27
Yesu̱ Naatwala mu Mei̱so ga Pi̱laato
(Mari̱ko 15:1; Lu̱u̱ka 23:1-2; Yohaana 18:28-32)
Ha kiro kinyakuhonderaho b̯wi̱re b̯wa mwakya karei bahandu̱ ba balaami̱ na bahandu̱ ba Bayudaaya bei̱ki̱rani̱i̱ze kucwera Yesu̱ musangu gwa ku̱kwa. Mwomwo baamubboha na njegere, baamwehembeerya, baamu̱hayo hali Pi̱laato, munyakubba weisaza.
Ku̱kwa kwa Yu̱da
(Bikorwa 1:18-19)
Yu̱da yogwo, munyakudiirisana Yesu̱, b̯u̱yaaweeni̱ Yesu̱ baamu̱sali̱i̱ri̱ musangu gwa ku̱kwa yeezi̱zu̱ki̱i̱rye na b̯ujune b̯unene mu mutima gwamwe hab̯wa kikorwa kyamwe ki̱kyo; kandi yaaku̱byayo bi̱polo maku̱mi̱ gasatu bya feeza hali bahandu̱ ba balaami̱ na bahandu̱ ba Bayudaaya. Yaabazi̱ri̱ naakoba, “Nkoori̱ kibii kudiirasana muntu atali na musangu.” Baamwi̱ri̱mwo nibakoba, “Twe ki̱kyo kikutukwataho teetei̱? Gu̱gwo mulimo gwamu wankei.” Nahab̯waki̱kyo Yu̱da yaagyendi̱ri̱ yaakasuka zi̱zo sente mu̱mwo mu Yeekaru, hei̱nyu̱ma yaagyenda yeeniga.
Bab̯wo bahandu̱ ba balaami̱ baasengi̱ri̱ zi̱zo sente baakoba, “Sente zizi zi̱maari̱ kubba zeibbanga, tikikwikirizib̯wa kuzita mu nsahu gya Yeekaru.” Nahab̯waki̱kyo baacwi̱ri̱mwo ku̱zi̱gu̱li̱sya kicweka kyeitehe hali mub̯umba byese, nilili itehe lya kuziikangamwo Banyamahanga. Kyokyo li̱lyo itehe baalyetera Itehe lyʼIbbanga kudwa na deeru lili. Kale nu, bigambu bya mu̱ragu̱ri̱ Yeremi̱ya bi̱yaabazi̱ri̱, byadwerereeri̱ binyakukobanga: “Baatweri̱ bi̱polo maku̱mi̱ gasatu bya feeza, muhendu gwa bantu Bei̱saleeri̱ baaramwi̱ri̱ kumugula. 10 Kandi zi̱zo sente zoozo baakoreseerye kugula li̱lyo itehe lya mub̯umba byese, nka Mukama Ruhanga ku̱yaaragi̱i̱ri̱.”+
Yesu̱ Niyeemeera mu Mei̱so ga Pi̱laato
(Mari̱ko 15:2-5; Lu̱u̱ka 23:3-5; Yohaana 18:33-38)
11 Yesu̱ b̯uyaalingi yeemereeri̱ mu mei̱so ga weisaza Pi̱laato, Pi̱laato yaamu̱b̯u̱u̱li̱i̱rye naakoba, “Weewe mukama wa Bayudaaya?” Yesu̱ yaamwi̱ri̱ri̱mwo naakoba, “Ee, kili nka kwokobi̱ri̱.” 12 Bei̱tu̱ bahandu̱ ba balaami̱ na bahandu̱ ba Bayudaaya b̯u̱baamu̱ju̱neeni̱ hali Pi̱laato, atakabei̱remwo. 13 Mwomwo Pi̱laato yaamu̱b̯u̱u̱lya, “Okwegwa kwahi bi̱byo bintu byensei̱ bibaakukujunaana?” 14 Bei̱tu̱ Yesu̱ atakamwi̱remwo, kadi kibbe kigambu ki̱mwei̱; kintu kinyakuhuniriza hoi̱ Pi̱laato.
Yesu̱ Nibamucwera Musangu gwa Ku̱kwa
(Mari̱ko 15:6-15; Lu̱u̱ka 23:13-25; Yohaana 18:39; 19:16)
15 Mu biro bya kujaguza B̯u̱genyi̱ b̯wa Kurab̯waho, gyali ngesu gya yogwo weisaza ku̱teesyanga munyankomo omwei̱, wa bantu gi̱baabbengi̱ bacwi̱ri̱mwo bateesye. 16 Mu kasu̱mi̱ kakwo haalingiho munyankomo gi̱beetengi̱ Bbarabba, munyakubba aku̱mi̱ri̱ hoi̱. 17 Nahab̯waki̱kyo, bantu banene b̯u̱beecooki̱ri̱, Pi̱laato yaabab̯u̱u̱lya, “Naani mu bab̯wo bantu babiri gi̱mu̱kwendya mbateeseerye: Bbarabba, rundi Yesu̱, gibakweta Ku̱ri̱si̱to?” 18 Kubba, Pi̱laato yaali akyegi̱ri̱ nti, i̱hali̱ lyolyo lyali li̱heeri̱ bab̯wo bahandu̱ ba Bayudaaya kutwala Yesu̱ mu mei̱so gaamwe.
19 Pi̱laato b̯uyaali ei̱cali̱i̱ri̱ mu ntebe gyamwe kucwera Yesu̱ musangu, mu̱kali̱ waamwe yaamu̱tu̱mi̱ri̱ b̯utumwa b̯ub̯u: “Yogwo mudulu tali na musangu, otamukola kintu kyensei̱, kubba i̱jolo ndeeri̱ ningadagada na bilooto bibiibi hab̯wa yogwo mudulu.”
20 Bei̱tu̱ bahandu̱ ba balaami̱ na bahandu̱ ba Bayudaaya baadembereerye bantu basabe Pi̱laato abateeseerye Bbarabba; acwere Yesu̱ gwa ku̱kwa. 21 Pi̱laato yaab̯u̱u̱lya bantu, “Naani mu bab̯wo bantu babiri gi̱mu̱kwendya mbateeseerye?”
Bei̱ri̱ri̱mwo nibakoba, “Bbarabba.”
22 Yei̱ra yaabab̯u̱u̱lya, “Kale nu, yogwo Yesu̱ gibakweta Ku̱ri̱si̱to, yo mmukoleki?”
Bensei̱ bei̱ri̱ri̱mwo nibakoba, “Mubambe ha musalaba!”
23 Mwomwo Pi̱laato yaabab̯u̱u̱lya, “Hab̯waki?” Agu̱mi̱ri̱ musangu ki?
Bei̱tu̱ bo, mwomwo kandi baalu̱ki̱ri̱ na maani hoi̱ kukiraho, nibakoba, “Mubambe ha musalaba.”
24 Pi̱laato b̯u̱yaaweeni̱ atali na kyakugasirwa, kandi bantu nibakutandika kajagaaru, yaakweti̱ meezi̱ yaanaaba ngalu mu mei̱so gaab̯u. Yaabaweera, “Tindi na nsonga gyensei̱ na yogo mudulu, ibbanga lwamwe libbe ha mi̱twe myenyu̱!”
25 Bantu bensei̱ bei̱ri̱ri̱mwo nibakoba, “Leka ibbanga lyamwe libbe ha mi̱twe myetu̱ na baana beetu̱!”
26 Mwomwo Pi̱laato yaabateeseerya Bbarabba, yaaragira bakuute Yesu̱ njunju, kandi yaamubaha bamubambe ha musalaba.
Basurukali Ni̱bajooga Yesu̱
(Mari̱ko 15:16-20; Yohaana 19:2-3)
27 Kasi mwomwo, bamwei̱ ha basurukali ba yogwo weisaza, baatwala Yesu̱ mu kikaali kya Pi̱laato, kitebe kya basurukali bensei̱ kyamwecookeera. 28 Baamu̱ku̱swi̱ri̱mwo ngoye, baamu̱lwalya kilwalu kiwa rangi̱ gi̱kwi̱za kwisana gyengu. 29 Mwomwo, baakata kondo gya mahwa, baagi̱mu̱lwalya ha mu̱twe. Baamukwatya mubbeere mu mukono gwamwe gwa b̯udyo nibamukundiranga malu̱ mu mei̱so, ku̱mu̱jooga. Baabazengi̱ nibakoba, “Hangaara, Mukama wa Bayudaaya!” 30 Baamu̱twereeri̱ matwantwe, baakwata gu̱gwo mubbeere baamukuutakuuta ha mu̱twe. 31 B̯u̱baamaari̱ ku̱mu̱jooga, baamu̱ku̱su̱lamwo ki̱kyo kyakulwala kikumeremeta, baamu̱lwalya ngoye zaamwe ziyaalingi alweri̱. Mwomwo baamwehembeerya baamutwala kumubamba ha musalaba.
Yesu̱ Naabambwa ha Musalaba
(Mari̱ko 15:21-32; Lu̱u̱ka 23:26-43; Yohaana 19:17-27)
32 B̯ubaali nibakugyenda kumubamba, baarombi̱ri̱ na mudulu Mu̱ku̱leeni̱, gi̱beetengi̱ Si̱mooni̱, basurukali baamuhambiriza yeetweke musalaba gwa Yesu̱. 33 Bei̱zi̱ri̱ baadwa ha kiikaru kikwetwa Gologoosa, ki̱ku̱manyi̱sya nti, Kiikaru kya Luhanga lwa muntu. 34 Haahwo ha ki̱kyo kiikaru, baaheeri̱ Yesu̱ vi̱i̱no gi̱hyagyemwo kintu kilulu, bei̱tu̱ b̯u̱yaakagi̱nyweri̱ho, yaasuula kuginywa.
35 B̯u̱baakamaari̱ kumubamba ha musalaba, beegabira ngoye zaamwe, kuraba mu kukuuta karu̱ru̱. 36 Mwomwo beicaara hansi kulinda yaabba yaarugaho hakyendi̱ wa musalaba. 37 Ha musalaba hakyendi̱ wa mu̱twe gwamwe, baateeri̱ho kihandiiko kya musangu gu̱baamu̱ju̱naanengi̱ kikukoba: YOGO YOOYO YESU̱, MUKAMA WA BAYUDAAYA. 38 Baamu̱bambi̱ri̱ na badulu batemu babiri, omwei̱ ha mukono gwa b̯umoso na wondi ha mukono gwa b̯udyo.
39 Bantu banyakurabangaho baarabengi̱ho ni̱balu̱ma Yesu̱, ni̱bazi̱ngi̱zyanga mi̱twe myab̯u 40 nibakoba, “Otyo! We munyakukoba nti okugyenda kuguma hansi Yeekaru, oi̱re ogi̱bi̱mbemwo mu biro bisatu, weejuna! Ni̱i̱nu̱ka oruge ha musalaba, waabba nooli Mwana wa Ruhanga!”
41 Mu mu̱li̱ngo gwogwo gu̱mwei̱ bahandu̱ ba balaami̱, na beegesa ba biragiro na bahandu̱ ba Bayudaaya baamu̱joogi̱ri̱. 42 Baakobengi̱, “Yaaju̱nengi̱ bandi, bei̱tu̱ kandi takusobora kwejuna! Ali Mukama wa Bei̱saleeri̱! Leka ani̱i̱nu̱ke hansi hataati̱, mwomwo tumwikiririzemwo. 43 Yeesiga Ruhanga. Ruhanga amujune hataati̱, yaabba naaku̱mwendya. Kubba abaza naakoba, ‘Ndi Mwana wa Ruhanga.’ ”
44 Mu ngeru gyogyo gi̱mwei̱, bab̯wo badulu batemu babaabambi̱ri̱ hamwei̱ na Yesu̱, nabo de baamu̱weereeri̱ bigambu bibiibi binene.
Ku̱kwa kwa Yesu̱
(Mari̱ko 15:33-41; Lu̱u̱ka 23:44-49; Yohaana 19:28-30)
45 Kuruga saaha mukaaga za mwinsi kudwa saaha mwenda, hei̱zi̱ri̱ho nti̱ti̱ gyabbumba nsi gyensei̱. 46 Ha saaha nka mwenda za joojolo, Yesu̱ yaataagi̱ri̱ neiraka lya hakyendi̱ naakoba, “Eloyi̱, Eloyi̱, lama sabakatani?” Makuru gaakyo nti, “Ruhanga wange, Ruhanga wange, hab̯waki ondekereeri̱?”+ 47 Bamwei̱ ha bantu banyakubba hahwo beemereeri̱ nibakusunga, b̯u̱beegwi̱ri̱ Yesu̱ naakutaaga yatyo, baabazi̱ri̱ nibakoba, “Alimukweta Eri̱ya.” 48 Nahaahwo b̯ulohob̯uloho, omwei̱ hali bab̯wo bantu yei̱ru̱ki̱ri̱ yaajub̯uka kijumankuba mu vi̱i̱no gilulu. Mwomwo yaakita ha lubingo yaaki̱byokya hali Yesu̱ ku̱mu̱nywesya gi̱gyo vi̱i̱no. 49 Bantu bandi bo baabazi̱ri̱ nibakoba, “Mu̱mu̱leke. Katuwone Eri̱ya yaakabba yei̱za kumujuna.”
50 Yesu̱ yei̱ri̱ri̱ yaataaga neiraka lya hakyendi̱, yaakwa.
51 B̯u̱b̯wo hooho, lu̱ti̱mbe lwa mu Yeekaru lwatemu̱ki̱ri̱mwo bicweka bibiri, kuruga hakyendi̱ kudwa hansi. Nsi gyensei̱ gyezi̱ngi̱zi̱i̱rye, na mahi̱ga gaatika. 52 Bituuru byeb̯u̱li̱i̱ri̱, bantu banyakubba bakwi̱ri̱ nibakubalwa kubba ni̱baku̱si̱i̱mwa mu mei̱so ga Ruhanga, mitumbi myab̯u myahimbooka. 53 Hei̱nyu̱ma, Yesu̱ b̯u̱yaahi̱mbooki̱ri̱; bab̯wo bantu banyakuhimbooka baagyendi̱ri̱ Yeru̱salemu̱, baawonekera bantu banene. 54 B̯u̱b̯wo, mu̱handu̱ wa kitebe kya basurukali ki̱ku̱mi̱ na bab̯wo basurukali banyakubba nibakulinda Yesu̱, beegwi̱ri̱ gu̱gwo mu̱si̱ki̱, baawona na binyakubbaho. Baati̱i̱ni̱ri̱ hoi̱ baakoba, “Mu mananu, yogo mudulu ei̱ceeri̱ naali Mwana wa Ruhanga!”
55 Kandi de, haalingiho bakali̱ banene hahwo, banyakubba nibakuwona bi̱byo bintu na hadeiho. Bab̯wo bakali̱ bei̱zi̱ri̱ nibahonderanga Yesu̱ kuruga Galilaaya, kandi nibamuheerezanga. 56 Mu bab̯wo bakali̱, haalingimwo Mali̱ya Magadaleena, maa Yakobbo na Yozefu̱, na maa batabani̱ ba Zebbedaayo.
Yesu̱ Naazikwa
(Mari̱ko 15:42-47; Lu̱u̱ka 23:50-56; Yohaana 19:38-42)
57 B̯wi̱re b̯ub̯wali nib̯ukusweka, hei̱zi̱ri̱ho mudulu mu̱gu̱u̱da kuruga mu kicweka kibeeta Ari̱masaaya, ibara lyamwe lyalingi Yozefu̱. Yozefu̱ yogwo yaalingi mwegeseb̯wa wa Yesu̱. 58 Yaagyendi̱ri̱ hali Pi̱laato, yaamusaba mutumbi gwa Yesu̱; mwomwo Pi̱laato yaaragira bagumuhe. 59 Yozefu̱ yaatweri̱ gu̱gwo mutumbi, yaagubinda mu lu̱goye lu̱syanu̱, 60 yaaguta mu kituuru kyamwe kihyaka kinyakubba ki̱temeerwe nka b̯wingira ha lubbaali. Yaabi̱ri̱ngi̱ti̱i̱rye i̱hi̱ga likooto, yaali̱ki̱ngi̱sya mu̱nwa gwa kituuru, yaagyenda. 61 B̯u̱b̯wo, Mali̱ya Magadaleena na Mali̱ya wondi baalingi beicali̱i̱ri̱ho hahwo mu mei̱so ga kituuru.
Basurukali Nibalinda Kituuru
62 Kiro kinyakuhonderaho, kyali kiro kya Sabbaato, bahandu̱ ba balaami̱ na Bafalisaayo baagyendi̱ri̱ hali Pi̱laato. 63 Baagyendi̱ri̱ baamuweera, “Mu̱handu̱, tu̱kwi̱zu̱ka, yogwo mudulu mu̱gobya b̯uyaali naacaali mwomi yaabazi̱ri̱ naakoba, ‘Hei̱nyu̱ma gya biro bisatu nkwi̱za kuhimbooka.’ 64 Nahab̯waki̱kyo, ragira balindire ki̱mwei̱ na maani ki̱kyo kituuru kumala biro bisatu. Kitali ki̱kyo, beegeseb̯wa baamwe basobora kwi̱za ni̱bei̱ba gu̱gwo mutumbi; hei̱nyu̱ma ni̱bagobya bantu nti, Yesu̱ yaahi̱mbooki̱ri̱ kuruga mu baku̱u̱. Kubba b̯u̱b̯wo b̯u̱gobya b̯ukusembayoona, b̯u̱kwi̱za kutukola kubiibi hoi̱ na kukiraho b̯u̱b̯wo b̯ukoba nti, ali Ku̱ri̱si̱to, Mutongoole wa Ruhanga.”
65 Pi̱laato yaabei̱ri̱ri̱mwo naabaweera, “Mu̱tu̱nge bali̱ndi̱, mu̱gyende mubate ha kituuru balindire ki̱mwei̱ na maani nka ku̱mwegi̱ri̱.” 66 Nahab̯waki̱kyo baagyendi̱ri̱ baataho bali̱ndi̱, kandi baamaatira ki̱mwei̱ na maani li̱lyo i̱hi̱ga linyakubba li̱i̱jeeri̱ mu̱nwa gwa ki̱kyo kituuru mwa ku̱ki̱tati̱i̱rya.
+ 27:10 27:10 Zaakali̱ya 11:12,13; Yeremi̱ya 19:1-13; Yeremi̱ya 32:6-9 + 27:46 27:46 Zabbu̱li̱ 22:1