26
Rukwe lwa Kukwata Yesu̱
(Mari̱ko 14:1-2; Lu̱u̱ka 22:1-2; Yohaana 11:45-53)
Yesu̱ b̯u̱yaamaari̱ kwegesya bi̱byo bintu byensei̱, yaaweera beegeseb̯wa baamwe yati: “Nka ku̱mwegi̱ri̱ nti hasi̱geeri̱ho biro bibiri kudwa ha kiro kya B̯u̱genyi̱ b̯wa Kurab̯waho, kandi Mwana wa Muntu bakwi̱za ku̱mu̱hayo bamubambe ha musalaba.”
Mwomwo bahandu̱ ba balaami̱ na bahandu̱ ba Bayudaaya beecooka mu kikaali kya mu̱laami̱ mu̱handu̱ gi̱beetengi̱ Kayaafa, kukora rukwe lwa kukwata Yesu̱ mu magezi̱ na ku̱mwi̱ta. Kandi bab̯wo bantu baabazi̱ri̱ nibakoba, “Tutakora kintu kya kumukwata mu bi̱byo biro bya b̯u̱genyi̱, hab̯wakubba kisobora kuleetaho kajagaaru mu bantu.”
Yesu̱ Ni̱bamusi̱i̱ga Maku̱ta mu Bbesani̱ya
(Mari̱ko 14:3-9; Yohaana 12:1-8)
Yesu̱ b̯uyaali naali mu kyaru kya Bbesani̱ya ha kiihuru, wu mudulu munyakubba yeegebeerwe nka Si̱mooni̱ wa bihaga, hei̱zi̱ri̱ mu̱kali̱ munyakubba na cu̱pa gya maku̱ta ga muhendu, gakuboya kurungi. Yogwo mu̱kali̱ yaabbwomeeri̱ Yesu̱ gagwo maku̱ta ha mu̱twe, b̯u̱b̯wo Yesu̱ naali ha kiihuru. Beegeseb̯wa ba Yesu̱ b̯u̱baaweeni̱ ki̱kyo kintu kya yogwo mu̱kali̱ ki̱yaakoori̱, baazingala. Mu kuzingala kwab̯u baabazi̱ri̱ nibakoba, “Gagwo maku̱ta gakwi̱ri̱ ki? Gaakabbengi̱ gatu̱ndi̱i̱rwe, gaakaleeta sente zinene, zibaakaha baseege.”
10 Yesu̱ b̯u̱yeetegeri̱i̱ze bintu bi̱baabazengi̱, yaabaweera “Yogo mu̱kali̱ mu̱ku̱mu̱gadi̱i̱rya kyani? Ankoleeri̱ kintu kirungi hoi̱. 11 Mu̱kwi̱za kwicalanga na bantu baseege biro byensei̱, nimubasagikanga b̯wi̱re b̯wensei̱ hamwakendeeryanga. Bei̱tu̱ ti̱mu̱kwi̱za kwicala nagya biro byensei̱. 12 Yogo mu̱kali̱ +b̯u̱yaasi̱i̱gi̱ri̱ maku̱ta ha mubiri gwange, ki̱kyo +yaaki̱koori̱ kunteekaniriza kuziikwa. 13 Mu mananu nkubaweera nti, hensei̱ mu gigi nsi habali̱tebeerya gaga Makuru Garungi, na yogwo mu̱kali̱ kintu kyakoori̱ kikukwatagana na gagwo maku̱ta, bakwi̱za ku̱ki̱mwi̱zu̱ki̱rangaho.”
Yu̱da Naaragani̱sya kudiirisana Yesu̱
(Mari̱ko 14:10-11; Lu̱u̱ka 22:3-6)
14 Yu̱da I̱sakalyota, omwei̱ hali beegeseb̯wa ba Yesu̱ i̱ku̱mi̱ na babiri, yaagyendi̱ri̱ hali bahandu̱ ba balaami̱. 15 Yaagyendi̱ri̱ yaabab̯u̱u̱lya, “Mu̱kwi̱za kumpa ki, nyakabaha Yesu̱ mu mikono myenyu̱?” Bab̯wo balaami̱ bahandu̱ baabaari̱-b̯u̱baali̱ bi̱polo maku̱mi̱ gasatu bya feeza baamuha. 16 Kuruga na b̯u̱b̯wo Yu̱da yei̱ceeri̱ naatoolya mu̱gi̱sa gurungi gwa ku̱hayo Yesu̱ mu ngalu za banyanzigwa baamwe.
Kiihuru kya B̯u̱genyi̱ b̯wa Kurab̯waho
(Mari̱ko 14:12-21; Lu̱u̱ka 21:7-13,21-23; Yohaana 13:21-30)
17 Ha ki̱kyo kiro kyakubanza kya B̯u̱genyi̱ b̯wa Migaati Mitalimwo B̯u̱mya, beegeseb̯wa ba Yesu̱ bei̱zi̱ri̱ hali yo baamu̱b̯u̱u̱lya, “Kiikaru ki kyokwendya tu̱ni̱hi̱ri̱i̱rye, hatwadiira kiihuru kya B̯u̱genyi̱ b̯wa Migaati Mitalimwo B̯u̱mya?” 18 Yaabei̱ri̱ri̱mwo naabaweera, “Mu̱gyende mu rub̯uga wu nanka yogwo, mumuweera nti, ‘Mwegesa weetu̱ akobi̱ri̱ yati: Kasu̱mi̱ kange kabanteekani̱ri̱i̱ze kali heehi̱ kudwa. Mwamu ku̱kwo hooho nkwi̱za kudya kiihuru na beegeseb̯wa bange, kyakujaguza B̯u̱genyi̱ b̯wa Kurab̯waho.’ ” 19 Beegeseb̯wa bab̯wo, baakoori̱ nka Yesu̱ ku̱yaabaweereeri̱, baani̱hi̱ri̱i̱rya bi̱byo bintu bikukwatagana na b̯u̱b̯wo B̯u̱genyi̱.
20 Mu b̯wi̱re b̯wa kaswekusweku, Yesu̱ yaagyendi̱ri̱ yeicaara na beegeseb̯wa baamwe i̱ku̱mi̱ na babiri ha kiihuru. 21 Hei̱nyu̱ma, b̯ubaali nibakudya, yaabaweera, “Mu mananu nkubaweera nti, omwei̱ mu̱li̱nywe akwi̱za kundiirisana.” 22 Beegeseb̯wa b̯u̱beegwi̱ri̱ ki̱kyo kigambu, baazi̱ngeeri̱ hoi̱ baatandika ku̱mu̱b̯u̱u̱lya, omwei̱ omwei̱, “Mukama wange, mu mananu, tali gya!” 23 Yaabei̱ri̱ri̱mwo naakoba, “Yogwo wa ngalu gyamwe gi̱kwi̱za ku̱kolya hamwei̱ na gyange mu sahaani gi̱mwei̱, yooyo akwi̱za kundiirisana. 24 Mwana wa Muntu akwi̱za ku̱kwa nka Binyakuhandiikwa kubimubazaho. Bei̱tu̱ alikiwona yogwo alidiirisana Mwana wa Muntu! Hakiri yogwo muntu abbengi̱ ataabyali̱i̱rwe.” 25 Mwomwo Yu̱da, yogwo munyakubba naakugyenda kumudiirisana yaakoba, “Mwegesa, mu mananu, tali gya!” Yesu̱ yaamwi̱ri̱ri̱mwo naakoba, “Ee, weewe wankei oki̱bazi̱ri̱.”
26 B̯ubaalingi nibakudya kiihuru, Yesu̱ yaakweti̱ mugaati, yaasi̱i̱ma kandi yaagusabbasabbulamwo, yaaguha beegeseb̯wa baamwe, naakoba, “Mu̱kwate mudye; gugu gwogwo mubiri gwange.”
27 Mwomwo, yaakwata ki̱kopo kya vi̱i̱no, b̯u̱yaamaari̱ ku̱si̱i̱ma Ruhanga, yaakibaha naakoba, “Nywensei̱ mu̱nywehoona, 28 lili lyolyo ibbanga lyange lya kiragaanu kihyaka, likubbwomoka hab̯wa banene mwa Ruhanga kubaganyira bibii. 29 Kandi nkubaweera nti, ti̱ndi̱b̯u̱ni̱a kunywa ha kyakunywa kya byana bya mi̱zabbi̱bbu̱ ku̱doosya kiro ki̱kyo, b̯u̱ndi̱i̱ra kukinywa b̯uhyaka hamwei̱ nanywe mu b̯ukama b̯wa Bbaabba.” 30 Mwomwo baahi̱i̱ma kyembu kya kuhaariiza Ruhanga, baahuluka baagyenda ha Lusahu lwa Mi̱zayi̱tu̱u̱ni̱.
Yesu̱ Naaweera Peeteru nka Kwakwi̱za Kumurugaho
(Mari̱ko 14:27-31; Lu̱u̱ka 22:31-34; Yohaana 13:36-38)
31 B̯ubaali nibakugyenda ha Lusahu lwa Mi̱zai̱tu̱u̱ni̱, Yesu̱ yaaweereeri̱ beegeseb̯wa baamwe, “Nywe nywensei̱, i̱jolo lili mukugyenda kundugaho, hab̯wa bintu bi̱kwi̱za kubbaho. Kubba kyahandi̱i̱ki̱i̱rwe nti,
“ ‘Ndikuuta mu̱li̱i̱sya,
neigana lya ntaama lilitaranga.’+
32 Bei̱tu̱ b̯undikahimbooka, ndibanza kugyenda Galilaaya mbeehembeeri̱.”
33 Peeteru yaamwi̱ri̱ri̱mwo naakoba, “Beegeseb̯wa bandi bensei̱ nab̯ubaakurugaho hab̯wa bintu bi̱kwi̱za kubbaho, gya ti̱nkwi̱za kukurugaho.”
34 Yesu̱ yaamwi̱ri̱ri̱mwo naakoba, “Mu mananu nkukuweera nti, i̱jolo lyoli, nkoko gi̱takakookoomi̱ri̱ okwi̱za kubba onyeegeeni̱ mirundi misatu.”
35 Bei̱tu̱ yo Peeteru yaabazi̱ri̱ naakoba, “Nab̯ukyakabba ni̱ki̱kwetaagi̱sya nkwe nawe, ti̱nkwi̱za kukwegaana.” Na beegeseb̯wa bandi bensei̱ kwokwo baakobi̱ri̱ yatyo.
Yesu̱ Niyeesengereerya Ruhanga mu Getesemaane
(Mari̱ko 14:32-42; Lu̱u̱ka 22:39-46)
36 Hei̱nyu̱ma, Yesu̱ yaagyendi̱ri̱ na beegeseb̯wa baamwe mu kiikaru kibeeta Getesemaane, mwomwo yaabaweera, “Mwi̱caarenge haaha, nagya kangyendehoona hadi̱, kusaba Ruhanga.” 37 B̯u̱yaagyendi̱ri̱, yaatwalageeni̱ Peeteru hamwei̱ na batabani̱ ba Zebbedaayo; mwomwo, yaatandika kwezegwa naali na b̯ujune b̯unene hoi̱ mu mutima gwamwe. 38 Mwomwo yaabaweera, “Nkwegwa mutima gwange, niguli na b̯ujune b̯unene hoi̱ b̯waku̱nzi̱ta-b̯wi̱ti̱. Mwi̱cale haha; muteebbaka, nagya tinkwebbaka.”
39 Bei̱tu̱ b̯u̱yaakagyendi̱ri̱ho mu mei̱so kadooli̱, yaata b̯u̱syo b̯wamwe hansi yaasaba naakoba, “Bbaabba, kibbenge nikikusoboka, wakantoolahoona ki̱kopo kiki kya kuwonawona; kitabba nka ku̱nkwendya, bei̱tu̱ nka kwokwendya kibbe.”
40 Kasi mwomwo yei̱ra hali beegeseb̯wa baamwe, yaabaagya beebbaki̱ri̱. Yaab̯u̱u̱lya Peeteru, “Nywe badulu nywe, timusobora kadi kumala saaha gi̱mwei̱ nimukuwona nagya? 41 Mu̱leke kwebbaka, kandi mu̱sabe Ruhanga aleke mutagwa mu kwoheb̯wa. Myozo myenyu̱ mi̱kwendya kukora kintu ki̱semereeri̱, bei̱tu̱ kandi mibiri myenyu̱ miceke.”
42 Yei̱ri̱ri̱ yaaku̱bayo murundi gwakabiri, yaasaba Ruhanga naakoba, “Bbaabba, kyakabba kitakusoboka kiki kya kunywa kundugaho, nookwendya mbonawone, leka kwendya kwamu kukorwe.”
43 B̯u̱yei̱ri̱ri̱ hali bo murundi gundi, yaabagi̱i̱rye beebbaki̱ri̱, hab̯wakubba b̯ulo b̯wali nib̯uli nabo kubi. 44 Nahab̯waki̱kyo yaabaleki̱ri̱ yei̱rayo hayaalingi, yaasaba Ruhanga murundi gwakasatu yaabaza bigambu byodi̱ bi̱yaasabi̱ri̱ mu kubanza.
45 Mwomwo yei̱ra hali beegeseb̯wa baamwe, yaabaweera, “Nahati̱ mu̱cakeebbaki̱ri̱-b̯webbaki̱? Mu̱wone! Saaha gya kudiirisana Mwana wa Muntu, ku̱mu̱hayo mu ngalu za nkori̱ za bibii gili heehi̱ kudwa! 46 Mu̱byoke tugyende! Mundyamwo rukwe yo ngogo ei̱zi̱ri̱!”
Kukwatwa kwa Yesu̱
(Mari̱ko 14:43-50; Lu̱u̱ka 22:47-53; Yohaana 11:3-12)
47 Yesu̱ b̯uyaali naacakabaza bi̱byo bigambu, hei̱za Yu̱da, yogwo munyakubba omwei̱ hali beegeseb̯wa i̱ku̱mi̱ na babiri ba Yesu̱. Yei̱zi̱ri̱ hamwei̱ na kitebe kya bantu banene, nibali na nsone na mibbeere; kandi bab̯wo bantu baalingi batu̱mi̱i̱rwe bahandu̱ ba balaami̱ na bahandu̱ ba Bayudaaya. 48 Yogwo munyakudyamwo Yesu̱ rukwe yaalingi abategekeeri̱ kawoneru kayaakora kubaragiira Yesu̱. Yaabategekeeri̱ naakoba, “Yogwo mudulu ginyaakagwa mu salaka, akubba naali yooyo yoogwo. Mumukwate” 49 Nahaahwo b̯ulohob̯uloho Yu̱da yei̱zi̱ri̱ yaagyendera ki̱mwei̱ hali Yesu̱ yaamu̱ramu̱kya, “Mwegesa, Mirembe!” Mwomwo yaamugwa mu salaka.
50 Yesu̱ yaamwi̱ri̱ri̱mwo naakoba, “Muywani wange, kora ki̱kyo ki̱wei̱zi̱ri̱i̱ri̱.”
Mwomwo badulu bandi bei̱za beemeera mu mei̱so ga Yesu̱, baamukwata. 51 Mwomwo, omwei̱ hali bab̯wo banyakubba na Yesu̱ yaatoolayo nsone, yaatema mwiru omwei̱ wa mu̱laami̱ mu̱handu̱, yaamukadulaho ipokopo. 52 Yesu̱ yaamu̱weereeri̱ naakoba, “Nsone gyamu gi̱gyo gi̱i̱ryeyo mu kirooyo. 53 Okyegi̱ri̱ kwahi nti, nyaakali ninsobora kusaba Ruhanga Bbaabba anjune, kandi, na hataati̱, yaakali nantwekera i̱he lya bamalayika nku̱mi̱ na nku̱mi̱?* 54 Bei̱tu̱ kandi, kibbenge nikili yatyo, bi̱byo Binyakuhandiikwa bi̱kwi̱za kudwereera teetei̱, bi̱byo bikoba ki̱doori̱-b̯u̱dwi̱ bibbe yaatyo?”
55 Nahaahwo b̯ulohob̯uloho, Yesu̱ yaaweereeri̱ kitebe kya bab̯wo bantu naakoba, “Mumale mwi̱ze na mpirima na mibbeere kunkwata, ndi muhyekera? Mmbanga nincala nanywe biro byensei̱ ni̱nyeegesya mu zi̱gati̱ gya Yeekaru, mutakankwate. 56 Bei̱tu̱ bibi byensei̱ bi̱bbeeri̱ho, mwa ku̱doosereerya Binyakuhandiikwa bya baragu̱ri̱ ba Ruhanga.” Hei̱nyu̱ma beegeseb̯wa baamwe bensei̱ baamu̱ru̱gi̱ri̱ho bei̱ru̱ka.
Yesu̱ Naali mu Mei̱so ga Lukuratu
(Mari̱ko 14:53-65; Lu̱u̱ka 22:54-55,63-71; Yohaana 18:13-14,19-24)
57 Bab̯wo bantu banyakukwata Yesu̱, baamu̱leeti̱ri̱ baamusimba mu mei̱so ga Kayaafa, mu̱laami̱ mu̱handu̱ wa balaami̱ bensei̱, hali beegesa ba biragiro na bahandu̱ ba Bayudaaya baalingi beecooki̱ri̱. 58 Bei̱tu̱ Peeteru yaagyendi̱ri̱ naahonderanga Yesu̱ na hadei hadei, kudwereera ki̱mwei̱ mu zi̱gati̱ gya yogwo mu̱laami̱ mu̱handu̱. Yaadoori̱ yeingira yeicaara hamwei̱ na bali̱ndi̱ kuwona bintu bikukorwa hahwo. 59 Ha b̯wi̱re b̯u̱b̯wo bab̯wo bahandu̱ ba balaami̱ hamwei̱ na Lukuratu Lu̱handu̱ lwa Bayudaaya lwensei̱ baalingi ni̱baku̱toolereerya b̯u̱kei̱so b̯wa b̯u̱gobya kujunaana Yesu̱ aleke basobore kumusalira kifubiro kya ku̱kwa. 60 Bei̱tu̱ batakasobore kutunga b̯u̱kei̱so b̯wensei̱, nab̯ukyabba nti bakei̱so ba b̯u̱gobya banene baaru̱gi̱ri̱yo. Ha kumaliira, haaru̱gi̱ri̱yo bakei̱so babiri,
61 baabaza nibakoba, “Yogwo mudulu yaakobi̱ri̱, ‘Nkusobora ku̱zi̱kya gigi Yeekaru gya Ruhanga, ni̱nzi̱ra ningibimbamwo mu biro bisatu.’ ”
62 Mwomwo mu̱laami̱ mu̱handu̱ yaabyoka yaab̯u̱u̱lya Yesu̱, “Toli na kyakwi̱ramwo hali b̯u̱b̯wo b̯u̱kei̱so b̯wa bab̯wo badulu bakukurumiriza nab̯wo?” 63 Yesu̱ atakamwi̱remwo kintu kyensei̱.
Mu̱laami̱ mu̱handu̱ yei̱ramwo yaamuweera, “Nkukurahirira, mwibara lya Ruhanga mwomi: Tu̱weere waabba nooli Ku̱ri̱si̱to, Mwana wa Ruhanga.”
64 Yesu̱ yaamwi̱ri̱ri̱mwo naakoba, “Ee, kili nka kwokobi̱ri̱. Bei̱tu̱ nkubaweera nywe nywensei̱ nti, mu kasu̱mi̱ kakwi̱za mu mei̱so mu̱kwi̱za kuwona Mwana wa Muntu ei̱cali̱i̱ri̱ ha mukono gwa b̯udyo mu kiikaru kya ki̱ti̱i̱ni̱sa kinene kya Ruhanga wa maani, naali ha bikaka naakwi̱ra ha nsi kuruga mwiguru.”
65 Mwomwo mu̱laami̱ mu̱handu̱ yaatemula bilwalu byamwe, yaakoba, “Alu̱mi̱ri̱ Ruhanga! Tukwetaaga bakei̱so bandi baaki? Nywenseenya mwegwi̱ri̱ nka kwalu̱mi̱ri̱ Ruhanga. 66 Mukukoba teetei̱?”
Baamwi̱ri̱ri̱mwo nibakoba, “Yogwo akusemeera ku̱kwa-b̯u̱kwi̱.” 67 Mwomwo bamwei̱ mu bab̯wo bantu, baamu̱twera matwantwe mu mei̱so kandi baamukuuta ntomi̱. Bandi baamupaali̱ri̱, 68 baamuweera, “Ku̱ri̱si̱to, Mutongoole wa Ruhanga, Ragura! Naani aku̱ku̱u̱ti̱ri̱?”
Peeteru Niyeegaana Yesu̱
(Mari̱ko 14:66-72; Lu̱u̱ka 22:56-62; Yohaana 18:15-18,25-27)
69 B̯u̱b̯wo Peeteru yaalingi ei̱cali̱i̱ri̱ hanzei mu zi̱gati̱, mwomwo hei̱za muhala muzaana omwei̱ hali Peeteru. Yei̱zi̱ri̱ yaamuweera, “Nawe de, waalingi na Yesu̱ Mugalilaaya.”
70 Peeteru yeegeeni̱ mu mei̱so ga bab̯wo bantu bensei̱, yaakoba, “Bi̱byo bintu byokubaza ti̱mbyegi̱ri̱ na kubyega.”
71 Hei̱nyu̱ma lyaho, Peeteru b̯uyaali mwirembu naakuhuluka hanzei, haalingiho muhala wondi munyakumuwona, yaaweera bantu banyakubbaho nti, “Mudulu yogwo yaalingi na Yesu̱ Mu̱nazareeti̱.”
72 Peeteru yeegeeni̱ murundi gundi, yaarahira na kurahira naakoba, “Yogwo mudulu gya ti̱mwegi̱ri̱ na kumwega!”
73 Hei̱nyu̱ma lyaho kadooli̱, bab̯wo bantu banyakubba beemereeri̱ hahwo, baali̱beeti̱ baagyenda hali Peeteru, baamuweera, “Mu mananu nawe de, oli omwei̱ mu bab̯wo banyakubba na Yesu̱ Mu̱nazareeti̱. Hab̯wakubba mbaza gyamu gi̱kwolokya nka kwoli Mugalilaaya.” 74 Mwomwo Peeteru yaatandika kubarahirira naakoba, “Yogwo mudulu, gya ti̱mwegi̱ri̱, nyaakabba ni̱nku̱gobya kintu kindi kibiibi kimbeho!”
Nahaahwo b̯ulohob̯uloho, nkoko gyakookoomi̱ri̱. 75 Mwomwo Peeteru yei̱zu̱ka bigambu bya Yesu̱ biyaalingi amu̱weereeri̱ nti: “Nkoko gi̱takakookoomi̱ri̱, okwi̱za kubba onyeegeeni̱ mirundi misatu.” Hei̱nyu̱ma, Peeteru yaahu̱lu̱ki̱ri̱ hanzei yaalira na b̯ujune b̯unene mu mutima gwamwe.
+ 26:31 26:31 Zaakali̱ya 13:7 * 26:53 26:53 Bbai̱bbu̱li̱ zindi zi̱koresya bitebe i̱ku̱mi̱ na bibiri bya bamalayika. 26:63 26:63 Bbai̱bbu̱li̱ zindi zi̱koresya Masi̱ya ki̱ku̱manyi̱sya Mutongoole wa Ruhanga.