☰ Misirdin qiⱪix 33
33
Pǝrwǝrdigarning Israillarni Sinay teƣidin ketixkǝ buyruxi
1 Pǝrwǝrdigar Musaƣa mundaⱪ dedi: — Sǝn ornungdin turup, ɵzüng Misir zeminidin elip kǝlgǝn hǝlⱪ bilǝn billǝ muxu yǝrdin ketip: «Mǝn sening nǝslinggǝ uni berimǝn» dǝp ⱪǝsǝm ⱪilip Ibraⱨimƣa, Isⱨaⱪⱪa wǝ Yaⱪupⱪa wǝdǝ ⱪilƣan zeminƣa barƣin. ■ 2 Xuning bilǝn sening aldingda bir Pǝrixtǝ ǝwǝtip, Ⱪanaaniy, Amoriy, Ⱨittiy, Pǝrizziylǝrni, Ⱨiwiy bilǝn Yǝbusiylarni ⱨǝydǝp qiⱪirip, □ 3 seni süt bilǝn ⱨǝsǝl eⱪip turidiƣan zeminƣa kǝltürimǝn. Qünki silǝr boyni ⱪattiⱪ bir hǝlⱪ bolƣaqⱪa, yolda silǝrni ⱨalak ⱪiliwǝtmǝslikim üqün, Ɵzüm silǝrning aranglarda bolup, xu zeminƣa billǝ qiⱪmaymǝn, — dedi.□  ■
4 Halayiⱪ bu ⱪattiⱪ sɵzni anglap, ⱪayƣuƣa qɵmüp ⱨeqⱪaysisi ɵz zibu-zinnǝtlirini taⱪimidi. 5 Qünki Pǝrwǝrdigar Musaƣa sɵz ⱪilip: — Sǝn berip Israillarƣa: «Pǝrwǝrdigar: — Silǝr boyni ⱪattiⱪ bir hǝlⱪ ikǝnsilǝr; ǝgǝr Mǝn Pǝrwǝrdigar aranglarƣa qiⱪip bir dǝⱪiⱪila tursam, silǝrni yoⱪitiwǝtkǝn bolattim. Əmdi silǝr ɵzünglardiki zibu-zinnǝtlǝrni eliwetinglar; xu qaƣda Mǝn silǝrgǝ nemǝ ⱪilidiƣinimni bilimǝn, dedi», dǝp eytⱪin, — degǝnidi.
6 Xunga Israillar Ⱨorǝb teƣidin ayrilipla zibu-zinnǝtlirini ɵzliridin eliwǝtti.□
 
«Kɵrüxüx qediri»
7 Xuning bilǝn Musa ɵz qedirini elip, uni qedirgaⱨning sirtida, qedirgaⱨdin neriraⱪ bir jayƣa tikip, uni «kɵrüxüx qediri» dǝp atidi. Kimki Pǝrwǝrdigarni izdǝp, yol sorimaⱪqi bolsa qedirgaⱨning sirtidiki «kɵrüxüx qediri»ƣa baratti. □ 8 Xundaⱪ bolattiki, ⱨǝr ⱪetim Musa qedirƣa qiⱪsa, pütkül halayiⱪ ⱪopup, ⱨǝrbiri ɵz qedirining ixikidǝ ɵrǝ turup, Musa qedirƣa kirip bolƣuqǝ uning kǝynidin ⱪarixip turatti. 9 Andin Musa ⱨǝr ⱪetim qedirƣa kirip kǝtsǝ xundaⱪ bolattiki, bulut tüwrüki qüxüp, qedirning kirix eƣizida tohtaytti; xuning bilǝn Pǝrwǝrdigar Musa bilǝn sɵzlixǝtti. □ 10 Pütkül halayiⱪ bulut tüwrükining jamaǝt qedirining kirix eƣizida tohtiƣinini kɵrǝtti; uni kɵrginidǝ hǝlⱪning ⱨǝmmisi ⱪopup, ⱨǝrbiri ɵz qedirining ixikidǝ turup sǝjdǝ ⱪilixatti.
11 Xu qaƣlarda Pǝrwǝrdigar Musa bilǝn kixilǝr ɵz dost-buradiri bilǝn sɵzlǝxkǝndǝk, yüzmuyüz sɵzlixǝtti. Andin Musa qedirgaⱨƣa yenip kelǝtti; lekin uning hizmǝtkari bolƣan nunning oƣli Yǝxua degǝn yax yigit qedirning iqidin qiⱪmaytti.
 
Musaning Pǝrwǝrdigarning xan-xǝripini kɵrüxi
12 Musa Pǝrwǝrdigarƣa mundaⱪ dedi: — Mana, Sǝn daim manga: «Bu hǝlⱪni elip qiⱪⱪin» dǝp kǝlding; lekin Ɵzüng manga: «Mǝn seni ismingni bilip tonuymǝn», wǝ xuningdǝk «Nǝzirim aldida iltipat tapting» degǝn bolsangmu, Sǝn mening bilǝn birgǝ kimni ǝwǝtidiƣiningni manga ayan ⱪilmiding. □ 13 Əgǝr mǝn rasttinla nǝziringdǝ iltipat tapⱪan bolsam, ɵzümning Seni tonuxum üqün, nǝziringdǝ iltipat tepiwerixim üqün manga Ɵz yolungni ayan ⱪilƣaysǝn; mana, bu hǝlⱪning Ɵz hǝlⱪing bolƣinini nǝziringdǝ tutⱪaysǝn! — dedi.
14 U jawab berip: Mǝn Ɵzüm sǝn billǝ billǝ berip, sanga aram ata ⱪilimǝn, — dedi.□
15 Musa uningƣa jawabǝn: — Əgǝr Sǝn Ɵzüng biz bilǝn billǝ mangmisang, bizni bu yǝrdin qiⱪarmiƣaysǝn; 16 qünki, mǝn wǝ hǝlⱪing nǝziringdǝ iltipat tapⱪinimiz nemidin bilinidu? Əjǝba, Ɵzüngning biz bilǝn billǝ mangƣiningdin bilinmǝmdu? Xu sǝwǝbtin mǝn wǝ hǝlⱪing yǝr yüzidiki ⱨǝrbir taipilǝrdin alaⱨidǝ pǝrⱪlǝnmǝmduⱪ?! — dedi.■
17 Pǝrwǝrdigar Musaƣa: — Muxu iltijayingnimu ijabǝt ⱪilimǝn; qünki sǝn nǝzirimdǝ iltipat tapting wǝ Mǝn seni ismingni bilip tonuymǝn, dedi.□
18 Xuning bilǝn Musa: — Ɵz xan-xǝrpingni manga kɵrsǝtkǝysǝn, — dedi.
19  Pǝrwǝrdigar: — Ɵzümning pütkül meⱨribanliⱪimni sening kɵz aldingdin ɵtküzimǝn wǝ aldingda «Yaⱨwǝⱨ» degǝn namni jakarlaymǝn. Kimgǝ xapaǝt ⱪilmaⱪqi bolsam xuningƣa xapaǝt kɵrsitimǝn, kimgǝ rǝⱨim-xǝpⱪǝt kɵrsǝtmǝkqi bolsam, xuningƣa rǝⱨim-xǝpⱪǝt kɵrsitimǝn, dedi.□  ■
20 Pǝrwǝrdigar uningƣa: — Sǝn yüzümni kɵrǝlmǝysǝn; qünki ⱨeq adǝmzat Meni kɵrsǝ tirik ⱪalmaydu, dedi.
21 Andin Pǝrwǝrdigar: — Mana, yenimda bir jay bardur; sǝn xu yǝrdiki ⱪoram taxning üstidǝ turƣin. 22 Mening xan-xǝripim ɵtidiƣan waⱪitta, xundaⱪ boliduki, Mǝn seni xu ⱪoram taxning yeriⱪida turƣuzup, Mǝn ɵtüp bolƣuqǝ seni ⱪolum bilǝn yepip turimǝn. 23 Andin ⱪolumni tartiwalimǝn; xuning bilǝn sǝn Mening arⱪa tǝripimni kɵrisǝn, lekin yüzüm kɵrünmǝydu, — dedi.□
 
 
■ 33:1 Yar. 12:7; 26:4; 28:13 □ 33:2 «sening aldingda bir Pǝrixtǝ ǝwǝtip, ...» — xübⱨisizki, 32:34dǝ tilƣa elinƣan pǝrixtǝ. □ 33:3 «Ɵzüm silǝrning aranglarda bolup, xu zeminƣa billǝ qiⱪmaymǝn» — demǝk, Huda Ɵzi «muⱪǝddǝs qedir»ni makan ⱪilip ularning arisida turmay, ular bilǝn billǝ barmaydu, Ɵz orniƣa ular bilǝn billǝ berixⱪa «Ɵz Pǝrixtǝm»ni ǝwǝtidu. Əmǝliyǝttǝ «Pǝrwǝrdigarning Pǝrixtisi» Pǝrwǝrdigarning Ɵz ⱨuzuriƣa barawǝr idi; lekin Musa pǝyƣǝmbǝr wǝ hǝlⱪ bu nuⱪtini tehi qüxǝnmǝytti (4-ayǝtni kɵrüng). 3:2-3, izaⱨat wǝ «Tǝbirlǝr»ni kɵrüng. ■ 33:3 Mis. 32:9; Ⱪan. 9:13 □ 33:6 «Xunga Israillar ... zibu-zinnǝtlirini ɵzliridin eliwǝtti» — yaki «Xuning bilǝn, Israillar Ⱨorǝb (Sinay) teƣidin ayrilƣandin tartip, zinnǝt buyumlarni zadi taⱪimidi». □ 33:7 «Musa ɵz qedirini elip, ...» — yaki «Musa qedirni elip, ...». Bizningqǝ «muⱪǝddǝs qedir» tehi yasalmiƣanidi. «kɵrüxüx qediri» — qong muⱪǝddǝs qedir yasalƣandin keyin umu «kɵrüxüx qediri» yaki «jamaǝt qediri» dǝp atilidu. «Kimki Pǝrwǝrdigarni izdǝp, yol sorimaⱪqi bolsa qedirgaⱨning sirtidiki «kɵrüxüx qediri»ƣa baratti» — Hudaning 3- wǝ 5-ayǝttiki sɵzigǝ ⱪariƣanda, Musa: «Huda ǝmdi arimizda, yǝni qedirgaⱨ otturisidiki «muⱪǝddǝs qedir»da turmaⱪqi ǝmǝs; xunga qedirni yasiƣinimiz bikar bolidu, Huda uningda bǝribir turmaydu» — dǝp oyliƣan bolsa kerǝk. Xunga Huda bilǝn sɵzlixix üqün u qedirning ornida qedirgaⱨning sirtida ɵz qedirini tikkǝn. □ 33:9 «bulut tüwrüki qüxüp, ... tohtaytti; xuning bilǝn Pǝrwǝrdigar Musa bilǝn sɵzlixǝtti» — demǝk, Hudaning ⱨuzuri bulut tüwrükidǝ turatti. □ 33:12 «Mǝn seni ismingni bilip tonuymǝn» — bu sɵzlǝr Hudaning mǝlum bir kixini (muxu yǝrdǝ Musani) alaⱨidǝ sɵyidiƣinini yaki talliƣanliⱪini kɵrsitidu. □ 33:14 «...Mǝn sanga aram ata ⱪilimǝn» — yuⱪirida, 32:10dǝ Huda Musaƣa: «Meni tosma» (ibraniy tilida «Manga aram bǝrgin!» yaki «Meni ⱪoyƣin») degǝnidi; lekin u ⱨazir Musaƣa «Mǝn sanga aram ata ⱪilimǝn» dǝydu. ■ 33:16 Ⱪan. 4:7 □ 33:17 «...Mǝn seni ismingni bilip tonuymǝn» — 12-ayǝt wǝ izaⱨatini kɵrüng. □ 33:19 «Yaⱨwǝⱨ» — oⱪurmǝnlǝrning esidǝ boluxi mumkinki, «Yaⱨwǝⱨ» Hudaning alaⱨidǝ namidur, mǝnisi «Mǝnggü Bar Bolƣuqi» degǝndǝk. Biz bu namni adǝttǝ «Pǝrwǝrdigar» dǝp tǝrjimǝ ⱪilimiz. ■ 33:19 Rim. 9:15 □ 33:23 «... sǝn Mening arⱪa tǝripimni kɵrisǝn» — «... sǝn Mening kǝynimdǝ ⱪalƣan iznalirimni kɵrisǝn» degǝndǝk tǝrjimilirimu uqrixi mumkin. «lekin yüzüm kɵrünmǝydu» — yaki «lekin yüzümning kɵrülüxi bolmaydu».
☰