☰ Yaritilish 3
3
Adem’atining Xudaning emrige xilapliq qilishi
1 Yer yüzide yilan Reb Perwerdigar yaratqan daladiki haywanlarning hemmisidin hiyliger idi. U ayaldin: — Xuda rasttinla baghdiki derexlerning héchqaysisining méwisidin yémenglar, dédimu? — dep soridi.□
2 Ayal yilan’gha jawab bérip: — Baghdiki derexlerning méwilirini yések bolidu. 3 Emma baghning otturisidiki derexning méwisi toghrisida Xuda: «Buningdin yémenglar, qolmu tegküzmenglar, bolmisa ölisiler» dégen, dédi.□
4 Yilan ayalgha: — Undaq emes! Hergiz ölmeysiler!■ 5 Belki siler uni yégen kününglarda, Xuda közünglarning échilip, Xudagha oxshash yaxshi bilen yamanni bilidighan bolup qalidighanliqinglarni bilidu, — dédi.■
6 Ayal derexning méwisining yémeklik üchün yaxshiliqini, uning közni qamlashturidighanliqini körüp, hemde derexning ademni eqilliq qilidighan jelpkarliqini körüp, méwidin yédi we uningdin yénida turghan érigimu berdi; umu yédi. □
  ■ 7 Yéyishi bilenla her ikkisining közliri échilip, özlirining yalingach ikenlikini bilip, enjür yopurmaqlirini élip bir-birige ulap tikip, özlirige yapquch qilip tartti.
8 Kün salqinlighanda, ular Perwerdigar Xudaning baghda mangghan shepisini anglap qélip, adem ayali bilen Perwerdigar Xudaning hazir bolghinidin qéchip baghdiki derexlerning arisigha yoshurunuwaldi.□ 9 Lékin Perwerdigar Xuda towlap ademni chaqirip uninggha: Sen nede? — dédi.
10 Adem’ata jawab bérip:
— Men baghda shepengni anglap, yalingach turghinim üchün qorqup kétip, yoshuruniwaldim, — dédi.
11  Xuda uninggha: — Yalingach ikenlikingni sanga kim éytti? Men sanga yéme, dep emr qilghan derexning méwisidin yédingmu-ya? — dédi.
12 Adem jawab bérip: — Sen manga hemrah bolushqa bergen ayal derexning méwisidin manga bergenidi, men yédim, — dédi.
13 Perwerdigar Xuda ayalgha: — Bu néme qilghining? — dédi. Ayal jawab bérip: — Yilan méni aldap azdursa, men yep saptimen, — dédi. ■
 
Xudaning yilan, Adem’ata we Hawa’anini jazalishi
14 Perwerdigar Xuda yilan’gha mundaq dédi: — «Bu qilghining üchün,
Sen hemme mal-charwilardin,
Daladiki barliq haywanatlardin bekrek lenetke qalisen;
Qorsiqing bilen béghirlap méngip,
Ömrüngning barliq künliride topa yeysen.□
15 We men sen bilen ayalning arisigha,
Séning nesling bilen ayalning neslining arisigha öchmenlik salimen;
U séning béshingni dessep zeximlendüridu,
Sen qopup uning tapinini chéqip zeximlendürisen».□  ■
16 Andin Xuda ayalgha: — «Séning hamilidarliqingning japa-musheqqetlirini köpeytimen;
Sen qattiq tolghaq ichide boshinisen;
Sen éringdin üstün turushqa hewes qilsangmu,
U üstüngdin xojiliq qilidu» — dédi.□  ■
17 Andin U Adem atigha: — «Sen ayalingning sözige qulaq sélip,
Men sanga yéme, dep emr qilghan derextin yégining tüpeylidin,
Séning tüpeylingdin yer-tupraq lenitimge uchraydu;
Ömrüngning barliq künliride peqet japaliq ishlepla, andin uningdin ozuqlinisen.□
18 Yer sanga tiken bilen qamghaq ündüridu;
Shundaqtimu sen yerdiki ziraet-otyashlarni yeysen.□
19 Taki sen tupraqqa qaytquche yüz-közüng terge chümgende, andin nan yéyeleysen;
Chünki sen esli tupraqtin élin’ghansen;
Sen eslide topa bolghach,
Yene topigha qaytisen» — dédi.
20 Uning ayali barliq jan igilirining anisi bolidighini üchün adem uninggha «Hawa» dep at qoydi.□
 
21 Perwerdigar Xuda Adem’ata bilen uning ayaligha haywan tériliridin kiyim qilip kiydürüp qoydi.□  ■
 
Adem’ata bilen Hawa’anining Érem baghdin qoghlinishi
22 Perwerdigar Xuda söz qilip: — Mana, adem Bizlerdin birige oxshap qaldi, yaxshi bilen yamanni bildi. Emdi qolini uzitip hayatliq derixidin élip yewélip, ta ebedgiche yashawermesliki üchün uni tosushimiz kérek, dédi.□
23 Shuning bilen Perwerdigar Xuda uni Érem baghdin qoghlap chiqiriwetti; shundaq qilip uni yerge ishleydighan, yeni özi esli apiride qilin’ghan tupraqqa ishleydighan qilip qoydi. 24 Ademni qoghliwétip, hayatliq derixige baridighan yolni muhapizet qilish üchün, u Érem béghining meshriq teripige kérublarni we töt terepke pirqiraydighan yalqunluq bir shemsherni qoyup qoydi.□
 
 
□ 3:1 «yilan... dep soridi» — bizde guman yoqki, yilanni ishlitip söz qilghuchi Sheytan idi («Weh.» 12:9, 20:2ni körüng). Oqurmenler shuni bayqayduki, Sheytan «Xuda» dégini bilen, «Reb» yaki «Perwerdigar» dégen namlarni qet’iy ishletmeydu. U ayaldin soal sorighanda Xudaning éytqan sözidiki «xalighiningche» dégen sözni chiqiriwétidu. □ 3:3 «Baghdiki derexlerning méwilirini yések bolidu» — Hawa’animiz Xudaning tapilighinini éytqanda, birinchidin «xalighiningche» dégen sözni déyishni untup qalghan, ikkinchidin Xudaning sözige: «qol tegküzmengler» dégenni qoshup qoyidu (2:4). Lékin Hawa’animiz mushu sözlerni biwasite Xudadin anglighan emes, éri Adem’atimiz uninggha toghra yetküzüshi kérek idi; shunga bu xataliqning mes’uliyiti Adem’atimizdimu bolushi mumkin. Yene diqqet qilimizki, gerche «baghning otturisida» ikki derex bolsimu, Hawa’animiz peqet «baghning otturisidiki derex» dep, birla derexni tilgha alidu. Uning köngli alliqachan shu derexke meptun bolup qalghan bolushi mumkin. ■ 3:4 2Kor. 11:3. ■ 3:5 Yuh. 8:44. □ 3:6 «Ayal ... kördi» — Hawa’ana uchrighan azdurulushni Mesih Eysa uchrighan sinaq bilen sélishtursaq ularda oxshash üch amil mewjut — «Luqa» 4:1-14 we «1Yuh.» 2:16ni körüng. Injil boyiche Hawa’animiz aldinip qalghuchi, toluq gunah sadir qilghuchi Adem’atimizdur; chünki u héch qarshiliq körsetmey, bilip turup shu méwidin yédi («1Tim.» (1)» 2:14ni körüng). Adem’atimiz Hawa’anining yénida bolghini bilen, yenila uni méwini yéyishtin tosumidi. ■ 3:6 Rim. 5:12,14-21; 1Tim. 2:14. □ 3:8 «kün salqinlighanda» — yaki «künning salqin shamal waqtida». «Künning salqinlishish waqti» Ottura Sherqte kechqurun bashlinidu. ■ 3:13 Weh. 12:13. □ 3:14 «Perwerdigar Xuda yilan’gha mundaq dédi» — Xuda yilandin héchqandaq soal sorimaydu. «bekrek lenetke qalisen» — bashqa birxil terjimisi: «peqet senla shu lenetlerge qalisen...». Emma Adem’atimizning gunahi üchün barliq jan igiliri lenetke qélip ölidu; shunga biz 3:14diki terjimini toghra dep qaraymiz. «Topa yeysen» — Yilanlarning ozuqi topa emes, elwette, biraq ular herdaim ozuq yégende topa yémey qalmaydu. Bu ish yilanning peslestürülgenlikini, nomusqa qaldurulghanliqini tekitleydu. □ 3:15 «U séning béshingni dessep zeximlendüridu» — ayalning nesli shundaq qilidu. «U séning béshingni dessep zeximlendüridu, sen qopup uning tapinini chéqip zeximlendürisen» — mushu bésharette körsitilgen ish shuki, ayal kishining nesli Sheytanning béshini puti bilen dessep yanchighanda, Sheytanmu uninggha hujum qilip tapinini yarilanduridu. Bu bésharetni dunyagha kélidighan Qutquzghuchi toghruluq, dep ishinimiz. Buning üstide «qoshumche söz»imizde azraq toxtilimiz. ■ 3:15 Mat. 4:1; Kol. 2:15. □ 3:16 «Hamilidarliqingni. ... köpeytimen» — insan ölidighan qilin’ghachqa, ayal kishi köprek bala tughushi kérek. «Sen éringdin üstün turushqa hewes qilsangmu, u üstüngdin xojiliq qilidu» — bashqa birxil terjimisi: «Shundaqtimu, éringge küchlük ishtiyaq baghlaysen we u séni bashquridu». Emma Xudaning mushu hökümi bilen gunah tüpeylidin er-ayal arisida ziddiyet we küresh peyda boldi, dégenliktur, dep qaraymiz. Oxshash péillarni ishletken, oxshash shekillik bir jümle 4:7de tépilidu. ■ 3:16 1Kor. 14:34; 1Tim. 2:11,12; Tit. 2:5; 1Pét. 3:6. □ 3:17 «ayalingning sözige» — ibraniy tilida «ayalingning awazigha». «... derextin yégining tüpeylidin» — elwette, Adem’atining bu derexning méwisini yéyishini körsitidu. Esliy tékist ibraniy tilida «derextin» dep élinidu. □ 3:18 «Sen yerdiki ziraet-otyashlarni yeysen» — Nuh peyghemberning dewrigiche insanlargha peqet ziraet-otyash (göshni emes) yéyishke ruxset idi (1:29ni körüng). □ 3:20 «Hawa» — ibraniy tilidiki «hayatliq» dégen söz bilen ahangdash. Adem’atining bu sözliri bésharetlik idi; chünki Hawa’ana téxiche bala tughmighanidi. □ 3:21 «Haywan tériliri» — bu térilerni ishlitish üchün melum gunahsiz haywanatlar ölüshi kérek. Bu belkim birinchi qurbanliqlar bolushi mumkin. Xudaning Adem’ata we Hawa’animizgha éytqan sözliri we qilghan muamilisi toghruluq «qoshumche söz»imizde azraq toxtilimiz. ■ 3:21 2Kor. 5:1-5 □ 3:22 «Bizler» — toghruluq yene «qoshumche söz»imizni (1:26 toghruluq) körüng. «Uni tosushimiz kérek» — mushu sözler eyni tékistte yoq. □ 3:24 «Kérublar» — belkim alemdiki eng küchlük we eng yuqiri derijilik perishtiler yaki mexluqlar bolushi mumkin. «Tebirler»ni körüng.
☰