Woo Niinɛ Ʋagɔi
Nii Matiyo Sɛʋɛni
Sɛʋɛi lɔɔzeizuʋɛ ma woo mɔungiti
Matiyo ná-Woo Niinɛ Ʋagɔi ɠa ga Minazeɠe Niinɛi zu zɛʋɛ naanigɔiti gila, niiti ti Yesu Kilista ná-eteai zu vaiti suɠulazu. Ti ɠilagilagiti pɛ ti-laasei ka ga «Woo Niinɛ Ʋagɔi». Ti zɛʋɛʋɛ Yesu ná-saai ʋoluma, ti-zɛʋɛ nuiti ta ga: Matiyo, Maleke, Luke ta Zan. Faaɠwɛ nu wolaiti ti la yeeɠɛɠala ɠitei ɠwɛɛ, siɛgi zu Matiyo ná-Woo Niinɛ Ʋagɔi zɛʋɛai la, kɛlɛ tanisu toɠa ɠɛ sɛʋɛni kona ʋuulɔzita (60) ɠɛɠala leʋegai ma, Kilista zɔlɔɔga ʋoluma. Naa ʋoluma ɓalaa ade la kwɛɛ, ʋɛ Woo Niinɛ Ʋagɔi nii zɛʋɛai ná, kɛlɛ nu mɔinmɔin ka ɠisiɛzu ga Palɛsetine ʋe, tanisu vɔlɔ Zeluzalɛme.
Sɛʋɛi nii ma nui laasei ka ga Matiyo, nii é ɠɛni ga mulu zo nui, aisa Yesu ʋa toli ga é ɠɛ ga kaladopoi ta. Daaseigi taɠili ka ga Levi. Matiyo ɠɛni ga kaladopo puugɔ maazu felegɔiti (12) ti ɠila, é ná-sɛʋɛi ɠɛɛʋɛ sɛʋɛ ɠala nuiti bɛ ti ga Zuifuiti. Naa ɠulaʋɛ kɛlɛma ga Minazeɠe Pɔlɔmai zu vaiti, é laaʋilɛgai ti ʋa, naama wooiti mɔinʋɛ puulɔzita (60) ma ná-Woo Niinɛ Ʋagɔi zu. Nii wɔin ɠɛni Matiyo ma, naa ɠɛni ga, é dɛɛ ga Yesu ɠa é ga Mesi, Kizo Nui nii GALA ge yiimazeɠeai la, nii paa vai woni ma yeeluɠɔ. Matiyo faa mɔinmɔin sɛʋɛʋɛ ɓalaa, é lo GALA ná-masadai ʋa. Zuifuiti ti ɠɛni maaɓɔungi zu ga Mesi ʋa, é ɠɛ ga zou masa kpɔɠɔɓɔɠɔ. Matiyo ti zeɠeʋɛ naama ɠisiɛi ʋolu, é GALA ná-masadai ma vai zɛʋɛ zɛnvu zu vai letegi zu.
Matiyo ná-Woo Niinɛ Ʋagɔi ɠa ga sɛʋɛ ʋagɔ Minazeɠe Niinɛi lɔɔzei vaa zu, tɔɔzei Minazeɠe Pɔlɔmai zu wooiti ba, é laaʋilɛsu ti ʋa. Toɠa Minazeɠe felegɔiti gilizu ʋa. Sɛʋɛ ɠwɛɛ nu wolai tanigaa ti ɠɛɛʋɛ ma, Matiyo ɠɛni pɔ ga é ná-sɛʋɛi ɠɛɛ ʋelei ʋokɔɠɔ Moize ná-sɛʋɛiti kɛɛ ʋelei ma, niiti ti ga Minazeɠe Pɔlɔmai ma zɛʋɛ lɔɔlugɔ mɔungiti.
Unsosuʋɛ
1. Matiyo ná-Woo Niinɛ Ʋagɔi lɔɔzeiʋɛ ga é Yesu zɔlɔɔ pelei lɛɛ, ta ʋelei naa botii lɔɔzei ʋelei ɠɛni la (1:1—4:25).
2. Naa ʋoluma Matiyo Yesu ná-botii ɠɛʋele zuɠulaʋɛ, ta kalagi niiti naa ɠɛni ti wosu, é naa ma mɔinmɔin sɛʋɛʋɛ (5:1—25:46).
3. Matiyo ná-sɛʋɛi ɠaaɓelasuʋɛ logɛ Yesu ná-botii ma un golai ʋa: Saa vai ta buzeɠe vai, é ɠula saai ya (26:1—28:20).
1
Yesu Kilista mɛmɛwolaiti dɔlɔ sɛʋɛi
(Luke 3:23-38)
Yesu Kilista mɛmɛwolaiti dɔlɔ sɛʋɛi ɠa ga nii, é ɠɛni ga Davide ta Abalaame ti-mavofodai: Abalaame Izaake zɔlɔɔni, Izaake Zakɔɓe zɔlɔɔ, Zakɔɓe Zuda ta kɛɛɠɛlointi sɔlɔɔ, Zuda Pelɛze ta Zela zɔlɔɔ Tamaal ʋa, Pelɛze Ɠɛsɛlon zɔlɔɔ, Ɠɛsɛlon Alame zɔlɔɔ, Alame Aminadaɓe zɔlɔɔ, Aminadaɓe Naason zɔlɔɔ, Naason Salema zɔlɔɔ, Salema Ɓoaze zɔlɔɔ Laɠaɓe ʋa, Ɓoaze Woɓɛde zɔlɔɔ Lute ʋa. Woɓɛde Izayi zɔlɔɔ, Izayi Davide zɔlɔɔ.
Masagi Davide Salomɔn zɔlɔɔ Ilii anza wɔlɔmai ʋa, Salomɔn Loɓoame zɔlɔɔ, Loɓoame Aɓiya zɔlɔɔ, Aɓiya Aza zɔlɔɔ, Aza Zozafate zɔlɔɔ, Zozafate Yolame zɔlɔɔ, Yolame Woziase zɔlɔɔ, Woziase Yotame zɔlɔɔ, Yotame Aɠaze zɔlɔɔ, Aɠaze Ezekiase zɔlɔɔ, 10 Ezekiase Manasé zɔlɔɔ, Manasé Amon zɔlɔɔ, Amon Zoziase zɔlɔɔ, 11 Zoziase Yekonia ta kɛɛɠɛlointi sɔlɔɔ, Izilayɛle nuiti dii ziɛgi duɔlai zu Ɓaɓilɔne.
12 Ɓaɓilɔne luɔlai ɠulaai ʋoluma ga, Yekonia Seyalitiyɛle zɔlɔɔni, Seyalitiyɛle Zoloɓaɓɛle zɔlɔɔ, 13 Zoloɓaɓɛle Aɓiyude zɔlɔɔ, Aɓiyude Eliakime zɔlɔɔ, Eliakime Azɔɔl zɔlɔɔ, 14 Azɔɔl Sadɔke zɔlɔɔ, Sadɔke Akime zɔlɔɔ, Akime Eliyude zɔlɔɔ, 15 Eliyude Eleazaal zɔlɔɔ, Eleazaal Matan zɔlɔɔ, Matan Zakɔɓe zɔlɔɔ. 16 Zakɔɓe Zozɛfe zɔlɔɔni, nii anzai ɠɛni ga Mali, nii Yesu zɔlɔɔgai ba, é lolisu ga Kilista.
17 Naa ɠa é ba, nuɓusɛi mavofoda puugɔ maazu naanigɔ (14) ɠa é Abalaame yɔɠɔzu ta Davide. Naa ʋoluma, nuɓusɛi mavofoda puugɔ maazu naanigɔ (14) ɠɛ Davide yɔɠɔzu ta Izilayɛle nuiti dii ziɛgi duɔlai zu Ɓaɓilɔne. Naa ʋoluma, nuɓusɛi mavofoda puugɔ maazu naanigɔ (14) ɠɛ Izilayɛle nuiti dii ziɛgi yɔɠɔzu duɔlai zu ta Kilista zɔlɔɔ siɛgi.
Yesu Kilista zɔlɔɔ fai
(Luke 2:1-7)
18 Wɛlɛ Yesu Kilista zɔlɔɔ pelei ʋa. Dee Mali maazoga ɠɛni de Zozɛfe ʋɛ, kɛlɛ ti ʋa ɠɛ ti zeeli ɓɔɠɔ ma ga zinini ta anza, Mali kogi zeɠeni ga Zɛnvu Ɲadegai ná-zobogi. 19 Zozɛfe, nii é ɠɛni ʋaazu ɠɛɛzu ga sinigi, naa ɠɛni ga telebo nu. É la ɠɛni pɔ ga é naa unfe kɛlɛzu. Naa ɠa é kɛɛni, é ɠisiɛni nɔ ga é ɠɛlɛ ba dɔɔɠuzu. 20 É yɛni ɠisiɛzu naama vai zu, eyɛsu Maliɠii ná-geezuɠeelai gila ge ɠula bɛ kɛlɛma segi zu, é ɠɛ ma: «Davide mavofodai Zozɛfe, mina lua Mali zeɠe vai ʋa ga è-anza, mazɔlɔɔ doin é koozu, Zɛnvu Ɲadegai laazɔgi ʋe. 21 Toɠa doun zunu zɔlɔɔsu, nii è ʋaazu daaseigi ʋɛɛzu ga Yesu,* tɔɔzei tɔ ɠa é ʋaazu ná-nuɓusɛiti kizosu ta-ɠotoiti ma.»
22 Naa pɛ ge ɠɛɛni, nii a kɛ Maliɠii wooi nii ʋilɛsu, nii GALA goo wo nui boni ga:
23 «Wɛlɛ, anzalopo ɓeai, nii é la dɛ zunu vaa ɠwɛɛ, naa ɠa kogi zeɠezu,
é zunu loun zɔlɔɔ, ta daasei pɛɛ ga Emanuwɛle.»
Daaseigi naa ʋoluʋɛ ɠa ga «GALA ka ade ʋa».
24 Zozɛfe wuungai ma, é naama wooi zoni, nii Maliɠii ná-geezuɠeelai deveni ma, é Mali zeɠeni ga anza. 25 Kɛlɛ ti la ɓɔɠɔ ɠwɛɛni pɛ ta naa, eyɛsu naa doin zɔlɔɔ ga zunu, nii Zozɛfe daaseigi ʋɛɛni ga Yesu.
* 1:21 Yesu: Daaseigi nii poluʋɛ ga «GALA ka kizogi wosu». 1:23 Eza 7:14 bogɛ é zoloo Gɛlɛke woo zɛʋɛ wɔlɔmai ma.