b̯wa byamahanu b̯unene kukira yogo mudulu?”
Bali̱ndi̱ Nibatumwa Kukwata Yesu̱
32 Bafalisaayo na bahandu̱ ba balaami̱ b̯u̱beegwi̱ri̱ bantu nibakubaza mu ki̱cei̱cei̱ ha bintu bikukwatagana na Yesu̱, baasi̱ndi̱ki̱ri̱ bali̱ndi̱ ba Yeekaru bagyende bamukwate.
33 Mwomwo Yesu̱ yaabaweera, “Ncaali nanywe hab̯wa kasu̱mi̱ kadooli̱, kandi hei̱nyu̱ma gya kakwo kasu̱mi̱ nkwi̱za kugyenda hali yogwo munyakuntuma. 34 Mu̱kwi̱za ku̱ntoolya bei̱tu̱ ti̱mu̱kwi̱za kumbonaho, hab̯wakubba cali nkugyenda nywe timusobora ku̱gyendayoona.”
35 Bahandu̱ ba Bayudaaya baatandi̱ki̱ri̱ ku̱b̯u̱u̱lyangana, “Kicweka kyani kya yogwo mudulu akuteekereza kugyendamwo cali tutakusobora kugyenda? Akwendya kugyenda cali Bayudaaya bei̱ra baagyendi̱ri̱ bab̯wo banyakusaasaana mu nsi gya Bayonaani aleke yeegesye Bayonaani? 36 Aku̱manyi̱sya ki b̯wakubba naakukoba, ‘Mu̱kwi̱za ku̱ntoolya bei̱tu̱ ti̱mu̱kwi̱za kumbonaho,’ kandi de, ‘hankugyenda timusobora ku̱gyendayoona’?”
Meezi̱ ga B̯womi
37 Ha kiro ki̱kyo kya kumaliira ki̱jagu̱zo kya Bayudaaya kwicala mu b̯u̱si̱i̱si̱ra, kinyakubba kiro ki̱handu̱ mu biro byensei̱, Yesu̱ yeemereeri̱ mu mei̱so ga bantu yaabaza neiraka lya hakyendi̱ naakoba, “Yogwo yensei̱ akwegwa nyoota, ei̱ze hali gya mmuhe kyakunywa. 38 Kandi yogwo yensei̱ akunzikiririzamwo, nka Binyakuhandiikwa kubikoba, meezi̱ ga migira mya b̯womi gakwi̱za kuluwa nigamurugamwo.” 39 Yesu̱ b̯u̱yaabazi̱ri̱ bi̱byo bigambu bikukwatagana na meezi̱ ga b̯womi, yaali naakubaza ha Mwozo wa Ruhanga yogwo wa Ruhanga gyakwi̱za kuha yogwo yensei̱ amwikiririzamwo. Bei̱tu̱ ha b̯wi̱re b̯u̱b̯wo Mwozo wa Ruhanga yaali atakabbeeri̱ kwi̱za, kubba Yesu̱ yaali atakatu̱ngi̱ri̱ ki̱ti̱i̱ni̱sa kyamwe kya mwiguru.
B̯uteetegerezangana Hakati̱ gya Bayudaaya
40 Bamwei̱ mu bab̯wo bantu banene b̯u̱beegwi̱ri̱ Yesu̱ naakubaza yatyo, baabazi̱ri̱ nibakoba, “Mu mananu yogwo mudulu ali Mu̱ragu̱ri̱ wa Ruhanga gitubbanga tu̱li̱ndi̱ri̱i̱ri̱.”
41 Bandi baabazi̱ri̱ nibakoba, “Yogwo mudulu ali Ku̱ri̱si̱to, Mutongoole wa Ruhanga.”
Bei̱tu̱ kandi, bandi bo baabazi̱ri̱ nibakoba, “Yo Mutongoole wa Ruhanga mu mananu yaali de wa kuruga Galilaaya?” 42 Binyakuhandiikwa bikoba nti Mutongoole wa Ruhanga aliruga mu lula lwa mukama Dau̱di̱, mu kyaru kya Bbeterehemu̱, ki̱kyo kya Dau̱di̱ yaaru̱gengi̱mwo. 43 Kale kwokwo yatyo zi̱zo mpaka zikukwatagana na Yesu̱ zaaleeti̱ri̱ho b̯uteetegerezangana mu Bayudaaya. 44 Bamwei̱ muli bo bendyengi̱ kumukwata, bei̱tu̱ hatakabbeho muntu yensei̱ munyakumutaho ngalu.
B̯uteikiriza b̯wa Bahandu̱ ba Bayudaaya
45 Hei̱nyu̱ma gya bali̱ndi̱ ba Yeekaru ku̱ku̱bayo hali bahandu̱ ba balaami̱ na Bafalisaayo, babaab̯u̱u̱li̱rye nibakoba, “Kamu̱tamu̱leeti̱ri̱ haha?”
46 Bali̱ndi̱ bab̯wo baabei̱ri̱ri̱mwo nibakoba, “Tihaloho muntu yensei̱ yaakabazanga nka yogwo mudulu.”
47 Mwomwo Bafalisaayo baab̯u̱u̱lya bab̯wo bali̱ndi̱, “Nanywe de abahabi̱i̱rye? 48 Haloho muntu yensei̱ mu bahandu̱ ba Bayudaaya rundi mu Bafalisaayo akumwikiririzamwo? 49 Kiki kitebe kili kya bantu bateegi̱ri̱ biragiro bya Mu̱sa; nahab̯waki̱kyo kili kya bantu bali na mukyenu.”
50 Ni̱kodemu̱ yogwo munyakubba ha b̯wi̱re b̯wei̱nyu̱ma agyendi̱ri̱ hali Yesu̱, nayo yaali omwei̱ mu bab̯wo bantu, yaab̯u̱u̱li̱i̱rye naakoba, 51 “Haloho kiragiro kyensei̱ kisalira muntu kifubiro hatakabbeeri̱ho kwegwa musangu gwa yogwo muntu gwagu̱mi̱ri̱?”
52 Baamwi̱ri̱mwo nibakoba, “Nawe de oli Munyagalilaaya? Gyenda otoolereerye, okwi̱za kuwona nti, tihaloho mu̱ragu̱ri̱ wa Ruhanga yensei̱ aliruga mu Galilaaya.”
[Bitabbu bya Luyonaani bikadei tibigira Yohaana 7:53—8:11]
53 Hei̱nyu̱ma, bensei̱ banzu̱ki̱ri̱ b̯uli muntu yaagyenda mwamwe.
* 7:2 7:2 B̯u̱b̯wo b̯u̱genyi̱ Bayudaaya baab̯ujaguza ni̱baakwi̱zu̱ka kwicala ku̱bei̱ceeri̱ mwirungi mu kidemu kya kuruga Mi̱si̱ri̱. 7:52 7:52 Bbai̱bbu̱li̱ zindi tizigira nkaara zizi 7:53—8:11