2
Ritaja kiᵽo'ia rĩ'meᵽatabeyuka imariᵽotojo õñia imaekakite Jesúre jieka
(Mt 9.1-8; Lc 5.17-26)
1-2 I'suᵽaka ñoaᵽañaka kimataᵽaeka be'erõ'õ, Caᵽernaúm wejearã Jesúre ᵽe'rietaeka ate. I'suᵽaka simamaka ã'mitiritirã, rĩkimarãja ᵽo'imajare kiᵽõ'irã rẽrĩka mae. I'suᵽaka baawa'ri wi'ia ᵽurutẽrĩbakarãja nimaeka. I'suᵽakajaoka simaeka ᵽẽteᵽẽ'rõtoᵽioka koᵽereka wã'ta. I'suᵽaka nimamaka nare kiwãrõeka mae. I'suᵽaka baabaraka kimaeka ᵽoto botarakamarãre kiᵽõ'irã etaeka. Ritaja kiᵽo'ia rĩ'meᵽatabeyukate* kiᵽeyurũki ᵽemaᵽi ne'era'aeka. Rĩkimarãja ᵽo'imajare imaeka imarĩ marãkã'ã baatirã kãkawãrũberiwa'ri, wi'iᵽema ĩ'rãtiji imaekarõ'õrã kire ne'emirĩwa'rika. Toᵽi mae, Jesúre imaeka ko'aᵽito wi'iruᵽututua naᵽoaeka. I'suᵽaka baatirã kiᵽeyurũkiaᵽi Jesús ᵽõ'irã kire naja'aruetaeka. “Jia yire yi'riwa'ri, i'suᵽaka nabaayu”, nareka kẽrĩᵽuᵽajoaeka. I'suᵽaka ᵽuᵽajoabaraka,
—Yijeyomaki, mae ba'iaja mibaaikareka mireka sayijieyu,— ritaja kiᵽo'ia rĩ'meᵽatabeyukate kẽrĩka.
6-7 I'suᵽaka kire kẽrĩka ᵽoto, ikuᵽaka ᵽuᵽajoabaraka Moiséte jã'meka wãrõrimajare ruᵽajiyeka: “¿Dako baaerã i'suᵽakataka ĩ'ĩre jaiyu je'e? I'suᵽaka ãᵽaraka ‘Tuᵽarã uᵽakatakaja ñime’, kiõrĩkoᵽeyu ruku bai je'e. Tuᵽarã ĩ'rĩkaja imaki ba'iaja mabaaika jũjewãrũrimaji”, narĩᵽuᵽajoaeka. I'suᵽaka ᵽuᵽajoabaraka nimaeka Jesúre õrĩwãrũeka.
—¿Dako baaerã suᵽa mija ᵽuᵽajoayu? 9-10 ¿Diroka kire ñarĩjĩkareka jia mija ᵽuᵽarijĩñu ruku? “Ba'iaja mibaaikareka jia mijayu mae”, kire ñarĩjĩka, “¿Yaje rita kire kẽrĩtiyayu?”, ni'ioka ãrĩwãrũberijĩka sime. “Mi'mitirã, miᵽeyurũkia me'ewa'ᵽe”, kire ñarĩjĩka ᵽuri ñañu uᵽakaja simamaka ĩatirã “Rita kẽñu”, yireka mija ãrĩrãñu. Ᵽo'imaja Ma'mi ñimamaka, Tuᵽarãte yire ᵽũataeka ika ka'iareka ba'iaja ᵽo'imajare baaika yijũjeokaro'si. Suᵽa imarĩ “Rita, i'suᵽaka kibaaokaro'si Tuᵽarãja kire jã'meiki”, yireka mija ãrĩwãrũerã, ikuᵽaka mijare yibeaerã baayu,— nare kẽrĩka.
Torãjĩrã mae, ritaja kiᵽo'ia rĩ'meᵽatabeyuka imaekakite ikuᵽaka kẽrĩka:
11 —Mi'mirĩkatirã miᵽeyurũkia me'eᵽe'riwa'ᵽe miwi'iarã,— kire kẽrĩka.
12 Suᵽa kẽrĩka ᵽotojo kimi'mirĩkaeka. Ᵽo'imajare rĩkimarãja ĩaeka wãjitãji mi'mirĩkatirã, kiᵽeyurũkiaᵽitiyika kiᵽoriwa'rika. I'suᵽaka nare kibaabeamaka ĩatirã ritaja torã imaekarã ᵽo'imajare jĩjimaka jarika. Suᵽa imarĩ Tuᵽarãreka jia ᵽuᵽajoawa'ri ikuᵽaka narĩka:
—Jiitakaja Tuᵽarãte baaika maekaka ᵽuri samaiyu. Ikuᵽaka kibaaika ĩakoribeyurã maimaroyiraᵽe ruᵽu,— narĩka.
Levíre, “Dajoa yika wãrũrimaji mimaerã”, Jesúre ãrĩka
(Mt 9.9-13; Lc 5.27-32)
13 Torãjĩrã ate, Jesúre ᵽa'warijerã a'rika. Rĩkimarãja ᵽo'imajare kiᵽõ'irã etamaka, Tuᵽarãrika nare kiwãrõeka. 14 Suᵽa nare baaweatirã, toᵽi o'riwa'rikõrĩ Leví, Alfeo makire kĩatõᵽoeka. Romatatarã ĩᵽarimarãro'si niñerũ jẽñeĩjirũkirõ'õrã ruᵽaki. Naro'si i'suᵽaka baarimaji imarĩ, ritaja ᵽo'imajare imᵽuesto kĩjirũjerijarika. Kire ĩatõᵽotirã ikuᵽaka Jesúre ãrĩka:
—Dajoa yika.—
I'suᵽaka kẽᵽakã'ã ã'mitiritirã, Levíre Jesúka a'rika mae.
15 Kika ke'rika simamaka kiwi'iarã eyatirã Jesúre kika ba'aeka. I'suᵽakajaoka rĩkimarãja Romawejeakarã ĩᵽarimarãro'si nañu uᵽakaja waᵽa jẽñeĩjirimajare, suᵽabatirã aᵽerã “Ba'iaja baarimaja nime”, ᵽo'imajare ãrĩroyikarã ᵽariji Jesúka ba'aekarã. I'suᵽaka nabaaeka kire ã'mitiriᵽẽairã jariwa'ri. Suᵽabatirã kika wãrũrimajaoka imaekarã naka. 16 Jesúre i'suᵽaka baabaraka imaeka ᵽoto fariseokaka ᵽuᵽajoairã imariᵽotojo, Moiséte jã'meka wãrõrimajare nare ĩaeka. Nare ĩatirã, ba'iaja baarimajaka imarika yaᵽabeyurã imarĩ, Jesúka wãrũrimajare ikuᵽaka narĩka:
—¿Dako baaerã ba'iratarãka mijare wãrõrimajire ba'ayu?— narĩka.
17 I'suᵽaka naᵽakã'ã ã'mitiritirã, ikuᵽaka Jesúre nare yi'rika:
—Jia dako risiriji'yumarĩaja imarã ᵽuri ĩkobaarimajire yaᵽabeyurã. Wãmarĩa imarã ᵽuri ĩkobaarimajire nare ĩkobaarika yaᵽairã. I'suᵽakaoka sime yiro'si. “Ba'iaja baabeyurã yija ime”, ãñurãte jeyobaaokaro'simarĩa yi'taeka. “Ba'iaja yija baarijayuareka i'yoa yija ime”, ãñurãte ba'iaja baaika naja'ataokaro'si yi'taeka. I'suᵽaka simamaka naka ñimarijayu,— nare kẽrĩka.
“¿Marãkã'ã simamaka, ba'abekaja imatirã Tuᵽarãka jairika sime?”, ãrĩwa'ri Jesúre najẽrĩaeka
(Mt 9.14-17; Lc 5.33-39)
18 Ĩ'rãkuri, Juan ruᵽuko'a jũjerimajika wãrũrimaja, suᵽabatirã fariseokaka ᵽuᵽajoairã ĩ'rãrĩmi Tuᵽarãte takaja ᵽuᵽajoabaraka ba'abekaja imaroyikarã. I'suᵽaka nimarijayua ĩairã imarĩ, ikuᵽaka Jesúre najẽrĩaeka ĩ'rãrimarã:
—Juanre wãrũekarã Tuᵽarãte takaja ᵽuᵽajoabaraka nimarĩmi ba'abeyurã. I'suᵽakajaoka fariseokaka ᵽuᵽajoairãte ime. ¿Dako baaerã mika wãrũirã ᵽuri i'suᵽaka baabeyurã je'e?— kire narĩka.
19 I'suᵽaka naᵽakã'ã ikuᵽaka nare kẽrĩka:
—Ikuᵽaka sime. Naᵽitañi'aika niaerã no'yibojairã ᵽuri sĩawa'ri jĩjimaka imarã. Kika nimarõ'õjĩte takaja jĩjimakaᵽi kika naba'ayu ruᵽu. I'suᵽakajaoka imarã nime yika wãrũrimaja. Yika wãrũbaraka nima ᵽototakaja jĩjimaka ba'abaraka nime ruᵽu. 20 Yire nañi'arãñurĩmi ᵽuri, yika nimabesarãka simamaka, ba'iaja ᵽuᵽayurã nima imarĩ, ba'abekaja nimarãñu.
21 Aᵽeroka ã'mitirikõrĩ je'e: Saya bikijakaka, mamakaᵽi maᵽãijĩ'aberijĩka. Mamaᵽãiᵽi samaᵽãijĩ'ajĩka, samajũjeika ᵽoto, baie'ewa'ri bikijakato beriwa'ri jã'rĩbaji sajarijĩka simamaka. Ikuᵽaka ãrĩrikoᵽakaja sime saya bikijakakaᵽi mijare yibojawãrõika: Mamakukukaka majaroka mijare yiwãrõika mamarĩ imara'aekakuku ᵽitiyika mija ᵽuᵽajoarukea'si. 22 Ã'mitirikõrĩ je'e: Iyaokoa mamaka ima wa'ibikirãwẽko ajea bikijaka baaeka wajorã maᵽaaberijĩka. Bikijaka wajorã samaᵽaamaka berijĩka simamaka. I'suᵽaka simako'omakaja i'suᵽakarãja samaᵽaajĩka, sarãja saririjĩñu. I'suᵽaka simamaka, mamaka ima iyaokoa wa'ibikirãwẽko ajeakaka baaeka mamawajorã samaᵽaajĩkareka jia simajĩñu. Ã'mitirikõrĩ je'e: mamakukukaka majaroka mijare yiwãrõika ã'mitiriᵽẽatirã, bikija mamarĩ mija baaroyika uᵽakatakaja baabekaja mija imabe,— nare kẽrĩka.
Jẽrĩtarirĩmi simako'omakaja Jesúka wãrũrimajare trigo rika e'etirã ba'aeka
(Mt 12.1-8; Lc 6.1-5)
23 Judíotatarãte jẽrĩtaroyikarĩmi rioa imaekarõ'õᵽi Jesúre tẽrĩo'rika kika imaekarãka. Torã a'ririjaᵽaraka kika wãrũrimajare õterikia e'etirã naba'aeka. 24 I'suᵽaka sanaba'amaka ĩatirã, fariseokaka ᵽuᵽajoairã ikuᵽaka Jesúre najẽrĩaeka:
—Yaje. Jẽrĩtarirĩmi ba'iraberika imabeyua. Mika wãrũrimaja õterikia e'etirã naba'aika, ba'irabeirã uᵽaka nabaayu. Irĩmi i'suᵽaka baarika jãjika maro'si sime,— fariseokaka ᵽuᵽajoairãte ãrĩka.
25 I'suᵽaka kire narĩko'omakaja ikuᵽaka nare kiyi'rika:
—Davidka imaroyikarã ba'arika naro'si imabeᵽakã'ã kẽsia imawa'ri, marãkã'ã nabaaeka ¿yaje mija õñu je'e? 26 Ã'mitirikõrĩ je'e: Tuᵽarãte jiyiᵽuᵽaka õrĩriwi'ia ajeakaka baaeka imaroyika ᵽoto, kurarãka ĩᵽamaki imatiyaiki Abiata wãmeiki kimaeka. Kẽsirabawa'ri Tuᵽarãte jiyiᵽuᵽaka õrĩriwi'iarã kãkatirã ᵽan imatiyaika Tuᵽarãte jia baawa'ri naᵽããroyikakaka Davidre ba'aeka. Moisés imaroyikaki kurarãka imarãtakaja “Sanaba'arũ”, kẽrĩka simako'omakaja i'suᵽaka kibaaeka. Sakiba'aeka ᵽoto kijeyomarãteoka Davidre saji'aeka. I'suᵽaka nare kiruᵽutamaka ĩatirã, Tuᵽarãte kire boebariberika,— nare kẽrĩka.
27 I'suᵽaka nare ãrĩweatirã, ikuᵽaka Jesúre nare ãrĩka ate:
—Jia ᵽo'imajaro'si simaerã Tuᵽarãte jẽrĩtarirĩmi baaeka. “Jẽrĩtarirĩmi nimarũkiakaka takaja yi'ᵽaraka ᵽo'imajare imarãñu”, ãrĩwa'rimarĩa Tuᵽarãte nare ᵽo'ijiaeka. 28 Suᵽa imarĩ Ᵽo'imaja Ma'mi ñimamaka, jẽrĩtarirĩmi imarikakaka Tuᵽarãte yire jã'mewãrũrũjeka. I'suᵽaka ñima simamaka, “Ikuᵽaka irĩmi mija baabe, ika ᵽuri jiamarĩa ima”, ãrĩwãrũiki ñime,— nare kẽrĩka.
* 2:3 Paralítico 2:14 Impuestos 2:22 En el proceso de fermentación, vino nuevo hace inflar la bolsa de cuero. Si el cuero de la bolsa es viejo y no flexible, puede reventarse.