43
Yusufu yyahawuubil'à núru na ŋkɛ̀ɛge Misira e ná Bɛnzhama e.
1 Ɲyɛ katege mpyi na nâare *Kana kìni i.
2 *Yakuba jyaabii mpyi a pa ná sùmaŋi ŋgemu i, mà yîri *Misira e ke, uru mpyi a kwɔ̀, ka Yakuba si yi jwo pi á «Yii núru, yii a sì Misira e, yii sà sùmaŋi wà cya.»
3 Ka u jyaŋi *Zhuda si u pyi «Misira nàŋ'à yi jwo a waha, na wuu aha mpyi wuu ɲyɛ a núr'a shà ná wuu cɔɔnŋi i mɛ, na uru sì wuu cumɔ lemɛ ɲwɔ mɛ.
4 Lire e, kampyi mu sí ɲɛɛ wuu cɔɔnŋi yaha u kàre ná wuu e, wuu sí sà sùmaŋi shwɔ mpa mu á.
5 Ŋka mu aha mpyi mu sì ɲɛɛ u yaha u kàre ná wuu e mɛ, wuu sì mɛ, ɲaha na yɛ nàŋ'à jwo na wuu cɔɔnŋi ká mpyi u ɲyɛ ná wuu e mɛ, na uru si wuu cumɔ lemɛ pi.»
6 Ka tufooŋi Yakuba si jwo «Yii à kapii pyi mii na dɛ! Ɲaha na yii à yi jwo ŋge nàŋ'á na cɔɔnfooŋi wabɛrɛ na ɲyɛ yii á yɛ?»
7 Ka u pyìibii si u pyi «Nàŋi u à wuu yyahayi fwɔhɔrɔ ná yibiyi i, wuu ná wuu pyɛngɛ shiinbii kyaa na, u à jwo «Yii tuŋi na ɲyɛ shì na la? Sìɲɛɛŋi wabɛrɛ na ɲyɛ yii á la?» Ka wuu mú si u ɲwɔ shwɔ: «Ɔɔn.» Di wuu mpyi na sí n-jà n-cè, na u sí n-jwo, wuu a ma ná wuu cɔɔnŋi i yɛ?»
8 Ka Zhuda si jwo «Baba, pyàŋi yaha na cye e, u raa sì ná wuu e, wuu yaha wuu yîri, wuu a sì, wuu sà yalyîre cya bà katege si mpyi k'àha wuu puni bò naha mɛ.
9 Mii sí n-yyére ná pyàŋi ɲùŋɔ karigil'e. Kyaa ká u ta, maa na yíbe. Mii aha mpyi mii ɲyɛ a núr'a pa ná u e mu yyére mɛ, lire tèni i, mii ɲcɛ̂ɛgɛ wuu u sí n-pyi tèrigii puni i mu yyahe taan.
10 Kàmpyi wuu mpyi a cwùunnɔ mɛ, numɛ mpyi a wuu ta wuu à tooyi shuunni pyi mà kwɔ̀.»
11 Ka pi tuŋi Yakuba si jwo «Ɲyɛ ná yii ŋkàriŋi sí naha pyi fànha, lire tèni i, nde yii sí n-pyi. Yii wuu kìni yacɛnyi yà le yii bɔrigil'e, yii a sì yii sà ŋkan Misira nàŋ'á: wyɛɛre tà ná nùguntanga yaayi yà ná sɛɛre tà, ná cire yasɛɛre tà mu à jwo pisitasi ná amandi woore tà.
12 Yii yii wyɛ́rɛŋi fiigii shuunni lwɔ́, lire e wyɛ́rɛŋi pi à le yii bɔrigil'e ke, yii núru ná u e, pi sí n-jà n-ta pi à wurugo.
13 Ɲyɛ yii yii cɔɔnŋi lwɔ́, yii i núru yii a sì Misira nàŋi yyére.
14 Kile Siŋi Punifoo u yii ɲùɲaare le nàŋi i, bà u si mpyi si yii sìɲɛɛŋi sanŋi ná Bɛnzhama yaha pi a ma mɛ. Ŋka kampyi mii à yaa mii u pɔ̂ɔn ná pyìibil'e, lire tèni i sí n-pɔ̂ɔn pi e.»
15 Ɲyɛ Yusufu yyahafeebil'à uru bùɲyɛŋi lwɔ́, wyɛ́rɛŋi i pi mpyi a yaa pi à ŋkɛ̀ɛge ke, maa uru fiigii shuunni lwɔ́. Ka pi ná Bɛnzhama si yîri mà kàre Yusufu yyére Misira e.
16 Tèni i Yusufu à Bɛnzhama ɲya ná pi e ke, ka u u jwo u báarapyiibii ɲùŋufooŋ'á «Mpii shiinbii lèŋɛ pyɛnge e, maa yatɔɔge kà bò a shwɔhɔ, pi sí canŋalyige lyî ná mii yabiliŋi i niɲjaa.»
17 Ka nàŋi si lire pyi. Maa ŋkàre ná pi e Yusufu pyɛnge e.
18 Yusufu yyahafeebil'à pi ɲya pi à kàre ná pire e Yusufu pyɛnge e ke, ka pi i fyá, maa jwo «Wyɛ́rɛŋi u à kwôro toɲcyiige e wuu bɔrigil'e ke, mu sí n-ta lire kurugo, pi à pa ná wuu e naha ŋke cyage e. sí wwɔ̀ wuu na ɲcû mpyi pi bilii, si wuu dùfaanyi ta mú.»
19 Tire fyagare funŋke e, pi à file Yusufu báarapyiibii ɲùŋufooŋi na, pyɛnge ɲwɔge na, maa jwo ná u e.
20 Pi a jwo: «Yàkeŋi yaha, wuu ɲùŋufooŋi, wuu à têl'a pa sùma shwɔ naha.
21-22 Wuu sùmaŋi shwɔɲcyiini na, wuu à núr'a nɔ wuu tashwɔnge e ke, wuu à bɔrigii múgo mà sùmaŋi lwɔɔre ta wani, uye ɲwɔ na. Wuu ɲyɛ a wyɛ́rɛŋi lefooŋi cè wuu bɔrigil'e mɛ. Numɛ wuu à núru ná uru wyɛ́rɛŋi i wuye cye e mpa ŋkan. Wuu à pa ná wyɛ́rɛŋi wabɛr'e mpa sùmaŋi wà shwɔ.»
23 Ka báarapyiibii ɲùŋufooŋi si jwo pi á «Tapege ɲyɛ mɛ, yii àha lire tɛ̀gɛ yiye funŋɔ pɛn mɛ. Yii Kileŋi, yii tuŋi u Kileŋi, uru u à uru wyɛ́rɛŋi yaha yii bɔrigil'e. Ná lire bà mɛ, sùmaŋi lwɔɔre yii à kan ke, ur'à nɔ mii na.» Nàŋ'à puru jwo a kwɔ̀ ke, maa mpa ná Simiyɔn e mà pa ŋkan pi á.
24 Maa pi lèŋɛ Yusufu bage e, maa lwɔhɔ kan pi à pi tooyi jyé, maa yalyîre kan pi dùfaanɲy'á.
25 Pi à pa ná bùɲyɛŋi yaayi ɲjemu i Yusufu mɛɛ na ke, ka pi i yire bégel'a yaha, na u sigili canvwuge na. Yi mpyi a jwo pi á na pi ná Yusufu sí n-pa lyî siɲcyan u pyɛnge e.
26 Yusufu à pa tèni ndemu i ke, ka pi i yire yaayi kan u á, maa niŋkure sín u taan, maa fwù kan u á sèl'e.
27 Ka Yusufu si pi yíbe «Yii à cùuŋɔ la? Yii tuŋi kyaa yii à jwo na u à lyɛ ke, u à cùuŋɔ la? U saha na ɲyɛ ɲyii na la?»
28 Ka pi i u pyi «Mu bilinaŋi u ɲyɛ wuu tuŋi ke, u ɲyɛ ɲyii na, u à cùuŋɔ.» Ka pi i núr'a niŋkure sín Yusufu taan, maa u shɛ́ɛre.
29 Tèni i Yusufu à u jiriŋwɔrɔɲɛɛŋi Bɛnzhama ɲya ke, maa jwo «Yii cɔɔnŋi kyaa yii à jwo ke, uru u ɲyɛ ŋge la?» Ka pi i jwo «Uru wi.» Ka Yusufu si jwo Bɛnzhama á «Mii jyaŋi, Kile u jwó le ma á.»
30 Ka Bɛnzhama ɲyaŋi funntange si Yusufu ta fo mà mɛɛsuu tîrige u funŋ'i. Ka u u fyâl'a jyè u baashɔnge e, maa mɛɛ sú.
31 Puru ɲwɔhɔ na, u à u yyahe jyé, maa fworo u baashɔnge e. Mɛɛsuuni lage saha mpyi u na, ŋka u à jà a cû uye na. Maa jwo u báarapyiibil'á na pi a ma ná yalyîre e.
32 Ka pi i Yusufu ɲjyìŋi wwû uye kanni na, maa u sìɲɛɛbii wuŋi wwû uye kanni na. Misira shiinbii pi mpyi ná pi e ke, maa pire wuŋi wwû uye kanni na, ɲaha na yɛ Misira shiinbii mpyi na ɲɛɛg'a lyî ná *Eburu shiinbil'e mɛ. Mà tàanna ná pi Kile kuni i, lire ɲyɛ a tíi mɛ.
33 Ka pi i Yusufu sìɲɛɛbii tìŋɛ u yyaha na, lyɛga lyɛga, mà lwɔ́ niɲjyeŋi na mà kàre nimbileni na. Ka pi kàkyanhala wuubii si wá na piye wíi.
34 Yalyîre ti mpyi Yusufu taan ke, ka u u tire tà kan pi á. Maa pi sanmpii nàzhanŋi fiigii kaŋkuro kan Bɛnzhama á. Ka pi i lyî maa bya, maa mùguro ná Yusufu i.