22
Awuta Alawuruwi Kapi Wuta Jews Purru-wutimarti Ngini Pajuwani Pimata-kirimi Ngawa-yuwuni Jesus.
Luke 22:1-6
Kiyi tayikuwapi awuta Jews wuta mimpa pirimi kapi Jerusalem pili waya yinkitayi awarra Passover Ceremony. Wuta pirimamula (called) awarra Passover Ceremony naki nyoni yintanga awarra Ceremony ngini Pamantarri ngini Pwajalini. Wuta awungarri awuta Jews puru-pungintayi (thought about) karri wuta-ampi parlingarri purrupumwari awarra murrakupuni Egypt.
Karri awarra Passover Ceremony awuta priests kapi wuta alawuruwi amintiya awuta scribes mimpa pirimi. Wuta purru-wutimarti ngini pajuwani pimata-kirimi ngawa-yuwuni Jesus api pirimajirri ngini, “Awungana ngawa ngamatanga awarra Jesus ngini ngamata-pirni ngarra wangiya?” pirimi. Wuta purru-wutimarti ngini pimata-pirni ngawa-yuwuni wangiya pili wuta pirimakirri awuta tayikuwapi arikutumunuwi.
Kiyi awarra ngini ngarra alawura kapi awuta maputirruwi (Satan) api ngarra yipalamiya kangi Judas ngarra purnikapa. Awarra Judas nyoni ngarra yintanga Iscariot. Ngarra awarra Judas yati kapi awuta wamurrara yuwurrara (12) ngawa-yuwuni ngarra-mamanta. 4-5 Kiyi awarra Judas yuwuriyi kapi awuta alawuruwi ngini traitor yimatami kapi ngawa-yuwuni Jesus, awuta alawuruwi kapi priests amintiya awuta majatawi kapi wuta alawuruwi. Ngarra yimi kapi awuta, “Ngini nuwa ngimpakirayi ngiya wurrupiya api ngiya wiyi ngirimarruriyi nuwa kangi awarra Jesus ngini nuwa nginti-matanga ngarra,” yimi Judas kangi awuta alawuruwi. Api awuta alawuruwi kukunari pirimi ngini awarra Judas wiyi arimarruriyi awuta kapi ngawa-yuwuni api wuta pirimi kangatawa, “Manya. Ngini nginja awungani nimpami (do that) api ngawa wiyi ngapakirayi nginja yingarti wurrupiya,” pirimi awuta alawuruwi kangi awarra Judas. Api awarra Judas yimi ngini, “Manya awarra.”
Kiyi awarra Judas yipakupawurli kapi ngawa-yuwuni yimuwu. Awungaji ngarra yimuwu kiyi yimi kangatamiya, “Arnapa. Karri ngawa-yuwuni Jesus apangulimayi kuta maka awungarruwu kapi karluwu tayikuwapi arikutumunuwi api ngiya wiyi nguwuriyi kapi awuta alawuruwi kiyi ngirimarruriyi awuta kapi ngarra pili-ngini awuta alawuruwi awungaji pimatanga ngarra wangiya.” Awarra Judas yimi awarra kangatamiya.
Awarra Peter Amintiya Awarra John Jilikari Pirikirimi Yinkiti Ngini Awarra Passover Ceremony.
Luke 22:7-13
Kiyi waya awarra Passover Ceremony karri awuta Jews piripirn-ani yati lamb api kiyi purruwapukani awarra lamb. Amintiya wuta awungarri purruwapukani pwajalini pamantarri.
Kiyi ngawa-yuwuni Jesus nimarra yimi kapi awuta yuwurrara ngarra-mamanta Peter amintiya John, yimi ngini, “Awi, nyirru-wariyi kapi Jerusalem kiyi awungarruwu jilikari nyirra-kirimi awarra yinkiti ngini ngawa wiyi ngawapa ngini (for) awarra Passover Ceremony,” yimi ngawa-yuwuni kangi awuta yuwurrara.
Kiyi awarra Peter amintiya awarra John nanginta pirimi ngawa-yuwuni, “Maka wiyi ngawuriyi ngini ready ngamata-kirimi awarra yinkiti?” pirimi kangatawa. 10 Api ngawa-yuwuni yuwuntiyarra awuta, “Nyirru-wariyi kapi Jerusalem kiyi karri nuwa wiyi papi ngimpirimi awungarruwu api nuwa wiyi ngumpunyayi yati tini ngini ngarra apakuturruwa kukuni kangi arikulani mintini. Nyirra-punya awarra tini kiyi karri ngarra apawuriji yilaruwu kangi kurrampali api nuwatuwu awanuwanga nyirra-wuriji yilaruwu kangi awinyirra kurrampali. 11 Api awungaji nimarra nyirrami kapi awarra tini ngini angatawa awinyirra kurrampali, ‘Aya, mantani, awarra Jesus yini-pangirri (sent) ngawa awungarra ngini nanginta ngamatami nginja maka awinyirra room kapi ngawa ngawiyati ngawapa awarra Passover yinkiti, awarra Jesus amintiya ngawa kapi ngarra-mamanta.’ Api nuwa yuwurrara awarra nyirrami kangi awarra tini ngini angatawa awinyirra kurrampali,” yimi ngawa-yuwuni kangi awuta yuwurrara Peter amintiya John.
12 Kiyi ngarra tuwanga yimi kangi awuta yuwurrara ngarra-mamanta, “Awarra tini ngini angatawa awinyirra kurrampali wiyi arimarruriyi nuwa kuriyuwu kapi awinyirra arikulanga room. Awungaji yilaruwu kapi awinyirra room, nuwa wiyi ready nyirra-kirimi awarra yinkiti.” Awarra yimi ngawa-yuwuni kangi awarra Peter amintiya awarra John. 13 Kiyi awarra Peter amintiya awarra John purruwuriyi kapi Jerusalem. Karri wuta papi pirimi awungaji wuta purruwunyayi awarra tini ngini yipakuturruwa arikulani mintini api wuta pirripapunya awarra kapi awinyirra kurrampali nginingaji ngawa-yuwuni yuwuntiyarra awuta. Api kiyi awungaji wuta ready pirikirimi awarra yinkiti ngini ngawa-yuwuni amintiya ngarra-mamanta wiyi wutiyati wuwapa.
Ngawa-yuwuni Jesus Amintiya Ngarra-mamanta Wutiyati Purruwapa Awarra Passover Yinkiti.
Luke 22:14
14 Karri yiminga jipungarti ngawa-yuwuni Jesus amintiya awuta wamurrara yuwurrara (12) ngarra-mamanta purruwuriyi kapi Jerusalem. Awungaji wutiyati purruwapa awarra Passover yinkiti kapi awinyirra room angi kuriyuwu kapi awinyirra kurrampali.
Ngawa-yuwuni Yimi Ngini Awarra Pamantarri Api Ngarra Purnikapa Awarra Amintiya Ngini Awarra Wine api Ngarra Manunguli Awarra.
Luke 22:15-19,20
15-16 Karri wuta purru-wujing-apukani awarra yinkiti api ngawa-yuwuni yimi kangi wuta, “Ngiya waya yinkitayi pajuwani ngirimi api nguwutimarti ngini ngawiyati pakinya ngamatapa nginaki lamb ngini (for) awarra naki Passover Ceremony pili ngiya wiyi karluwu tuwanga ngimatapa Passover yinkiti. Waya juwa karri ngawa-rringani wiyi alawura arimi kapi tayikuwapi (all) arikutumunuwi kapi nginingaji ngatawa murrakupuni (the whole world) api wiyi awungarri ngiya amintiya nuwa tuwanga ngawiyati ngawapa yinkiti kuriyuwu kapi ngawa-rringani ngarra japuja. Api ngiya waya kukunari pili ngawa ningani ngawiyati ngawapa nginaki yinkiti.” Awarra yimi ngawa-yuwuni kangi ngarra-mamanta.
17-18 Kiyi ngawa-yuwuni yuwunga namuli wuturiyi wine kiyi ngarra yikuruwarni (thanked) ngawa-rringani. Ngarra yimangapa kiyija wine kiyi yipakirayi awinyirra namuli kapi ngarra-mamanta api yimi kangi wutawa, “Nuwa kakiyija-jirri nyirra-mangapa. Ningani ngiya ngirimangapa kiyija wine api ngiya wiyi karluwu tuwanga ngimata-mangapa wine. Waya juwa karri ngawa-rringani ngini kuriyuwu wiyi alawura arimi kapi tayikuwapi (all) arikutumunuwi api awungarri ngiya wiyi tuwanga ngirimangapa wine,” yimi ngawa-yuwuni kangi ngarra-mamanta.
19 Kiyi ngawa-yuwuni yuwunga awarra pamantarri ngini pwajalini kiyi ngarra yikuruwarni (thanked) ngawa-rringani. Kiyi ngarra yuwawurrini (broke) awarra pamantarri kakiyija kiyi karri ngarra waya yinkitayi yipakirayi awarra pamantarri kapi ngarra-mamanta api yimi kangi wutawa, “Awarra nginaki ngiya purnikapa. Ngiya wiyi pajuwani ngirimi ngini (for) nuwa amintiya ngiya wiyi ngumpuriyi kuriyuwu kapi ngiya-rringani japuja. Api karri ngiya wiyi ngumpumwari naki murrakupuni (this earth) api nuwa wiyi yimpaja mimpa nyirrami amintiya nuwiyati nyirrapa pamantarri. Karri nuwa wiyi ngimpapa awarra pamantarri api nyirra-pungintayi (think about) ngiya,” yimi ngawa-yuwuni kapi ngarra-mamanta.
20b Kiyi ngawa-yuwuni tuwanga yuwunga awinyirra namuli kiyi ngarra yimi kapi ngarra-mamanta, “Nginaki wine ngini-ngilawa manunguli. Karri ngiya wiyi pajuwani ngirimi api ngini-ngilawa manunguli wiyi alala arimi ngini (for) nuwa. Karri nuwa Jews pajuwani ngintiri-kirim-ani yati lamb api ngini-ngatawa majipani alala yimi api ngawa-rringani ngini kuriyuwu putuputuwu yipakirayi (forgave) nuwa awarra jirti ngini nuwa ngintiri-kirim-ani (the wrong you had done), nuwa awuta kapi Jews. Api karri ngiya wiyi pajuwani ngirimi api ngawa-rringani wiyi putuputuwu apakirayi (forgive) nuwa tayikuwapi arikutumunuwi awarra jirti ngini nuwa ngimpiri-kirimi, nuwa awuta kapi kuwa ngimpirimi ngiya. Naki awarra ngirramini ngini ngiya waya ngirripangiraga kapi nuwa api awurankini ngirramini awarra. Amintiya ngawa-rringani awutimarti ngini nuwa kuwa nginti-matami awarra awurankini ngirramini, nuwa tayikuwapi arikutumunuwi.” Awarra yimi ngawa-yuwuni kapi ngarra-mamanta.
Awuta Alawuruwi Kapi Wuta Jews Purruwunga Ngawa-yuwuni Jesus.
Luke 22:47-53
47-48 Karri ngawa-yuwuni Jesus nimarra yuwujingi-mani kapi ngarra-mamanta Peter amintiya James amintiya John api ngarra Judas yiniri-marruriyi tayikuwapi arikutumunuwi kangatawa. Yingampa awuta api wuta priests kapi wuta alawuruwi amintiya yingampa majatawi kapi wuta alawuruwi amintiya yingampa alawuruwi. Karri wuta papi pirimi kapi ngawa-yuwuni amintiya ngarra-mamanta api awarra Judas yuwuriyi yinkitayi kapi ngawa-yuwuni kiyi yipukuruwu (kissed) ngarra. Kiyi ngawa-yuwuni nanginta yimi awarra Judas, “Ngiya awarra nuwa-yuwuni nuwa tayikuwapi arikutumunuwi, api nginja jupukuruwu (kissed) ngiya pili-ngini kapinaki alawuruwi pimata-majawu ngini ngiya awarra ngini wuta pimatanga ngiy-ana?” yimi ngawa-yuwuni kangi awarra Judas.
49 Ngawa-yuwuni ngarra-mamanta pirimajawu ngini awuta alawuruwi waya yinkitayi wunga wuta-mantani api nanginta pirimi ngatawa, “Aya, yuwuni,” pirimi. “Ngawa ngawuni arikulani yilati api arrami nginja nimpitimarti ngawa ngini ngamata-pirni awuta kapinaki arikutumunuwi. Marri?” pirimi. 50 Karri wuta awarra nanginta pirimi ngawa-yuwuni api awungarri yati kapi ngawa-yuwuni ngarra-mantani, ngarra yuwawurrini yati tini ngarra purrakurninga ngini aripa. Awarra tini waki yimi ngini (for) yati priest ngini ngarra alawura. 51 Api ngawa-yuwuni yimi kapi ngarra-mamanta, “Ngajiti awungani!” Kiyi ngarra yipamukuri ngarra yikara kangi awarra tini ngarra purrakurninga kiyi pupuni yikirimi awarra ngini-ngatawa purrakurninga.
52 Kiyi ngawa-yuwuni nimarra yimi kapi awuta alawuruwi kapi punuwuriyi ngini pimatanga ngarra, yimi ngini, “Pilikama nuwa ngintiniri-marruriyi yingarti arikulani yilati amintiya manjanga ngini nginti-matanga ngiya nginingaji ngiya jirti tini?” yimi ngawa-yuwuni kapi awuta alawuruwi. 53 Kiyi yimi ngini, “Ngiya yimpaja ngurruwuriyani kapi angawula arikulanga jurra awungarruwu kapi Jerusalem api nuwa nginti-pakuluwunyi ngiya awungaji api nuwa karluwu nguntuwunga ngiya. Api mampara nuwa nguntunu-wuriyi awungarra pili-ngini nuwa nginti-matanga ngiya karri waya yartijanga pili awarra ngini ngarra alawura kapi awuta maputirruwi (Satan) api ngarra nuwa-alawura, awarra ngini ngarra arimuwu kapi yartijanga.” Awarra yimi ngawa-yuwuni kangi awuta arikutumunuwi.
Awarra Peter Yimi Ngini Ngarra Karluwu Yimajawu Ngawa-yuwuni Jesus.
Luke 22:54-62
54 Kiyi awuta alawuruwi amintiya awuta majatawi purruwunga ngawa-yuwuni Jesus kiyi pirimarruriyi ngarra kapi awarra Caiaphas angatawa kurrampali. Awarra Caiaphas ngarra awarra priest ngini ngarra alawura kapi awuta yingampa priests. Kiyi wuta pirimarruriyi ngawa-yuwuni yilaruwu kapi angatawa kurrampali.
Karri awuta alawuruwi pirimarruriyi ngawa-yuwuni yilaruwu kapi awinyirra kurrampali api ngarra awungarri Peter yipapunya awuta tiwi yintuwu api ngarra wiyarri yipawuriji yilaruwu kapi awarra gate. 55 Kiyi awarra Peter yipakuluwunyi ngini yingampa tiwi waya purrupumuti yikwani api ngarra yuwuriyi, yimiringarra wuturiyi awuta tiwi yinkitayi kapi awarra yikwani.
56 Karri Peter yuwujingi-muwani awungaji kapi awarra yikwani api natinga yimpalinya angi waki jiyimi kapi awinyirra kurrampali, nyirra jipakuluwunyi Peter. Nyirra jipakuluwunyi ngini-ngatawa yirrikilingapa yinukuni kiyi nyirra jiyimi kapi awuta yingampa arikutumunuwi, “Yita nginaki tini yipapunya-mini awarra Jesus,” jiyimi awinyirra yimpalinya. 57 Api Peter yimi kangi awinyirra yimpalinya, “Karluwu, mantanga, ngiya karluwu ngirimajawu awarra Jesus!” yimi.
58 Kiyi yati tini wiyi (later on) awanuwanga yipakuluwunyi Peter kiyi yimi kangatawa, “Yita nginja nginja-mantani Jesus.” Kiyi Peter yimi kapi awarra tini, “Karluwu, ngiya karluwu awarra ngiya-mantani!” yimi Peter.
59 Kiyi ngarratuwu nyoni tini wiyi (later on) awanuwanga yipakuluwunyi Peter api yimi kapi awuta yingampa tiwi, “Awarra warntirrana ngini naki awarra tini ngarra murrakupuni Galilee api ngarra yipapunya ngarra-mantani Jesus awungarra kapi Jerusalem,” yimi awarra nyoni tini. 60 Kiyi Peter yimi kangatawa, “Yita ngiya karluwu ngiya-mantani Jesus. Ngiya karluwu ngirimajawu ngini nginja nimpangiraga.” Api karri Peter yipangiraga awarra api yati kakululuwu (rooster) jingawu yimi.
61 Ngarra awungarri ngawa-yuwuni yinkitayi-nara yuwujingi-rritani api ngarra yipakuluwunyi Peter. Kiyi ngarra Peter yipungintayi (thought about) awarra ngirramini ngini ngawa-yuwuni pakinya yuwutiyarra ngarra, “Ninganara nginja wiyi nimpangiraga yirrajirrima times ngini nginja karluwu nimpirimajawu ngiya api karri nginja nimpangiraga awarra ngirramini api nginja wiyi awungarri nimpiri-pitingaya (hear) kakululuwu (rooster) jingawu arimi.” Awarra yimi ngawa-yuwuni kangi Peter puniyarri (before). 62 Api karri Peter yipitingaya (heard) awarra kakululuwu jingawu yimi api awungarri yipungintayi (thought about) awarra ngirramini api kiyi yuwuriyi turruwuni (outside) kiyi pirlikiti yimi makirrana.
Awuta Majatawi Pirripaparri Ngawa-yuwuni Jesus.
Luke 22:63-65
63 Kiyi awuta majatawi pirripaparri (humbugged) ngawa-yuwuni Jesus kiyi piripirni ngarra. 64 Kiyi wuta pirikimirna (wrapped) manipurruwa (material) kapi ngarra pijara ngini ngarra karluwu yimata-kuluwunyi awuta. Kiyi tuwanga piripirni ngarra kiyi pirripangiraga kangatawa, “Tajiyarra ngawa ngini kuwani yipirni nginja,” pirimi. 65 Wuta awungani-la pirripaparri (kept humbugging) ngawa-yuwuni amintiya tirriki pirimi kapi ngarra.
Awuta Majatawi Pirimarruriyi Ngawa-yuwuni Jesus Kapi Awuta Alawuruwi Kapi Wuta Jews.
Luke 22:66-71
66 Kiyi karri natinga arawunga awuta priests kapi wuta alawuruwi amintiya awuta scribes amintiya awuta yingampa alawuruwi kapi wuta Jews api wuta mimpa pirimi. Kiyi awuta majatawi pirimarruriyi ngawa-yuwuni Jesus kapi wutawa. 67-68 Kiyi awuta alawuruwi pirimi kangi ngawa-yuwuni, “Ngawa ngawutimarti ngini nginja awarra Christ ngini ngawa-rringani parlingarri yimi ngini ngarra wiyi yini-mata-ngirri (send) ngarra kangi ngawa arikutumunuwi api tajiyarra ngawa,” pirimi awuta alawuruwi. Kiyi ngawa-yuwuni yimi kangi wutawa, “Ngini ngiya nguwutiyarra nuwa ngini ngiya awarra Christ api nuwa wiyi karluwu kuwa nginti-matami awarra ngirramini ngini ngiya ngipangiraga. Amintiya awanuwanga ngini ngiya nanginta ngirimi nuwa ngini (if) nuwa kuwa ngimpirimi ngini ngiya awarra Christ api nuwa wiyi karluwu nimarra nginti-matami kangiya.” Awarra yimi ngawa-yuwuni kapi awuta alawuruwi.
69 Kiyi ngawa-yuwuni tuwanga yimi ngini, “Ngiya nuwa nuwa-yuwuni nuwa awuta tayikuwapi arikutumunuwi amintiya ningani ngiya wiyi ngipakupawurli kuriyuwu kapi ngiya-rringani japuja api awungarruwu ngiya wiyi ngurumuwu aripa kangi ngiya-rringani awarra ngini ngarra warntirrana ngatawa.” Awarra yimi ngawa-yuwuni kangi awuta alawuruwi. 70 Api kiyi wuta nanginta pirimi ngarra, “Niyi nginja ngawa-rringani ngarra-miran-ana?” Wuta awarra nanginta pirimi ngawa-yuwuni. Api ngarratuwu ngawa-yuwuni yimi kangi wutawa, “Awarra warntirrana ngini nuwa ngimpangiraga ngini ngiya ngawa-rringani ngarra-mirani ngiya,” yimi ngawa-yuwuni.
71 Kiyi awuta alawuruwi nimarra pirimajirri, “Ngawa waya ngintiri-pitingaya (heard) ngarra ngini yipangiraga ngini ngarra ngawa-rringani ngarra-mirani ngarra api ngawa arnuka kularlaga ngamatami yingampa tiwi ngini tongwayi wurimi ngarra.” Awarra pirimajirri awuta alawuruwi.