Yang Isinulat Ni MARCOS Natetenged Tung Ni Jesu-Cristo
Patkaw Ang Pasanag Tung Kumpurming Magbasa
Yang nagsulat yang librung atia, ti Marcos ang ana ni Mariang atiang may balay ang dakulu duun tung Jerusalem (Mga Binuat-buatan 12:12). Ti Marcos pinsan ka ni Bernabe ig pinanunut nira ni Pablo atiing primirung pagliliw̱utun nirang namagparakaw̱utun yang Matinlung Balita (Mga Binuat-buatan 13:5). Nag̱askean ta ka ang ti Marcos nag̱aruman ka tung ni Pedrong sasa kang apustul ni Jesu-Cristo (1 Pedro 5:13). Purisu tung pag̱intindi yang kadaklan ang mga sag̱ad tung kasulatan, ti Pedro yay nagparaintindien tung ni Marcos natetenged tung nagkarabuat ni Jesus pati tung nagkaratulduk na.
Yang mga taung nag̱aisipan ni Marcos ang nag̱aparumbuan, ya ra yang mga tag̱a duma-rumang nasyun ang belag̱an mga masigka Judio na. Yang mga tag̱a Roma ya enged ay gustu nang paintindien.
Kung tag̱aman tang pabilug̱an yang pinakaisi yang isinulat na, ya ra yang sasang inaning ni Jesus tung 10:45: “Ay ya pa ag̱ari, ta yeen ang pag̱aningen ang Maninga Tau, yang katuyuanu, belag̱an ang mag̱aning ang para yuuy magpanuw̱ul tung mga taung magpasikasu, kung indi, ang para yuuy mag̱ing turuw̱ulun nirang mag̱arasikasuen tung nira, ang yang inangayu enged, ay magpatumbasaw yang linawaw ang para durung mga taung mapaluasu tung pagpakirepen nira tung pagburuaten nira ta mga kasalanan.”
Gustu ni Marcos ang maintindian enged yang magbasa ang ti Jesus pirming nagpakaayen tung mga tau ang katulad tung pagparamaayenen na tung may mga laru pati yang pagparalayasen na tung mga dimunyung pagkemkem da rin tung duma. Purisu duun da enged nga papruibaay ang ti Jesus talagang may kagaeman nang durug puirsa ig tanya ka man yang pag̱aningen ang Ana Yang Dios bilang Mananapnay ang pinangakuan nang yay maggaraemen ang asta tung sampa.
Yang Kamtangan Yang Sulat Ang Binulus-bulus
1:1-13 Natetenged Tung Bitalang Ipinagpakaw̱ut Ni Juan Ang Manigbenyag Ig Tung Pagbenyag Na Tung Ni Jesus Ig Tung Pagtag̱am Ni Satanas Ta Tuksu Tung Ni Jesus
1:14-9:50 Natetenged Tung Nagkarabuat Ni Jesus May Yang Ipinagtulduk Na Duun Tung Parti Galilea
Kapitulu 10 Natetenged Tung Pag̱urubraen Ni Jesus Duun Tung Parti Judea May Duun Tung Duw̱ali Yang Subang Paggug̱uuyan Ang Jordan
Kapitulu 11-15 Natetenged Tung Nagkarinabu Duun Tung Jerusalem Tung Seled San Linggu Ang Asta Nagpakugmatay Ra Ti Jesus
16:1-8 Natetenged Tung Pagkabui Si Kang Uman Ni Jesus
16:9-20 Natetenged Tung Pagpailala Ni Jesus Tung Mga Tauan Nang Asta Nagpaabwat Da Duun Tung Langit
1
Natetenged Tung Pagparakaw̱utun Ni Juan Ang Manigbenyag (1:1-8)
Mateo 3:1-12; Lucas 1-18; Juan 1:19-28
Yang nag̱ibalitang naang durug tinlu natetenged tung ni Jesu-Cristong yay pag̱aningen ang Ana Yang Dios, maning taa yang pinangapunglan na. Atiing tukaw, may sasang isinulat ni Isaias ang sasang manigpalatay yang bitala yang Dios. Duun napabtang yang inaning yang Dios tung sasang tuw̱ulun na ang mag̱aning,
“May taung tuw̱ulunung magpalatay yang bitalaw ang yay ipatkawu tung nuyu ug̱ud yay magliway tung mga kinaisipan yang mga tau ang para mampauyun da tung nuyu*. Duun tung banwang kapas magparakaw̱utun tung mga tau ta maning taa: ‘Katulad ka tung pagsirimpanen tung sasang dalan ang panawan ta sasang Adi ang yag tadlengay, kaministiran kang simpanen mi ra ka ta mupiang tadlengen yang mga kinaisipan mi ang para magpauyunamu ra tung ni Ginuu tang magkakaw̱ut,’ ” mag̱aning.
Kapurisu, kumus maning tia yang naula, duun da nagkamatuud tung paglua ni Juan ang manigbenyag duun tung banwang kapas. Nagparakaw̱utun da tung mga tau ang mag̱aning, “Manlignaamu ra tung mga kasalanan ming magbalik tung Dios ang pagkatapus ya ra kay papruibaan ming magpabenyag ug̱ud patawarenamu ra anya,” ag̱aaning. Duru-durung mga taung tag̱a Judea may tag̱a Jerusalem ang namag̱arangay-angayan duun tung ni Juan. Numanyan kumpurming tinu pay nangamin yang mga kasalanan na tung Dios, ya ra kay binenyag̱an na duun tung subang atiang pag̱aningen ang Jordan. Ti Juan ang naa, yang aw̱el na balayw̱u ta pag̱aningen ang kamilyu ang inubra tung tiral. Yang akes na ulit ta sasang ayep. Yang pamangan na apan ang maglutukun na may lanaw.
Numanyan may nag̱ipagpakaw̱ut na tung mga tau ang maning taa: “May sasang taung nag̱auri pa tung yeen ang ya pay mas abwat ta katengdanan tung yeen. Indiaung pisan magkabag̱ay tung anya basin nganing tung pag̱uw̱ad da ilem yang lakgeng yang sandalyas na§. Kung tung bag̱ay, sigun tung katengdananu ka man, pagpamenyag̱aw tung numyu taa tung waing naa ug̱ud simpanamu rang magrisibi tung anya. Piru yang anyang katengdanan, maning pa tung magberenyag̱en ka tung numyu ekel tung pagpatinir na tung numyu yang Espiritu Santo,” mag̱aning.
Yang Pagpabenyag Ni Jesus Tung Ni Juan (1:9-11)
Mateo 3:13-17; Lucas 3:21-22
Taa numanyan, tung mga uras ang atii, ti Jesus nagliit da duun tung lansangan ang Nazaret ang lug̱ud tung sinakepan yang Galilea ug̱ud mangay ra ka duun tung ni Juan. Pagkaw̱ut na duun, dayun dang nagpabenyag tung anya tung subang atiang pag̱aningen ang Jordan. 10 Tamang tamang magpatakas da ti Jesus, ya ray natingara na yang langit ang gulpi ra ilem ang nag̱abri tung tagbu na ang pagkatapus ya ray naita na yang Espiritu Santong napapariu ra tung kuari kalapati ang paparanek da ang asta nangapun da tung anya. 11 Atii may busis da ang liit tung langit ang mag̱aning, “Yaway pag̱aningenung anaw ang nag̱apabuyukanu ta gegmaw ay yawa ra kang lag̱i ay nag̱auyunanu ta mupia,” mag̱aning.
Ti Jesus Pag̱atag̱aman Ta Tuksu Ni Satanas (1:12-13)
Mateo 4:1-11; Lucas 4:1-13
12 Pagkatapus tia, yang Espiritu Santo ya ray nagmangulu tung anyang nagpapanaw duun tung banwang kapas. 13 Tinag̱aman da ni Satanas ta tuksu tung seled epat ang puluk ang kaldaw duun tung banwang atii, ang yang mga ugpu ni Jesus duun pulus ilem mga dayamdam. Pagkatapus tia may mga angil ang namag̱arasikasuen da tung anya.
Nag̱aimpisaan Da Ni Jesus Yang Pag̱urubraen Na Duun Tung Galilea (1:14-15)
Mateo 4:12-17; Lucas 4:14-15
14 Taa numanyan, atiing nakalabus da ti Juan ang manigbenyag, ti Jesus tanya, nagbalik da duun tung sinakepan yang Galilea. Duun da nagparakaw̱utun tung mga tau yang Matinlung Balita ang ya ra ka man ay itinalig yang Dios tung anyang ipagpakaw̱ut. 15 Maning taa yang ipinagpakaw̱ut na tung nira: “Kinaw̱ut da yang uras ang atiing ipinaula yang Dios atiing tukaw ang ya ray ipagpundar na yang paggaraemen nang baklu tung numyu. Purisu manlignaamu ra tung mga kasalanan ming magbalik tung anya ig manangeramu ra ka tung balitang naang nag̱ipagpakaw̱utu tung numyu,” mag̱aning.
Yang Pag̱imbitar Ni Jesus Tung Epat Ang Mga Manig̱ian Ang Mamagpaugyat Da Tung Anya (1:16-20)
Mateo 4:18-22; Lucas 5:1-11
16 Taa numanyan, atiing pagbakay ni Jesus tung aw̱uyuk ang atiang lug̱ud tung sinakepan yang Galilea, naita na ti Simon duruang mag̱ari ni Andres ang pamanlaman ta ian ay tanira mga manig̱ian. 17 Mag̱aning ti Jesus tung nirang nagbugnu, “Magpakignunutamu ra tung yeen ang magpaugyat. Dati-rati yang mag̱eklan mi ian. Piru numanyan ugyatanamu ra yeen kung ya pa ag̱aring maeklan mi yang mga isip yang mga tau ang basi pa ra ilem ang magsuku ka tung yeen ug̱ud basi pa ra ilem magpaugyat da ka tung yeen,” ag̱aaning. 18 Numanyan lag̱i-lag̱ing binutwanan da nira yang mga laman nirang namagpakignunut da tung ni Jesus.
19 Numanyan matukaw-tukaw tanira na Jesus ta gesye, naita na ti Santiago duruang mag̱ari ni Juan ang yay mga ana ni Zebedeo. Asan tanira tung balangay nirang pamag̱eet yang mga laman nira. Numanyan pagkaita ni Jesus tung nira, dayun na rang binteng ang mamagpakignunut da ka tung anyang para mag̱ing mga tauan na ka. 20 Numanyan lag̱i-lag̱ing binutwanan da nira ti Zebedeo ang tatay nira asan tung balangay, kasiraan da ka tanira yang mga tauan na. Ay tanirang durua namagpakignunut da ka tung ni Jesus.
Pagpalayas Ti Jesus Ta Dimunyu Tung Sasang Tau (1:21-28)
Lucas 4:31-37
21 Taa numanyan, diritsyu rang nansiangay tanira duun tung lansangan ang Capernaum. Numanyan pagkaw̱ut yang kaldaw ang nag̱ipamaenay, nagpakled da ti Jesus tung balay ang pagsaragpun-sagpunan yamen ang mga Judio ang para magturuldukanen tung mga taung pamag̱intindi tung Dios asan. 22 Numanyan tung pagpamati nira tung anya, nangabereng da ta mupia tung pasais nang nagturuldukun tung nira. Ay ya pa ag̱ari, yang pagturuldukun na, may builu nang maktel ang yay pagpailala ang may katengdanan na ka man ang ipinakdul yang Dios tung anya. Belag̱an pariu tung pasais yang mga sag̱ad ang pagturuldukun tung nira.
23-24 Numanyan duun tung pagsaragpunan ang atii, may taung pag̱aekel-ekelan ta dimunyu ang ya ray naglelpaken ang mag̱aning, “Ay Jesus ang tag̱a Nazaret, ayw̱a ag̱apasilabtanami pa nuyu? Ayw̱a, yaming mga dimunyu, yami ray katuyuan mu ang para diaduenami ra nuyu? Sampa india mailalaw. Yawa yang pinilik yang Dios ang magpundar yang paggaraemen nang baklu.” 25 Atii, dayun dang sinambeng ni Jesus ang inaning, “Ipes! maglayasa ra ilem asan!” mag̱aning. 26 Atii, yang dimunyu dayun na rang linuw̱ag yang tinanguni yang taung atia, ang pagkatapus tung paglayas na tung anya, ya ra kay paglelpaken na ta maknul. 27 Pagkaita yang mga tau, nangabereng da ta mupia tanirang tanan. Namag̱araning-aningan da ang, “Unu pa w̱asu? Baklu ilem ngagngelay ta yang maning tiang nag̱ipagpakaw̱ut! Yang taung naa may katengdanan nang magkalalangan tung mga dimunyu ang pagkatapus atiang lag̱i pananged da!” mag̱aning.
28 Kapurisu yang balita natetenged tung binuat ni Jesus ang atia, makali ilem ang nanlakted-lakted tung intirung sinakepan yang Galilea.
Duru-durung Mga Tau Ang Nag̱apampamaayen Ni Jesus (1:29-34)
Mateo 8:14-17; Lucas 4:38-41
29 Taa numanyan, dayun dang nansilua na Jesus tung pagsaragpunan ang atia ang nansiangay duun tung balay ni Simon durua ni Andres, kasiraan da ka tanira ni Santiago durua ni Juan. 30 Kaw̱utan nira, naa pala, yang punyangan ni Simon ang baw̱ay yag lulw̱ug ay agkiniten. Purisu ti Jesus, ya ray inugtulan nira. 31 Purisu dayun dang pinalengtan ni Jesus ang pinggesan tung kalima nang binangun. Lag̱i-lag̱ing naumpawan da yang maepet ang pagkatapus dayun dang nagsimpan ta mapapaan na tung mga bisita na. 32 Taa numanyan, atiing pagsantek da yang kaldaw, duru-durung mga taung may mga laru pati yang duma ang agdimunyuen ang ya ray ipinampadangep yang mga aruman nira tung ni Jesus. 33 Pagkatapus alus pa ilem yang tanan ang mga tau tung lansangan ang atia namagsaragpun da duun tung talungaan yang balay. 34 Tung uras ang atii, dakele yang namaglaru ta sari-sari ang pinampamaayen ni Jesus, pati mga dimunyu dakele ka yang pinampalayas na. Gustu ra rin yang mga dimunyung atia ang mamagbaw̱alitaen da natetenged tung anya ay natetenged nag̱ailala ra nira kung tinu pa. Piru indi na ra tinugtan*.
Pagliliw̱utun Da Ti Jesus Ang Pagparakaw̱utun Tung Intirung Sinakepan Yang Galilea (1:35-39)
Lucas 4:42-44
35 Taa numanyan, atiing sam parti pang mangayag, nagbangun da ti Jesus ang nagpaag̱es duun tung sasang lugar ang anday tatau na ig duun da nag̱intra pag̱arampuen tung Dios. 36 Numanyan, pagkapuaw na Simon, dayun da nirang sinagyap. 37 Pagkaita nira, dayun da nirang inaning ang, “Abee, panduua ra taa? Nag̱adarawala ra ta durung tau!” 38 Mag̱aning ti Jesus ang nagtimales, “Amus ta ra. Magpalaluyita ra tung dumang mga lansangan ang alelengeten ug̱ud duunaw ra ka magparakaw̱utun, ay ya ra kang lag̱i ay katuyuanu taa,” ag̱aaning. 39 Kapurisu numanyan nagliliw̱utun da ka man ti Jesus tung intirung sinakepan yang Galilea ang nagparakaw̱utun tung mga tau ang kada mamagsaragpun tung nira-nirang mga pagsaragpunan. Dispuis nagparalayasen da ka tung mga dimunyung namagsuut tung mga tau.
Yang Pagpamaayen Ni Jesus Tung Sasang Taung May Dispirinsia Tung Ulit Nang Makamamansa (1:40-45)
Mateo 8:1-4; Lucas 5:12-16
40 Taa numanyan, may sasang taung nagpalenget da tung anya ang may dispirinsia tung ulit nang makamamansa. Dayun dang nagluud tung pinagtalungaan nirang durua ang nagpakiildaw tung anyang mag̱aning, “Ameey, kung malelyag̱a ilem, nag̱askeanung sarangan mung kuaten tung yeen yang dispirinsiaung naa ang yay pagpamansa tung pagkatauu,” ag̱aaning tanya. 41 Pagkagngel ni Jesus tia, ya ra ngaildaw. Dayun na rang dineenan ang inaning, “Ag̱alelyag̱aw ka, kuatana ra yeen,” ag̱aaning. 42 Lag̱i-lag̱ing nakuatan da ka man yang dispirinsia nang atia. 43-44 Numanyan, atiang lag̱i, pinaliit da ni Jesus ang pinapanaw. Baklu paliitay na, pinagpaamanan na ta malebat-lebat ang bitala ang inaning, “Kuidaw, india ra enged magbaw̱alitaen, maskin tung ninu pa natetenged tung binuatung atia tung nuyu. Anday dumang buaten mu, mag̱angaya ra kanay duun tung sasang pari ang magpateleng ang yawa limpiu ra. Pagkatapus magpadasag̱a ra ka dayun tung anya ta sasang ayep ang iprisintar na tung Dios ang katulad ka tung urdinansang ibinutwan ni Moises ang tukaw ug̱ud asan da nga kumpurmiay yang mga tau ang anda ray dapat ang likayan nira tung nuyu,” mag̱aning. 45 Pagkatapus numanyan, pagliit yang taung atia, belag ya mananged tung ipinaaman ni Jesus tung anya, ya mag̱intra baw̱alitaen tung maskin tinu pang tauay. Kapurisu kumus sarambung da yang balita, anday dumang pinakaw̱ut na, indi puiding magpanayang-nayang ti Jesus ang magpakled tung mga lansangan, kung indi, duun da ilem tung lua ang anday mga balay. Piru maskin maning tia, sigi ilem yang pag̱arangayen yang mga tau tung anya ang maskin tag̱a ay pang lugaray.
* 1:2 Malakias 3:1 1:3 Isaias 40:3 1:6 Yang pag̱araw̱elen ni Juan ta maning tia nagkapariu tung pag̱araw̱elen ni Elias ang sasang manigpalatay yang bitala yang Dios atiing tukaw. Bilang nag̱inatuay tanirang durua, ay ti Juan ya ray nanubli tung katengdanan ni Elias. Duun da nga basaay ta tung Mateo 17:10-13. § 1:7 Atii kanay duun tung banwa nira, yang panguat ta sandalyas yay ubligasyun ta sasang kirepen ang pinakaaranek ang klasi ta ubra. Matapus na ra nganing ta panguat, ug̱asan na ra ka dayun yang kakay yang ag̱alen na. * 1:34 Nag̱askean ni Jesus ang kung lugtan nang magbalita ang tanya yang pag̱aningen ang Cristo, sumubra ra yang bantug na ang asta indi na ra matalus yang ipinaubra yang Dios anya. Dispuis pa, indi enged magkabag̱ay ang yang mga dimunyung pamagpakigkuntra tung anya ya pay mamagbaw̱alitaen tung mga tau natetenged tung anya. Yang gustu na tanya ilem ay magpailala tung mga tau kung unu pay palaksu yang pagka Cristo na ang belag̱an ka man pariu tung nag̱alaum yang mga tau. 1:43-44 Levitico 14:1-32