Hékmet toplighuchi
1
«Hemme ish bimeniliktur!»
Yérusalémda padishah bolghan, Dawutning oghli «Hékmet toplighuchi»ning sözliri: —
«Bimenilik üstige bimenilik!» — deydu «Hékmet toplighuchi» — «Bimenilik üstige bimenilik! Hemme ish bimeniliktur!»  
Quyash astida tartqan japaliridin insan néme paydigha érisher?  
Bir dewr ötidu, yene bir dewr kélidu;
Biraq yer-zémin menggüge dawam qilidu;
Kün chiqidu, kün patidu;
We chiqidighan jaygha qarap yene aldirap mangidu.
Shamal jenubqa qarap soqidu;
Andin burulup shimalgha qarap soqidu;
U aylinip-aylinip,
Herdaim öz aylanma yoligha qaytidu.
Barliq deryalar déngizgha qarap aqidu, biraq déngiz tolmaydu;
Deryalar qaysi jaygha aqqan bolsa,
Ular yene shu yerge qaytidu.
Barliq ishlar japagha tolghandur;
Uni éytip tügetküchi adem yoqtur;
Köz körüshtin,
Qulaq anglashtin hergiz toymaydu.
Bolghan ishlar yene bolidighan ishlardur;
Qilghan ishlar yene qilinidu;
Quyash astida héchqandaq yéngiliq yoqtur.
10 «Mana, bu yéngi ish» dégili bolidighan ish barmu?
U beribir bizdin burunqi dewrlerde alliqachan bolup ötken ishlardur.
11 Burunqi ishlar hazir héch eslenmeydu;
We kelgüside bolidighan ishlarmu ulardin kéyin yashaydighanlarning ésige héch kelmeydu.
 
Sulaymanning tejribisi
12 Menki hékmet toplighuchi Yérusalémda Israilgha padishah bolghanmen; 13 Men danaliq bilen asmanlar astida barliq qilin’ghan ishlarni qétirqinip izdeshke köngül qoydum —
Xulasem shuki, Xuda insan balilirining öz-özini bend qilip upritish üchün, ulargha bu éghir japani teqdim qilghan! 14 Men quyash astidiki barliq qilin’ghan ishlarni körüp chiqtim, —
Mana, hemmisi bimenilik we shamalni qoghlighandek ishtin ibarettur.
15 Egrini tüz qilghili bolmas;
Kemni toluq dep sanighili bolmas.
16 Men öz könglümde oylinip: «Mana, men ulughlinip, mendin ilgiri Yérusalém üstige barliq höküm sürgenlerdin köp danaliqqa érishtim; méning könglüm nurghun danaliq we bilimge érishti» — dédim.
17 Shuning bilen danaliqni bilishke, shuningdek telwilik we exmiqanilikni bilip yétishke köngül qoydum; mushu ishnimu shamal qoghlighandek ish dep bilip yettim. 18 Chünki danaliqning köp bolushi bilen azab-oqubetmu köp bolidu; bilimini köpeytküchining derd-elimimu köpiydu.
 
 
1:1 «Hékmet toplighuchi» — yazghuchi özining Sulayman ikenlikini körsitidu. Bu nuqta 16-ayet, 2:7-ayet qatarliqlarda ispatlinidu. Kitabning nami esliy ibraniy tilida «Qohelet» déyilidu, uning menisi: «toplighuchi» «retligüchi» dégen menide bolup, biz uni «hékmet toplighuchi» (démek, «oy-pikirlerni retligüchi») dep terjime qilduq. Beziler uni yene «Telim bergüchi», «Wez éytquchi» depmu terjime qilidu. 1:2 «Bimenilik üstige bimenilik!» — ibraniy tilida «bimeniliklerning bimeniliki!». Bu xuddi «Küylerning küy» «eng güzel küy» déyilgen’ge oxshashtur, «bimeniliklerning bimeniliki» belkim «hayatliq alemde «eng bimenilik ishtur!»» dégenni bildürüshi mumkin. 1:2 Zeb. 62:9; 144:4 1:3 «Quyash astida» — bu «Hékmet toplighuchi»diki achquchluq sözdur. Yazghuchining bayanlirining köpinchisi «asmandin (Xudadin) kelgen wehiy» bilen emes, belki «quyash astida» yaki «aptap asti»diki közqarash bilen éytilghan. U qesten shundaq köz-qarashni sözleydu. «Kirish söz» we «qoshumche söz»imiznimu körüng. 1:3 Top. 2:22; 3:9 1:4 Zeb. 104:5 1:7 Ayup 38:8, 9, 10; Zeb. 104:8-10 1:9 Top. 3:15 1:11 «... kelgüside bolidighan ishlarmu ulardin kéyin yashaydighanlarning ésige héch kelmeydu» — démek, yéngi dewrde «yéngi» déyilgen bir ish chiqqan bolsa, shu ish emeliyette burunqi dewrdlerde mewjut bolghan ishtur. Hazirqi dewrdikiler burunqi dewrlerni bilmeydu yaki untughan, bu ishni «yéngi!» deydu. 1:15 «... toluq dep sanighili bolmas» — démek, teminligili bolmas.