8
Ginɛe naxee Isa malife
1 Na dangi xanbi, Isa naxa siga taa birin isa ra, a xungbe nun a xuri, a nu mixie xaran, a nu e kawandi Ala xa mangɛya niini xa xibaaru fanyi ra. A fɔxirabirɛ fu nun firinyie nu na a fɔxɔ ra,
2 a nun ginɛ nde naxee nu bara rayalan ɲinnɛe nun fure gbɛtɛe ma. E xilie nan ya: Mariyama, a nu falama naxan bɛ Magidalaka, Isa ɲinnɛ solofere keri naxan fɔxɔ ra,
3 a nun Yohanna, naxan nu dɔxɔxi Herode xa walikɛe xunyi Kusa xɔn, a nun Susanna, a nun mixi gbɛtɛ wuyaxi. E nu Isa nun a fɔxirabirɛe malima e yɛtɛ harige ra.
Xɛ rawali xa taali
(Matiyu 13:1-23, Maraki 4:1-20)
4 Ɲama gbegbe to malan Isa yire kelife taa wuyaxi, a naxa yi taali wɔyɛnyi masen e bɛ,
5 «Xɛ rawali nde nan mini sansi xɔri garansande. A to nu sansi xɔri garansanma, a xɔri ndee naxa bira sankira xɔn, mixie naxa nee maboron, xɔnie man fa e don gbiki.
6 Sansi xɔri nde fan naxa bira gɛmɛ yire. A to bula, a naxa ragan barima ye mu nu na a bɛ.
7 Sansi xɔri ndee fan naxa bira tunbe kunsie tagi. Tunbe kunsie naxa gbo, e sansie ixɛtɛn, e e kana.
8 Sansi xɔri nde fan naxa bira bɛndɛ fanyi ma. Na xɔri keren keren birin sansie to te, e naxa e tɔnsɔɛ ramini, xɔri kɛmɛ kɛmɛ.» Isa to gɛ na wɔyɛnyi ra, a naxa a xui ite, a a fala, «Xa wo tuli fe mɛma, wo wo tuli mati yi masenyi ra.»
9 Isa fɔxirabirɛe to a maxɔrin a xa na taali ya iba e bɛ,
10 a naxa e yaabi, «Ala bara fahaamui fi wo ma wo xa a xa mangɛya niini gundo kolon, kɔnɔ mixi gbɛtɛe tan a mɛma taali wɔyɛnyie nan na, alako
‹E xa fe to, kɔnɔ e naxa a igbɛ.
E xa fe mɛ, kɔnɔ e naxa a fahaamu.›»
11 «Na taali wɔyɛnyi ya ibama yi ki nɛ. Sansi xɔri misaalixi Ala xa masenyi nan na.
12 Sansi xɔri naxee bira kira xɔn, nee misaalixi mixie nan na naxee bara Ala xa masenyi mɛ, kɔnɔ Ibulisa nan fama fa, a a ba e bɔɲɛ ma, alako e naxa fa danxaniya, e kisi.
13 Sansi xɔri naxee bira gɛmɛ yire, nee misaalixi mixi nan na naxee Ala xa masenyi mɛma, e a suxu sɛɛwɛ ra. Kɔnɔ sanke to mu na e bɛ, e xa danxaniya mu buma. Maratantanyi waxati na a li, e mu xanma.
14 Sansi xɔri naxee bira tunbe kunsie tagi, nee misaalixi mixie nan na naxee Ala xa masenyi mɛma, kɔnɔ kɔntɔfili, bannaya, nun yɛtɛ rafan fee nan a niyama e mu gɛ e bogi raminide Ala bɛ.
15 Sansi xɔri naxee bira bɛndɛ fanyi tan ma, nee misaalixi mixie nan na naxee Ala xa masenyi mɛma, e a ragata e bɔɲɛ fanyi ma tinxinyi kui, e e bogi ramini Ala bɛ tunnabɛxiya kui.»
Lanpui xa taali
(Maraki 4:21-25)
16 «Mixi yo mu lanpui radɛxɛma, a man fa fɛɲɛ felen a xun na, xa na mu a ra a a raso sade bunyi. A a dɔxɔma lanpui dɔxɔse nan fari alako naxee soma banxi, e xa a tɛ dɛxɛ to.
17 Fe nɔxunxi birin fama kolonde. Gundo birin makɛnɛnma nɛ.
18 Na na a ra, wo lan wo xa wo tuli mati a fanyi ra. Fahaamui kanyi xa fahaamui xun masama, kɔnɔ fahaamutare, hali a naxan di maɲɔxunxi a gbe ra, na fama bade a yi ra.»
Isa nga nun a xunyae
(Matiyu 12:46-50, Maraki 3:31-35)
19 Isa nga nun a xunya xɛmɛmae naxa siga a yire, kɔnɔ e mu nu nɔma makɔrɛde a ra ɲama xa fe ra.
20 Mixi nde naxa a fala Isa bɛ, «I nga nun i xunyae na tande, e wama i tofe.»
21 Kɔnɔ Isa naxa a yaabi, «Mixi naxee Ala xa masenyi ramɛma, e a rabatu, nee nan findixi n nga nun n xunyae ra.»
Isa foye raxarafe
(Matiyu 8:23-27, Maraki 4:35-41)
22 Lɔxɔ nde, Isa naxa a fala a fɔxirabirɛe bɛ, «Won xɛɛ baa naakiri ma.» E birin naxa baki kunkui kui, e siga.
23 Na ɲɛrɛ kui, Isa naxa xi. Foye belebele naxa keli baa ma, kunkui naxa rafe fɔlɔ ye ra. Gbaloe nu bara makɔrɛ e ra.
24 Na kui, a fɔxirabirɛe naxa fa Isa raxunu e a fala a bɛ, «Karamɔxɔ, karamɔxɔ, won faxafe nɛ yi ki!» Isa to xunu, a naxa wɔyɛn foye nun mɔrɔnyie ma, a e yaamari. Foye nun mɔrɔnyie naxa a iti, baa naxa raxara.
25 Isa naxa fa a fɔxirabirɛe maxɔrin, «Wo xa danxaniya na minden?» E fan naxa gaaxu, e kaaba, e nu a fala e bore bɛ, «Nde lanxi yi ma? Hali foye nun baa, a e yamarima, e a xui rabatu.»
Isa ɲinnɛe kerife Gadara xɛmɛ nde fɔxɔ ra
(Matiyu 8:28-34, Maraki 5:1-20)
26 Isa nun a fɔxirabirɛe to so Gadara bɔxi ma, dɛnnaxɛ na Galile naakiri ma,
27 Isa to goro xare ma, a naxa ɲinnɛe kanyi li naa. Singe a nu sabatixi taa kui, kɔnɔ kabi tɛmui xɔnkuye a sabatixi gaburi yire a mageli ra.
28 A to Isa to, a naxa gbelegbele, a sa bira a bun ma, a a fala a xui itexi ra, «Isa, i tan Ala Xili Xungbe Kanyi xa Di, i wama munse xɔn ma n bɛ? N bara i mayandi, i naxa n ɲaxankata.»
29 A na fala nɛ, barima Isa nu bara ɲinnɛ yamari a xa gbilen na xɛmɛ fɔxɔ ra. Sanmaya wuyaxi, mixie nu bara yɔlɔnxɔnyi sa a sanyie nun a bɛlɛxɛe ma, alako a naxa a maxɔnɔ, kɔnɔ ɲinnɛ nu luma yɔlɔnxɔnyie bolon na, a fa a rakonkon wula ra.
30 Isa naxa a maxɔrin, «I xili di?» A naxa a yaabi, «N xili nɛ Gali.» A na fala nɛ barima ɲinnɛ gbegbe nan nu a fɔxɔ ra.
31 Ɲinnɛe naxa Isa mayandi alako a naxa e rasanba yahannama.
32 Xɔsɛ gali nu na e dɛmadonfe geya nde ma. Ɲinnɛe naxa Isa mayandi a xa tin e xa sa so na xɔsɛe. Isa to tin,
33 ɲinnɛe naxa gbilen na xɛmɛ fɔxɔ ra, e sa so xɔsɛe. Xɔsɛe naxa goro e gi ra tentenyi ra, e sin baa ma. E birin naxa madula, e faxa.
34 Xɔsɛ dɛmadonyie to na fe to, e naxa siga e gi ra, e sa a fala taakae nun daaxakae bɛ,
35 mixie fan naxa siga e xa sa a mato naxan nabaxi. E to Isa yire li, e naxa xɛmɛ fan li naa, ɲinnɛe nu bara keri naxan fɔxɔ ra, a dɔxɔxi Isa bun ma, sose ragoroxi a ma, a bara yalan. Na naxa e ragaaxu.
36 Naxee nu bara a to Isa ɲinnɛe keri xɛmɛ fɔxɔ ra ki naxɛ, e naxa a tagi raba birin bɛ.
37 Na tɛmui, Gadarakae birin naxa Isa mayandi a xa keli e xɔnyi, barima gaaxui nu bara e suxu ki fanyi. Na kui, Isa naxa baki kunkui kui, a xa gbilen.
38 Ɲinnɛ kerixi xɛmɛ naxan fɔxɔ ra, a naxa Isa mayandi a e birin xa lu a ra. Kɔnɔ Isa naxa a ragbilen, a a masen a bɛ,
39 «Gbilen i xɔnyi. Ala fe naxan birin nabaxi i bɛ, sa na dɛntɛgɛ sa.» Xɛmɛ naxa siga, a sa na taa birin isa. Isa naxan nabaxi a bɛ, a naxa sa na tagi raba birin bɛ.
Di ginɛ nde rakelife faxɛ ma
nun ginɛ gbɛtɛ rayalanfe
(Matiyu 9:18-26, Maraki 5:21-43)
40 Isa to gbilen naakiri ma, ɲama birin nu a mamɛfe. E naxa a ralan.
41 Salide yarerati nde naxa fa a xɔn naxan nu xili Yayiru. A naxa fa a suyidi Isa bɛ, a a mayandi a xa siga a xɔnyi,
42 barima a xa di ginɛ kerenyi nu fa na faxafe nɛ. A ɲɛ kɔnti nu bara ɲɛ fu nun firin ɲɔndɔn li.
Isa to nu sigafe Yayiru xɔnyi, ɲama gbegbe nu na a xɛtɛnfe.
43 Ginɛ nde nu na e ya ma naxan xa kike wali mu nu a itima ɲɛ fu nun firin bun ma, mixi yo mu nɔ a dandande.
44 Na ginɛ naxa fa Isa xanbi ra, a a bɛlɛxɛ din a xa donma sanbunyi ra. Keren na, a xa kike wali naxa dan.
45 Isa naxa maxɔrinyi ti, «Nde dinxi n na?» Birin to a fala a e tan mu a ra, Piyɛri naxa a fala Isa bɛ, «Karamɔxɔ, ɲama i rabilinxi, birin nan i xɛtɛnfe!»
46 Kɔnɔ Isa naxa a masen, «Mixi nde bara din n na, barima n a kolon sɛnbɛ nde bara mini n fate.»
47 Ginɛ to a kolon a a mu nu nɔma a nɔxunde, a naxa fa a sɛrɛnma, a suyidi Isa bɛ. A a bɛlɛxɛ dinxi a ra fe naxan ma, a man yalanxi a ikɔrɛxi ra ki naxɛ, a naxa na birin tagi raba ɲama ya xɔri.
48 Isa naxa a masen a bɛ, «N ma di ginɛ, i xa danxaniya bara i rayalan. Siga bɔɲɛsa kui.»
49 Isa to nu wɔyɛnfe, mixi nde naxa fa kelife salide yarerati xɔnyi, a a fala a tan Yayiru bɛ, «I xa di ginɛ bara faxa. I naxa karamɔxɔ tɔɔrɔ sɔnɔn.»
50 Isa to a mɛ, a naxa a masen Yayiru bɛ, «I naxa gaaxu. I xa danxaniya tun. I xa di kisima nɛ.»
51 Isa to Yayiru xɔnyi li, a mu tin mixi yo xa so banxi kui fo Piyɛri, Yaya, Yaki, di ginɛ baba nun a nga.
52 Isa to a to birin nu wafe di ginɛ xa fe ra sunnunyi kui, a naxa a masen e bɛ, «Wo naxa wa. Yi di ginɛ mu faxaxi xɛ, a na xife nɛ.»
53 Ɲama naxa yo Isa ma, e a mayele, barima e nu a kolon a tɛmɛdi bara faxa.
54 Kɔnɔ Isa naxa tɛmɛdi bɛlɛxɛ suxu, a a fala a bɛ a xui itexi ra, «N ma di, keli!»
55 A nii naxa gbilen a i, a keli keren na. Isa naxa a fala e bɛ e xa donse fi a ma.
56 Tɛmɛdi barimae dɛ nu ixaraxi, kɔnɔ Isa naxa a matintin e ra fa a fala, a fe naxan nabaxi, e naxa a fala mixi yo bɛ.