23
Awarra Pilate Yipangirri (Sent) Ngawa-yuwuni Jesus Kapi Awarra King Herod.
Luke 23:4-12
Ninkiyi awarra Pilate nimarra yimi kapi awuta priests kapi wuta alawuruwi amintiya awuta tayikuwapi arikutumunuwi kapi purru-wujingi-rritani awungarruwu kapi turruwuni api ngarra yimi kangi wutawa, “Ngiya ngirimi ngini awarra naki Jesus karluwu yikirimi ngirramini (trouble) ngini warntirrana jirti api ngarra arnuka pajuwani yimatami,” yimi awarra Pilate. Api awuta priests amintiya awuta arikutumunuwi yikwanari nimarra pirimi kapi awarra Pilate api pirimi kangatawa, “Karluwu. Yita naki awarra Jesus ngarra jirti tini pili ngarra jirti ngirramini yuwuntiyarra-mini awuta tiwi kapi naki murrakupuni Judea api kiyi yingampa awuta tiwi jirti ngirramini (trouble) pirikirim-ani. Ngarra pakinya jirti ngirramini yuwuntiyarra-mini awuta tiwi awungarruwu kapi nayi murrakupuni Galilee kiyi ngarra yinuwuriyi awungarra api awanuwanga jirti ngirramini yuwutiyarra ngawa tayikuwapi kapi awungarra naki Jerusalem,” pirimi. Api karri Pilate yipitingaya (heard) awarra ngirramini ngini wuta pirripangiraga api ngarra nanginta yimi awuta, “Ngarra awarra warntirrana ngini awarra naki Jesus ngini-ngatawa murrakupuni Galilee-ana?” Api wuta pirimi, “Kuwa, ngini-ngatawa murrakupuni Galilee,” pirimi.
Api karri awarra Pilate yipitingaya awarra ngirramini ngini wuta pirripangiraga api ngarra yipangirri (sent) awarra ngawa-yuwuni kapi awarra King Herod pili awarra King Herod alawura kapi awarra murrakupuni Galilee. Api karri awarra Pilate yipangirri ngawa-yuwuni kapi awarra King Herod api awungarri awarra Herod yuwujingi-muw-ani kapi Jerusalem.
Kiyi karri ngawa-yuwuni papi yimi awungarruwu kapi King Herod ngarra tangarima api awarra King Herod kukunari yimi pili ngarra yuwutimarti ngini yimata-kuluwunyi ngawa-yuwuni amintiya ngini yimata-pitingaya (hear) ngini-ngatawa ngirramini. Amintiya awanuwanga yuwutimarti ngini yimata-kuluwunyi awarra ngawa-yuwuni ngini ngarra arikirimi mirrikili (miracle).
Kiyi awarra Herod nanginta yimi ngawa-yuwuni ngini (about) yingarti arramu-kaminawuti api ngarra ngawa-yuwuni karluwu nimarra yimi kangatawa.
10 Kiyi awuta priests kapi wuta alawuruwi amintiya awuta scribes api wuta wiyarri purruwuriyi kapi Herod ngarra japuja amintiya wuta purru-wujingi-rritani awungarruwu api wuta yikwanari nimarra pirimi kapi awarra Herod api pirimi ngini ngawa-yuwuni ngarra jirti tini.
11 Kiyi awarra Herod amintiya ngini-ngatawa soldiers pirripaparri (humbugged) ngawa-yuwuni Jesus amintiya pokayini pirimi kangatawa. Kiyi wuta purruwunga yurruka kuluji angi pupuka api pirripamukuri awinyirra kangi ngawa-yuwuni. Kiyi wuta pirripangirri (sent) ngarra kapi Pilate.
12 Parlingarri awarra Pilate amintiya awarra Herod jirti purumuw-ajirri api karri awinyirra wumunga (day) karri awarra Pilate yipangirri ngawa-yuwuni kapi awarra Herod api wuta awungarri wuta-mamanta pirimamul-ajirri (called each other friends).
Awuta Soldiers Tuwanga Pirimarruriyi Ngawa-yuwuni Jesus Kapi Awarra Pilate.
Luke 23:13-16,18-25
13 Karri ngarra ngawa-yuwuni tuwanga papi yimi awungarruwu kapi awarra Pilate api awarra Pilate jingawu yimi kapi awuta alawuruwi amintiya awuta tayikuwapi arikutumunuwi. Yingampa awuta alawuruwi api wuta priests awuta. Api awarra Pilate yimi kapi awuta alawuruwi amintiya awuta arikutumunuwi, “Kali nyirru-waripa,” yimi. Kiyi punuwuriyi kapi awarra Pilate 14 api ngarra yimi kangi wutawa, “Awi,” yimi. “Awarra naki Jesus ngini nuwa ngintiniri-marruriyi kangi ngiya api nuwa manya nimarra ngintirimi ngini ngarra yuwuntiyarra awuta tiwi ngini wuta jirti pimata-kirimi (to do wrong thing) api ngiya waya nanginta ngirimi awarra naki Jesus ngini (about) awarra ngirramini ngini nuwa tongwayi ngintirimi ngarra api ngiya karluwu kuwa ngirimi awarra ngirramini ngini nuwa nginti-pangiraga. 15 Ngarra wiyarri awarra Herod karluwu kuwa yimi awarra ngini nuwa tongwayi ngintirimi awarra naki Jesus api ngarra yini-pangirri (sent back) awarra naki Jesus kangi ngiya. Pilikama ngiya ngimata-pirni awarra pili ngarra karri-kamini warntirrana jirti yikirimi (did). 16 Api ngiya wiyi nguwuntiyarra awuta soldiers ngini wunga murrukuni (whip) api wuripirni awarra naki Jesus kangi jukwartanga api kiyi ngiya wiyi ngipangirri (send) ngarra kapi ngarra japuja.” Ngarra awarra yipangiraga awarra Pilate kapi awuta alawuruwi amintiya awuta tayikuwapi arikutumunuwi.
18 Kiyi awuta alawuruwi amintiya awuta arikutumunuwi jingawu pirimi kapi awarra Pilate, “Tapirni awarra naki Jesus amintiya awarra Barabbas awarra ngini ngarra arimuwu kangi jail api papi tamamiyi awarra.” 19 Awarra Barabbas ngarra yimuwu kapi jail pili ngarra yuwuntiyarra-mini awuta ngarra-mamanta, “Ngawa ngajiti kuwa ngawajami awuta Roman alawuruwi,” yimani awarra Barabbas kapi ngarra-mamanta api wuta puruwarri (fought) awuta Roman alawuruwi awungarruwu kapi Jerusalem api ngarra awungarri Barabbas pajuwani yikirimi yati tini.
20 Awarra Pilate yuwutimarti ngini ngawa-yuwuni yimpangini yimata-muwu api ngarra tuwanga yimi kapi awuta alawuruwi amintiya awuta arikutumunuwi, “Pakinya ngiya wiyi nguwuntiyarra kapinaki soldiers ngini pimatanga murrukuni api pimata-pirni naki awarra Jesus. Kiyi ngiya wiyi ngipangirri (send) ngarra kapi ngarra japuja. Marri?” yimi awarra Pilate kangi wutawa. Api wuta karluwu kuwa pirimi 21 api wuta yinukuni jingawu pirimi, “Tayamukuri awarra naki Jesus kapi arikitirropurtayi (cross),” pirimi awuta alawuruwi amintiya awuta arikutumunuwi.
22 Kiyi awarra Pilate tuwanga nanginta yimi awuta, “Pilikama? Ngiya ngirimi ngini ngarra karluwu yikirimi (did not do) ngini warntirrana jirti ngirramini api ngawa karluwu pajuwani ngamata-kirimi awarra api ngiya wiyi nguwuntiyarra awuta soldiers ngini wunga murrukuni (whip) api wuripirni awarra naki Jesus kangi ngarra jukwartanga api ngiya wiyi ngipangirri ngarra kapi ngarra japuja.” Ngarra awarra yipangiraga awarra Pilate. 23-24 Api awuta alawuruwi amintiya awuta arikutumunuwi tuwanga jingawu pirimi. Makirrana jingawu pirimi yimpaja, “Tayamukuri awarra naki Jesus kapi arikitirropurtayi (cross),” pirimi. Api kiyi awarra Pilate kuwa yimi awuta alawuruwi amintiya arikutumunuwi 25 api yimi kangi wutawa, “Manya,” yimi. “Ngiya wiyi nguwuntiyarra kapi-ngilawa soldiers ngini pimata-mukuri awarra naki Jesus kapi arikitirropurtayi,” yimi awarra Pilate. Kiyi ngarra papi yiniri-mamiyi (brought out) awarra Barabbas kapi jail pili awuta alawuruwi amintiya awuta arikutumunuwi nanginta pirimi ngarra ngini awungani yimatami (do that).
Awuta Soldiers Pirripamukuri Ngawa-yuwuni Jesus Kuriyuwu Kangi Arikitirropurtayi (cross).
Luke 23:26-43
26b Karri ngawa-yuwuni amintiya awuta soldiers purrupumwari Jerusalem api wuta pirripapijingi (met) yati tini ngini ngarra yinu-wuja kapi Jerusalem. Api ngarra awarra yintanga Simon amintiya ngini-ngatawa murrakupuni Cyrene. Awuta soldiers pirikirimi awarra Simon ngini yipakuturruwa ngawa-yuwuni ngini-ngatawa arikitirropurtayi (cross).
27 Tayikuwapi arikutumunuwi wuta pirripapunya ngawa-yuwuni. Awuta kapi maminikuwi wuta pirlikiti pirimi kangi awarra ngawa-yuwuni. 28 Kiyi ngawa-yuwuni yipakuluwunyi awuta maminikuwi kiyi yimi kangi wutawa, “Awi, nuwa maminikuwi kapi nuwa japuja awungarra kapi Jerusalem, ngajiti pirlikiti ngimpajami kangi ngiya. Waya juwa putuputuwu nyirra-kiray-amiya amintiya awanuwanga putuputuwu nyirra-kirayi nuwa-mwaruwi 29 pili arikulani jirti ngirramini (trouble) wiyi papi arimi kapi nuwa arikutumunuwi. Wiyi awungarri awuta arikutumunuwi kapi jajiruwi wuripirni kakirijuwi api nuwa wiyi ngimpirimi, ‘Wuta piraya awuta maminikuwi kapi wuta palimaruwi pili wuta karluwu wuni kakirijuwi.’ Nuwa wiyi awarra ngimpirimi nuwa maminikuwi.” Awarra yimi ngawa-yuwuni kapi awuta maminikuwi.
30 Kiyi ngawa-yuwuni tuwanga yimi kapi awuta maminikuwi, “Karri awarra jirti ngirramini wiyi papi arimi kangi nuwa api awungarri nuwa arikutumunuwi wiyi ngimpitimarti awarra parruwarti kapi awarra jupunyini (hill) ngini yimata-pujirra (cover) nuwa api ngini nuwa yartipili pajuwani nginti-matami pili nuwa wiyi ngimpiri-makirri awuta jajiruwi arikutumunuwi,” yimi ngawa-yuwuni kapi awuta maminikuwi.
31 Kiyi ngawa-yuwuni yimi ngini, “Tani-waya (no matter) ngiya pupuni tini api wuta jajiruwi tiwi jirti ngirramini pirripakirayi ngiya api wuta wiyi pajuwani wurikirimi ngiya. Api nuwa arikutumunuwi kapi nuwa karluwu pupuwi api awuta jajiruwi tiwi wiyi warntirrana jirti ngirramini wupakirayi nuwa amintiya wiyi wuripirni nuwa. Api ngajiti putuputuwu nyirra-kirayi ngiya. Waya juwa putuputuwu nyirra-kiray-amiya nuwulamiya,” yimi ngawa-yuwuni kangi awuta maminikuwi kapi pirripapunya ngarra amintiya awuta soldiers.
32-33 Kiyi awuta soldiers pirimarruriyi ngawa-yuwuni kapi awarra murrakupuni Golgotha. Awarra yintanga Golgotha mean arimi, ‘namijipi ngarra pungintaga (skull). Awuta soldiers awanuwanga pirimarruriyi awungarruwu yuwurrara jajingaruwi kapi wuta mitayuwi pili-ngini pimata-pirni awuta. Api karri wuta papi pirimi kapi awarra murrakupuni Golgotha api awuta soldiers pirripamukuri ngawa-yuwuni kuriyuwu kapi arikitirropurtayi (cross) ngini ngarra wiyi pajuwani yimatami awungaji. Awanuwanga wuta pirripamukuri awuta yuwurrara mitayuwi kapi nyoni arikitirropurtayi. Wuta pirripamukuri ngawa-yuwuni kuluwuta kapi awarra arikitirropurtayi kiyi wuta pirripamukuri yati mitayini kapi awarra arikitirropurtayi kapi aripa kapi ngawa-yuwuni amintiya ngarratuwu nyoni mitayini pirripamukuri kapi palinganya.
34 Karri ngawa-yuwuni yimatilayi kuriyuwu kapi awarra arikitirropurtayi (cross) api ngarra yimi kangi ngawa-rringani ngini kuriyuwu, “Ngirringani, wuta karluwu warntirrana wurimajawu ngiya amintiya wuta karluwu kuwa wurimi ngini nginja jini-pangirri (sent) ngiya awungarra kangi wutawa api ngajiti nimpaja-pirni awuta kapi wujingi-pirni ngiya. Waya juwa putuputuwu tayakirayi awuta,” yimi ngawa-yuwuni kapi ngawa-rringani.
Kiyi yinkitayi kapi awarra arikitirropurtayi awuta soldiers wuta purruwunga dice kiyi pokayini pirimi pili purru-wutimarti ngini kuwani awarra soldier pirrarti yimatami api ngini wiyi yimatanga ngawa-yuwuni angatawa yurruka kuluji.
35 Tayikuwapi arikutumunuwi purru-wujingi-rritani yinkitayi kapi awarra arikitirropurtayi (cross) api wuta pirripakuluwunyi ngawa-yuwuni. Amintiya wutatuwu awuta alawuruwi kapi Jews kapi wuta awungarruwu purru-wujingi-rritani api wuta pirripaparri (humbugged) ngarra amintiya wuta jingawu pirimi kangatawa, “Nginja warntirrana juwunu-wani (helped) awuta yingampa tiwi api kama nginja karluwu jimata-wanamiya (can't help) nginjalamiya? Nginja nimpiri-mamuliya awarra Christ ngini ngawa-rringani parlingarri yipangiraga ngini ngarra wiyi yini-mata-ngirri nginja kangawula api ngini nginja warntirrana awarra Christ api tayapirraya kapi kuluwuni,” pirimi awuta alawuruwi.
36 Amintiya awuta soldiers wuta awanuwanga pirripaparri ngawa-yuwuni. Kiyi wuta pirripakirayi ngarra jirti wine ngini yimata-mangapa awarra. 37 Kiyi wuta pirimi kangatawa, “Ngini nginja awarra king kapi Jews api tayapirraya kapi kuluwuni pili-ngini nginja wiyi yimpangini nimpirimi!” pirimi awuta soldiers. 38 Kiyi wuta purruwunga kiyija kartirrikani (piece of wood) kiyi pirikirimi (wrote) naki ngirramini kapi awarra kartirrikani, “Nginaki awarra ngini ngarra king kapi awuta Jews.” Api kiyi wuta pirripamukuri awarra kartirrikani kuriyuwu kapi ngawa-yuwuni ngarra pungintaga kapi awinyirra arikitirropurtayi.
39 Ngarratuwu yati mitayini ngarra tirriki yimi kangi ngawa-yuwuni amintiya yimi kangi ngarra, “Ngini nginja warntirrana awarra Christ api tayapirraya kapi kuluwuni pili-ngini nginja karluwu pajuwani jimatami. Amintiya nguntuwani ngiya amintiya ngiya-mantani ngini ngawa arnuka pajuwani ngamatami,” yimi yati mitayini kangi ngawa-yuwuni.
40 Kiyi ngarratuwu awarra nyoni mitayini ngarra yikirlimirri (growled at) awarra mitayini ngini ngarra tirriki yimi kangi ngawa-yuwuni api yimi kangatawa, “Ngajiti awungani! Nginja jimata-wanga (should be frightened) ngawa-rringani ngini kuriyuwu! Ngawa yuwurrajirrima, ngawa wiyi pajuwani ngarimi kapi nginaki arikitirropurtayi. 41 Muwa yuwurrara mitayuwi api waya rayiti (alright) ngini muwa pajuwani murimi pili muwa jajiruwi. Api ngarra nginaki ngarra arnuka jirti yikirim-ani api wuta arnuka pajuwani pimata-kirimi ngarra.” Awarra nyoni mitayini yimi awarra kangi awarra mitayini ngini ngarra tirriki yimi kangi ngawa-yuwuni.
42 Kiyi awarra nyoni mitayini yimi kapi ngawa-yuwuni, “Karri nginja wiyi alawura nimpirimi kapi kuriyuwu nuwiyati ngawa-rringani api nginja tapungintayi ngiya,” yimi awarra nyoni mitayini kapi ngawa-yuwuni. 43 Kiyi ngawa-yuwuni yimi kangatawa, “Naki awarra warntirrana ngini karri yiminga ampingarti ningani muwiyati wiyi murumuwu kuriyuwu kapi ngiya-rringani japuja,” yimi ngawa-yuwuni kangi awarra nyoni mitayini.
Ngawa-yuwuni Jesus Pajuwani Yimi.
Luke 23:44-49
44-45 Karri ngawa-yuwuni Jesus nanuwanga (still) yimatilayi kapi awarra arikitirropurtayi (cross) api karri anjiruwa awarra murrakupuni yartijanga yima api karri-kuwapi pirripakuluwunyi awinyirra warnarringa.
Awungarruwu kapi awinyirra arikulanga jurra awungarruwu kapi Jerusalem api natinga arikulanga manipurruwa (curtain) jimatilayi api awinyirra manipurruwa kunji jiyikirimi awinyirra room ngini waya juwa awuta Jews kapi wuta priests pirripawurijani yilaruwu. Api karri awarra murrakupuni yartijanga yima api awinyirra arikulanga manipurruwa juwawurra (tore). Pakinya kapi kuriyuwu right through kiyi kapi yakuluwuni juwawurra awinyirra manipurruwa.
Kiyi karri yirrajirrima yiminga (3 o'clock) awungarri tuwanga yirrimanuwuni yima.
46 Kiyi ngawa-yuwuni kuwayi yimi kangi ngarra-rringani, “Aya, ngirringani, ngiya waya yinkitayi pajuwani ngirimi api tamarruriyi ngini-ngilawa wurrungorra kapi nginja,” yimi. Kiyi ngarra pajuwani yimi.
47 Awarra tini ngini ngarra alawura kapi awuta soldiers api ngarra awarra yuwujingi-rritani yinkitayi kangi awarra arikitirropurtayi (cross) api karri ngarra yipakuluwunyi ngawa-yuwuni pajuwani yimi api ngarra yikuruwarni (thanked) ngawa-rringani, yimi ngini, “Awarra naki tini ngarra warntirrana pupuni,” yimi.
48 Awuta tayikuwapi arikutumunuwi kapi mimpa pirimi awungarruwu ngini pimata-kuluwunyi awuta soldiers ngini pirripamukuri ngawa-yuwuni amintiya awuta mitayuwi kangi awarra arikitirropurtayi api karri wuta pirripakuluwunyi ngawa-yuwuni pajuwani yimi api wuta pirlikiti pirimi amintiya piripirni wutalamiya kangi wuta pipwa. Kiyi wuta purruwuriyi japuja. 49 Api wutatuwu tayikuwapi ngawa-yuwuni ngarra-mamanta purru-wujingi-rritani yilipiyanga api pirripakuluwunyi awarra ngawa-yuwuni. Yingampa awuta ngarra-mamanta kapi purru-wujingi-rritani awungaji api wuta awuta maminikuwi kapi purrupumwari ngini-wutawa murrakupuni Galilee amintiya pirripapunya ngawa-yuwuni karri ngarra yinuwuriyi kapi Jerusalem.
Awarra Joseph Ngini Ngarra Town Arimathea Api Ngarra Yipamukuri Ngawa-yuwuni Ngarra Purnikapa Yilaruwu Kapi Cave.
Luke 23:50-56
50-51 Awungarruwu kapi Jerusalem yati tini yimuwu ngini ngarra yintanga Joseph api ngini-ngatawa murrakupuni awarra town Arimathea. Ngarra warntirrana pupuni tini amintiya ngarra warntirrana kuwa yimi ngawa-rringani ngini-ngatawa ngirramini (law). Ngarra yimpaja pray yimani kangi ngawa-rringani api ngarra yimani kangatawa, “Aya, ngirringani, ngiya nguwutimarti awuta tayikuwapi arikutumunuwi kapi nginingaji ngatawa murrakupuni (the whole world) ngini wuta wiyi kuwa pimatami nginja.” Awarra Joseph awarra pray yimani kapi ngawa-rringani. Ngarra awarra Joseph ngarra yati kapi awarra council ngini-wutawa Jews api karri ngawa-yuwuni yimpangini nanuwanga (still) api karri awuta yingampa council alawuruwi nimarra pirimajirri ngini pajuwani pimata-kirimi ngawa-yuwuni api awarra Joseph arnuka kuwa yimi kangi wutawa.
52 Karri ngawa-yuwuni pajuwani yimi api awarra Joseph yuwuriyi nanginta yimi awarra Pilate, “Ngiya nguwutimarti ngini ngimatanga awarra Jesus ngarra purnikapa kiyi ngipamukuri awarra yilaruwu kapi ngini-ngilawa cave,” yimi awarra Joseph. Api Pilate yimi ngini, “Manya awarra.” 53 Api kiyi Joseph yuwuriyi kapi awarra arikitirropurtayi api yuwunga ngawa-yuwuni ngarra purnikapa kiyi ngarra yikimirna (wrapped) ngatawa purnikapa kangi pupuka manipurruwa (material) kiyi yimarruriyi ngarra purnikapa kapi ngini-ngatawa cave. Kapi awarra cave api ngarra pakinya ngawa-yuwuni ngini-ngatawa purnikapa yilaruwu yipalamiya.
54 Awinyirra wumunga (day) karri ngawa-yuwuni Jesus pajuwani yimi api awinyirra wumunga waniyati (Friday). Karri waniyati api awuta Jews pirripapaya-mini ngini-wutawa waki karri nanuwanga (still) warnarringa kiyija kuriyuwu pili karri warnarringa jipungarti api awungarri Sabbath Day (Saturday). Api awarra Joseph yartipili yipalami ngawa-yuwuni ngarra purnikapa kapi awarra cave karri nanuwanga (still) warnarringa kiyija kuriyuwu.
55 Awuta maminikuwi kapi purrupumwari ngini-wutawa murrakupuni Galilee api pirripapunya ngawa-yuwuni kapi Jerusalem api wuta awuta pirripapunya awarra Joseph api pirripakuluwunyi kapi maka ngarra yipamukuri ngawa-yuwuni ngarra purnikapa yilaruwu kangi awarra cave. 56 Kiyi wuta purruwuriyi kapi wuta japuja kiyi wuta ready pirikirimi mirrijini (ointment) ngini pupuni yuwanti (smelt good) ngini pimata-mukuri awarra mirrijini kangi ngawa-yuwuni ngarra mipurra. Api wuta pokumora purumuwu (stayed) japuja karri Sabbath Day (Saturday) pili ngawa-rringani parlingarri yuwutiyarra awarra Moses ngini awuta Jews karluwu kularlaga pimatami (should not walk around) karri Sabbath Day.