☰ Yeshaya 61
61
Zionning parlaq kélechiki — dawami •••• «Perwerdigarning quli»ning yene bir sözi
1 «Reb Perwerdigarning Rohi méning wujudumda,
Chünki Perwerdigar méni ajiz ézilgenlerge xush xewerler yetküzüshke mesihligen.
U méni sunuq köngüllerni yasap saqaytishqa,
Tutqunlargha azadliqni,
Chüshep qoyulghanlargha zindanning échiwétilidighanliqini jakarlashqa ewetti;□  ■
2 Perwerdigarning shapaet körsitidighan yilini,
Hem Xudayimizning qisasliq künini jakarlashqa,
Barliq qayghu-hesret chekkenlerge teselli bérishke méni ewetti.□
3 Ziondiki hesret-qayghu chekkenlerge,
Küllerning ornigha güzellikni,
Hesret-qayghuning ornigha sürkilidighan shad-xuramliq méyini,
Gheshlik-meyüslük rohining ornigha,
Medhiye tonini kiydürüshke méni ewetti;
Shundaq qilip ular «heqqaniyliqning chong derexliri»,
«Perwerdigarning tikken maysiliri» dep atilidu,
Ular arqiliq uning güzellik-julaliqi ayan qilinidu.□
4 Ular qedimki xarabzarliqlarni qaytidin quridu,
Eslide weyran qilin’ghan jaylarni qaytidin tikleydu,
Xarabe sheherlerni, dewrdin-dewrge weyranliqta yatqan jaylarni yéngibashtin quridu;■
5 Yaqa yurtluqlar turghuzulup, padiliringni baqidu;
Yatlarning baliliri qoshchiliringlar, üzümchiliringlar bolidu.
6 Biraq siler bolsanglar, «Perwerdigarning kahinliri» dep atilisiler;
Siler toghranglarda: «Ular Xudayimizning xizmetkarliri» déyilidu;
Ozuqliringlar ellerning bayliqliri bolidu,
Siler ularning shan-shereplirige ortaq bolisiler.□  ■
7 Xorlinip, shermendilikte qalghininglarning ornigha ikki hesse nésiwengler bérilidu;
Reswa qilin’ghanliqning ornigha ular teqsimatida shadlinip tentene qilidu;
Shuning bilen ular zémin’gha ikki hessilep igidarchiliq qilidu;
Menggülük shad-xuramliq ularningki bolidu.□
8 Chünki Men Perwerdigar toghra höküm, heqiqetni ezizleymen;
Köydürme qurbanliq qilishta herqandaq bulangchiliq we aldamchiliqqa nepretlinimen;
Men ulargha heqiqet bilen tégishlikini qayturup bérimen;
Men ular bilen menggülük bir ehdini tüzimen.□
9 Shundaq qilip ularning neslining dangqi eller arisida,
Perzentlirining dangqi xelqi-alem arisida chiqidu;
Ularni körgenlerning hemmisi ularni tonup étirap qiliduki,
«Ular bolsa Perwerdigar bext ata qilghan nesildur»». □
 
Mesih yene söz qilidu
10 — «Men Perwerdigarni zor shad-xuramliq dep bilip shadlinimen,
Jénim Xudayim tüpeylidin xushallinidu;
Chünki toy qilidighan yigit özige «kahinliq selle» kiyiwalghandek,
Toy qilidighan qiz leel-yaqutlar bilen özini perdazlighandek,
U nijatliqning kiyim-kéchikini manga kiydürdi,
Heqqaniyliq toni bilen méni pürkendürdi.□
11 Chünki zémin özining bixini chiqarghinidek,
Bagh özide térilghanlarni ündürginidek,
Reb Perwerdigar oxshashla barliq ellerning aldida heqqaniyliqni hem medhiyini ündüridu». □
 
 
□ 61:1 «Reb Perwerdigarning Rohi méning wujudumda, chünki Perwerdigar méni ajiz ézilgenlerge xush xewerler yetküzüshke mesihligen» — «mesihligen» yaki «mesih qilghan» — mushu yerde biz qaytidin bu ibarige chüshenche bérimiz, shundaqla «Mesih» toghruluq toxtilimiz. Xudaning yolyoruqi bilen Israilgha yéngi bir padishah békitish üchün uning béshigha may sürtülüsh kérek idi. Mushu murasim «Mesih qilinish» dep atilip, shu chaghdin bashlap mushu padishah «Xudaning mesih qilghini» dep atilatti. Muqeddes ibadetxanining xizmitini qilghan «qurbanliq qilghuchi» kahinlarmu mushu xizmetke kirishish üchün «mesih qilinishi» kérek idi. «Mesih qilinish» bezide peyghemberlergimu ötküzületti. Biraq mushu ayettiki «mesih qilish» zeytun méyi bilen emes, belki Xudaning Öz Muqeddes Rohi bilen ötküzülidu; insan teripidin ötküzülmeydu, Xudaning Özi ötküzidu. «Perwerdigarning quli» toghrisidiki sözlerni yighinchaqlighanda, u «Padishah» (pütkül alemningki), Peyghember («sözümni aghzinggha quyimen») hem «Qutquzghuchi Kahin»dur (gunahkarlar üchün özini qurbanliq qilidu, gunahkarlar üchün dua qilidu). Shu üch wezipini ada qilish üchün u Xudaning Rohi bilen «mesih qilinishi» kérek idi. Mushu yerdin bashlap biz «Perwerdigarning quli»ni «Mesih» dégen nam bilen chaqirimiz. Israilning 60- hem 61-babta körsitilgen bextining, ellerning (Israil arqiliq bolghan) bextiningmu hemmisi Mesihning qilghan ishidur. ■ 61:1 Luqa 4:17,18,19,20 □ 61:2 «Perwerdigarning shapaet körsitidighan yili» — «Law.» 25-babta körsitilgen «burgha (chélish) yili», yeni «azadliq yili», yaki «shadliq yili» bolsa «Perwerdigarning shapaet körsitidighan yili»ni aldin’ala ayan qilghan «bésharetlik bir resim» bolsa kérek. Injil, «Luqa» 4:18-19ni körüng. □ 61:3 «Perwerdigar... Ziondiki ... küllerning ornigha güzellikni, hesret-qayghuning ornigha sürkilidighan shad-xuramliq méyini, gheshlik-meyüslük rohining ornigha, medhiye tonini kiydürüshke méni ewetti» — qayghu-hesret bildürüsh üchün, ademler küllerde olturatti yaki ularni péshanisigha sürtetti. Mesih bolsa «küllerning ornigha» xushalliqni bildüridighan mayni ademning péshanisigha sürtidu. «medhiye toni» — mushu «ton» pütün bedenni oraydighan chong bir kiyim bolup, belkim hemme gheshlik kétip, ademning pütkül wujudida Xudagha medhiye oqush peyda bolidighanliqini körsitidu. «Shundaq qilip ular «heqqaniyliqning chong derexliri», «Perwerdigarning tikken maysiliri» dep atilidu» — yuqiridiki 1:29-, 57:5-ayette, «chong derexler» butpereslik qilinidighan jaylar idi. Hazir ular Xudagha ibadet qilishni bildüridu. ■ 61:4 Yesh. 58:12 □ 61:6 «Biraq siler bolsanglar, «Perwerdigarning kahinliri» dep atilisiler» — oqurmenlerge melumki, «kahin»lar muqeddes ibadetxanidiki xizmetchiler bolup, xelqlerge wekil bolup ularning herxil qurbanliqlirini Xudagha atap otta köydürgüchi idi. Buningdin sirt, Xudaning heqiqet-hökümlirini ögitish wezipisi bar idi («Mal.» 2:7). Musa peyghember dewride, Xuda «Barliq xelqimni Özümge atap kahinlar qilimen» dégenidi («Mis.» 19:6). Biraq xelqning köpinchisi itaetsizlik bilen mushu wedidin mehrum boldi; peqet «Lawiy» dégen qebilidikiler kahinliq rolni ötiyeligenidi. Biraq mushu ayet bizge ayan qiliduki, Xudaning eslidiki nishani haman emelge ashurulidu. «siler ularning shan-shereblirige ortaq bolisiler» — yaki «Ularning shan-sherepliridin tentene qilisiler». ■ 61:6 1Pét. 2:5, 9; Weh. 1:6; 5:10 □ 61:7 «Xorlinip, shermendilikte qalghininglarning ornigha ikki hesse nésiwengler bérilidu» — «ikki hesse nésiwengler» toghruluq yene 40-bab, 2-ayetni körüng. □ 61:8 «köydürme qurbanliq» — mushu xil qurbanliq pütün péti Xudagha (toluq ibadet qilish üchün) atap köydürületti. Adem (meyli bergüchi, meyli kahin bolsun) qurbanliqning göshidin héch yémetti. Eger mushundaq qurbanliq qilghanda, birsi Xudadin bir zerrichini qaldurghan bolsa, bu «bulangchiliq»qa barawer idi. Emdi töwende, Xuda Özi insaniyetke, Öz xelqige melum bir nersini wede qilip bermekchi bolsa, undaqta u Özining «köydürme qurbanliq» toghrisidiki muqeddes qanunigha Özi boysun’ghan’gha oxshash, U bergen nerside qilche bir kemlik hergiz bolmaydu; U insaniyetke wede qilghanliridin héchnersini qaldurmaydu. □ 61:9 «Ular bolsa Perwerdigar bext ata qilghan nesildur» — «Zeb.» 22:31-32ni körüng. Yuqiriqi 59:21-ayette déyilgen «ehde»ge asasen, Zionning nesli «Mesih»ning Rohi hem söz-kalamigha ige bolidu. Shübhisizki, mushu 8- hem 9-ayette shu ehde, shundaqla uning netijisi yene körsitilidu. □ 61:10 «Men Perwerdigarni zor shad-xuramliq dep bilip shadlinimen... U nijatliqning kiyim-kéchikini manga kiydürdi, heqqaniyliq toni bilen méni pürkendürdi» — Mesih Xudaning Zion hem el-yurtlarni qutquzushtiki xizmitini ada qilish üchün u teyyarlighan kiyim-kéchekni qobul qilidu. «Toy qilidighan yigit» hem «toy qilidighan qiz» bolsa, elwette nahayiti diqqet bilen ularning mexsus kiyimini kiyidu. Mushu kiyim peqetla mushu meqset bilenla kiyilidu; oxshashla Mesih «ademni qutquzush üchün» xushalliq bilen Xuda bergen mexsus kiyimni kiyidu. Mushu kiyim uning kim ikenlikini, néme ish qilghili kelgenlikini körsitidu; yeni nijat, mutleq heqqaniyliqtin hem «kahinliq selle» (yeni insan üchün dua qilishtiki rol)din ibarettur. Dunyada kim mushundaq «kiyim» kiyiwalghan péti peyda bolsa, herbir eqli bar adem uni Xuda ewetken Mesih dep tonup yétishi kérek. □ 61:11 «Chünki zémin özining bixini chiqarghinidek,... Reb Perwerdigar oxshashla barliq ellerning aldida heqqaniyliqni hem medhiyini ündüridu» — mushu ish Mesihning yene bir xushalliqining sewebi — uning qilidighan xizmiti choqum muweppeqiyetlik bolidu; u nijatni insaniyetke yetküzüp nurghunlighan kishilerni gunahtin qutquzidu.
☰