☰ Yaritilish 10
10
Nuhning üch oghlining ewladliri — «Ellerning nesebnamisi»
1Tar. 1:1-27
1 Töwöndikiler Nuhning oghullirining ewladliridur: — uning oghulliri Shem, Ham we Yafet bolup, topandin kéyin ulardin oghullar törelgen: —□  ■  
2 Yafetning oghulliri bolsa, Gomer, Magog, Maday, Yawan, Tubal, Meshek we Tiras idi.■
3 Gomerning ewladliri: Ashkinaz, Rifat we Torgamah idi.
4 Yawanning ewladliri: Élishah, Tarshish, Kittiylar we Dodaniylar idi.□ 5 Bularning ewladliri déngiz boylirida we arallarda ayrim-ayrim yashighan xelqler bolup, herqaysisi öz tili, öz aile-qebililiri boyiche öz zéminlirida tarqilip olturaqlashqan.
6 Hamning oghulliri Kush, Misir, Put we Qanaanlar idi.□  ■
7 Kushning oghulliri Séba, Hawilah, Sabtah, Raamah we Sabtika idi. Raamahning oghulliri Shéba we Dédan idi. 8 Kushtin yene Nimrod törelgen; u yer yüzide nahayiti küchtünggür adem bolup chiqti.□  ■ 9 U Perwerdigarning aldida küchtünggür owchi boldi; shu sewebtin «palanchi bolsa Nimrodtek, Perwerdigarning aldida küchtünggür owchi iken» dégen gep tarqalghan.□ 10 Uning padishahliqi Shinar zéminidiki Babil, Erek, Akkad we Kalneh dégen sheherlerde bashlan’ghanidi.□ 11-12 U bu zémindin Ashur zéminigha chiqip Ninewe, Rehobot-Ir, Kalah we Ninewe bilen Kalahning otturisidiki Resen dégen sheherlernimu bina qildi (bular qoshulup «Katta Sheher» boldi).□


13 Misirning ewladliri Ludiylar, Anamiylar, Lehabiylar, Naftuhiylar, 14 Patrosiylar, Kasluhiylar (Filistiyler Kasluhiylardin chiqqan) we Kaftoriylar idi.
15 Qanaandin tunji oghul Zidon törilip, kéyin yene Het törelgen. 16 uning ewladliri bolsa Yebusiylar, Amoriylar, Girgashiylar, 17 Hiwiylar, Arkiylar, Siniylar, 18 Arwadiylar, Zemariylar we Hamatiylar idi. Shuningdin kéyin, Qanaaniylarning qebililiri her terepke tarqilip ketti. 19 Qanaaniylarning yurt chégrisi bolsa Zidondin tartip, Gerar teripige sozulup, Gazagha chiqip, andin Sodom, Gomorra, Admah bilen Zeboim teripige tutiship, Léshaghiche yétip baratti.
20 Yuqiriqilar bolsa hamning oghulliri bolup, öz qebilisi we tilliri boyiche qowm bolup öz zéminlirida olturaqlashqanidi.
21 Shemmu oghul perzentlik boldi; Shem bolsa Yafetning akisi, Éberlerning ata-bowisi boldi.
22 Shemning oghulliri Élam, Ashur, Arfaxshad, Lud, Aram;■ 23 Aramning oghulliri Uz, Hul, Geter, Mash idi. □
24 Arfaxshadtin Shélah töreldi, Shélahtin Éber töreldi.□  ■ 25 Éberdin ikki oghul törelgen bolup, birining ismi Peleg idi, chünki u yashighan dewrde yer yüzide bölünüsh boldi; Pelegning inisining ismi Yoqtan idi.□
26 Yoqtandin Almodad, Shelef, Xazarmawet, Yérah, 27 Hadoram, Uzal, Diklah, 28 Obal, Abimael, Shéba, 29 Ofir, Hawilah we Yobab töreldi. Bularning hemmisi Yoqtanning oghulliri idi. 30 Ularning olturghan jayliri bolsa Méshadin tartip, Seffar dégen rayonning sherq teripidiki taghqiche sozulatti.
31 Yuqiriqilar bolsa Shemning oghulliri bolup, öz qebilisi we tilliri boyiche qowm bolup öz zéminlirida olturaqlashqanidi.
32 Yuqiridikiler Nuhning ewladliri bolup, ular öz nesebliri we qowmliri boyiche xatirilen’gen. Topandin kéyinki yer yüzidiki barliq qowmlar ularning ichidin tarqalghan.■  
 
 
□ 10:1 «izahat» — mushu babtiki nesebnamidiki bezi tepsilatlar we nesebnamidiki yetmish elning hazirqi qaysi el ikenliki toghruluq «qoshumche söz»imizni, shundaqla munasiwetlik xeritini körüng. «Töwendikiler Nuhning oghullirining ewladliridur: — » — mushu jümle bilen «Alemning Yaritilishi»ning tötinchi «tolidot»i («tarixi»), yeni «Nuhning oghullirining tolidoti» («Nuhning oghullirining ewladlirining tarixi») (10:1-11:9) bashlinidu. ■ 10:1 1Tar. 1:4 ■ 10:2 1Tar. 1:5. □ 10:4 «bularning ewladliri» — Bezi alimlar «Yafetning barliq ewladliri»ni körsitidu, dep qaraydu. Yene beziler peqet Yawanning ewladlirini körsitidu, dep qaraydu. Biz ikkinchi pikirge mayil. □ 10:6 «Misir» — ibraniy tilida «mitsraim». «Put» — «Liwiye»dikilerning ejdadi boldi. ■ 10:6 1Tar. 1:8. □ 10:8 «Nimrod» — bu isim «asiy» «isyan kötürgüchi» dégen menide. Shübhisizki, bu isim uninggha kéyinrek qoyulup, uning Xudagha qarshi chiqqanliqini körsetken. ■ 10:8 1Tar. 1:10. □ 10:9 «U Perwerdigarning aldida küchtünggür owchi boldi» — bu sözler belkim Nimrodning ismini chüshendüridu. «Owchi» mushu yerde belkim haywanlarnila emes, insanlarni owlaydighanliqini körsitishi mumkin; bu yerde «owchi» dégen sözning «jahan’gir» dégen menisimu bar. Kona yehudiy ustazlar («rabbilar»)ning hemmisi: «Perwerdigar aldida küchtünggür owchi boldi» dégen sözler uning Xudagha qarshi turghanliqini körsitidu, dep qaraytti. Chünki Nimrod kéyin berpa qilghan sheherler, jümlidin Babil shehiri Xuda we uning xelqige qarshi chiqqan, shundaqla Xudagha qarshi chiqishning simwoli bolup qalghan. «palanchi bolsa Nimrodtek, Perwerdigarning aldida küchtünggür owchi iken» — bu sözning menisi intayin selbiy bolushi mumkin: «u nahayiti xeterlik adem», «nahayiti tekebbur bir jahan’gir», «hetta Perwerdigargha qarshi chiqishqa pétinidu» dégendek menilerni körsitidu. □ 10:10 «Shinar» — «Babil» yaki «Babilon»ning bashqa bir namidur. «ayetning bashqa xil terjimisi» — «uning padishahliqining asasi Shinar zéminidiki Babil, Erek, Akkad we Kalneh dégen sheherler idi». □ 10:11-12 «Ashur» — yeni «Asuriye». Mumkinchiliki barki, Nimrod Babil shehiride Xudagha qarshi bolghan heriketke bashlamchi bolghanidi; shunga kéyin (insan tilliri qalaymiqanlashturulghanda) u Babil shehiridin chiqip kétishke mejbur boldi. «U bu zéminidin Ashur zéminigha chiqip» dégenning bashqa birxil terjimisi «Ashur shu zémindin chiqip,...». «bular qoshulup «Katta Sheher» boldi» — démek, Ninewe dégen «katta sheher»ni körsitidu («Yun.» 1:1, 3:2, 3:3, 4:11ni körüng). Chünki kéyinrek, bu Ninewe, Rehobot-Ir, Kalah we Resen dégen töt sheher birliship bir chong katta sheher, yeni «Ninewe sheher»i boldi. Bezi alimlar «Katta Sheher» peqet Kalah bilen Resendin ibaret ikki sheherni körsitidu, dep qaraydu; bizningche «katta sheher» Ninewe, Rehobot-ir, Kalah we Resenlerning hemmisini öz ichige alidu. ■ 10:22 Yar. 11:10; 1Tar. 1:17. □ 10:23 «Mash» — yaki «Meshek». □ 10:24 «Éber» — menisi belkim «(deryadin) ötküchi». «Ibraniy» dégen söz belkim bu sözdin chiqqan. ■ 10:24 1Tar. 1:18. □ 10:25 «Peleg» — bu sözning teleppuzi «bölünüsh»ke yéqindur. «U yashighan dewrde yer yüzide bölünüsh boldi» — bu söz heqte üch xil imkaniyet bar: (1) bu sözler Babil munari weqeside (11-bab), Xudaning tilni bölüshi bilen ellernimu bölgenlikini, shundaqla «yer yüzidikilerning bölünüp ketken»likini körsitidu; (2) yer-zéminning özining bölünüp ketkenlikini körsitidu («Yar.» 1:9 boyiche yer-zémin eslide birla quruqluq idi, choqum kéyinche melum waqitta hazirqi Asiya, Yawropa, Afriqa, Amérika, Awstraliye we Antarktika qit’elirige bölün’gen); (3) yuqirida tilgha élin’ghan ikki imkaniyetning teng yüz bergenlikini körsitidu. ■ 10:32 Ros. 17:26
☰